Volledige werken. