Verzamelde werken. Deel 2. Verzamelde gedichten. Deel 2. De wilde kim. Een winter aan zee. Onderweg. Tegen de wereld. In ballingschap

[p. 19]

Mensch en paradijs

Dien avond werd door zwervers aan de grens
van dood en leven een vervoerde kreet
gehoord om ondergang: daar riep een mensch
groot en onstuimig, die zichzelf aanklaagde
om wat zijn ontucht aan de ziel misdeed.
Hij werd verhoord nog in dienzelfden nacht,
en was verdwenen toen de morgen daagde.

Wel meent men, dat men hem nog dwalen zag
door de voorsteden, straat na leege straat:
hij, die zoo groot was en meeslepend, duister
zag men hem gaan, en in zichzelven momplend
als een rampzalig koning na den smaad
van zijne nederlaag, die nu ontluisterd
verdwijnt, eenzelvig, zonder omzien, stromplend
over het puin van den verwoesten staat.

Maar het hart droomt wat ver van hier geschiedt:
werd hij niet uit verwerping opgericht
- ergens - gelijk een kind uit zijn verdriet?

En wat men ziet, dat spookbeeld, dat wellicht
lang nog zal wanklen door ons grauw bestaan...?
wat deert den droomer wat men praat en ziet -
hij staart en zingt van een, die ging in regen
en wind de grenzen over en de wegen
voorbij, en is voorgoed toen hiervandaan
- glimlachend en verdroomd
en in eenzelvig preevlen -
tot de ruischende schaduwen ingegaan,
en liep vergetend langs een water dat daar stroomt,
totdat het licht werd, en toen bleef hij staan -
en hoe hij dan, in lompen en vermoeid,
door nooitgeweender tranen gouden neevlen

[p. 20]

 

de zon zag schijnen in dien eersten tuin

 

- die vóór de wereld was en die nog altijd bloeit -

 

en wist, dat hij daar weer mocht binnenkomen.

 

 

 

Zou hij daar zijn...

 

 

 

Een leeg smal strand, waar de eeuwige zee der droomen

 

mee speelt, en anders niet - zoo is ons weten.

 

 

 

Neen, neen, één weten bleef in ons bezit,

 

en nimmer kan het door den vloed dier golven

 

van droom en van vergeten

 

worden bedolven;

 

en het is dit:

 

 

 

Het lot van wien, toen de ongeroepen nood

 

kwam en hèm riep, verhoorde wroeging duchtte,

 

en bleek en omziend vluchtte

 

binnen zijn muren en met bevende armen

 

de zwarte blinden en de ramen sloot.

 

Hij zat gedoken, en hij hoorde 't stormen,

 

en de groote roep uit de wolken klonk,

 

en als het vuur des hemels door de reten

 

lichtte, schrok hij ineen, en lager zonk

 

zijn wit gelaat.

 

Toen trok het oordeel over, en vergeten

 

- door liefde's toorn versmaad -

 

bleef hij alleen te midden van de pronk

 

die hij met zijn begeerten had verworven.

 

 

 

Laar in den avond kwam hij buiten; hoog

 

ging door de boomen nog een duistre wijs,

 

gelijk de nacht na de verbanning nog

 

die stem, die naklonk door het uitgestorven

 

en toen voorgoed versomberd Paradijs.