Beneden en boven de wind

verantwoording

gebruikt exemplaar

exemplaar Koninklijke Bibliotheek, Den Haag, signatuur: ACY 702

 

algemene opmerkingen

Dit bestand biedt, behoudens een aantal hierna te noemen ingrepen, een diplomatische weergave van Beneden en boven de wind. Literatuur van de Nederlandse Antillen en Aruba van Wim Rutgers uit 1996. Het boek is een bewerking van het in 1994 verschenen proefschrift Schrijven is zilver, spreken is goud: oratuur, auratuur en literatuur van de Nederlandse Antillen en Aruba.

 

redactionele ingrepen

Voor de digitale versie in de dbnl is gebruik gemaakt van een digitaal bestand van de schrijver. Voor de volgorde en de inhoud van het voorwerk is het digitale bestand aangehouden. Het ISBN op pagina 3 is aangevuld met informatie uit de gedrukte versie.

 

Bij de omzetting van de gebruikte bron naar deze publicatie in de dbnl is een aantal delen van de tekst niet overgenomen. Hieronder volgen de tekstgedeelten die wel in het origineel voorkomen maar hier uit de lopende tekst zijn weggelaten. Ook de blanco pagina's (p. 40, 128, 318, 424, 426, 428) zijn niet opgenomen in de lopende tekst.

 

[pagina 1]

Wim Rutgers

Beneden en boven de wind

Literatuur van de Nederlandse Antillen en Aruba

 

[pagina 2]

Beneden en boven de wind

Literatuur van de Nederlandse Antillen en Aruba

Wim Rutgers

 

[pagina 3]

CIP-GEGEVENS KONINKLIJKE BIBLIOTHEEK, DEN HAAG

ISBN 90 234 3530 3

 

[pagina 6]

Deze uitgave is mede mogelijk gemaakt door een subsidie van het Nederlands Productie- en Vertalingenfonds.

 

Copyright © 1996 Wim Rutgers
Omslag Rudo Hartman
Druk Hooiberg Epe
isbn 90 234 3530 3 CIP
nugi 320

 

[pagina 7]

INHOUD

vooraf	5
Hoofdstuk i oratuur	13
1 VORMEN VAN ORALITEIT	16
Papiamento	19
Engels	20
Meer vragen dan antwoorden	21
2 CANTICA / LIEDEREN	22
Gelegenheden	23
Tambú en Dandé	25
Catibo ta galiña - de slaaf over de slavernij	27
3 CUENTA / VERHALEN	32
Compa Nanzi in het web van het geschreven woord gevangen	33
Verbroken traditie	35
Varianten	37
Echadó di cuenta	37
Waardering	38
Hoofdstuk ii koloniale literatuur tot 1865	41
4 PASSANTEN, KOLONISTEN en CREOLEN	44
Edward Luther Low en The Sint-Eustatius Gazette	44
William Lee en The Curaçao Gazette/De Curaçaosche Courant	47
Twee volken, twee casten in één kolonie	48
Kolonistenliteratuur	50
5 ‘OPENBARE VERMAKELIJKHEDEN ZIJN HIER NIET’	53
Toneel van creolen en passanten	55
3.3. Koloniale leescultuur	58
Leesverenigingen en uitleenbibliotheken	59
‘Zeg mij wat uw boeken zijn...’	62
3.4. Kameraden van den Helicon	66

 

 

[pagina 8]

Hoofdstuk iv post-emancipatoire civilisashon	71
4.1. Un pueblo nobo / Een nieuw volk	74
De taalsituatie	78
4.2. De spruiten wiesen uit de bodem	80
De functies van de krant in het literaire leven	80
The Impulse, a journal of news and literature	82
De volksbeschaver Civilisadó	84
Notas y Letras, het eerste literaire tijdschrift	86
Het apostolaat van de pers	88
4.3. Beschaving - nut - genoegen in gezellige vereniging	92
Teatro Naar als katalysator van een eigen toneelleven	93
Soirées littéraires et musicales	96
Entre Nous	98
Letterkundig Genootschap Tot Nut en Beschaving	99
R.K. verenigingen	101
Prijsuitreikingen in het onderwijs	102
Colegio Santo Tomas	104
4.4. Oratuur, auratuur en literatuur	107
Dichterlijke naturen	109
Auteurs	112
4.5. Een volk dat leest is een beschaafd volk	116
Het Leesgezelschap Tot Nut en Genoegen	116
De bibliotheek van Sociëteit De Gezelligheid	118
De winkelbibliotheek van de Gebroeders Jonckheer	119
Lezen in Missieland	120
4.6. De dode letter en het levende woord	122
Hoofdstuk v holandisashon	129
5.1. Curaçao en Nederland zijn een	132
Kan de Hollandsche Taal hier algemeen worden?	136
Joseph Sickman Corsen: ‘Atardi’	139
De Bovenwindse eilanden	140
De taaldiscussie van 1915	141
De ‘olie’	143
De taaldiscussie in de jaren dertig	145
5.2. Dicht en ondicht in en op de pers	149
Lyrische worstelaars om het woord	150
Feuilletons	151

 

 

[pagina 9]

