Novellen

[p. 99]

Paosjlelies

[p. 101]

Wie Hari Beelmans sjtòrf aan de vleigende taering, leit hae ein jòng widvrouw achter mit drie ònverzörgde kènjer; daobie einen aanzeenlike haaf mit twee paerd, de neudige kui en anger klein vee. Den awdste jòng gòng al neit mee nao de sjool en begoos zich auch e' hitje oet te kènne in sjtal en sjuur, òmdat zie' vader Hari 'm dao al zo get waegwies gemaak haw. Hae koos mit de ploug ein rechte voor trèkke door et sjtoppelveldj en hae hèi auch zeker al kònne zeeë; mer meeë is einen angere kal. Veur ein kaoresjouf richtig te bènje zeen sjwaorder hènj neudig es die van eine kaojòng van twelf jaor. Dat is dan toch nog mer e' kèndj. En daoveur haw Hari in zien lèste oet gezag taenge Hubertien, zien vrouw: doe mòs hertrouwe es ich dood en begrave bèn.

Dat waar natuurlik auch de meining van vader Sjmolders, den eige vader van Hubertien, en van et gans dörp. Mer wie, nao de zös-waeken-deins veur Hari, dae ònverzeens gesjtòrve waar, vader Sjmolders op ene gouwe keer dao-euver begoos, zag Hubertien, mit eine verbete mòndj en twee ouge wo vuur in brende, gedesideierd: ‘nei’. De vader keek op van die heftigheid. ‘Nooit en daomit oet’, zag Hubertien, en dat mit ein sjtöm waobie den awwe man, dae zien dochter kènde, waal wòs, dat dao niks aan te doon zou zeen. Dao waar noe eimaol neit taengen in te gaan, es zich de veurkop van zien dochter rumpelde. ‘Nooit’. En mit ein ènkel

[p. 102]

woord wie dit, waar, in dit geval, alles gezag.

‘Waat dan?’ vroug vader Sjmolders en trok zien ougsbraoë tristig op.

‘Ich weit, dat ich hie, es widvrouw, neit mit eine vaste knech kan blieve hoese. Waat de hoeshalling betruf, dat kan ich allein waal aaf; en veur ein vaste maad is hie gei' werk genòg. Mer in oos bedrief is dat angesj. Dat kan zònger mansluuj neit wiejer gaon. Tot nog toe höbt geer mich, geer en mien bruiësj, same gehòlpe. Gaeft mich noe Sevrien, dat dae bie mich in kump wonen en de boerderie in zien hènj nump. Wie ich zèg, bie de paerd is eine mansminsj neudig. Mich tunk waal, dat geer deze brouer van mich bie uch kònt misse. De kènjer hie zeen hunne nònk Sevrien gaer, en hae zelf auch heet hart veur kènjer. Laot 'm aan mich euver, pès dat haezelf aan trouwe denk.’

‘Sevrien?’ verwònjerde zich vader Sjmolders, ‘esof ich dem zo mer misse kan. En dan nog....’

‘Zoudt geer lever zeen dat ich dan 't gans gedouns verkoup en irges maad gaon waerde in de sjtad?’

‘Hou, hou! Verhure, esof dat niks weur!’

‘Mer ich höb eine kuiper in 't veuroetzich’, zag Hubertien doodsbedaard.

‘Godbewaar òs. Nei, dat in gei' geval!’ Vader Sjmolders ziene boere-greutsj koum hie taenge in opsjtandj. Landjverkoupe geit de boere-eer te nao.

‘Dan gaeft mich Sevrien’, zag Hubertien. ‘Kort en gouwd. Hae kan bie mich inwonen en ich zal et mie' brouer neit lestig make. 't Is et erfgouwd van mien kènjer, waat ich in zien hènj lèg, en zo blief ich de baas hie. Dat sjprik vanzelf. Euver anger kondisies kòn veer nog kalle, es geer mer eimaol ‘jao’ gezag höbt.’

‘Mer doe wits dan toch auch, zo gouwd wie veer allemaol, wae Sevrien is: eine lapsjwans, eine bòmmelaer; en es 'r miene zoon neit weur, zou ik zègge: eine niksnötziger, einen doordreeër.’

