De daden der Bolschewiki

[p. 75]

Naschrift.

Sedert het begin van deze brochure (oorspronkelijk als artikelenreeks in ‘De Nieuwe Tijd’ verschenen) werd samengesteld, zijn eenige maanden verloopen. Voor zoover belangrijke en vertrouwbare berichten uit Rusland - zooals de artikelen van Ph. Price, door ‘De Tribune’ gepubliceerd - Nederland in dien tusschentijd bereikten, heb ik het voornaamste daaruit bij de korrektie in mijn geschrift ingevoegd. Dit maakt het aanbrengen van een aanvullend hoofdstuk overbodig. Evenmin wordt dit noodig gemaakt door den stroom van antibolschewistische agitatie-geschriften, die onophoudelijk over Europa blijft vloeien. Het grootste deel van deze geschriften bevat enkel onzinnige laster- en gruwelgeschiedenissen: zij spekuleeren er op, door het steeds weer herhalen van dezelfde fantastische, sensationeele leugens, een monsterlijke karikatuur van het bolschewisme te prenten in de verbeelding der domme massa. En ook de meer ernstigen gaan uit van altijd dezelfde valsche praemissen en bevatten altijd weer dezelfde beschuldigingen, steunend op tendentieus gegroepeerde en geinterpreteerde feiten. De brochure van Gawronsky - het voornaamste wapen, waarmee de ‘wetenschappelijke’ Bolschewiki-bestrijding à la Dr. van Dillen opereert, - vormt daarop geen uitzondering. Het meest merkwaardige van dit geschrift is, dat het in hoofdzaak steunt op gegevens, ontleend aan de officieele publikaties van het Sowjet-bewind, een bewijs, dat Gawronsky de betrouwbaarheid daarvan erkent. Deze bron van zijn handig-samengesteld maar uiterst tendentieus geschrift echter maakt, dat het door ons, kommunisten, niet eenvoudig geïgnoreerd of met een paar niets zeggende woorden afgedaan kan worden. De lezing er van doet ons nòg scherper beseffen de innerlijke moeilijkheden, die de kommunistische staat in Rusland in zijn huidig stadium overwinnen moet. Deze moeilijkheden komen voort uit de psychische gesteldheid der massaas, die weer het resultaat is van een lange ontwikkeling. Enkel naïve domheid en grenzelooze oppervlakkigheid kunnen aannemen, dat de R.v.V.K. of het C.U.K. eenvoudig ‘bij dekreet’ dit resultaat kunnen opheffen

[p. 76]

en deze gesteldheid in den grond veranderen. ‘Het proletariaat’, schreef Marx eens, ‘verwachtte geen wonderen van de Commune.’ Zoo verwachten wij kommunisten ook geen wonderen van het Sowjetstelsel op sociaal-psychisch gebied.

Wat de militaire situatie aangaat, deze is in den laatsten tijd zooverre veranderd, dat aan sommige fronten de revolutionaire zaak beter, aan anderen slechter staat dan eenige maanden geleden. Dit laatste is voornamelijk het geval in het westen en noordwesten. Riga ging door een verrassing verloren en het schijnt niet onmogelijk dat de Entente Petrograd zal bezetten, wat wel een ernstige, maar geenszins een beslissende tegenslag voor de Sovjet-republiek zou zijn. Daarentegen in het oosten en zuid-oosten Koltsjak, de voornaamste hoop der kontra-revolutie geslagen en met verlies van veel materiaal en gevangenen tot den terugtocht genoodzaakt geworden. Naar dien kant heeft Sowjet-Rusland zich voorloopig weer ruimte van beweging verschaft en kan het thans weer betrekkelijk vrij ademen. Voor de voedselvoorziening en het ekonomisch herstel is dit van zeer groote waarde.

