Kinderen en erfgenamen

[p. 227]

5

Mevrouw Lichtenbelt had haar eigen kamer als zij zich wilde terugtrekken.

Hugo had het graag aan Marjan overgelaten een geschikt iemand te vinden die het huishouden kon doen. Hoofdzaak was dat het huis werd onderhouden, dat hij bij het thuiskomen een warme maaltijd vond en verder met rust gelaten werd.

Mevrouw Lichtenbelt was al enige jaren weduwe. Zij droeg japonnen met een ondefinieerbare kleur. Hij schatte haar vijf en vijftig. Ze had een klein pensioen en twee dochters, die naar Australië waren geëmigreerd.

Vaak liep het gesprek aan tafel over die kinderen. De luchtpostbrieven bewaarde zij in een doosje. Ze hadden haar dan toch maar achtergelaten in die jaren toen de emigratie-koorts woedde. Wie had ook kunnen voorzien dat het hier nog zo goed zou gaan? Ze had nu al kleinkinderen, maar zou ze die ooit zien? Als het nu nog Canada was!

Over Stans werd tussen Hugo en mevrouw Lichtenbelt nooit gesproken.

Ze stofte iedere dag met zorg het portret af dat op Hugo's bureau stond en soms hield ze het voor zich uit, op verschillende afstanden. Het was een fragment van een foto toen het gehele gezin naar Parijs was geweest. Ze zag er toen wel gelukkig uit.

Een sympathieke vrouw, dacht ze.

Mevrouw Lichtenbelt had het goed getroffen in haar nieuwe betrekking. Meneer Leenhouts was een gemakkelijke man. Meestal was hij ook 's avonds nog aan het werk.

Veel gezelligheid had ze niet, wel veel vrijheid. Maar Cato Lichtenbelt wist al lang dat vrijheid een betrekkelijk begrip is. Vrije tijd moest gevuld worden. Je moest een doel hebben. Het alleen maar huishoudster spelen was maar een gedeeltelijke vulling van de leegte waarin zij zich al jaren bevond.

Als de jonge meneer Rico met de weekenden thuis kwam en juffrouw Ineke uit haar Dafje stapte, was het opeens veel gezelliger in huis. Al dagen tevoren was zij dan in de weer om alles zo goed mogelijk te laten marcheren.

[p. 228]

Na een jaar voelde ze zich lid van het gezin. Het kon niet beter. Meneer was tevreden, de kinderen waren blij dat hun vader goed werd verzorgd en met de familie had ze geen last. En nu meneer Leenhouts weer wat vrolijker werd en eens een grapje maakte, bleef er eigenlijk nog maar één wens over.

Over de mogelijkheid van hertrouwen lag Hugo 's avonds ook wel eens te denken, wanneer hij niet kon inslapen en luisterde naar de voetstappen van zijn dame voor de huishouding zoals in de advertentie had gestaan. Cato Lichtenbelt was niet dom, maar in geen enkel opzicht te vergelijken met Stans. Als hij eerlijk was moest hij zich bekennen dat zij bij tijden zijn gedachten alleen maar beheerste wanneer zijn overtollige levensenergie een uitweg zocht.

Het was hem niet ontgaan dat ook zij soms haar beau jour had, waarop het zaak was je zelf onder controle te houden. Ze wisten van elkaar niet hoever ze konden gaan. Op zo'n dag waarop zij bijzonder spraakzaam was, begon ze over het jonge mevrouwtje naast hem, dat elke zaterdagmorgen een vriend op bezoek kreeg.

- Komt hij nooit als haar man thuis is? vroeg Hugo terloops.

- O jawel... maar de zaterdagmorgen is voor hem alleen. Eerst gezellig in de tuin koffiedrinken, een beetje gekheid maken en dan naar binnen.

Nadere bijzonderheden hield Cato Lichtenbelt voor zich. Ze wist nog wel meer, maar het zou onvoegzaam zijn er op door te gaan. Ze besloot het verhaal met:

- Vreemd... als een vrouw aan één man niet genoeg heeft... je ziet het meer... maar ik kan er niet bij...

Hugo ging er niet verder op in. Wel zag hij dat mevrouw Lichtenbelt een nieuw zomertoiletje aan had. Ze leek nu veel jonger. Daar had je het gedonder al.

Al meer dan eens was het hem opgevallen dat ze hem aan tafel, over de bordjes en dekschalen heen, soms met een glanzende blik aanzag, de pupillen verwijd alsof ze hem wilde opeten.

Daar moest nu maar een eind aan komen. Maar hoe? Er viel niets op haar aan te merken - het was een keurige

[p. 229]

vrouw zoals Marjan altijd zei. Maar het was een vrouw, gewoon een normale vrouw met een lichaam dat hem al vaak had aangetrokken. De proportie van haar figuur deed hem altijd denken aan Joke, die, wanneer hij een enkele maal een weekend in Maarn doorbracht, het nooit kon nalaten te informeren naar mevrouw Lichtenbelt.

- Je bent jaloers op haar, hè?

- Jij bent gek!

- Kom es hier?

- Ik zou je danken! Help me maar met tafel dekken. De hele gemeente kan elk ogenblik thuis komen!

Terwijl ze zich bukte om van de onderste plank van het dressoir een puddingvorm op te diepen, voelde ze dat Hugo onbeschaamd in haar halsopening keek.

