|
| |
| |
| |
VII.
Misstap en Vergiffenis.
..... Incensum animum inflammavit amore,
Spemque dedit dubiae menti, solvitque pudorem.
En sints ik ondervond dat in uw vaderharte
Een schat van balsem ligt voor kinderlyke smarte,
Heb ik me aen u geklemd, gelyk, als 't noodweêr wast,
De drenkling aen den mast.
Nauwelyks had Oda haer verloofden verlaten om gevolg te geven aen de haer ingevallene gedachte, namelyk die van Walter van Herzeele te beletten aen haer huwelyk tegenwoordig te zyn, of eene knaging van
| |
| |
geweten, tot dan toe aen Oda onbekend, deed haer de onbezonnenheid harer voetstappen gevoelen. Den wil heurs vaders, dien zy altyd zoo stiptelyk gevolgd had, moest zy tegenkanten, en ongetwyfeld zich verstooten zien door hem, die haer echter zoo teêrhartig beminde, - ja, slechts voor het geluk zyner dochter scheen te leven.
Van den eenen kant gevoelde Oda dat zy eene hatelyke zaek begaen zou, en boven de vriendschap haers vaders, de achting van elken ridder, zelfs die van Ackerman, zou kunnen verliezen: van een anderen kant noopte de hoop van vereenigd te zyn met eenen jongeling, wiens deugden, wiens heldenmoed zy zoo zeer bewonderde, haer tot het volbrengen der opgevatte gedachte.
In dezen tweestryd tusschen pligt en liefde, bleef Oda moed- en bewusteloos: zy, die steeds gelukkig in hare minne, sinds korten tyd iets van de rampen kende, die den mensch in het leven overvallen, achtte zich hoogst beklagenswaerdig. In iedere akelige omstandigheid had heur vader over haren twyfel beslist maer nu, nu kon zy toch hem
| |
| |
niet te rade gaen, verzekerd dat hy haer met wrevel zou verstooten, en zy misschien voor eeuwig van haren minnaer hadde moeten afzien.
Hoe langer hoe meer in radeloosheid gedompeld, besloot Oda hare ontworpen plannen aen Ackerman mede te deelen, en zynen wil zonder verder onderzoek te volgen. Zy ylde ter plaets waer zy hem verlaten had, en vond die ledig. De boezem klopte haer heviger dan ooit, en de benauwdheid harer ziel was zoo groot, dat zy naer het kruisbeeld liep om er troost te vinden. De gedachte dat ze op ditzelfde beeld trouw aen Ackerman gezworen had; dat zy hem had beloofd alles aen te wenden om zyn heil te bewerken, deed hare aerzeling verdwynen, en zy wendde zich eindelyk tot Agar, aen wie zy met onbepaelde trouw over Ackermans deelneming in den opstand sprak, alsook over het besluit dat ze daer zoo even genomen had.
Agar verschrikte by die mededeeling; en daer de vriendschap, die zy voor Walter van Herzeele gevoelde, haer niet kon doen ge- | |
| |
looven dat deze zich aen eene laffe daed pligtig zou maken, wederlegde zy met kracht de beslissing jegens den ridder, en beloofde, wilde Oda tot zulk een berispelyken maetregel de toevlugt niet nemen, zy zelve Walter te voet zou vallen, ten einde hem te beletten eenige hinderpalen aen Odas vereeniging te brengen. - Ik weet dat de Vryheer van Herzeele op jonker Ackerman verbitterd is,’ sprak Agar; - het is my ook niet onbewust dat hy u bemint, Oda! maer zoo hatelyk een karakter moogt gy in hem niet veronderstellen. Wat meer is, hy bezit te veel menschenkennis om zich met de hoop te streelen, dat hy uwe wederliefde door zyn verraed zou bekomen; te veel grootmoedigheid om zich op uw verloofden te wreken.
- Agar! uwe gevoelens jegens Walter zyn ongegrond; doch ik eerbiedige dezelve, omdat het een dankbaer harte betaemt erkentelykheid te betoonen aen diegenen, welke ons met goedheid overladen, en onze kinderjaren bezorgd hebben. Zyne wraek zou ik niet vreezen, ware zy eerlyk, openbaer; Frans zou voordeelig met zynen vyand
| |
| |
kunnen kampen, maer nu zal Walter Ackermans verlies bewerken, zonder dat deze de wapenen ter zyner verdediging zal kunnen opvatten. Hy zal my ook voor eeuwig ongelukkig maken, Agar!’
Deze woorden werden met zooveel overtuiging uitgesproken, dat Odas vriendinne, Walters verraed, hoe langer hoe meer begon te duchten. Ten einde de verantwoordelykheid van zyne wraek, - kwame het immer zoo verre dat de man zich wreken wilde, - op zich niet te moeten nemen, kantte Agar Odas besluit niet meer tegen; en zonder hetzelve overigens goed te keuren, vroeg zy wat Ackermans gevoelen in het voorhandige geval was. Oda zegde dat de jongeling er niets van wist, en Agar vervolgde: - Eischt ge dat ik in eene zaek medewerke, die my de ongunst van uwen vader zou berokkenen, Oda! eene zaek, die my al de ontvangene diensten van Walter, als een ondankbare, zou doen verstooten?’