[p. 103]

‘Vader, en ich maak mich sjterk dat ich 'm ònger den doem zal hawte. Ich höb mich al waal ens aafgevraog of geer 'm ummer gouwd höbt aangepak. Hae haet zien eigenaardigheië wie veer allemaol ze höbbe. Es hae get mee vrieheid krig, es 'r bie uch haet, zal hae auch waal zo rebelsj neit mee zeen. Hae houf mer onger de plak oet te zeen van zienen awwere brouer. Es Sevrien zich verantjwoordelik geit vuile, kan hae ònbekummerd zichzelf zeen. Zèt ich dan einen daagleuner naeven 'm veur et graofste werk, dan kan haezelf auch e' bitje den heer sjpele en zien leifhöbberie vrieër naogaon.’

‘Pès dat de veldjwachter 'm eine vieze keer in ziene nak krup! Mòs doe de sjtruiper nog de handj baove ziene kop hawte?’

‘Laot mich gewaerde, vader. Veer kònnen 't jao probeire.’

Vader Sjmolders sjweeg einen ‘amen’ lank. Dan zag er: ‘En wits doe zeker dat 'r nog gein trouwplanne haet?’

Hubertien sjweeg effe en keek in gedachte de vinster oet. Doe zag ze, weiër gans zeker van zichzelf: ‘En es dat zo zeen moos, zal nog water genòg de Maas kòmmen aafdrieve, veur dat veer dao-aan toe zeen. En dan zeet geer auch nog dao, zou ich dènke, vader. In eder geval kan ich et pès dan toe volhawte.’

Sevrien waar aldus, saer den dood van zie' sjwaoger, bie Hubertien ingetrokke. Et knechtekaemerke, naeve de paesjsjtal, waar praoper veur 'm ingerich. Dao moos noe eimaol emes zeen, dae eder ougeblik gereid sjtòng in de nach, om nao et vee te kieke es dao ònraod gewaes weur. ‘Doe höbs alle zörg op dich genòmme’, haw zie zöster gezag, ‘kan ich op dich sjtaot make?’

Alles gòng gouwd. Sevrien wirkde same mit de knech, dae ze gehuurd hawwen in röstig einversjtendnis, nao gelang de sezoene koume en hun werk dat vraogde. Es den duustere inveil en hae neit oetgòng, sjpeelde hae mit de kènjer en noum 'r et kleinste op ziene knei. 's Zondigs sjwalkde hae wied en breid door 't dörp, en

[p. 104]

drònk hae zie' naat, wie et 'm geveil. Zie' sjtrikke-zètte leit daoveur neit nao; zie' gewaer haw er bie zich oppe kar, veilig verbòrge ònger klee en grommet. Dao-mit leit Hubertien 'm versjtendig-genòg gewaere. ‘Me mòt eine mansminsj neit behanjele wie ei' kèndj, en nog minder wie einen hòndj aan de ketting’: dat wòs ze. De pastoor waar blie dat Hubertien - de erm vrouw haw toch al leid genòg - op deez maneir oet den elenj waar. Auch et dörp haw et ein gans geweun oplossing gevònje, veur zolang es dat zo doere koos. Dit alles haw vader Sjmolders aevel toch neit d'rvan trökgehawte òm nog èns oppe körf te sjtote: Hubertien hèi zich niks te make oet de gebroekelike kaetelmeziek, es et wol hertrouwe. Mer de rumpele ware dadelik weiër op ziene veurkop gekòmme bie die weurd, en de ouge van Hubertien begooste auch weier te brenne. Alles waar, wie vruiger, mit ein ènzig woord gezag en aafgedaon: ‘nooit.’

Sevrien haw sjpas in zien nuuj besjtaon. Dat waar dudelik. ‘Aevel’, zagte de luuj, die ummer den eine euver den angere kalle: ‘wie lang zal et doere?’ Van de sjool aaf waar Sevrien kameraod gewaes mit Tilla van de meister, wie et maedje altied genuimp woort nao den òngerwiezer, dae es eesjte de sjool van et dörp haw geleid. De jòng luuj zouge zich saer, wie ederein in et dörp zich zuut. Hae koum neit bie de meister in et hoes, en Tilke waar auch nooit bie Hubertien bènne gewaes. Et hoes van de meister waar waal et deftigste van de gemeinde. Dao hònge witte gerdinkes veur de roete, en geraniums sjtòngen oppe vinsterlatèi. Ein hööfke veur et hoes, vol bloume; eine moussem achter et hoes, vol fruitbuim en gruinigheid; gein sjtalling en geine mèshoup, wie bie de geweun boere; niks es e' sjtelke veur gereif, en ein geit of e' verkske taenge de wèntjer.