Toen ze zich oprichtte zette ze, met een snelle blik op de klok, de schaal neer. Het kon nog wel even duren. Maar al te zelden konden ze vertrouwelijk praten.

- Wil ze met je trouwen?

- Ik denk van wel.

- Je zal toch niet zo gek zijn?

In een niet te verwachten opwelling trok hij haar naar zich toe. Ze weerstreefde niet.

Arme jongen, lief zwagertje van me... O God, dacht ze, ik moet me er uit redden. Het was weer zover.

Als enig antwoord gaf hij haar een warme zoen op haar mond. Het was verrukkelijk, haar lichaam tegen het zijne te voelen. Meer begeerde hij niet, alleen maar een omarming, alleen maar wat liefde.

- Háár wil ik niet hebben, en jou màg ik niet hebben... fluisterde hij.

Ze haalde diep adem en moest zich beheersen. Goddank dat het etenstijd was.

- Stuur haar weg... zei ze nog. - Je zou er spijt van krijgen. Ik weet het... ik weet het...

Hoe mevrouw Lichtenbelt er achter was gekomen dat hij bijzonder op zijn schoonzuster Joke gesteld was, wist Hugo

[p. 230]

niet. Vrouwen hadden een zesde zintuig waarmee ze elkaar konden peilen, zelfs al hadden ze elkaar, zoals in dit geval, slechts een enkele maal ontmoet.

Cato Lichtenbelt liet zich nu niet meer alleen door haar verstand leiden toen ze eenmaal was bevangen door dat vreemde duizelig makend gevoel waaraan zij geen weerstand meer kon bieden. Ze wist ook dat dit haar laatste kans was en ze was haar eenzaamheid moe. Zo uiterst discreet zij zich tot nu toe had gedragen bij het opstaan en naar bed gaan, teneinde te voorkomen dat hij haar in negligé op de gang of trap zou tegenkomen, zo zorgeloos liep ze nu naar de badkamer.

Hugo snoof de fijne zeep- en parfumgeur met een zeker welbehagen op, maar bleef op zijn hoede. Hij zou op het kompas van Joke varen en zich niet laten inpalmen en zijn handen thuis houden.

Toch ontkwam hij haar maar op het nippertje toen ze hem met een ‘pardon’ in een net iets te Iaat bijeengetrokken kimono op weg naar haar slaapkamer moest passeren.

Door wat hij als bij een bliksemschicht had gezien, stond hij aan de grond genageld.

Ook zij bleef staan, de armen kuis over haar nu gesloten kimono.

In de nu volgende seconden, waarin niets gebeurde, was het beslist.

Eerst toen hij zag dat ze wankelde keerde zijn verstand weer. Hij ving haar op en bracht haar naar haar kamer. Alle bloed was uit haar gezicht geweken. Ze was maar even buiten bewustzijn. Daarna begon ze te rillen.

- Koud... koud... murmelde ze.

Met zorg sloeg hij de bedsprei aan beide zijden over haar heen. Hij was de situatie meester.

Later kwam hij met een glas cognac. Ze was nu weer helemaal bijgekomen. Maar alleen zijn warme lichaam had haar kunnen genezen van haar ellende.

Ze glimlachte flauw.

- Het gaat al over... ik denk dat het bad mij niet goed is bekomen.

Ze wist dat ze verloren had. Zij wist ook dat hij dat wist

[p. 231]

en de blik waarmee ze hem een seconde aanzag was vol haat.

Alleen de schijn was gered.

Toen hij de volgende dag zijn huisarts uitliet zei deze:

- Ik heb haar aangeraden haar kinderen in Australië te gaan opzoeken. Zij moet er eens uit.

- Dat lijkt me een goed advies, zei Hugo. Hun handdruk was krachtig.

Mevrouw Lichtenbelt trok al gauw naar familie in Amsterdam, in afwachting van haar papieren. Hugo liep fluitend door het huis. De strik ontkomen, de strik ontkomen.

O Stans... o Joke...

Diezelfde dag ging hij een nieuwe auto kopen.

- Ik ben een vuile materialist geworden, dacht hij. Ergens, heel in de verte, was er nog de herinnering aan het uiteindelijke doel dat hem bij het onderduiken in de zakenwereld voor ogen had gestaan: als hij genoeg geld bij elkaar had om eenvoudig te kunnen leven, er uit te stappen en dan samen met Stans nog eens opnieuw te beginnen. Schrijven, reizen en actief toeschouwer worden in een bonte boeiende wereld zonder een gedrevene te zijn. Had dat nu nog zin? Hij wist het niet.

Sinds zijn puberteitsjaren had hij zich nog nooit stuurloos en onrustig gevoeld.

Toen hij de zondag daarop in zijn wijkkerk zat, werd er medegedeeld dat de voorbede was gevraagd voor een broeder die... (de rest ontging hem door het hoesten).

Er waren veel van die kerkdiensten waarin de preek je niets deed. Hoe kon het ook anders. Maar bij de slotzang schoten hem toch de tranen in de ogen toen hij achter zich een heldere mannenstem hoorde zingen: Ik heb de vaste grond gevonden.

De gemeente stond al.

Ontvangt de zegen des Heren en gaat heen in vrede.

Hugo Leenhouts boog het hoofd en dacht aan zijn moeder.