Wat laat ik m'n kinderen lezen?

[p. 8]

Voor 't Roomse kind het Roomse boek!

Om dat te bereiken werd de Rafaël-kataloog samengesteld. Hij wenst dus zeer beslist te zijn een propagandist voor katolieke jeugdlektuur, niet enkel maar voor onschadelike lektuur, voor lektuur die niet in zich verkeerd is en dus, van zedelik standpunt beschouwd, onze jongens en meisjes niet perse verboden hoeft te worden, maar voor posietief goede lektuur, geschikt en geëigend om de opvoeding der katolieke jeugd te steunen en te versterken.

Wij beweren dus niet, dat alle boeken die in Rafael niet te vinden zijn, tot de verbodene moeten gerekend worden.

Voor die ‘neutrale’ boeken propaganda te maken, achten wij echter onnodig en ongewenst. Onnodig, daar het reeds meer dan voldoende geschiedt door de uitgevers van die boeken zelf, en helaas ook al te vaak, zij het niet rechtstreeks zo bedoeld, door redakties van katolieke bladen, tijdschriften en boekenschouwen. Katolieke boekhandelaars doen het zelfs wel direkt, bewust en gewild, zoals hun katalogen en aanprijzingen met onmiskenbare duidelikheid demonstreren. Zo komt het, dat in sommige katolieke kringen het neutrale jeugdboek beter bekend is dan het Roomse.

Maar de propaganda voor neutrale lektuur is ook ongewenst. Wij menen toch, dat alles wat de godsdienst negeert, slechts in het gunstigst geval en onder bepaalde omstandigheden voor onze Roomse kinderen toelaatbaar, nooit echter goed en nog minder ideaal is. En naar het ideaal willen wij streven, daar de pijl altijd aankomt beneden het punt waarop hij gericht werd. Bovendien, alle propaganda voor neutrale lektuur houdt de verspreiding van de Roomse tegen.

Wij staan dus niet op hetzelfde standpunt als de jaarlikse Boekenschouw van Het Nederlandse Boekhuis of de Standaardkataloog van Pater Gielen: deze immers geven voorlichting over alle boeken en schijnen te verwerpen en goed te keuren naar dit kriterium: Is dit of dat bepaalde werk in zedelik opzicht voor katolieke kinderen toelaatbaar, ja dan

[p. 9]

neen? Ons standpunt echter is het pedagogiese en wel het katoliek-pedagogiese.

Dit onderscheid mag niet uit het oog verloren worden. Wie zich plaatst enkel op het morele standpunt, kan in het algemeen een neutraal boek, d.w.z. zulk een, dat noch goed noch slecht is, niet veroordelen; wel echter wie staat op pedagogies standpunt.

Dit laatste standpunt is dat van het Nederlandse Episkopaat, als het zich - wie zal zeggen ten onrechte? - verzet tegen het gebruiken van neutrale boeken op katolieke scholen.

De houding nu der Nederlandse Bisschoppen is voor ons richtinggevend ook in de kwestie die ons bezighoudt. Het is immers niet in te zien, waarom wij wat de vrije jeugdlektuur betreft een andere maatstaf zouden moeten aanleggen dan ten opzichte van schoolwerkjes, en waarom wat voor de school van toepassing is, ook niet voor het huisgezin zou gelden. Het ideaal: ‘Voor het Roomse kind het Roomse boek’, lijkt ons onaantasbaar.

Dat wil niet zeggen dat wij het verderfelik vinden, als onze Roomse jongens en meisjes 'n enkele maal, tussen hun specifiek-katolieke boeken door, een neutraal, overigens onschadelik werk lezen. We hebben bezorgde zielen de vrees horen uiten: als onze kinderen enkel maar Roomse boeken in handen krijgen, zullen ze gaan menen, dat de heele wereld katoliek en braaf is, en in hetzelfde verband scheen men bang te zijn, dat wij met ons ideaal kasplantjes zouden kweken. Hoe zich deze bezorgden een katoliek jeugdboek voorstellen, is ons niet duidelik. Toch niet als een katechismusverklaring of een prekenbundel? Als van een werk, zeggen we van de 200 bladzijden 25 pagina's meer rechtstreeks over godsdienstige zaken handelen, dan is het welletjes! Er schieten dan nog 175 bladzijden over voor profane dingen. Is dat niet voldoende om de lezers de profane wereld te leren kennen? En dan: dat niet de hele wereld katoliek is, is toch ook nog wel op andere wijze te ervaren dan uit boeken! Maar ook: wie schrijft voor, dat zelfs in een Rooms boek alles Rooms moet zijn!

[p. 10]

Een katoliek jeugdboek kan precies dezelfde dingen behandelen als een neutraal; alleen zal het niet het godsdienstige uit de weg gaan, zoals de beste neutrale met angstvallige zorg doen, en het licht waarin het dan de dingen plaatst, zal het Roomse zijn. Maar daardoor wordt het allerminst een wereldvreemd boek! Integendeel! Het leert de dingen der wereld juist zien zoals ze zijn en zoals een Rooms mens ze zien moet.

We herhalen: wij ijveren voor Róómse jeugdlektuur. Wie z'n jongens of meisjes andere, niet-katolieke boeken in handen wenst te geven dan in Rafael genoemd worden, die doe dat op eigen verantwoording. Hij verlate zich dan echter niet op anderen, maar leze zelf zo'n boek van A tot Z door: de manier waarop sommige recensenten te werk gaan, ook wel in onze eigen bladen, is het tegendeel van vertrouwenwekkend.