Dao waar dan auch niks waar mer get te dènke gouf; mer de dörpsluuj hawwen ummer gezag: ‘doe zuls zeen dat Tilke wach, bès zie' vader en moder dood zeen; in daen ried is haezelf auch

[p. 105]

zovööl wiezee gewore: en dan trouwt et mit Sevrien van Sjmolders. De Sjmolderse zeen gein luuj wie de kraoë die, es ze opvleige van de gròndj, niks achterlaote; ze zitte gouwd in hun geldj en Tilke erf lenjerieë, lènks en rechs: dat kan neit baeter geassorteierd.’ Me wachde allein mer in sjtilte. Dat koos zo nog e' paar jöörkes doere, mer dan....

Es Hubertien zo get in ore-waege koum, trok et de sjouweren op en sjweeg.

Enen aovend, dat brouer en zöster zo bie-eiri zouten in de keuke, mit de aoligslamp oppe taofel tösje hun in, - hae mit zien piep in de zaedelsjtoul, en zie mit de sjtrikhaos, - zag Hubertien zo op èns, mer toch mit ein anger sjtöm es geweunlik:

‘Sevrien’. Ze keek neit op van höör werk.

‘Waat?’ vraagde hae.

‘Waat ich zègge wol....’

‘Jao’.

‘Höbs-te 't bie mich waal nao diene zin?’

‘Woveur neit?’ vraagde hae. ‘Ich bèn kòntent.’

‘Dan is 't mich gouwd.’ En ze sjwege. Mer doe, nao get wachte:

‘Wie lang meins doe das-te 't hie bie mich zuls oethawte?’

‘Weurs doe mich lever kwiet?’ vraagde hae grinsjlachend.

‘Dan zou ich 't dich al lang beduud höbbe.’

Hae keek zie' zöster allein mer ter sjloeks aan. Hae vuilde dat noe get gòng kòmme.

‘Ich wol allein mer weite - noe beefde höör sjtöm - ofs doe mesjins trouwplanne höbs, en wie 't dan daomit sjteit?’

‘Mit trouwe?’ vraogde Severien, e' hitje bitsig. ‘Nei.’

‘Waat: nei?’

‘Ich höb gein planne. Ich trouw nog neit agaons’.

‘Mer wienee dan waal?’ Dit waar get sjpits gezag.

‘Dao bèn ich nog te jònk veur’, grinsjlachde hae; ‘nog te gruin’.

[p. 106]

‘En wienee meins doe dan das-te awd genòg daoveur weurs?’ Ze loerde nao hööm van ònger höör ougsbraoë, engstig.

‘Hao, ich höb waal zo al èns gedach, pès oos Peterke gelaot hèi’.

‘En meins doe, dat et dan neit al te laat weur?’

‘Om nog de kolder in de kop te kriege?’ lachde hae. ‘Doe wits dan toch auch waal: wie awwer wie gekker.’

‘En Tilke?’ riskeirde Hubertien.

Dao koum geinen aosem op. Hae bròmde allein nog mer zo get. Ze sjwege. Hubertien dach: ‘Noe veer toch eimaol aan de gang zeen hiemit, en hae is neit oppe luip gegange, dan noe auch mer wieër: ‘Dan kan ich dus op dich raekene, jòng, das doe mich neit in de sjteek zuls laote pès zolang?’

‘Dat höb ich dich gezag, Hubertien. En daomit basta’.

‘Dat höbs doe mich dus versjpraoke! Mer òm zeker te zeen van alles, hèi ich dich wille vraoge, òm mich dit op Sint Jans Evangelie te besjwaere’.

Dao sjloug Sevrien zich met ein handj op et bein en gouf hae zich aan et lache. ‘Geer vrouwluuj toch! Sint Jans Evangelie is gouwd veur es et hòmmelt dat et kraak. Dao mòs-te geine pòppekas mit make’.

