Logo DBNL
Arnold van Schoorisse, episode uit den opstand der Gentenaers (1382-1385). Deel 1 (1845)

Arnold van Schoorisse, episode uit den opstand der Gentenaers (1382-1385). Deel 1

(1845)–Joseph Ronsse–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige

VI.
Vast Besluit.

 
Mene fugis? Per ego has lacrymas dextramque tuam, te,
 
Oro, si quis adhuc precibus locus, exue mentem.
 
Aen. lib. iv.
 
‘O! zwijg! riep de maagd, dat vermoeden is wreed!
 
Gij weet hoe mijn hart u aanbidt!
 
Ik zweer met een dieren, een plegtigen eed,
 
Dat ik u in leven noch sterven vergeet,
 
Dat nooit mij een ander bezit.’
 
 
 
H. Tollens.

- Oda! myne lieve Oda!’ zuchtte Ackerman, zoodra de Vryheer van Schoorisse vertrokken was, - wist gy welk schrikkelyk geheim in mynen boezem ligt, gy zoudt myn lot betreuren.

- Hebt gy geheimen voor iemand die u den vertrouweling zyner gedachten maekt?’ vroeg de maegd op een weemoedigen toon. - Spreek, Frans! zeg my die; ik zal verzachting aen uwe smarten toebrengen.

- Engel!’ stamelde Ackerman, en schudde het hoofd. Oda legde de regter hand op zyne toegeslotene vuist, en - Twyfelt gy aen myne liefde, aen de opoffering, die ik tot uw geluk zou willen doen?’ sprak zy.

- Neen, Oda! maer er zyn omstandigheden in 's menschen leven waerdoor men de ongunst van eene hartsvriendinne inloopen kan. Ik ken de liefde, die ge my draegt; maer - misschien zal zy in haet jegens my veranderen.

- Frans! gy zyt een ondankbare! U haten, o!... Vermeent ge dat de lagen van Walter u zullen hinderen, en dat ik in zyne vyandschap jegens u zou kunnen deelen?

- En indien uw vader wy zyne vriendschap onttrokke?’ sprak de jongeling, terwyl hy de trekken van Oda met een navorschenden blik bespeurde.

De maegd sidderde, en Ackerman voelde

zyne hand in de hare zich bewegen. Oda, ziende dat het tyd werd haren minnaer gerust te stellen, zegde met al de bevalligheid, die haer eigen was, dat Arnold even min als zy, aen Walters kwaedaerdigheid geloof zou hechten; dat zy haren vader de belangen, die de Vryheer van Herzeele had om Ackerman hatelyk te maken, zou doen kennen, en de jongeling voor de genegenheid van Arnold niet moest duchten.

- Indien uw vader my immer zyne vriendschap onttrokke,’ herhaelde Ackerman, - zou ik op uwe liefde nog mogen rekenen?

- Verloort gy vaders genegenheid om geene redens, die u in de oogen uwer landgenooten verachtelyk zouden maken, ja Frans! maer - wilde de Hemel dat myn vriend zich door onbillyke daedzaken de ongunst myns vaders berokkende, gy verstaet dat ik alles zou moeten aenwenden om u...’

Oda zweeg, en Ackerman heure gedachte willende voortzetten: - Om my te verachten, niet waer?’ vroeg hy.

- Om u te vergeten,’ herhaelde de maegd

met moeite. - Maer gy tergt myn ongeduld, Frans!... Ik uite geen enkelen wensch voor 't geluk myns vaders, zonder dat die wensch u terzelfder tyde ten doel heeft; en gy zoudt nog aen myne verkleefdheid durven twyfelen. Gy weet niet wat het een meisje kost om te zeggen: - Ik bemin u!’ van myne liefdegevoelens zyt gy overtuigd, en nog wilt gy dat ik u die gestadig vernieuwe. Hiermede niet tevreden, brengt gy den doodsteek aen myne ziel: gy spreekt van onverschilligheid, van haet jegens u!... Dit is schrikkelyk, Frans!... Zouden de lagen van Walter uwen nyd doen ontvlammen, en zyne verklaringen uw hart verontrusten?

- Ja, Oda! doch niet zooals gy het verstoet. Walter is een eerlooze; hy heeft my misleid alvorens ik hem kende. De liefde, die hy u draegt, is oorzaek van zyne trouweloosheid jegens my, en hy zal maer al te wel slagen in de my gelegde listen. Hy wil my in uwe oogen hatelyk maken, ja, hatelyk, Oda! en dien haet zal ik nimmer verdienen. Uw vader zal myn verderf zoeken, gy zult my verstooten, en ik, o! ik, zal den zegen

des Hemels over u, over Arnold van Schoorisse inroepen!’

