Het Vroman-effect. Over leven en werk van Leo Vroman

[p. 217]

Noten en literatuur

Primaire literatuur bij: Den Boef - Het proza

Tineke. Amsterdam 1948.

‘Leo Vroman’. In: Zesentwintig biografieën. Amsterdam 1949, p. 87-89.

De adem van Mars. Amsterdam 1956.

Snippers van Leo Vroman. Amsterdam 1958.

Inleiding. In: J. Greshoff, Uitnodiging tot ergernis. Keuze uit eigen werk. Den Haag 1957, p. 5-9.

Proza. [Bevat:] Tineke. De adem van Mars. Snippers van Leo Vroman. Amsterdam 1960.

‘Een groots ogenblik in mijn leven’. In: Gastenboek van Singel 262. Amsterdam 1962, p. 98-101.

Het Grauwse Diep. Toneelstuk in drie bedrijven. Amsterdam 1966.

‘Vroman verslaat Dali; [n.a.v. S. Dali, Diary of a genius en Lettre ouverte à Salvador Dali]’. In: Elsevier, 26 november 1966.

‘Ik ben van de generatie Leo Vroman’. In: Dichters bij elkaar. Gedichten en enkele beschouwingen over poëzie. Amsterdam 1967, p. 68-71.

Blood. New York 1967.

Bloed. Amsterdam 1968.

‘Praten met niemand anders. In gesprek met mijzelf xxi’. In: Elsevier, 13 januari 1968.

‘Waar ben ik?’. In: Ons Erfdeel 12 (1968-'69), p. 73-75.

‘Het muisje en de winter’. In: Jong gedaan. Kinderwerk en beginnerswerk van 28 auteurs. Amsterdam 1968, p. 75.

Voorgrond, achtergrond. Toneelstuk met film, in drie bedrijven. Amsterdam 1969.

‘Boeken van vroeger’. In: Dát was nog eens lezen! 40 auteurs over boeken uit hun kinderjaren. Amsterdam 1972, p. 93.

‘Toch komt hij telkens terug’. In: Greshoff-nummer [van] Tirade 17 (1973), p. 549-552.

Het Carnarium. Amsterdam 1973.

‘Brief [aan Geert van Oorschot]’. In: Tirade 18 (1974), p. 739-741.

Brieven uit Brooklyn [Ed. Sjoerd van Faassen]. Amsterdam 1975.

‘[Open brief aan zichzelf]’. In: Zestig jaar Leo Vroman. Tirade 19 (1975), p. 275.

J. Greshoffen Leo Vroman, Brieven over en weer. Ed. Sjoerd van Faassen. Amsterdam 1977.

[p. 218]

‘Brief van Leo Vroman's moeder. Brief van Leo Vroman's moeder, door hemzelf’. In: Tirade 21 (1977), p. 528-529.

‘Beste allen; [open brief]’. In: De Revisor 6 (1979), nr. 5, p. 22-26.

Philosophische psychologie van de kunst. Ed. F. van Dijl. Dordrecht 1982. ‘[17 Columns]’. In: Mare 26 augustus 1982 - 5 mei 1983.

‘Ik leer het nog wel hoor’. In: Hoezo te oud? Over ouder worden en zingeving. Amersfoort 1984, p. 108-110.

‘Ton met een driepoot’. In: 31 (1987), p. 468-472.

‘Jessewou’. In: Tirade 32 (1988), p. 443-449.

Voorbij de vooruitgang. Amsterdam 1988.

‘Kunst, wetenschap, literatuur, Indonesia, Amerika, Holland en ik’. In: Studi Belanda di Indonesia. Nederlandse Studiën in Indonesië. Red. K. Groeneboer. Jakarta 1989, p. 191-195.

‘Twee steden’. In: Tirade 33 (1989), p. 241-243.

Secundaire literatuur bij: Den Boef - Het proza

[Anoniem], ‘Leo Vroman; [rec. van Tineke]’. In: Nieuwe Rotterdamse Courant, 9 maart 1949.

Albert Helman, ‘Leo Vromans proza; [rec. van Tineke]’ In: Kroniek van Kunst en Kultuur 10 (1949) nr. 3, p. 76-77.