‘Nei’, meinde Hubertien, terwiel ze rood woon in 't gezich; ‘mer es ich mich zèg, dat mansluuj nog verangerliker zeen es e' vrouwmesj dat zeen kan, dan hèi ich toch gaer mien volle zekerheid’. Pès zo lang haw ze op 'r sjtrikhaos gekeke, esof die allein al höör gedachte in besjlaag genòmme haw; mer noe richde ze de ouge op 'm, vas en sjtreng:

‘Waat Tilke aangeit, dat mos doe weite wie 's te daomit omsjprings. Dat is mee e' sjtaeds jufferke es e' maedje van 't dörp, dat past op ein boerderie. Mer ein zaak mòs doe weite: dat hie, in mien hoes, gein plaatsj is veur ein sjweigesje. Dat hòlj ich neit oet. De bazin hie, dat bèn ich, en nemes angesj.’

Daen aovend zagde ze zich wieër niks mee.

[p. 107]

Zo gònge de jaore verbie, en de jaorgetieë van zeeë en meeë, van Krismès en Kroetwösj, van Kirmes en Kruutsdaag. 't Ware gouw jaore en auch al ene keer minder gouwen ougs, es in de daag van de Iesheilige de blui van de eppel bevroor, of later de aerpel de krenkde krege. Mer et gòng toch ummer waal, en 't gòng auch nog ummer gouwd mit Sevrien. Hae lösde zienen sjlòk, 's zòndigs nao de Ho-Mès, hae sjoot zich zien haeske, zònger dat de veldjwachter 'm te pakke kreeg, hae zat zien sjtrikke in den herfs, veur de liestesj die verbie vloge. Hubertien bleef d'rop hamere, dat er zie' gewaer neit gelaë aan de nagel hòng. Hae bleef mit zie' fret achter de kaninkes haergaon; mer hae maagde gein van de kènjer mitnumme es 'r dao-op oettròk. Zo gònge dus jaore verbie.

En dao op èns waar et dan auch zo wied, dat Peter - noe gei' Peterke mee - in Mastreich moos laote veur de saldaore: en hae laode zich vrie. Dat gouf sjpas en fees in hoes, den eesjten daag in 't jòngeslaeve, dat zo eine meerderjörige zich e' sjtök in de kraag maag drènke. In et dörp, wo jao ederein alles wit van ederein, hawwe ze plezeir draan; want nemes haw presies get taenge Hubertien of ziene jòng. 's Zòndigs d'rop, wie de luuj Sevrien zouge nao de Ho-Mès (en zo waar dar auch veur Hubertien gewaes, die ummer nao de vruig-Mès gòng) zag ederein in 't langsgaon: ‘Proficiat mit eure Peter’.

‘Jao’, lachde Sevrien, gans greutsj d'rop, ‘Goddank auch mer veur hööm en veur òs’.

Mer mennigein grinsjlachde daobie, es dae dach aan Tilke.

Dao koum aevel noe auch Tilke zelf aangewanjeld, same mit et maedje van de Gemeinde-sekretaris: ‘Proficiat, en gelök d'r mir,’ zagte de maedjes allebei.

‘Waat hèië veer aangevange, es er sjeif gegange weur! Gelökkig mer!’

‘Jao’, zag Tilke, ‘dat maagr geer waal zègge. Noe dar eure Peter van dees zörg aaf is, kònt geer allemaol ein nuujt laeve beginne’.

[p. 108]

En ze gònge wieër.

Einen tied lank uigde Sevrien de twee vrouwluuj nao. Doe sjöddelde hae de kop en gòng heivesj, zònger zich zie' dröpke te gaon drènke. Hae trok regelrech op hoes aan, et bergsken op. Dao wanjelde hae euver et gout, op en neier, en doe de wei in, wo de paere in blui sjtònge. Hae zat zich op et benkske dat taenge de sjtalling aan sjtòng, en sjtouk zich zie' naaswermerke aan. De blawwe rouk dreef òm zien patsj haer. Waat haw Til gemeind, wie et dat zag van e' nuujt laeve? En toch waar dat zo: de jònge Peter kreeg zien kans. In einen daag tieds waar dae noe eine volsjtendige minsj gewoorde, noe er zich vrie-gelaot haw. Noe koum dus de beurt aan höörn, de zoon. Noe zou ‘nonk Sevrien’ al gaw onneudig, - en mesjins waal te vööl zeen auch. E' nuujt laeve, haw Til gezag. Den tied waar gekòmme, dat er zich moos òmzeen nao e' nuuj besjtaon. E' nuujt laeve? En es er trök gòng nao zie' vader, wo zie' brouer noe heer en meister sjpeelde, saer dat auch dae getrouwd waar? Trök gaon nao dem? Nei, Sevrien, dat neit! Mer waat haw Til presies gemeind, wie et dat zag? Mit vrouwluuj wits-te toch mer nooit wo das-te aan toe bès. Et maedje haw sjuuj veur zich gekeke, wie et dat zag. Of waar 'm dat mer zo oet de mòndj gevalle, zònger bezèi en bedoeling?....