Spytig over deze vraeg, beantwoordde Oda dezelve niet: doch, gevoelende dat zy de medewerking harer vriendinne kon ontberen,
| |
| |
en dat Agar, onpligtig, veel zou kunnen tewege brengen, om haer Arnolds vriendschap weêr te doen verwerven, verzocht Oda hare vertrouwelinge opdat deze haer slechts tot in de kastanjelaen zou vergezellen, zeggende dat zy zich alleen met de zaek gelasten zou; zy herhaelde de noodzakelykheid harer handelwyze, sprak van Ackermans vrees voor Walter; van de vergiffenis haers vaders, en eindigde met in alles Agars goedkeuring weg te dragen.
Na zich lang onderhouden te hebben over het voor- en nadeel der onderneming, naderden beide vriendinnen de plaets waer Oda besloten had den zendeling, door haren vader tot Walter van Herzeele gestuerd, af te wachten. Ieder gerucht dat zy in de verte hoorde, kwam haer als het hoefgekletter eens dravers voor. Angstig luisterde zy toe, en iedermael dat de uitwerking aen hare verwachting niet beantwoordde, was zy tevreden hare beslissing niet te moeten volvoeren.
Eindelyk bood een paerd, dat met de snelheid eener zwaluwe, langs den oosterkant
| |
| |
van het slot kwam toegevlogen, zich aen de maegden aen. De moed verliet Oda ten eenemale, en bewusteloos ware zy op het gras nedergezegen, had Agar hare krachten niet ondersteund met te zeggen dat 't oogenblik daer was, en dat Oda van deze omstandigheid gebruik moest maken, wilde zy hare wenschen bekroond zien.
Deze aenmoediging trof haer doel; en Oda gevoelde dat het eene pligt was haren verloofden te redden. Fier als eene heldin, rigtte zy zich op, en bleef den ruiter afwachten. Agar verdook zich achter eenen eikenboom.
Nauw had de zendeling de erfdochter van Schoorisse ontwaerd, of hy stelde, op een gedaen teeken, zyn paerd op stap, en boog zich voor Oda, ten einde hare bevelen te vernemen. - Jaek!’ sprak de maegd, - keer zonder vertoeven naer de burgt van Mynheer Walter van Herzeele terug: zeg dat de Graef zoo even...’ - Hier zuchtte Oda; doch gevoelende dat de toon, waerop zy deze woorden stamelde, eenigen argwaen by den zendeling zoude kunnen laten opko- | |
| |
men, en dat deze misschien Arnolds bevel zou afvragen, alvorens het hare ten uitvoer te brengen, - vervolgde zy met klem: - Zeg aen den ridder dat de Graef eenen pagie naer het slot van Schoorisse gezonden heeft, om ons de onmogelykheid zyner tegenwoordigheid by het steekspel, aen te kondigen, ingezien bezigheden van ernstigeren aerd den Prins te Brugge ophouden. Zeg ook aen Mynheer van Herzeele dat myn huwelyk met jonker Frans nu geene plaets kan grypen, en dat vader de tyding zelf zal dragen, om den Vryheer tot het onbepaeldelyk verschoven feest uit te noodigen. Ga, Jaek! en dat uw Engel bewaerder u vergezelle.’
De jongeling, verschrikt door deze mededeeling, hief nu eerst de oogen op, en scheen in Odas treurigheid te deelen, aen welke hy ook de verlegenheid toeschreef waermede zy deze woorden geuit had. Zonder de minste inlichtingen te durven vragen, maekte hy nogmaels eene diepe buiging, en by het gezegde: - Uw wil zal volbragt worden, jonkvrouw!’ verdween hy uit het gezicht
| |
| |
der maegd, welke haer geweten sterk verontrust voelende, den zendeling vruchteloos terug riep, en in bittere klagten losborst.
Agar sprong Ackermans verloofde toe, deed haer gevoelen dat hare tranen langer niets vermogten, en men moedig den uitslag der zaek moest afwachten. Zy eindigde met te zeggen dat Oda hare hoop in God alleen stellen moest, en dat de Hemel deze handelwyze haer niet ten kwade zou duiden, voor zoo verre die werkstellig was gemaekt om eene helsche onderneming te keer te gaen.
- Agar! Agar!’ zuchtte de treurige Oda, - dikwerf hebt ge mynen heilstand benyd, omdat vader steeds leniging aen myne smarten toebragt, en gy, nooit de streelingen eens vaders, noch die eener moeder hebt genoten: maer nu zyt ge duizendmael gelukkiger dan ik, uw hart kent de gestadige opofferingen niet, die eene verloofde moet doen om het heil haers minnaers te bewerken. Ja, Agar! ik beken het; Ackermans lot is zoo zeer aen het myne verknocht, dat niets ter wereld hem in myn hart zou kunnen vervangen. Eer ik hem zoo innig beminde,
| |
| |
dacht ik dat vader alleen vergenoegde om my het toppunt van geluk te doen bereiken; doch nu, helaes! voel ik eene behoefte boven de genegenheid myns vaders: myn hart is tusschen beiden verdeeld, en, moest ik van eenen hunner afzien, ik zou verlegen zyn om vader den voorkeur op Ackerman te geven. Myne woorden verschrikken u, Agar! maer ik voorzie dat de stryd, dien ik moet doorworstelen, hevig zal wezen. Haet, veete en verwensching zullen het loon zyn van Ackermans opoffering! O! kon vader van zyne dwaling terug keeren, en zien dat Lodewyk van Male het geluk zyner onderdanen niet wil bewerken!... Niemand zal het woord tot verdediging van Frans durven opvatten; hy die beloofd heeft op vader te waken; op vader, welke zyne verdelging zal zweren, en my van droefheid in het graf doen dalen. Maer, ofschoon ik hierby vaders wil niet geëerbiedigd hebbe, zal ik hem steeds blyven beminnen: ik wil echter myn geluk, myn leven, voor het heil en behoud van Frans opofferen!’
