Werken. Deel 6. Die chierheit der gheestelijker brulocht. Vanden blinckenden steen. Dat boec der hoechster waerheit

Regelnummers proza verbergen

Van Compassiën. C. XVIII.

17Ute goedertierenheden comt compassie, en̄⁽⁴⁾ ene ghe- 18meyne mededoghen met allen menschen, want nieman 19en mach doghen met allen menschen, dan die goeder- 20tieren is.

(4) L en M, dats.

[p. 32]

1Compassie dat is een inwendich beweghen des herten met 2onfermicheden tote alre menschen noot, lijflike oft gheeste- 3like. Dese compassie doet den mensche liden en̄ doghen met 4Christum in sinen doghene, alse dese mensche merket die 5waeromme sijnre pinen, die wise en̄ sine ghelatenheit, die 6minne, die wonden, sine tederheit, die smerte, die scaemte, 7sine edelheit, die ellende, die scande, sine versmaetheit, die 8crone, die naghele, sine goedertierenheit, verderven en̄ ster- 9ven in verduldicheit. Dese onghehoirde menichfoldighe pine 10Christi ons verlossers en̄ ons brudegoms, die beweecht den 11goedertieren mensche in compassien en̄ in ontfermicheden 12met Christo.

13Compassie doet den mensche hem selven aensien, ende 14merken sine ghebreken, en̄ sijn ontbliven in dogheden en̄ 15inder eren Gods, lauheit en̄ traecheit, menichfoudicheit sire 16ghebreke, verlorenheit der tijt, iegenwoirdich ontbliven in 17dogheden en̄ in volcomenen seden: dit doet dat die mensche 18sijns selfs ontfermt in gherechter compassien. Voirt doet 19compassie merken dolinghe en̄ dwalinghe der menschen, 20onachtsamheit haers Gods en̄ hare ewigher salicheit, ondanc- 21lijcheit al dies goets dat hem God ghedaen heeft, en̄ alle der 22pinen die hi dore hem gheleden heeft, en̄ dat si vremde sijn 23en̄ onbekent en̄ ongheoefent in dogheden, beheindich en̄ 24scale in alre quaetheit en̄ in ongherechticheit, hare nauwe 25merken dat verlies ende dat ghewin ertscher dinghe, onacht- 26sam en̄ roekeloes Gods en̄ ewigher dinghe en̄ hare ewigher 27salicheit. Dit ghemerc maect inden goeden mensche grote 28compassie tot alre menschen salicheit.

29De mensche sal oec merken met ontfermherticheden lijf- 30like noetdorft sijns evenkersten, en̄ menichfoldich liden der 31naturen, alse de mensche merket der menschen hongher, 32dorst, coude, naectheit, siecheit, armoede, versmaetheit,

[p. 33]

1bedructheit der armer in menigher wijs, bedroeftheit van 2verliese van maghen, van vrienden, van goeden, van eren, 3van rasten, van ontelliker zwaerheit die op die nature der 4menschen valt. Dit beweghet den goeden mensche te com- 5passien, en̄ hi doghet met allen menschen; maer sijn meeste 6doghen is dat die menschen hier in onverduldich sijn, en̄ 7haren loen verliesen en̄ dicwile die helle verdienen. Dat is 8dat were der compassien en̄ der ontfermicheit.

9Dit were der compassien en̄ der ghemeenre minnen ver- 10wint en̄ verdrijft die derde dootsonde, dat is haet en̄ nijt; 11want compassie is ene quetsure der herten, die minne maect 12ghemeine tot allen menschen, en̄ niet ghenesen en mach 13alsoe langhe alse enighe doghet inden mensche levet; want 14God heeft hare allene rouwe en̄ seer bevoelen vore allen 15dogheden⁽¹⁾. En̄ daer omme sprect Christus: ‘Salich sijn 16die bedroeft sijn, want si selen ghetroest werden⁽²⁾.’ Dat sal 17sijn, als si met vrouden mayen dat si nu, overmits compassie 18en̄ mededoghen, in droefheden sayen.

(1) Sur. eo quòd Deus huic compassionis virtuti prae caeteris virtutibus id demandârit officii, ut luctum doloremque circumferat.

(2) Vglk. Math. 5, 5.