J. Greshoff, ‘Leo Vroman als litterair koorddanser; [rec. van ‘De adem van Mars’. In: De Fakkel 1 (1941) no. 7, p. 515-525, en Tineke]’. In: Het Vaderland, 11 juni 1949.

Jeanne van Schaik-Willing, ‘Geïnspireerd door inspiratie; [rec. van Tineke]’. In: Critisch Bulletin 16 (1949), p. 304-307.

[Anoniem], ‘Vroman over twee oorlogen in Amerika; [rec. van De adem van Mars]’. In: Nieuwe Rotterdamse Courant, 30 juni 1956.

J. Greshoff, ‘Leo Vroman, uniek man op de wereld; [rec. van De adem van Mars]’. In: Het Vaderland, 30 juni 1956.

J.H.W. Veenstra, ‘Vromans De adem van Mars genot voor fijnproevers’. In: Het Parool, 7 juli 1956.

Jos. Panhuysen, ‘Met een draad aan de aarde; [rec. van De adem van Mars]’. In: Het Binnenhof, 14 juli 1956.

Jos. Panhuysen, ‘L. Vroman: unieke taal van een unieke geest; [rec. van De adem van Mars]’. In: De Gelderlander, 20 juli 1956.

L.H. Mosheuvel, ‘Dichtersproza; [rec. van De adem van Mars]’. In: Haagsch Dagblad, 8 september 1956.

Jacques den Haan, ‘Fenomeen met bagage; [rec. van De adem van Mars]’. In: Critisch Bulletin 23 (1956/57), p. 553-555.

K. F[ens], ‘Snippers van Leo Vroman’. In: De Linie, 3 mei 1958.

J. Greshoff, ‘Het proza van Leo Vroman: fel, polemisch en verrukkelijk; [rec. van Snippers

[p. 219]

van Leo Vroman]’. In: Het Vaderland, 24 mei 1958.

Jos. Panhuysen, ‘Snippers van Leo Vroman. Het sprookje dat leven heet’. In: Het Binnenhof, 24 mei 1958.

J.H.W. Veenstra, ‘Leo Vromans ivoren toren heeft bordje met “welkom”; [rec. van Snippers van Leo Vroman]’. In: Vrij Nederland, 14 juni 1958.

H.J[onkers], ‘Intieme snipperdagen van Leo Vroman; [rec. van Snippers van Leo Vroman]’. In: Eindhovens Dagblad, 21 juni 1958.

Garmt Stuiveling, ‘Een verre vriend; [rec. van Snippers van Leo Vroman]’. In: Haagsch Dagblad, 12 juli 1958.

J. Greshoff, ‘Vroman in drie werelden en nog wat’. In: J. Greshoff, Menagerie. Herinneringen en beschouwingen. 's-Gravenhage 1958, p. 53-60.

L. Tegenbosch, ‘Nieuw proza. Dichters moeten dichterlijk zijn; [rec. van Snippers van Leo Vroman]’ In: Roeping 34 (1958/59), p. 284-286.

C. Swinkels, ‘Het wonderlijke leven van Leo Vroman; [rec. van Proza]’. In: De Linie, 12 november 1960.

J. Meulenbelt, ‘Curieus dichtersproza; [rec. van Proza]’. In: Haagsch Dagblad, 26 november 1960.

Guus Sötemann, Vijfenveertig seizoenen. Amsterdam 1960, p. 110.

K. F[ens], ‘Het vanzelfsprekende proza van Leo Vroman; [rec. van Proza]’. In: De Tijd-Maasbode, 3 december 1960.

J. Greshoff, ‘Verzameld proza van Leo Vroman; [rec: van Proza]’. In: Het Vaderland, 18 maart 1961.

Piet Calis, ‘Het schilderij in de keuken; [rec. van Proza]’. In: De Gids 124 (1961). Dl. 1, p. 187-192.