- Oda!’ riep eene stem van uit het
| |
| |
kreupelhout; en eene schielyke beweging liet er zich in hooren.
Agar, die het gezegde harer vriendinne meende te beantwoorden en misschien te wederleggen, hief een geschreeuw aen, en de naem van: Arnold! ontvloog haren mond. Oda ysde by de gedachte dat heur vader ooggetuige van hare onbillyke handelwyze, geweest was; en, niet wetende wat te doen om 's ridders bedreigenden blik te ontgaen, bereidde zy zich tot de vlugt, wanneer zy in eens zich in de lenden voelde grypen.
- O!’ gilde Oda; en eene zoo hevige siddering had haer bevangen, dat zy krachteloos op den grond zou gezonken zyn, had niet de toegesnelde persoon haer ondersteund, en haren naem op eenen zachteren toon uitgesproken.
- Gy zyt verschrikt, Oda!’ stamelde hy, met eene aendoenlyke stem.
- Ach Hemel!’ zuchtte de maegd, die tot hiertoe te zeer bedwelmd was geweest om acht te slaen op de woorden harer vriendinne, welke reeds tweemael den naem des aengekomenen genoemd had, - Hemel!’
| |
| |
herhaelde zy, en sloeg zich de handen voor het gezicht, als wilde zy haren kommer verbergen.
Ackerman, - want 't was hy, die, onwillig op het spoor zyner verloofde geraekt zynde, zich zonder de minste omzichtigheid voor hare voeten wierp, - had, by het naderen tot de maegden, zynen naem hooren noemen. Door eene nieuwsgierigheid, elken man zoo eigen, wanneer het hem gelukt het voorwerp zyner wenschen over hem te hooren spreken, was Ackerman, met open mond, op de woorden van Oda blyven luisteren, en hy voelde zich niet weinig aengedaen haer besluit nopens Walter te vernemen. - Odas zielesmart had hem hevig geschokt, en meer dan eens was hy op het punt geweest zyne minnares in hare aerzeling te ondersteunen; doch, daer de belofte van haren wil in niets meer tegen te kanten, hem geboeid hield, had hy het bevel aen den knecht, met kloppenden boezem aengehoord, en besloten onbemerkt op zyne stappen terug te keeren. Maer, wanneer Oda die vertrouwelykheid harer liefde begon te
| |
| |
uiten, bleef Ackerman weêr als een standbeeld aen zyne plaets gehecht. Het werd hem onmogelyk zyne zielsaendoeningen langer te verduiken; en 't was alsdan dat de naem van Oda zynen mond ontvloog, en hy door zyne haestige beweging in het bosch, beide maegden zoo verschrikte.
- Vergeef my, engel! vergeef my,’ sprak Ackerman driftig, - ik heb alles gehoord en gezien, alles Oda! Wist gy wat eene geneugte uwe woorden my gebaerd hebben, dan zoudt ge zeker de onwederstaenbare begeerte, die my prikkelde om u af te luisteren, niet ten kwade duiden. - De zaek waeraen gy zooveel belang hechtte, is ten einde gebragt, en de Hemel bewerke er den goeden uitval van. Eerlang moet ik uw bruidegom wezen, engel! O! gave God dat onze meening bewaerheid wierd!... Eischte uw geluk eene opoffering, Oda! dan zoudt ge slechts ontwaren wat een hart ik onder den boezem draeg. Myn leven, myn bloed voor u verpanden, ware my zaligheid op aerde.
‘Agar!’ vervolgde de jongeling, zich in zyne opgetogenheid tot het meisje wendende,
| |
| |
welke, spytig over den schrik, dien zy in Oda had doen ontstaen, steeds sprakeloos bleef; - Agar! kan iemand de ondoorgrondelyke goedheid van Oda kennen?’
Agar bevestigde dees gezegde, en sprak tot zich zelve - Oda heeft ongelyk my te willen overreden dat de liefde geen geluk op aerde kan verschaffen!’ Zy zweeg. De kozeryen en de blikken, die de verloofden onderling verwisselden, bevestigden haer gezegde; en beider heilstand bragt veel tewege om Agars hart innerlyk te verheugen.
Na eene korte poos nog in dit eenzame verblyf doorgebragt te hebben, alwaer de verloofden over Arnold en de teleurstelling van Walter steeds redekavelden, bemerkte Agar dat de zon zich in het Westen verdoken had, en de maen in eene tegenovergestelde rigting gloeijend boven de kim stond. Welligt zou de nacht Oda en Ackerman in hunne onderhandeling verrast hebben, hadde Agar hun niet aengemeld dat de Vryheer van Schoorisse reeds in het slot moest zyn, en hy er hen met ongeduld zou afwachten.
| |
| |
Deze opmerking bewoog allen zich huiswaerts te wenden.
