|
| |
Zevende Tooneel.
HELENA, daerna FRANS.
(Helena is bleek en lydend en hare kleederen duiden aen, dat zy in een armoedigen staet verkeert.)
Ik heb mynen echtgenoot daer zoo even gehoord... Welaen, ik wil hem spreken, hem den toestand van zyn kind bekend maken, en poogen de stemme zyns harten te doen ontwaken, opdat hy niet langer onverschillig blyve aen al de ellende, aen alle de ontberingen welke myn arm kind naer het graf zullen slepen... Maer, zou hy reeds weêr uitgegaen zyn... Neen, welligt is hy by zyne duiven.
(Zy gaet tot by den trap om te luisteren. Intusschen komt Frans uit het zy-vertrek, zonder Helena te zien of door haer bemerkt te worden.
met een doosje in de hand.
Ik heb er niets gevonden dan dit gouden kruisje, dat zy bezat toen zy myne vrouw werd... Zy heeft het lang bewaerd, maer het zal my vandaeg wonder wel te pas komen om myne schuld te betalen.
Frans ontwarende.
Ho, hy was daer!
ter zyde.
Helena, hier!... Zou zy iets bemerkt hebben?
Gy waert dan daer, Frans, in dit vertrek!.. Ik zocht u.
Om my misschien weêr met uwe gehuichelde tranen te komen vervelen?... Ik raed u my met rust te laten, ik ben niet gestemd om veel woorden met u te wisselen.
ter zyde.
Altyd even barsch! (Luid.) Ik wilde u slechts zeggen,
| |
| |
Frans, dat ons kind gevaerlyk ziek is en weldra zal ophouden te leven, zoo het nog langer de middelen moet missen, die zyne herstelling zouden kunnen bevorderen.
Alweêr!.. Dit liedje zingt ge my sinds twee maenden... Ik zeg u nog eens dat gy het oogenblik slecht kiest, om my vandaeg daer van te komen spreken.
Dat is waer, tot heden toe zyt gy doof gebleven voor myne klagten; gy sluit de oogen om de armoede waerin wy verkeeren niet te zien; gy zyt onverschillig aen alles wat u aen het hart zou moeten liggen; gy zondert u van vrouw en kind af, ja, gy vlugt hunne tegenwoordigheid alsof deze u eene marteling ware... Maer, alle gevoel kan by u niet uitgedoofd zyn, uw hart kan niet gesloten blyven, vooral op het oogenblik dat uw kind stervend ligt, niet waer?... Ho, zeg het my, Frans, gy zult niet verstokt blyven?... Het is misschien nog tyd om ons kind te redden... ik, ik heb er de middelen niet toe... maer, gy... ô gy hebt slechts te willen om ze te bezitten.
ter zyde.
Wat zegt zy?... Zou ik misschien nog over iets kunnen beschikken, en waeraen ik niet dacht om dit te verkoopen!... (Luid.) Wat wilt gy bedoelen met die middelen?
Om ons kind al het noodige dat zyn toestand vordert te bezorgen, hebben wy geld noodig; gy zult my zeggen dat gy dit niet bezit... nogtans, met eene geringe opoffering, Frans, zoudt gy u dit kunnen verschaffen.
En deze opoffering zou zyn?
Gy hebt duiven, Frans, die befaemd en van weerde zyn. Met er slechts eenige te verkoopen...
haer onderbrekend.
Genoeg, genoeg, ik versta u reeds... Ha, ha! myne duiven... daer moest het dan eindelyk op uitkomen; die
| |
| |
arme dieren zyn u al lang te veel... Myne duiven, die gy altyd verfoeit en veracht hebt, die u tot eene plaeg verstrekken, zoo als gy meer dan eens de onbeschaemdheid hadt my te zeggen. Ho! die duiven zouden nu een reddingsmiddel, eene bron van goud in uwe oogen zyn!... Maer, gy begrypt dan niet dat uwe list om my van myne duiven, het eenig genoegen van myn leven, te doen afzien, slecht verzonnen is, en dat ik er my nu minder dan ooit zal van ontmaken.
Helaes, zoo lang het werk myner handen my genoeg opleverde om in onze behoefte te voorzien, zou ik my nooit veroorloofd hebben u dit voorstel te doen; doch sedert dat het werk ontbreekt, sedert dat de dringendste nood in onze wooning zich opdoet en ik myn kind zelfs geen bete broods meer kan toesteken, kan onze toestand aldus niet meer blyven duren, en ik dacht, dat geene opoffering u te zwaer zou zyn, om ten minste uw kind het leven te redden...