Oda weende, en Ackerman kon den vryen loop aen zyne gedachten niet geven.

Nadat zy beide een ruimen tyd in sprakeloosheid doorgebragt hadden, steende de maegd met eene stem, die Ackermans ziel verscheurde: - Frans! kendet gy myne inzichten, gy zoudt verzekerd zyn dat myn hart, ofschoon men my door geweld van u zou willen afrukken, steeds voor u alléén zal blyven kloppen. Deel my uwe geheimen mede, ik bidde het u: zeg, o! zeg my alles!’

Als buiten zich zelve, liep de maegd van de plaets weg, waerop zy zat, en wierp zich voor een kruisbeeld ter neder. Ackermans hart sloeg hevig: Oda drukte het beeld in de armen, bragt het voor haren minnaer, en dacht er eeuwige en onbreekbare liefde op te zweren, wanneer Ackerman, een weinig bedaerder geworden, en te veel zielgrootheid bezittende om misbruik te maken van de verkleefdheid, hem door de maegd betoond, 't kruisbeeld eerbiedig op de tafel weêrzette. - Oda!’ sprak hy met aendoening, - ja,

uwe gevoelens zyn my te wel bekend, dan dat ik aen de grootste opoffering van uwent wege zou twyfelen: uwe ziel is edel: die edelmoedigheid wil ik evenaren, en uwer waerdig blyven.’

Zonder verder te aerzelen, plaetste Ackerman den regter knie ter aerde, en ving aen in dezer voege: - Gy weet Oda! hoe zeer de partygeest, te Gent, aller gemoederen heeft opgehitst, en met welke woede men er diegenen achtervolgt, tegen wie men eenige vermoedens van verkleefdheid aen den Graef, zou kunnen opvatten. Myne betrekkingen met u, met uwen vader, waren er bekend: Artevelde wilde van myne denkwys verzekerd zyn; en met al de overtuiging eens helds, die voor eene edele zaek pleit, legde hy, een voor een, de grieven aen den dag, waerdoor zyne moederstad tot opstand gedwongen werd. Hy trachtte my in denzelven te wikkelen. Ik heb geweigerd, Oda! Gy alleen kont my tot dit besluit doen overhellen: voor u verzaekte ik de heiligste belangen myner stedegenooten, myner broeders, en myner zoo dierbare moeder: voor u, Oda! voor u al-

leen, wilde ik aller wenschen verstooten; den haet, de vervloeking van Gent inloopen!... Maer het scheen als had de Hemel my tot een van de tolken der vryheid geroepen! het volk verhief mynen moed: Artevelde werd bezitter myner diepste geheimen, en - o! vergeef my, Oda! dat ik u een oogenblik heb kunnen vergeten, in de hoop van het heil myns vaderlands te bewerken, - ik heb door het toedoen en de listen van Walter van Herzeele een verbond met myne moederstad aengegaen; my als aenleider der opstandelingen laten kiezen!’

By deze verklaring had Ackerman den roerenden zielangst op de trekken zyner beminde trapsgewyze zien aengroeijen; en zyn besluit maekte op haer het uitwerksel van een verpletterenden donderslag. Zy zonk met het achterhoofd tegen de leuning van haren stoel, kruiste de vingeren door elkander, en bleef bleek en bewegeloos als een lyk. Noch woorden, noch tranen getuigden van hare droefheid; ook was die te grievend, dan dat ze door uiterlyke gebaerden zou uitschynen; misschien nog was deze onverwachte slag te

zwaer, om de gevoelige ziel der maegd niet van alle gevoel te berooven.

Nu slechts werd Ackerman, in den ruimen zin des woords, de onbezonnenheid zyner handelwyze gewaer. Geheel in wraeklust verslonden, vergat hy het meisje, wier hart hy zoo deerlyk had gewond, en met eene stem, die Oda uit hare bezwyming trok, brulde hy eene vervloeking tegen Walter van Herzeele uit.

Gelyk een vloed, die, door het vallen eener rots de onstuimigheid zyner baren oogenblikkelyk tegengehouden ziende, met meer kracht voortstroomt, wanneer het beletsel, aen zynen loop toegebragt, uit den weg wordt geruimd; zoo ook liepen nu Odas tranen, wier bron door eene al te hevige schokking als opgedroogd was geweest, overvloedig langs hare wangen. Zy bevochtigden het aengezicht van Ackerman, die met het voorhoofd op de toegeslotene handen der maegd rustende, nogmaels het woord: Vergiffenis! stamelde.

Zoo zeer was zyn boezem beklemd, dat het den jongeling onmogelyk word de minste

vertroosting aen de smarten zyner verloofde te brengen, welke, na den vollen teugel aen hare droefheid gevierd te hebben, Ackermans hoofd tusschen beide hare handen vatte.

