Geschiedenis van den proletarischen klassenstrijd

[p. V]

Voorrede.

De nederlandsche arbeider die zich op de hoogte wil stellen van de geschiedenis van den strijd zijner klasse, vindt zich den weg daartoe afgesneden, zoo hij geen vreemde taal of talen verstaat. Van de standaardwerken toch die de belangrijkste gebeurtenissen van den proletarischen klassenstrijd behandelen, is, zoo wij ons niet vergissen, geen enkel, met uitzondering van het boek der Webbs over de engelsche vakbeweging, in volledige hollandsche vertaling verschenen.

Dit feit is de eigenlijke reden-van-bestaan dezer uitgave, de reden ook, die mij deed besluiten er mij niet tegen te verzetten. Het stenografisch verslag van de zes door mij in den vorigen winter voor de Amsterdamsche federatie der S.D.A.P. gehouden voordrachten stelt de arbeiders, in de eerste plaats de partijgenooten, die den kursus niet bijwoonden en het duitsch, fransch of engelsch niet machtig zijn, in de gelegenheid de geschiedenis van den strijd hunner klasse althans in hoofdtrekken te leeren kennen. Tot lezers, in staat de historische geschriften van Marx, Engels, Mehring, Kautsky, Jaeck, Jaurès, Thomas, enz. alsmede de monografiën in de buitenlandsche tijdschriften te lezen, richt dit boekje zich niet en op volledigheid maakt het niet de minste aanspraak. Het was natuurlijk ondoenlijk in eenige avondvergaderingen ook maar de hoofdzakelijke feiten der arbeidersbeweging van alle landen te behandelen, en evenmin was het noodig, de hoorders met een verwarrende veelheid van afzonderlijke voorvallen te overstelpen voor het doel dat ik mij voor oogen stelde: hun de ontwikkeling, de eenheid-inverandering van den proletarischen klassenstrijd duidelijk te maken en de vruchten dier ontwikkeling voor de huidige strijdwijze van het proletariaat. Om dit doel te bereiken, moest het volle licht vallen op die gebeurtenissen en de beweging in die landen welke de uit-elkander en uit het geheel der maatschappelijke ontwikkeling voortkomende veranderingen in de proletarische strijdwijze als het ware illustreeren. Aan de mate der belangrijkheid van de verschillende gebeurtenissen en van iedere nationale arbeidersbeweging voor de algemeene, de internationale beweging, haar theorie en haar praktijk, moest de mindere of meerdere uitvoerigheid evenredig zijn, waarmede zij in dit overzicht werden behandeld. Deze overweging is het geweest, waar ik, bij de keuze wat op

[p. VI]

te nemen, wat weg te laten van een overrijke stof, in de eerste plaats op gelet heb. Waar ‘het Volk’ niet zonder schamperheid wees op de groote plaats die de behandeling der duitsche arbeidersbeweging in mijn kursus inneemt, wil ik hierop antwoorden dat deze plaats mij slechts in overeenstemming voorkomt te wezen met de enorme beteekenis der duitsche voor de internationale beweging.

Bij het persklaar maken dezer voordrachten heb ik er mij toe bepaald, ten eerste slordigheden en onzuiverheden van uitdrukking zooveel mogelijk te verbeteren, en ten tweede op eenige plaatsen waar het verband dit noodzakelijk eischte, of verzuimd was een belangrijk verschijnsel in 't rechte licht te stellen, een kort aanvullend stukje tusschen den tekst in te lasschen. Meer te doen was, waar de onvolkomendheid van het gesprokene in zoo velerlei opzicht mij bij de lezing sterk opviel, verleidelijk, - maar hieraan toe te geven ware geweest een stenografisch verslag min of meer tot een boek om te werken. En aan een boek over de ‘Geschiedenis van den proletarischen klassenstrijd’ zouden geheel andere eischen mogen en moeten worden gesteld.

Laren, Aug. 1908.

H. ROLAND HOLST.