Alsof niets de vereeniging van twee harten, die elkaêr zoo teederlyk beminden, meer dwarsboomen kon, handelden onze verloofden slechts nog van den huwelykszegen en van 't genot, dat zy voortaen zouden smaken. Oda, verzekerd van de regtvaerdigheid der zaek, die haer minnaer verdedigen moest, sprak zonder bekommering over het gevecht tusschen den zwarten ridder en Ackerman te ontstaen, en de jongeling, die het vaste geloof zyner minnares niet wilde doen wankelen, spande het mogelyke in, om dien stryd als eene nietigheid te doen doorgaen.
In afwisselende gedachten verslonden, naderde onze trits de burgt van Schoorisse, en Agar, ziende dat de Vryheer er nog niet aengekomen was, vond geraedzaem zich by hem te begeven.
De toenadering van Arnold herinnerde Oda de onvervulling van zyne bevelen; en de schandelyke wyze, waerop zy dezelve te keer was gegaen, veroorzaekte weêr eene oogenblikkelyk treurigheid in haer harte.
| |
| |
Ackerman wist echter zooveel ter verdediging harer handelwyze by te brengen, dat de Vryheer van Schoorisse, het vertrek onzer verloofden binnengestapt zynde, niets van Odas kommer kon bemerken.
Een glimlach speelde op de lippen der maegd, doch een zucht klom weldra uit hare borst op, en de jongeling kuimde vruchteloos om dien te verdooven. De Vryheer vroeg de reden er van: Oda sloeg de oogen op den vloer, zuchtte eene tweede mael; en Arnold, haer voorhoofd met al de teêrhartigheid eens vaders kussende, voelde eene traen op zyne hand vallen, en zag met hartzeer dat het meisje in snikken losborst.
- Kind!’ sprak hy, - steeds hebt ge my uwe geheimen toevertrouwd, en uwe openhartigheid, uwe deugden hebben my genoopt op u al myne liefde te vereenigen. Denkt ge dat ik, vroeger de troost uwer kinderlyke smarten, ook voor diegene eener verloofde geene verzachting kan vinden?
- Vader! ik ken de goedigheid uws harten te wel, dan dat ik immer zou ophouden myne toevlugt tot u te nemen,’ snikte Oda,
| |
| |
bewogen door de liefde, die Arnold haer betoonde, en waervan zy overtuigd was zich onwaerdig gemaekt te hebben; - maer,’ vervolgde zy, - een kind begaet soms misstappen, waervoor, ofschoon zy door eene onweêrstaenbare noodzakelykheid opgelegd zyn, een vader geene vergeving kan schenken; er zyn geheimen, die men in diens ziel niet mag uitstorten.
- Zulks kan by u het geval niet zyn, kind! wees moedig en gerust; vertrouw my uw leed, en wees zeker van uwe genade.
- Vader! goede vader!’ stamelde Oda, en zy wierp zich voor de voeten des Vryheeren van Schoorisse.
Ackerman, die gedurende deze onderhandeling, met het hoofd op de handen geleund zat, bereidde zich om zyne beminde van den grond op te ligten, doch de Vryheer belette zulks. - Volhard, kind!’ sprak hy met eene gebrokene stem: - nooit zult ge my geschikter vinden om een beganen misstap te vergeven. Ik wil dat heden, morgen, overmorgen en den daerop volgenden dag, op welken onze herder u, in den naem des He- | |
| |
mels, met Ackerman moet vereenigen, alles in vreugde op myne burgt verkeere: lang genoeg, heeft er de onrust, de treurigheid zich gehuisvest. De overgroote eer, die de Graef ons doet, heeft my het besluit doen nemen eene algemeene vergeving te schenken: de twee ter dood veroordeelden, die in de kerkers van myn slot geboeid liggen, zullen morgen in vryheid gesteld worden, en myn wil is, dat allen, die myne heerlykheid bewoonen, met er daed en met er harten Arnold van Schoorisse tot hunnen boezemvriend uitroepen. Gy verstaet Oda! dat, als ik vergeving schenke aen onderhoorigen, die den wil huns heeren hebben durven miskennen, ik die aen een kind niet weigeren zal.’
Aengemoedigd door deze woorden, en verzekerd dat de belofte, door Walter van Herzeele afgevergd nopens het niet bekendmaken van zyne liefdeverklaring, eene laeg was, die de man haer hadde willen leggen om des te gemakkelyker zyne verfoeijelyke inzichten te doen gelukken, begon Oda iets van Walters voetstappen te reppen. Al wat
| |
| |
deze aengewend had om Ackermans aenkomst te Schoorisse te vertragen, werd ook omstandig verhaeld, en Oda trachtte, met zooveel kalmte mogelyk, de vrees af te schetsen, die zy nopens den invloed van Walter op haren vader gevoelde, welke invloed, gelyk zy zegde, Ackerman en haer nadeelig moest wezen. Zy voegde er weenend by, dat de uitnoodiging tot het feest, aen den ridder van Herzeele gedaen, haer zeer verlegen had gemaekt, en zy zonder iemands toedoen, het gegevene bevel terug geroepen had.
Ackerman stond verslagen en wachtte sidderend Arnolds antwoord op dit onbewimpelde verhael af. De man liet eene groote misnoegdheid uitschynen, en berispte Oda over het omverwerpen zyner plannen.