- Frans!’ snikte zy eindelyk, - een minnend harte hoeft geene vergiffenis te schenken. Ik ken te wel de goedigheid uwer ziel, dan dat ik in uw gedrag iets anders dan onbezonnenheid zou veronderstellen: maer meent gy dat vader u die onvoorzichtigheid ook zal vergeven!... Uw leedwezen alleen kan nog dien beganen misstap boeten. Steeds hebt gy gezegd dat gy uw leven voor my zoudt verpanden: toon nu dat gy my bemint, en, maekte Walter van Herzeele vader immer met uwe dwaling bekend, dan zou ik daer zyn om ze te verschoonen, en zeggen dat Walter, u hatelyk willende maken, door listen en bedrog u in de onmogelykheid heeft gesteld den wensch van het Gentsche volk te keer te gaen.

- Wat wilt gy dat ik doe, Oda! om u die proef myner verkleefdheid te geven, en de gunsten van uwen vader te behouden?

- Dat gy u, als vriend en getrouw onder-

daen van den Prins, onder zyne vanen aenbiedt.

- En de eed van getrouwheid aen myne moederstad?’ vroeg Ackerman fier.

Oda antwoordde niet: die omstandigheid, tot hiertoe onbekend, verpletterde nogmaels haren moed.

Ackerman, die haer beletten wilde op het gedane voorstel terug te keeren, zegde dat hy, als eenen eedverbreker, nimmer wilde doorgaen. - Het geheim dat my zoo zeer op het harte woeg,’ vervolgde hy, - staet u bekend, Oda! Spreek uwe vervloeking tegen my uit, of zweer, - zweer nu, dat uwe liefde slechts met uwen adem zal verdooven!’

Met het uiten dezer woorden sprong Ackerman van voor de voeten zyner minnares op: Oda opende de armen om er hem in te sluiten, doch hy, de beweging der maegd niet ontwaerd hebbende, nam het kruisbeeld van de tafel. Hy stak de regter hand in de hoogte, en: - Oda!’ sprak hy met eene trillende stem, - voor God, die ons hoort, zweer ik u onverbreekbare trouw: ik zweer, wat onheilen my over het hoofd kunnen val-

len, dat ik u, de verkoorne myns harten, nooit verlaten, en tot er dood toe beminnen zal!...’

Ackerman kuste het kruisbeeld, dat Oda reeds had aengegrepen, en de woorden der maegd: - Ik zweer u denzelfden eed!’ klonken hem zoo streelend, zoo zoetluidend in de ooren, dat hy opgetogen van verrukking scheen!

Oda in tegendeel, als hadde zy een voorgevoel gehad van de onheilen, die deze belofte haer moest berokkenen, voelde eene huivering door al hare ledematen gaen, en de bittere tranen die zy stortte, ontstelden dermate haer gemoed, dat al wat Ackerman tot vertroosting kon bybrengen, slechts diende om dit diepbetreurde hart nog meer te doen bloeden.

- Oda! wist gy hoe ik u bemin!’ stamelde de jongeling eindelyk.

Dees gezegde maekte eene heilzame uitwerking op de zinnen der maegd, en - Frans!’ zuchtte zy met moeite. - Frans!’ herhaelde zy. Als hadden al de geheimen harer ziel in dit woordje opgesloten gelegen,

hield ze sprakeloos de oogen op Ackerman gevestigd.

Deze vond geene uitdrukkingen om zyne bewondering te verklaren; en nog lang zou hy roerloos gebleven zyn, hadde Oda geene afbreuk aen die bewondering gebragt, door Ackerman van de akeligheid haers toestands te spreken. - Maer,’ vervolgde zy, - indien vader my immer deed beloven Walter als bruidegom aen te nemen, ik zou zeggen dat, ofschoon ik uwe handelwyze kende, ik u liefde en trouw op het kruisbeeld heb gezworen!... Slechts zal ik nog eenige verzachting aen myn lot kunnen vinden by de gedachte dat uw hart steeds voor my klopt, en ik myn weer ook niet onwaerdig heb gemaekt.

‘Aenvaerd, o vriend!’ vervolgde zy op een min treurigen toon, - den zyden sluijer myner moeder, welken ik steeds als een heiligdom bewaerd heb. Draeg dien op u, en indien ooit de oorlog ons met zyne rampen weêr overviel, indien vader u onder de vanen des opstands ontmoette, zou het gezicht van dit heilige pand zyn zwaerd tegen-

houden; - hem de liefde zyner gade doen herinneren!’