‘Zits doe hie?’ 't Waar Hubertien die de wei inkoum.

‘Jao’, zag er, ‘'t is al gans werm in de zòn’.

‘Weiër ens eine sjonen daag huuj. En wie de mösje te keer gaon!

Das doe zo vruig trök bès vandaag?’

‘Ich koos gein kompenie vènje’.

Hubertien keek 'm sjerp aan mit höör loerende ouge: ‘Jòng, de piep is dich oetgegange, en doe mirks et neit èns’.

Sevrien klopde ze oet op ziene knei. ‘Ich loesterde nao de veugel’, zag er; ‘auch gluif ich, dat ich deze mörge den eesjte nachtegaal gebeurd höb’.

‘De nachtegaal? Jao, dat kan. 't Is zieoen tied noe’.

[p. 109]

Sevrien sjtòng op. Hae vreef zich in zien zie en ziene rök, en rèkde zich.

‘Sjtief?’ vraogde Hubertien, en lachde.

‘Van 't zitte’, zag er, ‘Ene minsj wurd lankzaam awd, zuus te’. Hubertien gòng èns onger de hègge, tösje de netele kieke: dao waar weier ein houn die höör eier verbòrg. Of ze die irges vènje koos? Mer mit eine sjuine blik keek ze nao höör brouer, dae dao zo sjtil te kieke sjtòng, gaar neit wie angesj. Waat maag 'm zeen? Hae sjteit dao zo naodènkelik....

Nao zie' zòndigs-middig-sjlööpke gòng Sevrien oet wie geweunlik. Mer hae haw neit zo vööl aandach veur de kenienspiepe wie anger daag. Hae dach aan Til, en wie et dat dae mörge dao zo gezag haw: ‘e nuujt laeve’. Hae dach nao euver zichzelf, wie eine minsj dae op èns wakker gewoorden is oet eine lange sjlaop. Hae waar noe veertig jaor. Es Hubertien en zien jònges, eine gouwe mörge, et in hunne kop kregen òm te zègge: ‘Nònk, veer zeen mit eine jònge, forsje knech van noe aaf aan gebaat: veer höbben uch neit mee neudig’, waar dan? Dan koos hae gaon. Zie' brouer, mit die feeks van e' vrouwmèsj? Dan waar hae toch vanzelf op Tilke aangeweze! 't Koos noe neit lang mee doeren of et kèndj zou zelf auch e' weiskèndj zeen. 't Waar bie de handj en gouwd van aard; en landj genòg, dat ze noe aan angere in pach gouve. Ze ware same nog kapabel om ein koppel kinjerkes te kriege. Méé es twee, waar jao auch neit neudig. Zo koos haezelf nog gouw jaore höbbe en ònbezörg zeen veur den awwen daag. ‘E' nuujt laeve’, haw et gezag.... Sakkerlout, woveur dan auch neit?

De volgende zòndig lummelde Sevrien langs de kirkewaeg, wie de Ho-Mès oet waar en ederein heivesj gòng. Hae loerde en keek de waeg langs. De mansluuj bleve veur de kirk sjtaon, òm de vrouwluuj verbie te zeen trèkke. En dao koum et dan èntjelings, Til. Verdöld, auch alweier mit dat maedje van de Sekretaris.

