De verkrachte Belgica
(2015)–Arent Roggeveen–
Auteursrechtelijk beschermd
[pagina 162]
| |
4230[regelnummer]
Door 't woeste aertsche dal, tot onder door de son,
Oock daer de sonne ryst, en daelt by Thetis bron,
Myn naem is als een schrick, myn troon aenschout de werelt
Myn scepter triumpheert, en is seer schoon beperelt,
't Zy waermen komt of gaet, men hoort van Phillips daet;
4235[regelnummer]
Maer Nederlant heeft my en myn gebodt gehaet,
Dat doet de loose vos gelyck myn wort geschreven,
O Prins, is dit om d' eer dat 'k u had hoogh verheven,
Is dit den loon voor my dat gy my tegen streeft,
Maer sacht, ick sal een list, bedencken, schoon gy leeft
4240[regelnummer]
U leven dient niet meer, gy leeft maer tot myn smade,
Ick sal u leven snoot, eens wett'lyck doen verraden,
Dit segt myn ganschen Raet dat gy te lange leeft,
Daerom is 't tijdt dat u de aerde eens begeeft,
Hebt gy op myn gebodt den ban eens uytgeschreven,
Cancelier.
4245[regelnummer]
Sie daer syn Majesteyt daer is syn gansche Leven,
Koning.
Laet hooren hoe het luyt,
Cancelier.
Terwyl syn Majesteyt
Gebiet, soo toont myn ampt oock alle naerstigheyt,
De Cancelier leest den Ban tegen den Prins van Orangien.
Cancelier.
Phillippus Gratius, groot Koning van Castily
4250[regelnummer]
Van Leon Arragon van Napels en Cicily,
Navarra, en Maylorck, d' Eylande van Sardeyn,
Den grooten Ociaen, de Landen Indien Threyn,
Hartog van Oostenryck, oock Hartog van Bourgonie,
Van Lotrick, en Brabant, van Lemburg en Gasconie,
4255[regelnummer]
Van Luxcenburg, en oock van Gelre en Melaen,
Oock Grave van Haesburgh, en Vlaenderen daer aen,
Oock Artoys, en Pals-Graef, van Hollandt Henegouwe,
Van Zeelant, Namen, en van Zutphen, noch Behouwe,Ga naar voetnoot4258
En Prince van Zuave, Marck-Graef des Heyl'ge Ryckx,
4260[regelnummer]
Heer van Vrieslandt, Salyns, oock Mech'len desgelyckx,
Stadt Steden van Utrecht, Over-Ysel Groeninge,
Oock groot Dominateur in Asia, d' Omringe
Van Africa geheel, en oock America
En alle die dit sien, soo is 't, ey hoort daer na,
| |
[pagina 163]
| |
4265[regelnummer]
Een yeder is bekent hoe Carel myn Heer Vader,
Den Prins heeft groot gemaeckt, die nu is een Verrader
Van myn Erf-Nederlant, die ick oock heb begift
Met Ampten groot van staet, na syn verstant gesift,
Als ick na Spaengien gingh, ick steld' hem Raedt van Staten,
4270[regelnummer]
Stadt-houder Generael, dit magh hem al niet baten,
Ick maeckte boven dien hem Ridder van het Vlies,
Hoe meer syn Ampt vergroot, hoe meer syn ontrouw wies,Ga naar voetnoot4272
Soo dra ick nam vertreck om myn Kroon van Hispangien,
Te rechten op myn hooft, doe socht de Prins Orangien,
4275[regelnummer]
Al-omme twist in 't Lant, en treckt soo aen syn zy,
Veel ketters Luthreaens en ander heresy,
Oock die die over al de onruste beminne,
En die de nieuwigheen bestryden, met haer sinne,
Oock die Justitie vlien die treckt hy aen syn snoer,
4280[regelnummer]
En schelt de Roomsche Kerck voor een qua laster Hoer.
Hy stelt Requesten in en doet die onderschryven,
Van jonge Edel-lien, en weet die soo te dryven
Met giften in syn Huys, die als genoode gast,
Geduerig meest den tyt op syne tafel past,
4285[regelnummer]
Dus wint hy over-al de harten vanden Mensche,
Dus krygt hy na syn sin het geen hy soeckt te wensche,
En jaegt de harten op tot oploop meutery,
Waer door het volck vervalt tot Kerck en Rovery,
Men rooft de beelden weg men schent d' heyl'ge Autaren,
4290[regelnummer]
Men violeert de Kerck men komt tot geen bedaren,
Soo dat ick nader heb met mynen Raedt verstaen,
Te senden in het Landt een goet trouw onderdaen,
Waer toe dat ick verkoor den Hartog van Duc d' Alba,
Waer op den Prins vertreckt, en dreyght hem noch derhalve
4295[regelnummer]
Hy met syn leger macht komt trecken in 't gemoet,
Doch hy is haest gedempt met al syn snoo gebroet,
Hier hoort gy hoe dat Willem syn Eedt aen my verrichte,
Hier hoort gy hoe hy heeft, syn snoo en loose plichte
Geleyt aen Kroon en Staf, hier na heeft hy subtyl,
4300[regelnummer]
De Staten van Hollandt geschreven onderwyl,
Dat sy hem, doch bedeckt, aen-namen ondertusschen
Voor Stadt-houder aldaer, om het gewelt te blussen,
| |
[pagina 164]
| |
Tegen den Hartogh van, Duc d' Alba die daer stelt
Den Thienden Penningh vast, 't geen ick noyt hebt gemelt.
4305[regelnummer]
Of hem geordoneert, anders dan met goe reden,
En alle mind'lyckheydt het Neerlandt te betreden,
Daer toe wy senden af den grooten Commandoor,
En na wiens doot, den Staet brachten de vrede voor,
Besloten vast tot Gent met goe Pacifecaty,
4310[regelnummer]
Daer op ick u toe sondt in minnelycke graty
Myn lieve Broer Don Jan, Hartogh van Oostenryck,
Waer tegen dat den Prins, met al syn macht gelyck
Hem t'effens tegen stont dat hy 't Placcaet van vrede,
Niet wilde dat het wiert, tot binne Hollants steden
4315[regelnummer]
Opentlyck voorgestelt, noch niet bekent gemaeckt,
Maer heeft die tegen recht ter steden uytgebraeckt,
Soo heeft hy 't Geus gespuys alles tot hem geropen,
Hy jaegt de Kloosters uyt, en laet haer goet afstroopen,
Mishandelt al het volck van religieusen staet,
4320[regelnummer]
En slaet haer goed'ren aen, verset de Majestraet,
Bemint verwardery van alle vremde secte,
En stelt Conscienty vry het geen veel quaet verweckte,
En soeckt selfs Graef te zyn en Hartog van myn Lant,
Daerom beveel ick straf, dat niemant desen quant
4325[regelnummer]
Sal geven spys of dranck, of herbergh in haer huyse,
Of yemant van de zyn, want myne Koning buyse,
Ontsteken zyn, en soo, daer yemandt is die 't doet
Voorwaer myn ongena treet soo een gast te moet,
Dus wort Orangien hier, al-om van myn verbannen,
4330[regelnummer]
Uyt Koningryck en Lant, op dat al die tyrannen
Nergens geen vrydom heeft, 'k stel lyf en goet ten roof,
Een yeder een staet vry, sonder eenigh vertoof,
De hant aen hem te slaen, om hem te arresteren,
Als een verraer en schelm, tot spot van zyn braveeren,
4335[regelnummer]
Soo magh de snoode Pest, ontrooft zyn uyt myn volck,
Soo mag 't fenynig vyer verdryven als een wolck,
Dus bidden wy gemeen door Koninglycke rede,
En Princelycke deught, dat die de stoutigheden
Hem selven onderwint, 't sy borger of uytheems,
4340[regelnummer]
Of wie het mochte zyn men kent hier niemant vreems,
| |
[pagina 165]
| |
Maer sy zijn aengenaem, die met een koele moeden,
Den Prins om 't leven brenght, die sal tot een vergoeden
Genieten tot een som, veel goude kroonen schoon,
Tot twintigh duysent vijf, en noch boven dien loon
4345[regelnummer]
Sal ick hem Ridder slaen, en of schoon sijne gange
Door eenig quaet bedrijf van ons most straf ontfangen,
Als was het selfs ter doot, geef ick gena voor recht,
En al dat is belooft, dat wort u toegeleght
Stracks na 't gedane feit, noch sal men die beminne
4350[regelnummer]
Voor eenen Campioen, nu soo yemant sijn sinne,
Hier toe begeven wil die treden veyligh toe,
En schoon of yemant vreest de straf daer van, wel hoe?
Dat kunt ghy wel ontgaen, en niet soo sult ghy leven
In 't opperste gespan, den Paus die sal u geven
4355[regelnummer]
Volkomen saligheyt, hy sal u hant en lof
Uytroepen, en u daet sal 't gansche Christen hof
Verlossen van 't gewelt en groote tyrannye,
Dus heeft niemant bevreest te zijn door fantazie,
O! neen denckt op de prijs, en die dat heeft in 't sin,
4360[regelnummer]
Die neme kort bera soo raeckt ghy tot gewin,
Coning.
Dat is seer wel gestelt 'k sal 't selver onderschrijven,
En laet dit langer niet by u verborgen blijven,
Cancel.
O neen sijn Majesteyt 't gaet spoedigh inden Druck,
In 't Frans en oock in 't Vlaems, soo kan yeder 't geluck
4365[regelnummer]
Aenschouwen dat hier is te krygen loon voor daden,
Coning.
Wel spoeyt u doch wat ras en maeckt een kort beraden,
Want 't heeft al langh geduert 't ellendigh na berou,
Soo wort het Lant verlost van Willem de Nassou.
Allegaer binnen.
| |
Vierde bedryf.
| |
[pagina 166]
| |
Wat spuyght een Draeck al vier uyt sijn vervlamde keel,
Wanneer hy wort gepijnt, ellendigh! spaense queel,
Gy sluyt my inden ban, dat waer noch niet met alle,
Maer dat gy my veracht, met schenden door u kallen
4375[regelnummer]
Dat ick een peste ben, een schelm, en een verraer,
Dat gaet myn eer te na, die saeck die valt te swaer,
Schoon gy de werelt roept by een om my te dooden,
Dat acht ick als de wint, 'k en ben noyt als de bloode
Die vreese voor 't gedreyg, ga voort soo spaense kop,
4380[regelnummer]
Is 't niet genoegh dat gy, myn Soon u boose sop,
Doet suypen, na uw wil, soeckt gy myn bloet te smaken,
Sal uwen bloet-balgh noyt versaden, wilt gy waken
Op myne teere leen, syn die by u te veel,
Ellendigh Spaense kroon, ick sal op u gespeel
4385[regelnummer]
Myn antwoort vaerdig spoen, wat duncken d' Heere Staten,
Kunt gy onder myn sien, soodanige voorbate,
Soodanig mis bedryf, als hier een Koning stelt,
Heb ick u oyt gesocht, geraden, tot gewelt,
Hebt gy myn niet versocht, om u met raet te leeren,
4390[regelnummer]
Op wat voor wys beleyt 't gewelt gy af soudt keeren,
En heb ick niet geweest die die u vryheyts staf
Gerecht heb, volgens 't recht, dat u het Graefschap gaf,
Hier siet gy nu de kroon van Spangien u blameren,
Schoon of hy noemt myn naem, en soeckt tot hem te keeren
4395[regelnummer]
U gunst, dat is een treck, die gy wel dencken kunt,
Op wat voor wys beleyt dit alles is gemunt,
Dus sal ick het advys van u myn Staten wachten,
Allegonde.
Myn Heer, het is ons leet dat gy ons dese klachte
Moet doen, niet om het quaet dat gy gescholden wort,
4400[regelnummer]
Maer dat om onsent wil u leven wort verkort,
't Schynt dat het Spaensche jock ons druckt tot inde lende,
En nu 't niet al kan doen soo soeckt sy ons te schende,
Met laster, leugen-tael, en dreyginge ter doot,
En soeckt door Moordenaers, uyt 't Rooms gewyde schoot
4405[regelnummer]
Haer boosheyt uyt te broen door gelt, en groote saecke,
En sulcke Moordenaers sal hy noch Adel maecken,
Ellendigh Koningrijck, is soo u Adeldom,
Soo is u kroon gewis, van moort en basterdom
| |
[pagina 167]
| |
Beteugelt, en u lof, die sal by Pluto roemen,
4410[regelnummer]
Maer als ick my bedenck het is met Roomsche bloemenGa naar voetnoot4410
Bestreken en bestroyt die God van d' aerde is,
Secretaris.
Waerom,
Allegonde.
Hoe vraegt gy dat, den Hemel loopt hy mis
Dus is 't geen wonder dat sy sulck een werck volprijsen,
4415[regelnummer]
Ick sou met meerder schant de Roomse wraeck bewijsen,
Maer 't is onnoodig dat wy sulckx verhalen doen,
Ick sou de Prins hier van, raden een heel sarmoen
Te stellen in het werck, en doet daer in klaer blijcken
Dat u de Staten selfs sochten, wy algelycken
4420[regelnummer]
Sullen dat stemmen toe, soo sal de Werelt sien
Dat Philippus u soeckt, verdaght te laten vlien,
Rond om de Werelt kloot, maer neen wy sullen toonen,
Dat wy u Prince staet met eer sullen verschoonen,
Ghy zijt alleen de geen die ons van tyranny
4425[regelnummer]
En van het spaense Iock verloste, dus oock wy
U schuldigh zijn, u staet, en eer soo te verrichte
Als 't immers moogelijck is, daer toe sullen geen plichten
Ontbreecken, maer stelt in al 't geen u hoogheyt weet
Tot voordeel van u eer,
Prins.
