Werken. Deel 4. Dat rike der ghelieven. Vanden vier becoringhen. Vanden seven sloten. Van seven trappen

Regelnummers proza verbergen

[p. 255]

Van ‧iiij‧ gaven des gloriosen lichaems. C. XXXVIII.

1Die siele die gesceeden is vanden sterſeliken lichame diese 2hindert en̄ verzwaert, die hevet een volcomender wesen dan 3metten lichame. Mer alse die siele besit den selven lichame 4glorioes, soe en is hi hare noch hinder noch pine, mer 5ewighe bliscap ende ewighe vroude. Op dat die lichame si 6ene vroude der sielen, ende hi hare niet en lette inden 7werken der salicheit, soe moet hi hebben ‧iiij‧ gaven.

8Die ierste gave dat is claerheit. Want dat element des 9waters is inden lichame gloriſiciert, daer omme is hi⁽¹⁾ claer 10en̄ doirschinich; en̄ hi wert oec beseten van sinen gheeste, 11die claer is ende glorioes. En want die lichame doirschinich 12is, soe vloyt die glorie der sielen dore den lichame, en̄ werdet 13‧vij‧ werf alsoe claer alse die sonne. Mer si en selen 14niet ghelije daer sijn; want soe die siele edelre en̄ claerre is, 15soe die lichame claerre sal sijn. Ghelije dat die ene sterre 16claerre is dan die andere, alsoe sal ondersceet sijn in die 17gloriose lichamen inden ewighen levene. Die kyndere die 18sterven eer si te besceydenheiden komen, die sijn ghelijc 19der manen, want si en hebben gheen licht in hem van hare 20verdienten, mer vander glorioser sonnen, dat is vander doot 21Christi, en̄ van sijnre verdienten sijn si verclaert.

22Die andere gave dat is ondoechelicheit⁽²⁾, want dat element 23der erden is in hem⁽³⁾ glorificiert, in stercheiden en̄ 24in vastheiden, soe dat hi niet liden en mach. Ende die 25elemente en selen niet sijn contrarie in hem selven, noch

(1) Versta het lichaem, dat by de ouden veelal mannelyk was, en by Ruysbroeck altyd.

(2) Versta onlydelykheid, by Surius, impassibilitas.

(3) Namelyk in het lichaem: zoo althans heeft Surius den volzin opgevat.

[p. 256]

1inden mensche: daer omme is hi ondoechelic. Ende want die 2gloriose siele besit haren properen lichame, die oee salich 3is, soe en mach die lichame van ghenen dinghen liden. 4Adam die en leet niet, eer hi die sonde dede, noch hi en 5mochte niet liden in dien state; mer hi mochte liden, alst 6wel sceen, na die sonde⁽¹⁾. Die kijndere, die sonder doepsel 7sterven ende noyt sonde en daden, si en doghen niet inden 8voirborghe der hellen; mer dat en is niet van hare cracht, 9want si en sijn niet salich: mer het is vander ontfermicheit 10Gods⁽²⁾. Mer die gloriose lichamen der heylighen, al waren 11si in die helle, ofte onder der eerden, ofte inden gront der 12zee, het en pijnde hem niet.

13Die derde gave die den gloriosen lichame ciert, dat is subtijlheit; 14want dat element des viers is in hem glorificiert, 15en̄ heeft het lijf soe subtijl ghemacet, dat hem gheen dine 16hinderen noch letten en mach. En̄ die edele siele hevet haer 17lijſ beseten in seker subtijlheit, en̄ hevet haer gheenicht en̄ 18verwonnen en̄ subtijl ghemaect sonder enighe grofheit.

19Die vierde gave die den lichame ciert inder gloriën, dat is 20snelheit; want dat element der locht is in hem glorificiert. 21Want dat lijf glorioes sal sijn, soe en maecht niet verzwaert 22werden, want die gloriose siele sal met haren gloriosen live 23varen, in enen oghenblicke, waer si wil. Nochtan sal die ene 24sicle claerre en̄ snelre sijn dan die andere.

25Dit sijn die gaven der glorioser live, naden opverstennisse.

26Dese ‧iiij‧ gaven bewijsde Christus op aertrike in sinen 27live. Hi bewijsde claerheit inder transfiguracien; ondoechelicheit, 28want hi hem selven gaſ tot eenre spisen opten Witten

(1) Sur. Passibilis tamen erat et pati potuit, id quod res ipsa probavit, peccato perpetrato.

(2) Sur. sed hoc non ex potentia resistendi laesioni externae, quam non habent; non enim beati sunt; sed ex divina misericordia.

[p. 257]

1Donredach, met begheerliken woerden, ende sonder enich 2liden⁽¹⁾; subtijlheit, want hi sonder pine in maechdoemliker 3reynicheit gheboren wart; snelheit, daer hi op die zee 4wandelde.

5Noch selen die gloriose lichamen sonderlinghe bliscap 6hebben, inden rike Gods, in siene ende in hoerne; want si 7selen sien den gloriosen lichame Christi, ende Marien sijnre 8weerdigher moeder, met lijfliken oghen, ende alle die edele 9lichamen der heylighen vol gloriën en̄ welden, en̄ die chierheit 10en̄ die grote claerheit der hemele en̄ alle der elemente. 11En̄ si selen, op eenre uren, hemelrike en̄ ertrike doer varen, 12ende weder inden hemel sijn. Ende si selen Gode loven mit 13sanghe en̄ met al dat si gheleisten moghen; en̄ die gloriose 14luut sal soe minlijc sijn te hoorne: ende des selen si pleghen 15inder ewicheit. En̄ die glorie der zielen sal ute vloyen ende 16dore vloyen alle die lijflike crachte der sielen, tote in dat 17ghevoelen⁽²⁾. Dit sal soe groet sijn, dat ons nu onbegripelic 18is. Dese welde sal duren sonder onderlaet inder ewicheit.

19Dit is dat uutwendighe sinlike rike Gods, ende dit is dat 20nederste in der glorien. En̄ dit werdet den menschen ghetoent 21in deser wijs, up dat hem verlanghe⁽³⁾, ende hi hem 22edelic oefene in doechden.

(1) Sur. eum ingenti desiderio et exultatione, et sine ullo tormento.

(2) Sur. permanabit in ipsum usque sensum externum.

(3) Het verbum is impersonaliter gebruikt met den dativus. Zie het Tabernakel, I, bl. 215, aenteek. 1.