Nauw had Ackerman het geschenk verdoken, of de maegd smeekte met de zachtste, de teederste woorden opdat hy haer eene laetste belofte zou doen.

- Spreek, Oda! alles voor u,’ antwoordde de jongeling met geestdrift; - spreek; ik beloof u dat ik liever sterven zal dan aen uwe begeerte niet te volkomen.

- Frans! spaer mynen vader!’ was Odas bede.

- Engel!’ hernam Ackerman: - al wat u lief is, is my heilig; eerder zou ik onder Arnolds slagen bezwyken, dan hem een enkelen houw toe te brengen. Wat rond hem staet, zal ik verdelgen, Oda! maer uw vader... o! ik wil hem tot beschermengel dienen; hem, door myne handelwyze, noodzaken my te beminnen!’

Oda opende den mond om haren minnaer al den dank over dit liefdebewys te betoonen, doch de aennadering van Arnold en Agar verlamden, als het ware, heure tong. Zy schikte zich ten beste mogelyk om de

gewaerwordingen harer ziel te verduiken, en de jongeling, geheel vervuld met troostende inbeeldingen, plaetste zich nevens zyne hartsvriendin.

- Agar! maek die gelukkige tyding aen myne Oda bekend,’ sprak de Vryheer van Schoorisse, welke, zonder de oogen op onze verloofden te slaen, het vertrek doorstapte waer beide gezeten waren, en zyne wapenkamer inging.

Agar verschrikte by het zien dat de oogen harer vriendinne rood beschreid waren, en - Altyd treurig, myne lieve!’ sprak zy, gevoelig aen de rampen, die Odas harte zoo dikwerf deden bloeden; - altyd treurig; zelfs ook dan, wanneer uwe kleenste lusten vervuld worden. Wat ontbreekt u in de wereld? geboorte, liefde, schoonheid, ja alles lacht u toe; de dag is bestemd om uwe verbindtenis met jonker Ackerman te zegenen; de Graef van Vlaenderen komt de burgt van Schoorisse met een bezoek vereeren, en hy wil, alvorens te vertrekken, u met den lieveling uws harten verbonden zien.

- Wat zegt gy, Agar! Lodewyk van Male

komt naer Schoorisse?’ vroeg Ackerman, van zynen zetel opspringende.

- Ja, jonker! Graef Lodewyk wil tegenwoordig zyn aen het steekspel: hy zelf zal heer Arnold tot ridder slaen, en diens aenminnige dochter tot bruidjonker dienen. Al de edelen, die zyne party en het welzyn des vaderlands verkleefd zyn, moeten zich er laten bevinden, ten einde maetregelen te beramen om den opstand geheel te dempen, en deszelfs voorstanders met de dood te straffen!’

Ackerman voelde zich de kracht niet een enkel woord uit te spreken. Diep in het harte gewond, sloeg hy zich de handen voor het aengezicht, en ging tegen het venster staen, om zynen kommer aen Agar te verbergen. Deze meende op den blymoedigsten toon voort te varen, doch de afgebrokene snikken harer vriendinne wekten weder hare aendacht op, en: - Oda!’ sprak zy, - de tyding, die uwen vader met vreugde vervult, baert u zuchten en tranen; en jonker Ackerman, die zyne vereeniging met u zoo ongeduldig afwachtte, schynt nu ook met schrik bevangen.

- Hoe is die tyding in het slot toegekomen?’ vroeg Ackerman, als wilde hy zich aen een antwoord onttrekken, waertoe Agars gezegde hem uitnoodigde.

- Daer zoo even is zy den Vryheer door eenen van 's Graven bedienden medegedeeld: al wat zich op het slot bevindt is reeds te been, om de kamers, die Lodewyk van Male betrekken moet, kant en klaer te maken. Mynheer Arnold houdt zich met zyne wapenrusting op, en het bevel is gegeven om de leenmannen der heerlykheid van Schoorisse overmorgen, ten tien uren des voormiddags, voor de burgt te doen komen. De ridder heeft eenen zendeling naer Herzeele afgevaerdigd om den Vryheer tot het huwelyksfeest uit te noodigen.

- Doemnis!’ stamelde Ackerman stampvoetende: - Walter de verrader!

- Heeft vader reeds die tyding laten weten?’ vroeg Oda bekommerd.

- Ja, melieve! hy wil dat Mynheer Walter hier tegenwoordig zy.’

Oda, de onverdragelyke gesteltenis des jongelings ontwarende, aenzocht Agar opdat

deze in zyne tegenwoordigheid den naem van Herzeele niet meer zou noemen, er byvoegende: - De ridder heeft zich ten opzichte van mynen bruidegom zoo schandelyk gedragen, dat hy myne en Ackermans ongunst onwederroepelyk heeft ingeloopen.’ Oda vervolgde dat, haer huwelyksfeest zoo naby zynde, zy eenige beschikkingen ten dien einde te maken had, en bad Agar een wakend oog te houden op alles wat men in het slot verrigtte.