- Walter is hier volstrekt noodig, onvoorzichtige!’ vervolgde hy; en hy herhaelde al wat wy reeds over Galterus van Herzeele kennen. Arnold zegde verder: - De Graef moet, by gebreke van overeenkomst met de opstandelingen, al zyne magt te been brengen om op Gent te trekken, en er diegenen, welke op bevel van den styf- | |
| |
hoofdigen Artevelde de wapenen op nieuw tegen hun wettigen Prins zouden durven opnemen, tot den laetsten toe verdelgen. Alzoo zal hy het nakomelingschap schrik aenjagen, en die hatelyke muitery onder het Gentsche gespuis doen ophouden.’
Dees gezegde maekte dat Oda van voor de voeten haers vaders opsprong, ten einde de uitbersting te beletten van Ackerman, die, knarsetandend, de vingeren krakend door elkander wrong. Zyne knien beefden onder hem, en hy opende reeds den mond om de verdediging te nemen dier mannen, welke de heilige zaek der vryheid op de dwingelandy des Graven wilden doen zegepralen, wanneer Oda zich als middelares tusschen vader en minnaer plaetste. Zy legde, onder het afbidden van Arnolds genade, de linker hand voor diens oogen, deed eene streeling, die den man belette de beweging heurs minnaers te zien, en aenzocht dezen laetsten, door een smeekenden blik, opdat hy bedaerd zou blyven.
Ackerman verkropte zyne woede, en ge- | |
| |
hoorzaemde gedwee aen de vurige wenschen zyner verloofde.
Er heerschte eene lange stilzwygendheid in het vertrek, en Oda, eindelyk de noodzakelykheid gevoelende om het woord op te vatten, sprak tot haren vader, die in diepe mymering verzonken was, en zegde met eene vleijende stem, dat hy haer de begane daed niet ten kwade mogt duiden. - Ik dacht,’ vervolgde zy op denzelfden toon, - aen het doelwit niet der onderhandeling van Lodewyk met den heer van Herzeele...
- Van Lodewyk?’ hernam Arnold bitsig, - van Lodewyk? Leer met meer eerbied van onzen geduchten Graef spreken. Gy vergeet dat wy den Prins alles verschuldigd zyn, onnoozele! Nooit heb ik u moeten berispen; doch nu schynt het dat, met de ongehoorzaemheid aen myne bevelen, de onvoegzaemheid ook by u veld gewonnen heeft.’
Ondervragend bezag Oda haren minnaer, en deze zich de door hem gedane waerschuwing geheugende, namelyk dat de maegd in zyne tegenwoordigheid met min achting van
| |
| |
Lodewyk van Male zou spreken, voelde de moeijelykheid der gesteltenis zyner verloofde, en meende ze aen te moedigen, om, volgens haer goeddunken, het gesprek voort te zetten, toen Oda, de ongunst van niemand beider willende loopen, hare gedachte met andere woorden te kennen gaf. Zy vervolgde in dezer voege: - Ik wilde zeggen, lieve vader! dat ik de aenwezigheid des heeren van Herzeele alhier, onnoodig achtte, en de vrees alleen dat hy zou hinderpalen aen myne vereeniging met Frans stellen, moet myne voetstappen doen verregtvaerdigen. Gy hebt my aenzocht, vader! u de oorzaek myner treurigheid te melden: verzekerd van in uwe vriendschap de vergiffenis eener eerste dwaling te vinden, heb ik niet geaerzeld uw verzoek in te stemmen.
- En hoe zal ik den wensch van onzen Graef voorkomen?’ vroeg Arnold op een min strengen toon, zich door de aenmerking zyner dochter aen zyne zwakke zyde aengetast voelende. - Zal ik een anderen bode naer Herzeele zenden, om den Vryheer te doen melden dat gy uwen vader hebt willen
| |
| |
misleiden?... Kind! uw onvoorzichtige stap stelt my aen wreede onaengenaemheden bloot; ik zal een middel moeten verzinnen om die te ontvlugten, en om tevens myne plannen jegens de heeren van Herzeele niet te doen mislukken. 't Zou my grootelyks spyten uwe wenschen te keer te gaen, Oda! maer indien gy de aenwezigheid van Walter duchtte, was het aen u my zulks kenbaer te maken; ik hadde in alles kunnen voorzien. Nu blyft er niets anders over dan my ten beste mogelyk by Walter te verschoonen. Ja, gy glimlacht, kind! maer pas op voor het toekomende: een eersten misstap wil ik volgaerne vergeven, doch indien immer iets dergelyks voorviel, ik zou myne vaderlyke zachtmoedigheid van kant leggen, om de gestrengheid eens regters aen te nemen!’
Hier zweeg Arnold, en na eenige oogenblikken dubbens, vervolgde hy met een zeker vertrouwen: - Misschien zal ik Graef Lodewyk kunnen aensporen om zyne reis langs Herzeele voort te zetten: welligt ook zou hier de tyd ontbreken om met Walter de noodige beschikkingen nopens zynen oom
| |
| |
te nemen, terwyl wy in de burgt van eerstgemelden alle gemak tot rype overlegging zouden vinden.
- Heerlyk gedacht, lieve vader!’ sprak de maegd, en zy kuste Arnolds gespierde hand.
- En gy, jonker Ackerman!’ vervolgde de Vryheer schertsend; - diepdenkend zit ge daer, alsof gy eene zielmis bywoonen moest. Na den stryd het huwelyk vriend! De befaemste ridders van Vlaenderen zullen u de gunst benyden den geheimzinnigen kamper te bevechten; de Graef zal u toejuichen, en Oda moet u het loon der overwinnaren schenken!