4430[regelnummer]
Mijn Heeren 't is mijn leet,
Dat ick u lastigh val, en ick sal niet vertoeven,
Om mijn Proces met een te stellen naer behoeven,
'k Sal toonen dat ick niet en ben als Philips seght,
Maer dat die last hem selfs dient beter op geleght,
4435[regelnummer]
O snoode Kroon, kunt gy noch langer zyn in wesen,
Daer men uyt desen ban kan hooren sien en lesen
Dat uwen Adel is van Moordenaers geslacht,
Om dat gy in u ban, hebt Moordenaers gedacht,
Te maken Edel-lien, en Ridders van u orde,
4440[regelnummer]
Gaet voort soo Phillipus, gy staet noch wat te worden,
'k Sal toonen dat myn pen sal schryven op u daet,
t'Wyl ick onschuldig ben, en dat noyt quaden raet,
My sulcx beraden heeft, maer wel u tyrannye,
Die my, en 't gansche Lant door uwe rasernye
4445[regelnummer]
Steets rolden inden schoot, hier mede gae ick heen,
De Staten zyn bedanckt voor haer getrouwe reen
| |
[pagina 168]
| |
Heden aen my betoont,
Allegonde.
Manhafte Prins u daden
Verplichten ons veel meer, want zonder uwe Rade
4450[regelnummer]
Soo lagen wy verstrickt, gy zyt alleen de geen,
Die door een Hemels hulp, ons redden op de been,
Dus zyn wy eeuwig u, roem-waerde vorst te prysen,
Prins.
Ick sal oock danckbaer zyn,
Allegonde.
Dat sullen wy bewysen,
4455[regelnummer]
En toonen 't Spaense Hof, met al haer moordery,
Een ingebooren haet en eeuwig vyandy,
Allegaer binnen.
| |
Vierde bedryf.
| |
[pagina 169]
| |
4475[regelnummer]
O neen 't, o ja 't, o neen, want self den Paus die seyt
Dat hy geluckigh is die aenneemt sulck een feyt,
Maer holla 'k durft niet doen, een Prins om-hals te brenge,
Voorwaer Natuer wil selfs dat quaet doen niet gehengen,
De wet verbiet het oock, en selver mijn gemoet
4480[regelnummer]
Die leert dat dese daet onmenscht is, doch het goet
Ontsteeckt my tot den prijs, van taghtigh duysen stucken
Die men ducaten noemt, en dan noch als 't wil lucken
Een groot Commando toe, voorwaer het dient gedaen,
Fiat 'k sal moorder zijn, holla, 'k sal 't niet bestaen.
4485[regelnummer]
De duyvel quelt myn ziel, ick voel het aen mijn leden,
Het rilt al datter is 'k wilt 't liever gaen besteden
Mijn klercken om de helft, dan ben ick buyten vrees
Mijn dunckt ick hoor haer al,
Gaet wat ter zijden.
Anthony de Venero en Ian Iauregny. Cantoor knechts van Iasper de Anastro, t'samen uyt.
Anthony.
De drommel die mocht dees
4490[regelnummer]
Singioor ten dienste staen, men weet het niet te stellen,
Een yeder roept om gelt,
Ian Iauregny.
Dat doet de schijve quellen
De kas niet meer mijn vrient, de baes die moet haes op,
't Verlies is al te groot,
Anthony.
4495[regelnummer]
Sus, daer 's Singioor u krop
Moet swijgen,
Iasper.
Wat is dit, waer toe dit schielijck ropen
Anthony.
'k Kom van de Beurs,
Iasper.
De Beurs, die staet al met mijn open,
4500[regelnummer]
Ick weet langer geen raet, soo 'k geen ontset en krijgh,
Soo speel ick banckerot,
Anthony.
Ontset, van waer doch
Iasper.
Swijgh,
Ick weet raet, soo gy wilt, gy kunt nu met u beyde
4505[regelnummer]
My helpen,
Ian Iauregny.
Waer mee doch,
| |
[pagina 170]
| |
Iasper keert hem om en spreeckt alleen:
Iasper.
Sou ick het quaet verspreyde,
O ja! maer mijn eer.... non fors, het moet geschien,
Iasper keert hem tot sijn Klercken.
Wel hoor, ick sal mijn hulp u allebey bedien,
4510[regelnummer]
Maer 't is een harde saeck gy moet mijn trouw besweeren,
Ian Iauregny.
Dat sweer ick met de doot,
Iasper.
En gy,
Anthony.
Ick sal u eere
Soo 't doenlijck is voorstaen,
Iasper.
4515[regelnummer]
Nu sal ick op dees daet my verder gaen beraen,
Gy weet wat swarigheyt dit Lant al-om moet lijden,
Terwijl dat Ketters swijn den Koningh komt bestrijden,
En rooft de glory weg van 't Catholijck geloof,
Soo datmen dagelijcks niet siet, als moort en roof
4520[regelnummer]
In Kercken en op straet, en dit konne wy weere
Soo wy dien wreeden Prins eens met de doodt vereeren,
Want hy is Goddeloos en vanden Paus verdoemt,
Soo datmen niet behoeft in 't minst te zijn beschroemt,
Om soo een warre geest te brenge tot het ende,
Anthony.
4525[regelnummer]
Hola dat was een moort,
Iasper.
Den Paus die sal u sende
Vergiffenis, en noch veel gelt tot onderhout,
Anthony.
Ik durft dat werk niet doen voorwaer het was te stout
Iasper.
En gy Jan Jauregny,
Ian Iauregny.
4530[regelnummer]
'k Sal my daer op bedencken,
De prijs die is wel groot maer 't kan ons leven krencken,
Iasper.
Wel hoor beraet u t'saem, ick ga eens na 't Kantoor
En kome daed'lijck weer.
Binnen.
Anthony.
'k Heb daer toe geen gehoor,
Ian Iauregny.
4535[regelnummer]
Ick wel, so maer de prijs de vrees kan overwegen,
Anthony.
Gy doet wat dat u lust 'k ken bender niet in tegen,
Maer mijne stoutigheydt laet my soo veel niet toe;
Ian Iauregny.
Mijn stoutigheyt is groot, tot so een feyt, wel hoe
Mijn naem sal zijn geroemt,
| |
[pagina 171]
| |
Anthony.
4540[regelnummer]
Ick wilt u niet ontraden,
Voor my ick ben u trouw,
Ian Iauregny.
Ick sal mijn lust versaden
In 't Ketters bloet om prijs, waer blijft Singioor soo langh,
Jasper heymelijck uyt.
Iasper.
Wat of sy al beraen, denck ick, mijn hart is bangh
4545[regelnummer]
Van vrees,
Ian Iauregny.
Daer komt Singioor, mijn Heer 't is al besteken
Ick sal het feyt bestaen, of het most my ontbreken
Aen de prijs,
Iasper.
Aen de prijs, voorwaer die breeckt geen koop,
Ian Iauregny.
4550[regelnummer]
Maer hoe veel is die wel,
Iasper.
Het is een grooten hoop,
Ducaten wel gemunt, tot twintigh dertigh duysent,
Ian Iauregny.
Soo soo die prijs is goet, ick sal by Pater Hugent
Mijn biegt eerst spreken uyt, en maken mijn gereet,
4555[regelnummer]
Van alles datter dient tot soo een feyt gesmeet,
Anthony gaet gy mee, wy moeten eerst eens drincken
Anthony.
Ick doe u uyt-geley,
Ian Iauregny.
Singioor ick sal u wincken,
Wanneer ick ben gereet,
Alle bey binnen.
Iasper.
4560[regelnummer]
Geluck op u beraet,
Ach lacy! kon ick soo herstellen mijnen staet,
Soo was ick in mijn fleur meer als ick oyt te vooren
Geweest heb, doch ick sal, hem meerder doen bekoren
Als nu, dus ga ick heen, by Pater die hy sal,
4565[regelnummer]
Aenspreken tot sijn biegt soo krijgt het beter val.
Binnen.
| |
Vierde bedryf.
| |
[pagina 172]
| |
Als men het licht aenschouwt, gy sult een David zijn,
4570[regelnummer]
Die Israel verlost van 't jock der Philistijn,
Ontsiet doch geen gevaer, en laet u niet verleyde,
Het is een heyligh werck het geen ghy my flus seyde,
Gy zijt een Campioen, een Josua in 't velt,
Denckt datter niemandt roem verkrijght in 't Oorlogs velt
4575[regelnummer]
Of daer is wel gevaer, doch dat strijt om Victory,
Maer uwe daet sal zijn, de Kercke tot memory,
Wanneer die is verlost. Draegt gy daer 't leven van,
Geen Alexander noyt u naem bereycken kan,
Geen roomen heeft noyt roem by 't u te vergelijcken,
4580[regelnummer]
Geen Syrus kan bestaen, om na u lof te kijcken,
Leght hem de handt op 't hooft.
