Codjo, de brandstichter

Oorspronkelijk historisch-romantisch verhaal uit het jaar 1832

[p. 5]

Een Woord vooraf.

Op veler verlangen en aandringen vooral, zijn wij er toe overgegaan dit verhaal, dat als feuilleton in ‘de Surinamer’ verscheen, in boekvorm herdrukt den lezer aan te bieden.

Het verhaal, - wij stellen er prijs op dit te doen opmerken, - berust op streng historischen grondslag.

Immers is de geheele loop van het verhaal ontleend aan de akten van het proces, dat tegen allen, die middellijk of onmiddellijk tot den verschrikkelijken brand van 1832 hebben bijgedragen, gevoerd werd en die te vinden zijn in Teenstra's ‘Negerslaven in de kolonie Suriname,’ pag. 220-270.

Mitsdien hebben wij gemeend hier en daar liever aan de strenge eischen der historie recht te doen wedervaren dan de verbeelding vrij spel te laten of beter wellicht gezegd: het romantische meer op den voorgrond te doen treden.

Den loop van het verhaal vaststellend volgens het authentiek afschrift van het vonnis (Teenstra ‘Negerslaven’ pag. 271-272) hebben wij al de historische personen, die er met name genoemd worden, ook daarin opgenomen.

Wat de stadsbeschrijving ten jare 1832 aangaat, hebben wij tot ons leedwezen nergens een volledige kunnen vinden.

[p. 6]

Uit de werken van schrijvers na den grooten brand van 1821, vooral uit Teenstra's ‘Landbouw in de kolonie Suriname’ Deel II, hebben wij geput, terwijl de andere schrijvers hier en daar enkele punten voor ons ophelderden. Ook de hoewel schaarsche kaarten van de stad omtrent dien tijd hebben wij ingezien.

De leemten, die nog bij ons overbleven, zijn aangevuld door mondelinge mededeelingen van personen, die nog in leven zijn en wier getuigenissen wij met elkander vergeleken en aan dat der oude schrijvers toetsten.

Een nauwgezette studie eindelijk van de Gouvernementsbladen van 1815-1855 en de Surinaamsche bladen van 1832 heeft ons eveneens op verschillende plaatsen ophelderingen verleend.

Diensvolgens meenen wij den lezer een getrouwe schets van Paramaribo zoowel als een nauwkeurig verhaal van den brand van 1832 te kunnen aanbieden, waarin niet alléén de personen voorkomen, maar ook op vele plaatsen hun eigen woorden opgenomen zijn. Wij bieden den welwillenden lezer dit verhaal aan met den wensch daardoor de belangstelling in de geschiedenis der kolonie op te wekken.

Ten slotte onzen dank aan allen, die ons bij de samenstelling van dit verhaal de behulpzame hand geboden hebben.