Zang No 5.
't Is voor myn kind dat ik u thans kom smeeken,
En niet voor my, ik vrees de ellende niet,
Al moest my vaek het noodig brood ontbreken,
Ik klaegde nooit, 'k verborg u myn verdriet.
Maer, ach, myn kind, het leven van myn leven,
Ligt stervend daer, van alle hulp ontbloot!...
Slechts voor myn kind voel ik my aengedreven,
Te spreken en te zoeken in myn nood.
Wil langer niet me aen wanhoop overgeven,
Ach, red myn kind! ach, red het van den dood!
ter zyde, schokschouderend.
De schynheilige!... het is voor haer kind, zegt ze! En zy denkt my alzoo over te halen om my myne duiven te doen verkoopen! (Luid.) Er is een spreekwoord dat zegt: ‘Men kan geene spaenderen kappen waer geen hout is.’ Dit wil zeggen, dat het vruchteloos is my lastig te vallen... Ten anderen, gy zult u beter welen te rigten dan tot my, wanneer u iets ontbreekt... Al uwe klagten zyn slechts voorwendsels; er zyn menschen die u te zeer genegen zyn, om u gebrek te laten lyden...
| |
| |
Menschen die my te zeer genegen zyn, zegt ge?
Wel ja, by voorbeeld, mynheer Ligtman!
ontroerd.
Mynheer Ligtman!... Frans, waerom spreekt ge my van hem?...
hare ontroering bemerkende.
Ho, ontstel u niet... Het is immers een braef en liefdadig mensch, die mynheer Ligtman?...
Dien ik ten hoogste veracht!
spottend.
Dien gy veracht! ha, ha, ha! (Ter zyde.) Maer, weêrhouden wy ons, er zal wel eens eene gelegenheid komen dat ik my uitlaten zal. (Luid.) Nu, nu, het is my vry onverschillig of gy mynheer Ligtman verfoeit of liefhebt, dit doet niets ter zaek, alleenlyk wil ik niet lastig gevallen worden wanneer ik te huis ben, en ik herhael u dat het my weinig schelen kan, of gy en uw kind in gelukkigen of in ongelukkigen toestand verkeert.
En het is de vader van myn kind die aldus spreekt!... O God! heb ik het dan verdiend alzoo bejegend te worden... Maer, gy hebt dan gezworen uw kind van gebrek en uwe vrouw van wanhoop te doen sterven?... Er is dan geen enkel gevoel in uw hart, dat ten voordeele van uw ongelukkig gezin pleit?... Uwe duiven zyn u dan meer weerd dan het leven van uw kind... Welnu, Frans, wees gerust, gy zult myne tranen niet meer zien, myne klagten zullen u niet meer storen, ik zal u niet meer kwellen, zoo als gy zegt, met uwe vaderlyke bezorgdheid voor uw kind in te roepen, neen!... Er blyft my nog een voorwerp over... het laetste... en dat ik als een heiligdom altyd bewaerd heb... Het is het gouden kruis dat myne moeder my als een aendenken aen haer, op haer sterfbed schonk... Welnu, dit kleinood zal ik verkoopen. Het zal ten minste zoo veel van weerde zyn, dat ik myn kind
| |
| |
eenige dagen zal kunnen verzorgen... En dan, wanneer dit laetste middel zal uitgeput zyn... dat dan Gods wille met myn kind en met my geschiede!
(Zy wil in het zy-vertrek gaen.)
Dat, waertoe gy my noodzaekt: het gouden kruis myner moeder nemen, om het te verkoopen.
Daer heb ik reeds voor gezorgd.
Dat gy tyd zoudt verliezen met er na te zoeken... Ik heb het verkocht.
aengedaen.
Verkocht! gy?... maer sinds wanneer dan?... Dezen morgen heb ik het nog in myne handen gehad.
Ik geef u het regt niet, my rekenschap te vragen over hetgeen ik doe.
wanhopig.
Frans, gy zyt een onweerdig echtgenoot en een slecht vader!...
(Zy zakt op een stoel neder.)
Al wat u believen zal te zeggen... Maer, ik zal my niet langer vervelen met u aen te nooren. (Ter zyde.) Ho, ik zal haer doen gevoelen wat het is my te bedriegen!
(Hy vertrekt.)
|
|
Auteursrechtvrij