Mijn Soon, u saligheyt sal rijsen op den throon
By Petrus, en u naem sal aen den Paus sijn kroon
Gehecht zijn, ja mijn dunckt u wesen krijgt een schijnsel
Van heerelijcke glans. 't geen noyt en krijgt verdwijnsel,
4585[regelnummer]
Dus moet ick u beleyt uytroepen, doch dees daet,
En hebt gy niet van u, maer 't is een Hemels raet
Dat u gevoedt heeft, gy, gy zijt daer toe gebooren,
Gy zijt alleen daer toe van eeuwigheyt verkooren,
Gy zijt een heylig vat, u hooft bereyckt de son,
4590[regelnummer]
Wel gaet mijn Soon en laet u doch geen onrust bron
Om-trecken, en bedeckt u doen in stilligheden,
En melt het niemant niet, maer wilt stoutmoedigh treden
Den Prins tot voor 't gesicht, en treft hem dan ter deegh,
Soo worden wy verlost, van onheyl,
Ian Iauregny.
4595[regelnummer]
'k Overweegh
Hoe 'k best hem in het hart een doodt-steeck mochte geven,
't Zy dan met dit rapier, of anders 'k sal sijn leven
Ontroven, of Crebijn dat los ick in sijn kop,
Of liever inde borst soo wort sijn bloet als sop
4600[regelnummer]
Vergoten, ick ontsie, nu niemant, hy moet sterven,
Bisschop.
Ga voort met u beraet den Hemel sult gy erven,
Ick gaen geeft voor 't lest mijn zegen aen u ziel,
Binnen.
Ian Iauregny.
'k Bedanck u Pater, ey! of ick in handen viel,
Van haer, denckt op myn smart dat gaet sonder beraden
4605[regelnummer]
Na 't Hof, wanneer hy meent sijn darmen te versadenGa naar voetnoot4605
| |
[pagina 173]
| |
Geef ick de schoot, maer sacht, myn leden staen niet stil,Ga naar voetnoot4606
Helaes! ick swijm van angst, ick voele weder wil,
Poseert.
Myn geest...getuygt het niet, ik moet my wat bedenken
Sou ick het doen, ...neen, ... ja, ... wie kan myn krencken,
4610[regelnummer]
De Duyvel heeft geen macht, aen my, ick ben gewyt,
En soo 'k het niet en dee, 't waer my een groote spyt,
Doch 'k moet myn kort beraen, de tydt die is op hande,
Myn dunckt ick hoor gerucht, hier sal 'k myn boose tande
Verbergen, tot hy komt en nemen hem soo waer,
4615[regelnummer]
Myn dunckt ick hoor sijn komst,
Helbaerdier uyt.
Helbaerdier.
Staet op, staet op van daer.
Prins, Graef Hohenlo en andere Edelen komen uyt.
Ian Iauregny.
Nu moet ick heel bedeckt, sijn leven hier verrasse,
En leggen op hem aen ick kan 't niet beter passe,
Geeft vyer.
Prins.
Och lacy wat is dat,
Hohenlo.
4620[regelnummer]
Myn Heer gy zyt gequetst,
Helbaerd.
Kom hier u Moordenaer daer is voor u de rest,
Prins.
'k Vergeeft hem die 't my doet,
Ian Iauregny.
Gena...ick sterf,
Helbaerd.
Vervloeckte
4625[regelnummer]
Voor u is geen gena wie of u sulcke kloeckte
Oyt raden,
Ian Iauregny.
Een Monnick......
Helbaerd.
Een Monnick Moordenaer
Ian Iauregny.
Ach...myn ziel...eylaes och...
Hohenlo.
4630[regelnummer]
Houdt hem gevange,
Edelman
Maer
Hoe is 't al met de vorst,
Hohenlo.
Ellendigh, 'k sal dat wreken
Dat sweer ick waer ick kan, o Philippus
Prins.
4635[regelnummer]
Spaense treke
Die volgen my al-om,
Hohenlo.
Komt brengt hem inde Zael.
Gaet om den Doctor loopt en segt hem dese quael.
| |
[pagina 174]
| |
Vereyscht hem daed'lyck hier,
Helbaerd.
4640[regelnummer]
Ick ga op u gebiede,
Allegaer binnen.
Slepen den Moordenaer aen een zy. | |
Vierde bedryf.
| |
[pagina 175]
| |
Parma.