D. Hillenius, ‘Het ontwenningsmechanisme’. In: D. Hillenius. Tegen het vegetarisme. Amsterdam 1961, p. 202-209.

Adriaan van der Veen, ‘Het heimwee bij Leo Vroman’. In: Gastenboek van Singel 262, waarin geschreven is door J. Bernlef [e.a.]. Amsterdam 1962, p. 81-88.

José Boyens, ‘Ja tegen het leven’. In: Jeugd en Cultuur 9 (1964), p. 406-413.

Kees Fens, ‘Inleiding’. Bij: L. Vroman, Tineke. Uitgegeven en ingeleid door K. Fens. Amsterdam enz. 1964, p. i-vii.

L.H. Pelzer, Leo Vroman. Brugge enz. 1965.

P. Borst, ‘Vromans Bloed net geen meesterwerk’. In: Nieuwe Rotterdamse Courant, 22 maart 1969.

K.L. Poll, ‘Dichtersproza en prozagedichten; [rec. van Het Carnarium]’. In: nrc Handelsblad, 23 november 1973.

K. Schippers, ‘Clownerie, biologie en het pesten van voetballiefhebbers’. In: Haagse Post, 24 november 1973.

W.A.M. de Moor, ‘Het Carnarium en zo’. In: De Tijd, 8 december 1973.

Ab Visser, ‘Leo Vroman: Van subliem tot banaal; [rec. van Het Carnarium]’. In: Leeuwarder Courant, 12 januari 1974.

Kees Fens, ‘Leo Vroman is vleeskweker; [rec. van Het Carnarium]’. In: de Volkskrant, 12

[p. 220]

januari 1974.

T. van Deel, ‘Leo Vromans Het Carnarium: dichtersroman’. In: Trouw, 25 januari 1974.

D. Hillenius, ‘Het nut van verloven’. In: Zestig jaar Leo Vroman. Tirade 19 (1975), p. 340-342.

Jaap Goedegebuure, ‘Schrijven aan IJbelsoog’. In: Zestig jaar Leo Vroman. Tirade 19 (1975), p. 347-354.

W.A.M. de Moor, ‘Van de kleine zeemeermin tot Vroman in triplo’. In: Zestig jaar Leo Vroman. Tirade 19 (1975), p. 370-382.

K. Fens, ‘Dag hoor, waarde lezer; [rec. van Brieven uit Brooklyn]’. In: de Volkskrant, 27 september 1975.

W.A.M. de Moor, ‘Ik kijk naar mijn huid en daar hou ik vreselijk van; [rec. van Brieven uit Brooklyn]’. In: De Tijd, 17 oktober 1975.

A. Nuis, ‘Leo Vroman. Brieven uit Brooklyn’, In: Haagse Post, 25 oktober 1975.

Ed. Hoornik, ‘Leo Vroman’. In: Kritisch proza. Ed. K. Lekkerkerker. Amsterdam 1978, p. 235-238. Hoorniks stuk over Snippers verscheen eerder in Elseviers Weekblad, 19 juli 1958.

F. Bordewijk, ‘'n Doodsimpele titel voor een kunstuiting van grote verfijning; [rec. van Tineke]’. In: F. Bordewijk, Verzameld werk. Deel 12. Amsterdam 1989, p. 294-297, eerder verschenen in Utrechtsch Nieuwsblad, 19 maart 1949.

Janet Luis, ‘Vromans proza: wel oud, niet verouderd; [rec. van Proza. Een keuze uit de verhalen. Amsterdam 1984]’. In: Het Parool, 30 juni 1984.

Literatuur bij: Snoek - Het lied van de borstvogel

Jan G. Elburg, ‘De dichter en de mythe. De mythe als spel; [rec. van Gedichten]’. In: Het Woord 2 (1947), p. 103-108.

J. Greshoff, ‘Vroman in drie werelddelen en nog wat’. In: J. Greshoff, Menagerie. Herinneringen en beschouwingen. 's-Gravenhage 1958, p. 53-60.

J. Greshoff en Leo Vroman, Brieven over en weer. Ed. Sjoerd van Faassen. Amsterdam 1977.

W.F. Hermans, ‘Leo Vroman; [rec. van Gedichten]’. In: Vrij Nederland, 15 maart 1947.