Maar... nog verkeert de Sowjetrepubliek elken dag in gevaar; nog is het onzeker of zij zich, militair en ekonomisch, zal kunnen handhaven! Dit hangt in de eerste plaats af van het tempo, waarin de Duitsche revolutie zich ontwikkelen zal. ‘Zoolang in Duitschland de revolutionaire worsteling tusschen kapitaal en arbeid om de macht niet beslist is. bevindt de kapitalistische wereld zich in een overgangsperiode, een tijdperk van wachten. De overwinning of de nederlaag van het Duitsche proletariaat is beslissend voor de overwinning of de nederlaag van de wereld-revolutie. Op den duur is het voortbestaan der Russische Sowjet-republiek op socialistischen grondslag enkel mogelijk, wanneer zij er in slaagt, zich onafhankelijk te maken van den invloed van het wereldkapitaal. En dit kan enkel geschieden, zoo de socialistische produktie-wijze steunt op een zoo ontzaglijk komplex van landen, dat dit ekonomisch volkomen onafhankelijk kan blijven van de staten, waar het kapitalisme nog bestaat. Een socialistisch Duitschland, waarin de staatsmacht zich geheel en al in handen van het proletariaat bevindt, beteekent het snelle herstel der verbinding tusschen Duitschland, Hongarije en Rusland; beteekent de vernietiging der burgerlijke macht ook in Bohemen en Polen en binnen korten tijd in alle Balkanstaten; beteekent de onmiddellijke ineenstorting der witte terreur in Finland, in de Baltische provincies en in de Oekraine; beteekent, ten slotte, de terneerwerping der “regeering” van Admiraal Koltsjak in Siberië, kortom: het herstel van het Russische rijk als reusachtige productie-eenheid, zooals

[p. 77]

het vóór den oorlog bestond, maar op socialistischen grondslag’.¹⁾

De tweede onder de faktoren van buiten-af, voor het lot der Russische Sowjet-republiek van het hoogste belang, is het optreden der arbeidersmassaas in de Entente-landen. En juist in dit opzicht spannen de berichten der laatste dagen onze verwachtingen hoog. In Italië en Frankrijk een epidemie van stakingen, die, zoo ook ekonomische verbeteringen hun onmiddellijk doel zijn, zonder eenigen twijfel in een sterke revolutionaire stemming hun eigenlijke oorzaak vinden. Zij zijn het eerste gerommel van de reeks uitbarstingen, die ook in de latijnsche landen - Frankrijk, Italië en Spanje - de heerschappij der finantieele oliegarchie zullen breken, de bende der hooge militairen, speculanten en groot-grondbezitters wegvagen. En in Engeland stelt de machtige driebond van mijnwerkers, transport-personeel en havenarbeiders de regeering voor de keus: terug uit Rusland of de algemeene staking wordt geproklameerd. Mogen zij voet bij stuk houden en niet, gelijk vaak voorheen, ook nog in den allerlaatsten tijd gebeurde, zich laten bedotten door de dubbelzinnige toezeggingen en vage beloften der listige demagogen, die Engeland regeeren!

Niemand kan zeggen welke rang tusschen de faktoren, die den groei der revolutionaire gezindheid onder de arbeiders van alle landen bevorderen, toekomt aan het voorbeeld der Russische proletariers en arme boeren, aan de aantrekkingskracht van de socialistische republiek in Oost-Europa. Maar dat de beteekenis van dat voorbeeld ontzaglijk groot is, staat vast. Ondanks haar onvolkomenheden en zwakheden, haar terugvallen in wijzen van doen en denken, die de erfenis zijn der voor-socialistische maatschappij, staat de Sowjet-Republiek als een diamant, moed en kracht uitstralend naar alle zijden. Haar voorbeeld overtuigt de arbeidersmassaas der geheele wereld, dat zij geen slaven meer behoeven te zijn, werkend aan het verzwaren van hun eigen ketenen, maar smeden kunnen worden van hun eigen heil en dat der menschheid.

Een nieuw hart wordt in hen geboren; een moedig en hoopvol hart, dat den strijdkreet omhoog zendt, een juichkreet bijna, waaronder juist in deze dagen de fransche arbeiders hun groote stakingsbeweging voeren. ‘Leve de Nieuwe Wereld’ luidt die leuze. En weldra zal dit de leuze van de arbeiders aller landen zijn.

Pinksteren 1919.

1) Zwei weltwirtschaftliche systemen (Komm. Arbeiterzeitung van 2 Juni).