[p. 110]

‘Tilke’, zag Sevrien, zònger vööl d'ròm en d'raan, ‘wie ich deez daag bie uch langs kourn, zoug ich toevallig dat geer zo'n bezònjer sjoon paosjlelies höbt sjtaon in eur hööfke veur de deur. Zou ich dao gec van kònne kriege veur bie òs? Hubertien haet er auch waal, mermee van die klein witte, die ze narsisse heisje. Die vènj ich get bleik, en die zeen mich auch get te klòmmelechtig. Geer höbt van die dobbele, gaele: die zeen jao gael wie goud! Es dat gouwd is, dan kòm ich eine van deez daag mit de klein sjörgskar mich dao get van haole’.

‘'t Is waal den hoogsten tied’, zag Tilke, en keek et anger maedjen aan.

‘Jao, ze zeen al benao gans oetgebluid’, zag dat.

‘Dat is jao sjus den ried òm ze te verpaote’, zag Sevrien. ‘En waat mich aangeit, blif et vruigjaor doere, pès de wèntjer dao is’.

‘Gelökkige luuj, die gaar niks weite van awwer waerde’, zuchde Tilke.

‘Dem zien hare nog gruin is’, lachde Sevrien sjnaketig. ‘Pès ein van deez daag!’

Wie Peter daen aovend bie zie' moder trök koum, wòs hae höör te vertèlle dat hunne nònk dae mörge gewanjeld haw mit Tilke van de meister, en dat de luuj van et dörp dao-euver de köp bieein gesjtaoken hawwe.

‘Dan zeen die twee zeker gaon loestere nao de nachtegaal’, zag Hubertien sjnebbetig. En e' paar daag later bluide Tilke zien paosjlelies in hunne moussem. Wie loeter gouë sjtarre bengelde ze dao in de vruigjaorswèndj.

Sevrien waar wilkòm gewaes bie Tilke zien awwesj. Hae haw dudelik avanses gemaak en Tilke zelf haw zich zeer vrundjelik betuind. De bloume van de meister sjtònge in den haof van Sevrien, en daomit waar de wawwel aan de gang in et dörp.

‘Waar zou 's doe dervan zègge, es ich mich verangerde?’ zag

[p. 111]

Sevrien taenge zie' zöster, den eesjte beste keer dat ze weiër èns allein ware.

‘Dat zeen dien zakes, jòng, en dat geit geine minsj get aan. Gein vets.’

‘Ich mein, kòns doe dan daomit kòntent zeen, en gaon veer zo es gouw vrunj van-ein, es den tied dao is?’

‘De jònges zeen noe groot genòg’, zag ze; ‘en es doe roeins dat dit veur die gelök is!’

Veur de Zòndig d'rop waar de aafsjpraok: Tilke zou wachten oppe kirkewaeg: dao zou Sevrien dan nao de Vesper komme. Dan zouë ze same door et dörp wanjele, erm in erm, òm de luuj te laote zeen wie de zakes sjtònge. Trouwen in den herfs.

Et doerde lang die waek, eer et weiër zòndig woon. Sevrien waar nao de sjtad gewaes, òm zich dao e' nuujt humme te koupe. Zien zòndigse mòntoering waar nog wie òngebroek. Allein haw er auch einen houd neudig gehad en e' sjoon bòntj kravetje. En èndjelings koum dan den daag. Hae gòng 'sjmörges nao de Ho-Mès, esof 'r nao 'n broelof gegange weur, en daonao nao de café wo de mansluuj zich geregeld tròffe. Hae lachde taengen ederein, sjloug den einen op zien sjouwer, gouf den angere, mit eine kwinksjlaag, einen toek in de zie. ‘Eine sjonen daag huje’, zagte ze zich òngerein en ze lachde taengen 'm. ‘Veur mich, veur mich!’ trompötterde zien sjtöm baoven alle gedruus oet. ‘Ich trakteier, ich trakteier! Drènkt op mien gezòndjheid! E' rundje veur ederein dae hie is! Hospes, riet de sjpòn oet de tòn. Laot et loupe! Wae sjnaps, wae beier....?’

‘Is et wirkelik waor?’ vraogden 'm zien beste kameraote, wo hae veuraaf dan auch niks van alles taenge gezag haw.

‘En woveur neit?’

Ze hawwe natuurlik de kal van de luuj waal gebeurd.

‘Waar de luuj kalle, weit ich neit; en ich laot ze kalle wie ze wille. Ich, veur mich, weit waat ich weit. Hospes’, sjreefde hae

[p. 112]

weiër door de herbergskamer, ‘laot rouke wae rouke wilt. Braek mer e' nuujt kisjke sigaren aope, sakkerdjuuj!’