- Vader!’ sprak Ackerman moedig, - niet om de gunsten van Vlaenderens Graef weg te dragen, doch om hem te doen zien wat myn arm kan, en om de eer uws huizen te wreken, wil ik slechts den zwarten ridder bestryden.
- 't Zy zóó Frans!’ riep de Vryheer, die de beteekenis van Ackermans woorden niet begrepen had; en terwyl Oda in den grond des harten den wensch uitte dien ha- | |
| |
telyken tegenstever, door Ackermans zwaerd te zien ombrengen, drukte Arnold zyne zware vuist op 's jongelings schouder, en fluisterde hem iets in het oor. De Vryheer volgde Agar die hem de noodzakelykheid zyner aenwezigheid in een ander vertrek, zoo even was komen afkondigen, en beider verdwyning liet onze verloofden vry en ongestoord over hunne geheimste gedachten uitweiden.
- Ackerman! Ackerman! gy zyt een onvoorzichtige,’ sprak Oda, die met kommer 's jongelings gezegde nopens den Graef afgeluisterd, en zyne uitbarsting belet had, wanneer Arnold over het dempen der muiteryen uitvoer; - gy zyt een onvoorzichtige! ware ik niet daer geweest om u te weêrhouden, al onze ontworpene plannen zouden door uwe zwakheid vernietigd zyn.
- Myne zwakheid!... wel gezeid, liefste! Gy, die ze veroorzaekt, mogt ze my als een verwyt aentygen. Schaemrood, ja schaemrood worde ik by de gedachte dat de liefde my de rol van eenen lafaert doet spelen, en my belet aen uwen vader te zeggen dat ik myne
| |
| |
vryheidslievende medeburgers met den naem van gespuis niet meer wil hooren bejegenen!... Oda! Oda! gevoeldet gy wat helsche pyniging my martelt, gy zoudt zeggen: Frans! wees openhartig gelyk ik; verberg uwe geheimen niet langer; zeg aen den Graef, dien gy vervloekt; aen den Graef, dien gy als een moedelooze zult moeten aenschouwen, dat gy u aen het hoofd der opstandelingen zult stellen, om zyne hatelyke handelwyze te keer te gaen, en hem te doen zien dat het volk alles, en hy niets - niets is, wanneer hy door deszelfs magt niet ondersteund wordt!...
- Uw toorn vervoert u, Frans! 't was myne gedachte niet by u al die onaengename herinneringen op te wekken!’ sprak Oda.
- Vergeef my, lieve! vergeef my die oploopendheid; zy brengt verzachting aen myn geschokt gemoed. Neen; den dwingeland zal ik niet sparen: gy hebt my belet zyne tegenwoordigheid te vlugten, my doen gevoelen dat ik als een lafaert zou doorgaen, voor zoo verre ik de uitnoodiging des zwarten
| |
| |
ridders niet aenvaerdde: welnu! myne beslissing blyft onwrikbaer; vertrekken zal ik niet; ik wil den Graef zeggen dat hy Vlaenderens verderf bewerkt, en dat de vleijery zyner aenhangers, die allen met het zweet der behoeftigen in weelde en genot leven, oorzaek is dat hy slechts roozen ziet, dáér, waer niets dan doornen wassen; en dat, indien hy de behoefte van het volk kende, hy, in plaets van het met nieuwe schattingen te bezwaren, en zyne zotte en eerlooze driften den teugel te vieren, zyne onderdanen gelukkig zou kunnen maken.
- Konden die beschuldigingen, als een vriendenraed tegen den Graef ingebragt worden, Frans,’ zei Oda, - misschien zouden zy een goed uitwerksel hebben, terwyl uwe oploopendheid in geen gezond hart verschooning kan vinden. Wat zouden die verwyten by Lodewyk tewege brengen? Enkele verachting jegens u, Frans! en zeker, o! ja zeker, uw gevangenschap, indien niet uwe dood! Gy weet dat de grooten der aerde geene tegenkantingen gedoogen: steeds door vleijers omringd, die zich meer en meer in
| |
| |
derzelver gunsten willen indringen, hooren zy hunne schandelykste daedzaken hemelhoog verheffen. Wierd de wysste opmerking inwendig door hun goedgekeurd, nog zouden zy weigeren er zich aen te gedragen, in de vrees dat men hun de eer der inzage zou betwisten. Wees koelbloedig, Frans! schrikkelyk misschien zouden de gevolgen uwer onbezonnenheid wezen.
- Zonder wraek zou ik toch niet sterven, Oda!
- Neen, maer zonder nut voor uw vaderland, lieve Frans! Wat kan een enkel arm, ofschoon krachtig, dapper als de uwe, tegen een aental welgeoefende krygslieden, wier speren de Graef by een enkelen oogwenk naer uwe borst kan doen rigten? O Frans, Frans! een éénig onbezonnen woord zou u door al de vaderlandsminnaren doen beweenen, en uwe dood misschien Vlaenderens onheil onwederroepelyk bewerken. Wees koud, indien gy het goed vindt, doch niet onbeleefd met den Graef, die ons de eer... die ons huwelyk uit liefde tot vader wil bywoonen; de zelfopofferingen, die ik voor u ge- | |
| |
daen heb, durven my laten verhopen dat ge deze myne bede ook niet zult verstooten.’