Neen, dat mag soo niet wesen,
Ick sal indien ick kan dat boeck noch meer belesen,
Dien Wilhem moet van kant, schoon of hy weder leeft,
Hy mag niet leven die, een Koningh tegen streeft,
4670[regelnummer]
Syn vonnis is gevelt, ick sal uyt alle steden,
Beramen nieuw besluyt, en voeden door goe reden
Al wat dat mog'lyck is, sijn leven is te veel,
Syn leven maeckt alleen het lant soo vol krackeel,
Dat hy het niet en deed wie sou hem durven reppen,
4675[regelnummer]
De Staten weten niet, maer al sijn slimme greppen
Die voeden haer gestaegh, en niemant sal niet doen
Als 't geene dat hy segt, soo weet hy haer te broen,
En leyden na sijn wil, tot nadeel vanden Koningh,
Daerom en magh hy niet alhier houden sijn wooningh,
4680[regelnummer]
Of hy sal met sijn pest, onsteken soo het Lant
Datmen langer geen raet sal weten tot dien brant,
Dus stae ick op een nieuw een middel uyt te vinde,
Den Prins die neemt vertreck, naer Zeelandt, myn gesinde
Die woonen oock aldaer, een Coopman wel bekendt,
4685[regelnummer]
Hans Jansen is sijn naem die sal hier toe een endt
Uytvinden, op die plaets alwaer hy sal logeeren,
Daer sal hy onder in de Kelder Commanderen
Van het voornoemde Huys, Bus-poeder boos en wilt,
Waer door het heele Huys met volck en al verspilt,
4690[regelnummer]
De Prins met sijn gevolg sal niemant dat vertelle,
Op dese voet soo kan dit snoo gespuys der Helle
Te onder zyn gebracht, en 't moet oock soo geschien,
Ick sal dien goeden Heer, eens doen ten Hoof ontbien,
En hooren wat hy segt hy is alhier te krygen,
Mansv.
4695[regelnummer]
Gy sult hem op de Beurs, ontmoeten, maer die vygen
Die vallen al te suer, myn Heer ten sal niet gaen,
Parma.
Daer komt de man al self;
Hans Iansen.
Ick heb soo lang gestaen,
En wacht den Hartog hier, ick sou hem gare spreken,
4700[regelnummer]
Myn dunckt daer komt hy al met Mansvelt aengestreken,
Lang leeft des Hartogs Raet,
Parma.
Wel moet het met u gaen,
Hans Janse, hoe is 't al wil Zeelandt niet weer aen,
| |
[pagina 176]
| |
Des Koninghs zyde zyn,
Hans Ianse.
4705[regelnummer]
Myn Heer mocht dat eens wese
Soo gingh het na myn wensch,
Parma.
Wat ist dat haer doet vresen.
Hans Iansen.
Den Prins beminne zy die woont haer in het hart
Die maeckt den ganschen staet en oock dat Lant verwart,
Parma.
4710[regelnummer]
Wanneer komt hy daer in,
Hans Ianse.
Ick gis binnen twee Maende,
Of eerder na sijn wont genesen is, ick waende
Eerst, 't was spot, om dat ick had verstaen,
Parma.
Wat was dat,
Hans Ianse.
4715[regelnummer]
Mijn Heer syn doot,
Parma.
Syn doot, hy sterft noch soo niet, 't rat
Is t' eenemael verdraeyt, wy moeten nader proeve,
Als hy in Zeelant komt, komt ghy daer wel ten hove,
Of sout ghy niet een vont beraden sonder kruys,
4720[regelnummer]
Dat ghy de Kelder huert van onderen het huys,
En lecht daer poeder in en latent huys opspringe,
Soo kan sijn gansche stoet te niet tot stof toe wringe,
Wat dunckt u was dat quaet,
Hans Ianse.
't Kan mackelyck geschien,
4725[regelnummer]
Dien raet keur ick voor goet, ick sal door arbeyts lien
Dat alles voeren uyt, ja door syn beste vriende,
Soo denckt daer niemant quaet, want hy is verre siende
En wonder op syn hoet,
Parma.
Myn Heer soo ghy dit feit
4730[regelnummer]
Uytwerckt is Koninghs gunst u aende voet geleyt,
Hier toe dient geen uytstel, maer maeckt doch alles vaerdig.
Hans Ianse.
Myn Heer ey zijt gerust en acht my so veel waerdig
Tot dienst syns Majesteyt, ick spoey my op de reys,
Parma.
Noch soo niet eerst vervarst, kom gaen wy na 't Palleys.
Binnen.
| |
[pagina 177]
| |
Vierde bedryf.
| |
Vierde bedryf.
| |
[pagina 178]
| |
Dus hou ick naeuwe wacht om veyligh op te passe,
Ick ga eens na 't Logys eermen my komt verrasse.
Binnen.
Prins uyt met syn stoet.
Lakey.
4760[regelnummer]
Myn Heer weest op u hoet laet alles syn doorsocht,
De Meyt heeft my geseght daer is in 't Huys gebrocht
Veel Packen, daer de Vorst van meenigh is te ruste,
De kelder is verhuert, wie weet of geen onluste
Daer uyt konnen ontstaen,
Prins.
4765[regelnummer]
Wie heeft u dat geseyt,
Lakey.
De Dienstmaeght waerde Heer,
Prins.
Haelt haer ick moet dat feit
Ontwinden, brenght haer mee.
Lakey.
Ick ga op u beveele,
Prins.