En 't waar wie kirmes. ‘Hangt 'm de platen òm’, reipe de kameraote, en lachde dat ze zich sjöddelde. ‘Sevrien haet de vogel aaf vandaag!’

Door de vinstere, die mit dat gouwd waer aope sjtònge, zoug de jònge Peter, dae boete langs sjtreek, waat daobènne veur zich gòng. Dat waar erg, dach hae.

Sevrien koum dae middig neit heivesj, veur te aete wie geweunlik. Hubertien wachde einen tied lank, mer hae koum neit. ‘Gank doe 't dörp in’, zag ze taenge Peter, en kiek of 's doe 'm nurges zuus. Dao zal toch niks gebeurd zeen? Me is altied mer bang veur òngelökke’.

Et doerde nog einen ried. Hubertien sjtòng mit kloppend hart boete veur de paort. Luuj die verbie koume, zagten höör goddendaag en leipe wieër, zònger mee. Ze koos et neit van zich verkriege òm emes get te vraoge, of die sòms get wòste. En noe loewde 't al veur de Vesper. ‘Mariajozes-kènjer, dao hink òs get baove de kop’, vuilde ze op èns. Et doerde noe nog weier get, en dao koum ein kar aangeroddeld. Op Zòndig nog waal! Ein boerekar. Versjeië manskaels gònge d'ròm haer, en sjwege wie ze höö aan de paort zouge sjtaon. Veurop koum Peter, bleik wie e' liek. Hubertien sjloug de sjrik òm et hart dat zo begoos te kloppe, dat ze 't taengehòlj mit de handj. ‘Peter, waat is gaonde?’

‘De nònk is neit gouwd gewoorde; ze brèngen 'm heim. Hae lik in 't sjtreu oppe kar, die ze veur 'm geleend höbbe in 't dörp’.

‘Hae is neit dood’, reipe de mansluuj, es òm höör kòntent te sjtèlle. Die begooste mit 'm bènne te drage. ‘Hae koos neit mee sjtaon op zien bein. Hae is allein mer zaat’. Eine van achteraaf reip nog: ‘Wie e' verke!’

Ze drougen 'm et hoes in, krietwit, begaaid van ònger pès baove,

[p. 113]

sjoem oppe mòndj en de ouge toe, esof er neit mee van deez welt waar.

Hubertien dach dat ze vergòng van loeter sjaemde en verdreit. Ongerwiel zag Peter höör et ergste aan et oor: ‘Langs de kirkewaeg sjtòng Tilke op 'm te wachte. 't Haet alles gezeen in 't langsgaan’.

Wie Sevrien de volgende mörgen in de keuke koum, zag Hubertien, presies neit giftig, mer dan toch gans effen-aaf ‘godde-mörge’. Ze keek langs 'm haer en bleef aan 't werk. Haezelf zoug nog gans vertuseld oer, bleik en mit ònklaar ouge. Hae keek nao höör, esof 'r op get gewach hèi. Ze zout aerpel te sjèlle. Peter koum in en zag presies auch zo, wie zie moder gedaon haw: ‘godde-mörge, nònk’. Wieër niks. Sevrien sjlurpde zich ziene kaffe en gòng oet. Hae haw zich zie' gewaer mitgenòmme. Taenge dat et duuster woort, koum 'r trök en lag eine sjwaare fezant oppe taofel. Hae out mit hun, brood en sjpek. Ze sjprouke noe òngerein wie geweunlik. Doe gòng hae sjlaope. Wie er zich neierlag, zag er zich, veur de zovöölste keer daen daag: ‘'t Is neit mee gouwd te make; dao is niks mee aan te doon. En alles mòt dan mer blieve wie 't pès noe toe gewaes is. Es Hubertien ten minste wilt, en de jònges. Ich höb 't bie hun toch nog zo kaod neit’.

Twee daag later, - en dao sjtòng gein ènkel paosjlelie mee in den haof van den awwe meister zien hoes. Tilke haw de maad van de pastoor gevraog ze oet te kòmme doon, allemaol; en die haw ze euvergeplant op e' paar van de vergaere graver oppe kirkhof.