Ackerman antwoordde niet, en hy bleef, met gebukten hoofde, de armen over elkander geslagen, voor zyne minnares staen. - Oda!’ sprak hy eindelyk, - geene lafheid toch moogt ge van my eischen, zoo niet...
- Lafheid? nooit Ackerman! maer koelmoedigheid, overleg. Ik wensche en verlange slechts ééne zaek, en 't is die van ons huwelyk gezegend te zien.
- De beleefdheid, die gy jegens den Graef eischt, Oda! kan ik hem onmogelyk betoonen: vraeg myn bloed, myn leven, maer myne verslaefdheid aen den dwingeland niet. Beleefdheid! neen; doch, wilt ge niet dat ik hem met stuersche woorden aenspreke, dan moet ge my toelaten hem niet te bezien, en zooveel mogelyk zyne tegenwoordigheid te vlugten.
- Steeds wil ik by u zyn, Frans!’ sprak Oda, vergenoegd over de magt, die zy op haren minnaer had, - en 'k zal den Graef wel trachten te beletten, dat hy uwe onverschilligheid ten zynen opzichte gewaer
| |
| |
worde. Maer zeg, Frans! zult ge my ten kwade niet duiden dat ik Lodewyk met eerbewys ontvange, en met heuschheid eene my toegestuerde vraeg beantwoorde?
- Toch niet, melieve!’ was Ackermans antwoord. En de maegd, die hem zoo dierbaer aen het harte lag, tot zich trekkende, zeî hy haer: - Oda! gy zyt een engel.’
Deze beschikkingen tusschen onze verloofden vastgesteld zynde, werd de deur des vertreks met spoed opengestooten, en Agar, bleek en hygend, kwam als eene onheilsbode tot de erfdochter van Schoorisse geloopen, roepende: - Oda! Oda! alles is verklikt: uw vader kent de strikken die gy hem leggen wilt.
- Hemel!’ stamelde Ackermans verloofde, en zy liet zich op den schouder des jongelings zygen, terwyl deze bevreemd vroeg of Walter van Herzeele in de burgt aengekomen was.
- Neen, jonker Ackerman! zuchtte Agar; doch Mynheer Arnold zelve heeft my van dit verraed gesproken.
- En wie mag vader met uwen eed be- | |
| |
kend gemaekt hebben, Frans!’ stotterde Oda.
De jongeling haelde de schouders omhoog, en opende den mond om Odas vraeg ontkennend te beantwoorden, wanneer Agar gewaer wordende dat beide het mis hadden, zich verhaestte om hen uit dien akeligen toestand te trekken. Zy zeide dat niet Ackermans verstandhouding met de opstandelingen, maer slechts de terugzending van den bode door den Vryheer gekend was.
Odas ademhaling werd gemakkelyker by het hooren dezer laetste woorden, en terwyl Ackerman in eenen lach schoot, aenzocht Oda hare vriendinne opdat ze deze woorden zou herhalen: zoo moeijelyk kon zy gelooven dat ze zich in hare eerste gedachte vergist had. Ackerman, die nu uitschaterde van lachen, deed de levende kleur op het gelaet van beide maegden weêrkomen. Die kleur veranderde by Agar in bloedig rood, en hoe meer zy zich de reden afvroeg van den spot, dien de jongeling met haer scheen te dryven, hoe meer bare schaemte vergrootte, zoo verre dat zy de verloofden wilde verlaten, had Oda
| |
| |
al de omstandigheden niet medegedeeld, die haer tot de gedane vertrouwelykheid aen haren vader, aengespoord hadden.
Agar vergenoegd over den goeden uitval van Odas gedane veropenbaring, voegde nu hare vreugde aen die der lievelingen, welke deze vrolykheid een groot deel van den avond voortzetten, totdat de Vryheer van Schoorisse zich weêr in den huishoudelyken kring plaetste. Hy prikkelde meermalen de gevoeligheid van Ackerman door zyne steeds vernieuwde verhalen, waerin de lof aen den Graef toegezwaeid, en het door hem te genieten vermaek zynen schoonzoon als aenleider van Lodewyks benden te zien, eene niet geringe rol speelden.
- Kinderen!’ sprak Arnold, - en gy, lieve Agar! want gy ook zyt myn kind, - ik heb u naer Audenaerde niet uitgenoodigd om er u de beschikkingen van het feest te laten zien. Zulks heb ik wetens willens gedaen, ten einde gy in eenmael over het geheele zoudt oordeelen: uwe verwondering zal niet kleen zyn, ik verzekere het u; en gy zult, door de gemaekte toebereidselen van
| |
| |
elken burger in het byzonder, gemakkelyk over de liefde der Audenaerdisten tot my, kunnen oordeelen. Hun opperbevelhebber heeft ook al het mogelyke aengewend om zynen Vorst een luisterlyk onthael te doen. Zegebogen en versieringen pralen in overvloed voor zyne woon even als voor die der edelen; met een woord, er ontbreekt niets van alles wat Graef Lodewyk en my vereeren en vleijen kan. Op het praelschavot, dat langs den noorderkant der Groote Merkt opgerigt staet, schittert bovenal de zetel des Graven tusschen den uwen, Oda! en dien uws minnaers, welke, benevens de stoelen van eenige der voornaemste ridderen, allen onder eenen hemel van blauw zyden laken gerangschikt zyn. Ik weet niet waerom de goede Prins u beiden die uitstekende eer aendoet; maer het is niettemin zeker dat hy alles zóó, by een uitdrukkelyk gebod aen den hoogbaljuw, heeft doen beschikken. Wat dunkt u van dit eerbewys, Ackerman?