Misnoegd over deze wyze van verzending, en niet wretende waeraen die toe te schryven, verliet Agar het vertrek.

- Walter van Herzeele!’ riep Ackerman met eene pynlyke beweging, - Walter van Herzeele!... Wat belang heeft heer Arnold om dien valschen vriend, dien verrader het huwelyk zyner dochter te zien bywoonen? Oda! Oda! die uitnoodiging voorspelt ons onheilen; Walter zal onze scheiding bewerken, en door zyne listen uwe hand trachten te bekomen. De Graef, die niets zoekt dan de verdelging zyner tegenstrevers, zal my hier in het slot van Schoo-

risse, hier, onder uwe oogen aenhouden en als een lafhartigen doen ombrengen!

- Frans! verban die treurige gedachte. Walter heeft my steeds de grootste genegenheid toegedragen: ik wil hem te voet vallen; hem vragen, hem bidden, hem smeeken, opdat hy my, uit herinnering myner ongelukkige moeder, spare!

- Walter bemint u, Oda! gy verstoot zyne liefde; hy zal niet gedoogen dat een ander met u gelukkig zy.

- Wat blyft er ons dan overig?’ vroeg Oda snikkend.

Iets eischen dat met hare eer niet overeenstemde kon geene plaets in Ackermans hart vinden. Hy viel in een diep gepeins, overwoog de middelen zyner redding, en de hand tot zyne verloofde uitreikende: - Oda! gy bemint my?’ sprak hy op eenen toon, die al de snaren harer ziel deed trillen.

De maegd antwoordde niet, wierp hem eenen blik toe, die beduidender was dan het vurigste: - Ja!’ en waerin er een verwyt verborgen lag, dat aen Ackermans doordringend oog niet ontsnapte.

- Welnu, lieve! laten wy met moed dit oogenblik afwachten, dat ons misschien ten onregte treurig maekt. Gy, Oda! loopt het minste gevaer. U in veiligheid te weten onder de bescherming eens vaders, is balsem voor myne ziel: wat my raekt, wil de Voorzienigheid in onze vereeniging niet inwilligen, ik zal, zonder iemands wete, my tot de vlugt bereiden, den opstand te Gent aenstoken, 's Graven verdelging verhaesten, en wanneer wy, onder het geleide van den moedigen Philips van Artevelde, Vlaenderen als voorheen, beheeren, wil ik uwen vader onder myne bescherming nemen. Artevelde zal hem noodzaken my uwe hand te schenken.’

De maegd droogde zich de oogen uit; en even alsof Ackerman alle hindernissen te boven was gegaen, begon de treurige gedachte, die hem vroeger had gefolterd, allengskens te verdwynen. Oda gerustgesteld door de hoop haers minnaers, besloot zich met geduld aen haer lot te onderwerpen.

Inmiddels had Arnold van Schoorisse zyne wapenkamer in orde doen brengen; de aenkomst des Graven was te Schoorisse be-

kend; men hoorde niets dan vreugdegeroepen rond het slot, en Arnold het vertrek onzer verloofden instappende: - Kinderen!’ sprak hy blymoedig, - overmorgen zal het de aengenaemste dag myns levens zyn, en beide zult gy in myn geluk deelen!... Maer waerom die bleekheid op uwe wangen, Oda?... En Ackerman... Zie, zie; het schynt alsof iets pynlyks uwe harten beroerde! Heb ik u reeds niet gezegd, Frans! dat ge voor de slagen van den zwarten ridder niet beducht moet wezen, en dat de hand van Mynheer St-Joris de uwe zal geleiden? Eerst kwam my die uitnoodiging ook als eene ramp voor; maer nu, vriend! nu verheugt ze my uitermate: ik stel al myne trouw in het oordeel Gods, en de geheimzinnige ridder, door u ter helle gezonden, moet ons - gelyk gy weet - aen de streelingen eener dierbare echtgenoote en moeder terugschenken. Verbant die treurigheid, Oda! Ackerman! en denkt slechts aen uwe verbindtenis. Ik heb het nooit gezegd, jonker! maer Oda, - ja Oda is een engel: steeds heeft zy den wil heurs vaders geëerbiedigd;

uw geluk zal zy verzekeren, en uw lot door honderd edelen doen benyden. Gy zyt ook een moedig, een bevallig jongeling, Ackerman, en myner dochter hoogst waerdig: daerom is het dat ik u dien schat toevertrouw, welke de deugden harer moeder bezit. O! mogte ik die beminnelyke vrouw immer aen den boezem klemmen!’