4770[regelnummer]
Myn dunckt de Spaense list, die speelt op alle veele,
Om myn te vellen neer:
Dienstmaeght.
De Prins die zy gegroet,
Prins.
Wel dochter segh wat ist het gene gy vermoet,
Spreeckt alles sonder vrees en wilt het my verklaren:
Dienstm.
4775[regelnummer]
Myn Heer ik ben bedugt dus heb ik groot beswaren,
Myn dunckt ten gaet niet wel Hans Jansen heeft gehuert,
De kelder onder 't huys, yet heb ick daer bespeurt,
Dat het niet wel mocht zyn, om dat hy alle ure
Is stadigh hier ontrent en wandelt voor de dure,
4780[regelnummer]
Ick vrees voor ongeval
Prins.
Lakay gaet visiteert
De Kelder over-al, maer dochter kan de weert
Daer binne komen in,
Dienstm.
Men moet het slot opsteken
Prins.
4785[regelnummer]
Wel gaet doet myn bevel, laet geen gerucht uytbreken,
Voor dat ick ordre stel,
Lakay.
Myn Heer 't sal soo geschien.
Lakay en Meyt binnen.
Edelm.
Myn Heer het geeft my vreemt wat dat ditsal bedien
Prins.
't Sal 't een of 't ander zyn ick voelt want ick ontstelle,
De Dienstmaegt en Lakay weder uyt.
Lakay.
4790[regelnummer]
De packen sijn vol kruyt bekleet met leere velle,
| |
[pagina 179]
| |
Prins.
Gaet vlugh beset sijn huys gy dochter wyst het spoor,
Dienstm.
'k Sal doen genade Heer, hy woont, hier achter door
Die straet recht uyt te gaen.
Prins.
Gaet vlug neemt hem gevange,
4795[regelnummer]
Siet dat g' hem niet en quest,
Lakay.
Neen Heer.
Binnen.
Prins.
'k Sal die qua gange
Doorsoecken,
Prins met syn stoet binnen.
Dienstmaeght Lakaye met Stadt-houder en Dienders uyt.
Dienstm.
Daer woont hy,
Binnen.
Stadth.
4800[regelnummer]
Ick salder kloppen aen,
Lakay.
Ten dient niet Heer u stem die sou ons light verraen,
Laet ick het woort doen en treedt gy van hier ter zijden.
Kantoorknecht.
Wie klopt daer,
Lakay.
Vrient doet op,
Kantoork.
4805[regelnummer]
Ghy sout het kloppen mijden
Daer hanght immers een bel.
Lakay.
Is Hans Janse niet t'Huys?
Kantoork.
Ja hy,
Lakay.
Ick wilde wel
4810[regelnummer]
Dat ick hem selver sprack,
Kantoork.
Kan ick de Tingh niet dragen,
Lakay.
Neen gy, ick moet hem selfs nootsaeckelick yet vragen
De knecht gaet achter Schout en Dienders komen voor de deur.
Hans Ianse.
Wat wil doch dese Vrient,
Stadth.
Dat ghy met my sult gaen,
Hans Ianse.
4815[regelnummer]
Hoe wat is dat geseyt waerom tast ghy my aen?
Stadth.
Om reden,
Hans Ianse.
Wat reden ick wil die garen weten,
Stadth.
Kom seght dat voor de Prins,
Hans Janse.
Eylaes! al myn secreten,
Stadth.
4820[regelnummer]
Ia! ja, die zyn ontdeckt,
Prins uyt met syn stoet achter de Gordyn.
Gordijnen op.
Prins.
Brenght den gevangen hier,
Hans Ianse.
Genade groote vorst,
| |
[pagina 180]
| |
Prins.
Waerom soo veel getier,
Segh waer voor is dat Poer.
Hans Ianse.
4825[regelnummer]
Myn heer wilt mijn ontfarme,
Voor my ick heb geen schult maer den hartog van Parma
Die heeft my dat geraen, tot dienst sijns Majesteyt,
Prins.
En noch:
Hans Ianse.
Tot u bederf en al u qualiteyt,
4830[regelnummer]
Eylacy doch gena,
Prins.
Gaet leght hem wel gebonde,
Stadthouder Dienders gevangen binnen.
O! uytgespogen gal, o! Phillippus vol sonden,
Wat brengt gy meenigh Mensch tot een verdoemde schrick,
Maer denckt vry dat g' u selfs bereyt noch grooter strick,
4835[regelnummer]
Als wel een ander doch, den Paus wil u dit leeren,
Maer gy zyt noch niet doot schoon of al u begeeren,
Tot myne doot hem spoeyt soo sult gy uwen gril
Niet brengen tot u wit ten zy den Hemel wil.
Binnen.
|
|