- Nevens den Graef zal ik niet zitten, vader!’ antwoordde de jongeling driftig.
Oda, die de verwondering haers vaders by
| |
| |
deze woorden bemerkte, bezag Ackerman met een verwytenden blik.
- Hoe?’ riep Arnold, - nevens den Graef zult ge niet zitten!
- Neen vader!’ was nu het antwoord van Oda. - Weet gy niet dat Frans met pantser, helm, byl en speer, zich aen den kring der kampers zal voegen, en de eer onzes huizen moet wreken? Die wraeklust moet zyne gedachte geboeid houden, en gy verstaet wel, vader! dat hy in deze omstandigheid den Graef de gevorderde heuschheid niet zou kunnen betoonen. Hy moet den Prins de kracht van zynen arm, en zyne behendigheid in het zwaeijen eener lans doen bewonderen.’
Ackerman, tevreden over Odas gezegde, antwoordde niet, doch besloot in het toekomende zyne minnares niet meer in de noodzakelykheid te stellen zyne eigene woorden uit te leggen en te verschoonen.
- 't Is waer, myne lieve Oda!’ hernam de Vryheer van Schoorisse; - maer Ackerman mag zich toch aen de eer, hem beschoren, niet onttrekken: hy kan aen 's Graven zyde
| |
| |
verblyven tot het oogenblik dat de kampvechters in het strydperk uitgenoodigd worden.’
Ackerman schudde meesmuilend het hoofd, en Oda verzinde vruchteloos het middel om alles naer den wensch haers minnaers te doen gelukken. Zy werd genoodzaekt zich met de hoop te troosten dat ze, moest het zyn, Ackerman tot het volbrengen van 's Graven besluit zou overhalen.
Het gezag, dat eene vrouw, die den lieveling haers harten langs zyne zwakke zyde weet aen te tasten, zich steeds over hem kan aenmatigen, was Oda te zeer bekend, dan dat ze haren geest zou kwellen met het opzoeken van verdere middelen om Ackermans styfhoofdigheid te keer te gaen. Verscheidene malen reeds had zy hem moed en trots van kant doen stellen, om hem hare kleenste begeerten te doen nakomen. - In het voorhandige geval, was zy nogmaels van het welslagen harer poogingen verzekerd, en nauw stapte Arnold, vermoeid van de bezigheden waeraen hy zich den ganschen dag had overgegeven, de kamer uit om zich ter rust te leggen, of Oda sloeg de handen te
| |
| |
samen, en zuchtte: - Frans! Frans! zeker zult gy ons verraden!... Nevens den Graef zult ge niet zitten, hebt gy aen vader gezeid, en hadde ik geene uitlegging aen uwe woorden gegeven, gy zoudt vader welligt, op zyne vraeg: Waerom? uwe gevoelens nopens Lodewyk van Male uitgedrukt hebben! Ik herhale u dat myne rust, myn geluk in het vervolg van u afhangen: na het steekspel worde ik uwe bruid, of ik zal die nimmer wezen.
- En ik beloof u dat ik dit geluk bewerken zal!’ viel de jongeling Oda in de rede: - moest ik van hartzeer in de tegenwoordigheid van den Graef bezwyken, ik zal niettemin doen wat ge van my vergt; zelfs wil ik my houden alsof ik de handelwyze van den dwingeland in geener wyze afkeurde, doch slechts tydens zyne tegenwoordigheid alhier, en dan... o! dan, eeuwige wraek! eeuwige verachting!
- Myn wensch is volbragt!’ stamelde Oda; en terwyl zy de hand uitstak om de zilveren bel te vatten, die de dienstboden moest verwittigen dat Ackerman zyne slaepkamer wilde betrekken, drukte deze Odas
| |
| |
vingeren tusschen de zyne, onder de uitroeping: - Vaerwel, engel!’
Na Oda hare smeekingen ten Hemel had gestuerd om God den goeden uitval harer onderneming af te bidden, en hem vergiffenis te vragen over de onvoegelykheid derzelve, strooide een verkwikkende slaep roozen op hare wangen, terwyl Ackerman, steeds gefolterd by het aendenken dat men hem te Gent zyne verslaefdheid aen den wil eener vrouw, en zyne heuschheid jegens den Graef, als eene misdaed naer het hoofd zou werpen, meer dan eens betreurde Arnold van Schoorisse niet met zyn geheimzinnig gedrag bekend gemaekt te hebben.
De volgende dag verstreek in wederzydsche vertrouwelykheden en liefdebewyzen, en de aenkomst te Schoorisse van onderscheidene ridderen, die hulde aen hunnen Graef bewyzen en het steekspel bywoonen wilden, bragt slechts eenige verandering aen de eentoonigheid, die sinds den voorgaenden morgenstond in het slot geheerscht had.
De lieftalligheid van allen jegens Oda en Ackerman, was onze verloofden eene waer- | |
| |
borg dat 's jongelings medewerking in den opstand door niemand hunner gekend was, en het huwelyk zonder hinder zou kunnen gezegend worden.
|
|
Auteursrechtvrij