Hier zuchtte de Vryheer van Schoorisse, en de vrees, die hy, niettegenstaende zyn gezegde, voor Ackerman in den ridderstryd gevoelde, benam hem de vrolykheid van zoo even. Om een einde aen Arnolds diepzinnigheid te brengen, zette Oda, doch met moeite, de redekaveling voort, en vroeg wat prys de Graef er aen kon hechten van in haer huwelyk aenwezig te zyn.

- De grootste prys, Odal Jonker Ackerman schynt de gunst van Lodewyk van Male ingeloopen te hebben: zyn invloed op het Gentsche volk staet den Prins bekend, en ik moet veronderstellen dat 's Vorsten aenkomst, boven de genegenheid, die hy my draegt, ten doele hebben zal mynen schoonzoon in de zaek tegen de muitelingen in te

wikkelen: weêr beginnen zy hunne woedekreten aen te heffen, en roepen overluid dat zy aen 's Prinsen eisch niet zullen volkomen!’

Ackerman sidderde; Oda verbleekte; doch Arnold vervolgde op een bevalligen toon: - De Graef vergist zich nopens jonker Frans...’

Hier belonkte Ackerman zyne verloofde, en beide wachtten met ongeduld, den uitslag van Arnolds woorden af.

- Ja, ja!’ hernam de Vryheer, - de Graef vergist zich; hy kent Ackermans aengekleefdheid aen de goede zaek niet; maer - eerlang zal hy overtuigd zyn dat Arnold van Schoorisse geenen bastaerd-Vlaming tot zoon aennemen wil! De byzondere uitnoodiging door my aen Walter gedaen, om uwe bruiloft by te woonen, kinderen! heeft ook een loffelyk doelwit: de man vermag veel op zynen oom, aen wien de Graef bereid schynt diens ontvreemde erfgoederen weêr te keeren(1). Walter moet, op verzoek van

Lodewyk van Male, het mogelyke aenwenden om Galterus, die een der kloekste en dapperste ridders van Vlaenderen is, onder onze banier te rangschikken. Steeds zyn de Herzeeles moedige krygers geweest; en 't is ook daerom dat de Gentenaers, na de dood van Hyoens(1), Mer Raso tot aenleider verkozen, welke met een aenzienlyk leger, Kortryk, Ypre, Damme en Geeraerdsbergen op den Graef hielp overmeesteren(2). Hieruit sproot 's Prinsen haet tegen de heeren van Herzeele; en Galterus vermoeid van zyne dwalingen, schynt eindelyk te wenschen om de goede zaek te zien zegepralen. Een ridder

als deze, versterkt door Walter, en een aental moedige edellieden, zal er veel toe bybrengen.’

Arnold van Schoorisse keerde weder op het genoegen, dat hy gevoelde, den Graef in zyne burgt te mogen ontvangen, en op datgene, 'twelk Ackermans hart moest prikkelen, zyn huwelyk, onder de goedkeuring van Vlaenderens Heere te zien zegenen.

Ackerman, die gedurende Arnolds verhael, den tyd gevonden had om zich te beraden, had voordeelig geoordeeld zyne verstandhouding met de misnoegden niet bekend te maken. Ofschoon hy diep in het hart gewond was, ja het verraed van Walter, alsook de gevolgen, die er voor hem uit voortspruiten moesten, hoogst vreesde, verwierp hy deze onaengename gedachte, en sprak over den zwarten ridder en het steekspel, alwaer hy zich beloofde eer en roem te zullen inoogsten.

Te zeer aengedaen om naer de redekaveling onzer twee vrienden langer te kunnen luisteren, sloop Oda onbemerkt uit het vertrek, en moest zich aen de er rond geplaetste zetels leunen, om in haren gang niet te wankelen.

Nu gaf Arnold zyne spyt te kennen, dat zyn vriend Walter aen de uitdaging des geheimzinnigen ridders noch kon, noch mogt beantwoorden.

Ackerman fronste het voorhoofd, en - Denkt gy, Vryheer! dat ik Walter dien voorkeur op my niet zou ontzeggen?’ sprak hy met eene soort van oploopendheid, wier oorzaek Arnold aen den haet toeschreef, dien de jongeling voor den zwarten ridder gevoelde.

- Uw moed maekt my fier, Ackerman! en schoon ik u van over lang kenne, kan ik echter niet nalaten u in deze omstandigheid te bewonderen. Spaer uw bloed niet; verdedig myne belangen; bemin uwen Graef, en - ik herhael het - Lodewyk van Male zal u met zyne vriendschap vereeren. Alwie mynen Prins en myne dochter lief heeft, staet dieper in mynen boezem geprent, dan dat gy het zoudt gelooven.’

