Werken. Deel 4. Dat rike der ghelieven. Vanden vier becoringhen. Vanden seven sloten. Van seven trappen
(1861)–Jan van Ruusbroec– Auteursrechtvrij
Regelnummers proza verbergen
| |
Van drien weghen te hemelrike waert. C IV.4Dat vierde punt is, die gherechte weghe. Nu merct hoe 5die Here hevet wederleidet den gherechten die gherechte 6weghe. Die weghe ten rike Gods sijn drierhande: een lijflijc 7sinlic wech, ende een bloet natuerlic wech, ende een overnatuerlic 8godlic wech. 9Die ierste, dat es een uutwendich sinlic wech, dat sijn 10die ‧iiij‧ elemente, en̄ die ‧iij‧ hemele, die God gheciert heeft 11yeghewelc na sijn betamen. En̄ dit is een uutwendich sinlike 12rike Gods, en̄ een voetspore Gods, ende een grof ghelikenisse 13GodsGa naar voetnoot(1). Dit is ghescapen en̄ gheciert tsmenschen behoeſ, op 14dat die mensce dit aensie en̄ merke, en̄ Gode si ghetrouwe, 15en̄ diene, en̄ love van allen en̄ met allen. Hi hevet ghescapen 16dat nederste element, die erde, ende gheciert met menigherhande 17boemen en̄ cruden die vrucht draghen menighertiere, 18tsmenschen noot; ende mit menigher conneGa naar voetnoot(2) beesten, den 19mensche te dienne. Van allen is die mensche een here. 20Hi hevet ghescapen dat ander element, die watere, die 21omme gaen en̄ doergaen dat eertrike in menigherwijs, ende 22sijn een chierheit des aertrijcs. Ende hi heefse gheciert met | |
[pagina 136]
| |
1menigher konneGa naar voetnoot(1) vissche ende met ghedierteGa naar voetnoot(2), in spisen, 2en̄ in suveringhen tsmenschen nootGa naar voetnoot(3). 3Dat derde element is die lucht, en̄ is een chierheit der 4erden ende der watere, want si is verclaert met lichte des 5hemels, ende is doorschinich. Want sonder lijflike claerheit 6en wert en ghene verwe ofte ghedaente met ondersceede uutwendich 7sinlike bekent. Ende si is gheciert metten voghelen 8in menigher wijs. 9Dat vierde element is dat vier, en̄ is ene chierheit en̄ ene 10vruchtbaerheit der erden, en̄ der watere, en̄ der lucht; want 11sonder dat vier soe en mach gheen dinc wassen noch levende 12werden, noch levende bliven in erde, noch in watre, noch 13inder locht. 14Dit sijn die ‧iiij‧ elemente, daer alle ertsche dinc af ghemaect 15sijn. 16Hy heeft oec ghescapen den nedersten hemel, dat firmament. 17Dit is ene chierheit alle der elemente; want overmits 18sijn beweghen, soe beweghen en̄ leven en̄ wassen alle creaturen. 19Dien hevet hi gheciert en̄ verclaert met menichfuldigher 20claerheit en̄ edelheit der planeten en̄ der sterren, die 21regeren die nature. Ende dat overste des firmaments wert 22bescenen ende wederblickende van claerheden des oversten 23hemelsGa naar voetnoot(4). En̄ hi hevet ghescapen den middelsten hemel, die 24heet die doorschinich hemel, ofte waterachtighe, ofte cristallenGa naar voetnoot(5): 25niet dat hi cristallen si, mer overmits sine claer- | |
[pagina 137]
| |
1heit. Die hemel is ene chierheit des firmaments: want hi 2doerschinich is, soe wert verclaert dat overste des firmaments 3metten lichte des oversten hemels. Ende hi is gheciert met 4claerheiden. En̄ dat overste des hemels dat hetet die ierste 5beroeringhe, en̄ is oerspronc en̄ beghin alles beweghens der 6hemele ende der elementeGa naar voetnoot(1). Ende deser beroeringhen sijn 7onderdaen die planeten, en̄ die loep des hemels, en̄ alle die 8elemente; en̄ alle lijflike nature werket naden invlote des 9iersten beroerens. Mer boven die redelike creature en hevet 10ghene ghescapene creature macht, noch oec dat ierste beweghenGa naar voetnoot(2); 11want si mach dwinghen in hare loep des hemels 12en̄ alre creaturen, en̄ leven boven alle beweghen der naturen, 13alsoe verre alst contrarie is der doechtGa naar voetnoot(3). 14Ende hi hevet ghescapen den oversten hemel, die is eene 15pure simpele claerheit, onbeweghelic, beghin en̄ oirspronc 16en̄ fondament alre lijfliker dinc; en̄ hi hevet in hem begrepen 17alle die hemele, ende alle die elemente, alse in eenre 18rontheit. En̄ hi is widere en̄ diepere, en̄ hoghere en̄ mere, 19dan al dat God ye lijflijc ghesciep. Ende hi heeftene gheciert 20met hem selven, en̄ met enghelen, en̄ met heylighen. Want 21die lijflike ghescapene claerheit hanghet in ene gheestelike 22onghescapene claerheit: dat is die hoghe nature Gods. Siet, 23dese hemel, met al dien dat hi omvaen heeft, dat sijn alle 24lijflike dine: dit is dat uutwendighe sinlike rike Gods. | |
[pagina 138]
| |
1Dit rike, dese ordinancie en̄ dese cierheit sal die mensche 2aensien en̄ merken, ende Gode dienen en̄ loven van allen. 3Beneden den firmamente, machment sien ende vernemen 4metten sinnen van butenGa naar voetnoot(1); boven den firmamente machment 5ymagineren en̄ speculeren metten sinnen van binnen, 6en̄ met redeliken merkene. Daer die lijflike hemele einden, 7daer cindet alle ymaginacie en̄ senGa naar voetnoot(2), uutwendich en̄ inwendichGa naar voetnoot(3); 8want daer lijflicheit eindet, daer einden alle sinnenGa naar voetnoot(4): 9want Gode, noch inghele, noch sielen en mach gheen sin 10begripen, want dat is sonder gbedaenteGa naar voetnoot(5). Dit is die uutwendighe 11sinlic wech, en̄ is die ierste. |
|