W.F. Hermans, ‘De nieuwe poëzie; [rec. van Gedichten]’ In: Criterium 3 (1947), p. 674-677.

Rob Nieuwenhuys, ‘De onaantastbare gevangene’. In: Zestig jaar Leo Vroman. Tirade 19 (1975), p. 361-369. Zie ook: Rob Nieuwenhuys, Een beetje oorlog. Amsterdam 1979, p. 60-61.

Rob Nieuwenhuys. Leven tussen twee vaderlanden. Amsterdam 1982 [speciaal nummer van] De Engelbewaarder 7 (1982).

Leo Vroman, ‘[Bijdragen aan het Indisch Weekblad]’; zie Peperkamp en Salverda, Bi(bli)ografische aantekeningen 1915-1989, bij 1941.

Leo Vroman, Brieven uit Brooklyn [Ed. Sjoerd van Faassen]. Amsterdam 1975.

Leo Vroman, ‘[16 Columns en 1 gedicht]’. In: Mare 26 augustus 1982-5 mei 1983.

Leo Vroman, Gedichten. Amsterdam 1946.

[p. 221]

Leo Vroman, Gedichten 1946-1984. Amsterdam 1985.

Leo Vroman, Het Carnarium. Amsterdam 1973.

Leo Vroman, ‘Het geheimzinnige avontuur van Totty de Sphinx’. In: Actueel Wereldnieuws en Sport in Beeld, 3 mei 1941-27 februari 1942.

Leo Vroman, Fabels. Amsterdam 1962.

Leo Vroman, ‘Kunst, wetenschap, literatuur, Indonesia, Amerika, Holland en ik’. In: Studi Belanda di Indonesia. Nederlandse Studiën in Indonesië. Red. K. Groeneboer. Jakarta 1989, p. 191-195.

Leo Vroman, Proza. [Bevat:] Tineke. De adem van Mars. Snippers van Leo Vroman. Amsterdam 1960.

Leo Vroman, ‘Toch komt hij telkens terug’. In: Greshoff-nummer [van] Tirade 17 (1973), p. 549-552.

Leo Vroman, ‘Waar ben ik?’. In: Ons Erfdeel 12 (1967/68), p. 73-75.

[Anoniem], ‘Een uur na de overgave. Vlucht van een Utrechtsch student naar Engeland’. In: De Java-bode, 15 augustus 1940.

[p. 227]

Noten bij: Peperkamp - Briefwisseling met Barbarber

[p. 229]

[Anoniem], ‘Over “Over de dichtkunst - Een lezing met demonstraties” door Leo Vroman.’ In: Barbarber (1960) no. 16, p. 14-16. Vroman heeft dit stuk waarschijnlijk nooit onder ogen gehad. Zowel in Renders, Barbarber 1958-1971, p. 102, als in de bntl dl. 22, p. 549, wordt deze publikatie beschreven op de auteursnaam ‘Cas de Vries’ (volgens Renders, p. 14: ‘een gezamelijk pseudoniem [...] van [H.J.] Marsman en [K.] Schippers’). In het door mij geraadpleegde exemplaar (ub Utrecht) komt deze auteursnaam echter niet voor. Mogelijk heeft Bernlef het stuk indertijd geschreven. Jan Hanlo schreef over deze publikatie aan Bernlef op 28 november 1960; ‘Uw b.b.b. [lees: Barbarber] weer met veel belangstelling gelezen [...] Uw (veronderstel ik) opstel over Vroman's poëtische estetiek is ook interessant; ik ben het er zeer mee eens. [...] Inderdaad, Vroman is een belangrijke figuur.’ Jan Hanlo, Brieven. Ed. Ser J.L. Prop, K. Schippers en Erica Stigter. Amsterdam 1989, dl. 1, p. 457.

In de (getypte, en met een stencil-apparaat vermenigvuldigde) Barbarber-publikatie heb ik enkele spel- en typefouten verbeterd; de constructie inn twe tweeën gehakt heb ik om voor de hand liggende redenen gehandhaafd. Ook de incorrecte citaten uit ‘Over de dichtkunst’ heb ik niet verbeterd.