Zoo sprak Arnold van Schoorisse: een donker rood vloog over het voorhoofd van Ackerman, en na beide nog een geruimen tyd hunne redekaveling hadden voortgezet,

welke van een te gering belang voor onze lezers is, dan dat wy ze alhier zouden neêrschryven, verliet de Vryheer op zyne beurt het vertrek, Ackerman aenmanende opdat hy zich met Oda vervoegen, en ze vertroosten zou.

Ackerman had geene acht geslagen op deze laetste woorden. Met zichtbare aendoening en klem herhaelde hy diegene nopens den Graef, en - Ha! Lodewyk van Male zou my zyne vriendschap schenken,’ riep hy spytig; - my, die hem uit den grond des harten hate; my die duizendmael het leven zou tarten, om zyne dwingelandy te keer te gaen! Gy bedriegt u, Arnold! nimmer zal ik de slaverny myner landgenooten aen een gunstigen blik van den Prins opofferen!... Maer - ik ben een ondankbare... voor de liefde eener maegd maek ik misbruik van uwe trouw, van uwe achting! In myne moedeloosheid heb ik besloten u alles te verduiken; doch nooit, o! nooit zal ik laf genoeg zyn om mynen echt door u te laten zegenen; door u, Arnold! die my vervloeken zoudt, indien ge myne handelwyze kende.

Welaen! heden nog zult gy die kennen: in de tegenwoordigheid des verdrukkers van myn vaderland, wil ik my niet bevinden: ik zal u zeggen dat gy met den Graef, uwen heer, het verderf zyner onderdanen bewerkt; ja, ik wil u al de gruwelen aenhalen, sinds zyne regering gepleegd, en verklaren dat ik met vreugde het bloed zou najagen, van alwie de zaek der dwingelandy verdedigt!’

By de herinnering der dapperen, voor de volkszaek gesneuveld, zweefden bloedige wrackgedachten voor den geest van Ackerman, welke zich nu, meer dan ooit, gelukkig achtte tot aenleider der vryheidlievende Gentenaers gekozen te zyn. In zyne opgetogenheid riep hy: - Ja! de Hemel heeft my gezonden om Vlaenderens heil te bewerken: ik zal het doen, en... door deze myne hand zal de dwingeland omkomen!

- Van wien spreekt gy, Frans!’ zuchtte Oda, die, by hare terugkomst, Ackermans opgehevene vuist met zachtheid drukte.

De jongeling keerde zich om, en: - Oda! myne beminde Oda!’ riep hy, - ik moet u verlaten - verlaten totdat ik myn vaderland

vry gemaekt en uwe hand door mynen moed verdiend hebbe!

- Ackerman!...’ snikte de maegd; en zy prevelde iets van onverschilligheid en ontrouw.

- Oda! veroordeel my niet: ik mag, ik kan u tot echtgenoote niet aennemen, alvorens uw vader met myne denkwys bekend sta. Hy vermeent dat ik de belangen van den Graef zal behartigen, en, ter belooning der van my verwachte diensten, wil hy my uwe hand schenken. Wat hatelyke taek ware het niet my dit misbruik van trouw als eene onuitwischbare vlek naer het hoofd te hooren werpen!’

Overtuigd door de juistheid van dit gezegde, was de maegd diep ontroerd, en zy stond voor Ackerman, als hadde zy middelen overdacht om hem van zyn besluit af te keeren. - Frans!’ stamelde zy, - gewis zal vader u verstooten, indien gy hem uwen misstap bekend maekt; en schoon ik beloofd hebbe u alleen te beminnen, zal hy my noodzaken een anderen te huwen, of myne dagen in een klooster te eindigen. Blyf,

Frans! ik bid er u voor: als uwe bruid zal ik van de achtervolgingen des hatelyken Walters bevryd zyn: vader zal medelyden hebben met myne smeekingen: hy zal de vergiffenis, door een kind voor een ander kind afgebeden, niet verstooten, en ze u eerder als zynen zoon, dan wel als vreemdeling schenken!...

- Oda! ik herhale het, uwe hoop zou door Walter van Herzeele verydeld worden!’ hervatte Ackerman statig; - aen niets zal hy zich meer laten aengelegen zyn, dan aen het dwarsboomen onzer vereeniging: hy zal uwen vader met myn besluit bekend maken, en, voor een eer- en moedelooze zou ik by allen doorgaen.

- Vriend! ik eisch van u eene opoffering, die uw hart doet bloeden: niemand gevoelt beter dan ik, de grootheid derzelve; maer ik verzekere u dat ze onontbeerlyk is voor ons geluk. Wat Walter van Herzeele raekt, o! vrees hem niet: hy zal niet versteend genoeg zyn om myn verlies te bewerken... Zeg, lieve Frans! zult gy doof voor myne bede blyven?