J.H.B. Gravenhorst	153
Delgeurs ‘equilibristische toeren op literair gebied’	153
Het roman-feuilleton	154
Combersashon	158
Conta cuenta	159
Balans	161
5.3. Verenigd in Groot-Nederlands verband	169
Nederland in Curaçao doen leven	169
De Sint-Thomaskring en de letterkunde	172
De Curaçaose Schouwburgkwestie	174
Het passantentoneel en zijn invloed op taal en zeden	176
De ‘eigen’ toneelgroepen en de holandisashon	179
Contacten met het land van herkomst	181
5.4. Ontspannende, de zeden bevorderende lectuur	183
Curaçao: Vrijmetselaars, Katholieken en Overheid	183
De Bovenwinden	185
Nederlandse boekhandels in de ‘Overzeese Gebiedsdeelen’	187
Lezen en onderwijs	188
De boekententoonstelling van De Gezelligheid in 1939	189
5.5. Snollenliteratuur en goddelijke titels	192
Oratuur, auratuur en literatuur	192
De invloed van lectuur	195
Hoofdstuk vi steunend op eigen kracht	199
6.1. Papiamentisashon	202
6.2. Publiceren in oorlogstijd	210
De Stoep, van Nederlands naar Curaçaos periodiek	211
Het A.N.V. en een Antilliaans Neerlandia	220
Lux, een lamp van Nederlandse cultuur	222
Papiamento - proza en poëzie tijdens de oorlog	225
Populaire songs in de orale traditie	226
Novela dramatico	227
P.A. Lauffer publiceert Patria in 1944	230
6.3. Tijdschriften als katalysator van literatuur	234
Positiebepaling	235
Van autonomie naar revolutie	236
Simadán en het Papiamento	240
Antilliaanse Cahiers en de Caraïbische traditie	244
Watapana en de Antilliaanse eigenheid	246

 

 

[pagina 10]

6.4. Een ‘alternatief’ literair circuit	249
Tuyuchi en zijn novelas	252
Oscar van Kampen en de Lorito Real	253
A.P. Nita en zijn Casa Editorial Emile	254
6.5. De Overheid luidt de cultuurklok	259
De Sticusa	259
De culturele ‘zuster-organisaties’	265
C.C.C.-prijsvragen als propagering van het Papiamento	270
Het Bureau Cultuur en Opvoeding	271
6.6. Verenigingen: nationaliteit en identiteit	273
Sociedad Bolivariana, Ateneo Literario en het Spaans	273
Radio-verenigingen: van Nederlands naar Papiamento	274
De Jolly Fellows Society en het Papiamento	276
Toneelverenigingen: van Nederlands nar Papiamento	277
6.7. Propaganda voor het Nederlandse boek	284
Bibliotheekleven	284
Boekhandels	289
De boekenweek als propaganda voor het Nederlandse boek	291
Het onderwijs en de Nederlandse cultuur-oriëntatie	294
6.8. Exotisch Nederlands	296
Frank Martinus Arion: eenzame gids	298
Tip Marugg: een mens is een eiland	299
Boeli van Leeuwens queeste naar god en medemens	303
6.9. Zingende, schrijvende en lezende eilanden	309
Oratuur	309
Escritura papiá	311
Escritura cantá: calypso	312
Vormen van literatuur	313
Op zoek naar ‘eigenheid’	315
Hoofdstuk vii de wortels van de authenticiteit	319
7.1. Dertig mei 1969 en daarna	322
Literaire reacties	323
De taalsituatie	329
Taal en literatuur	332
7.2. Tijdschriften als daad van vrijmaking	334

 

 

[pagina 11]

Tijdschriften	335
Ruku, Frank Martinus Arion's daad van bevrijding	337
Kristóf, een forum voor de Antilliaanse zaak	338
7.3. De koloniale schrijfangst overwonnen	340
Toneel-literatuur	340
Onder moederlandse paraplu	342
Editorial Antiyano en Flamboyant/P	344
Edukaprint	345
Kolibri	346
Charuba	347
House of Nehesi	348
Schrijven kun je leren: van contest naar workshop	350
7.4. Literaire ambassadeurs	353
Frank Martinus Arion tegen Westerse superioriteitsgevoelens	353
Jules de Palm: intercultureel	360
Boeli van Leeuwens tweede creatieve periode	361
Tip Marugg: de keuzevrijheid van de mens	365
Denis Henriquez: jeugdsentiment en cultuurkritiek	366
7.5. Het autonome woord	370
Luis Daal: romanticus in de diaspora	370
Pierre Lauffer: nationaal auteur	374
Elis Juliana: volksverbondenheid	377
7.6. Schrijvers als sprekers en zangers	380
Nieuwe vormen van oratuur en auratuur	380
Carnaval: de schrijver als zanger	382
De schrijver als spreker	383
Podiumvoordrachten	384
Festivals	385
Café literario	386
7.7. Toneel als barometer van de cultuur van een volk	387
Aruba	388
Bonaire	390
Curaçao	390
De Bovenwindse eilanden	394
Toneel als ‘spiegel’ van de maatschappij	396
Het Aruba International Drama/Theatre Festival	399
7.8. Schrijven is zilver, spreken is goud	401
Boekpresentaties	401
Lingua Franca en de auratuur	403
De radio als distributeur van moderne oratuur en auratuur	403

 

 

[pagina 12]

De boekhandel en het gedrukte woord	405
De bibliotheek als centrum van leescultuur	406
7.9. De woorden zuiveren en zeven	411
Literair-culturele prijzen: de Cola Debrot-prijs	415
De Sticusaprijs voor Papiamentstalige literatuur	417
De Premio Bienal Pierre Lauffer	419
Literatuur-onderwijs	420
De lijstebrijberg	422
Hoofdstuk VIII AINDA NA CAMINDA / NOG STEEDS OP WEG
Literatuur
Index