- Alles voor u, Oda! maer, zoudt gy, iedermael dat ge my ziet, in u zelve niet moeten zeggen: - Ackerman is myne hand aen zyne flauwhartigheid verschuldigd!

- Neen Frans! in uwe handelwyze zal ik niets zien dan een eerlyk middel om u het bezit eener vriendinne te verzekeren: de omstandigheid moet die gewaende moedeloosheid billyken! beloof my, dat ge blyven zult, en ik, ik verzekere u dat gy vaders gunsten even als die van den Graef zult verwerven.

- Altyd die gunsten van den Graef!’ schreeuwde Ackerman; - de gunsten van een Lodewyk van Male!... Oda! Oda! wat meent gy? spreek zóó niet van Vlaenderens verdrukker! haet, onverzoenbare haet zy hem! Wat meer is, ik zou geene vrouw beminnen, die myne denkwys jegens den dwingeland niet deelt; en - gy zoudt my diens gunsten willen doen bekuipen!

- Frans! ik heb uwe medewerking in den opstand goedgekeurd: uw wil is my eene wet, welke ik steeds bereid ben te eerbiedigen: aen uw lot gehecht, zal ik in uwe onverschil-

ligheid jegens den Graef deelen, en alles werkstellig maken om uwer waerdig te zyn.

- Ik moet u bewonderen,’ sprak Ackerman: bewogen door den zachten toon der maegd.

- Zult ge my niet verlaten?’ hervatte Oda somber.

Zoo smeekend was hare houding; zoo bevallig en aendoenlyk heure blikken, dat Ackerman al zynen moed moest verzamelen, om de vraeg zyner verloofde verder af te slaen. Met leedwezen sprak hy: - Oda! neen; ik kan aen dezen wensch niet volkomen.’

Ackermans woorden ontroerden schrikkelyk de ziel der maegd: zy liet zich in eenen zetel vallen, en met eene stem, die den jonker siddering aenjoeg: - Vertrek, indien gy het goed vindt,’ weende zy, - en laet my, rampzalige! aen myne droefheid over. Nu, dat ik de eerste opoffering aen uwe liefde vrage, zie ik my ongenadig verstooten: het genot dat gy alleen my verschaffen kunt in het terug geven eener geliefde moeder, verdwynt by uwe afwezigheid; en in de vrees dat vader uwe moedeloosheid ten kwade zou duiden, wilt gy in de oogen

van allen als een moedelooze doorgaen. De helsche ridder, dien gy moet verdelgen, zal vruchteloos op u wachten; men zal uwe vlugt aen harteloosheid toeschryven, en vader, thans fier op uwen heldenmoed, zal u voor eeuwig als een lafaert verstooten!...

- Gy tergt myn ongeduld!’ riep Ackerman met kracht. Hy stapte de maegd achterna, die het vertrek wilde verlaten, en met zyne spierige vingers hare hand sterk drukkend, - Oda!’ stamelde hy nu, - by God heb ik u gezworen dat ge my naest Hem dierbaer zyt, en ge durft my van onverschilligheid jegens u beschuldigen; - mynen moed kunt gy in twyfel trekken!... Welnu! om te toonen dat ik slechts leef om u te beminnen, wil ik alles trotseren; en de dood, die ik my hier - zonder myn vaderland ten nutte te kunnen zyn - onverbiddelyk zie toegrynzen, zal my geen stap doen verzetten!’

Slechts kon Oda door hare gebaerden heure innerlyke tevredenheid te kennen geven; doch een zucht van Ackerman werd door eenen zucht der maegd beantwoord. Haer hart was

vol, en de schrik belemmerde haer de spraek.

Als had zy al de moeijelykheid van Ackermans gesteltenis ontwaerd, liet zy haer hoofd op zynen boezem zinken. Eene strael van hoop glom weldra voor haer op: zy overwoog het middel om Walters aenkomst te Schoorisse te verydelen, en zonder iets van hare gedachte te reppen, verliet zy den Gentenaer, ten einde hare plannen te volvoeren.

Ackerman stapte de burgt uit, en nauw was hy de valbrug overgetrokken, of hy werd door al de maegden en knapen, die kransen vlochten en bloemtuiltjes vervaerdigden voor het feest, met hartelyke gelukwenschingen en liefdebewyzen overladen.

In die algemeene vreugde was hy aen de grievendste smarten ter prooi; hy ging verkwikking in de eenzaemheid zoeken.

einde van het eerste deel.

Vorige

Over het gehele werk

plaatsen


datums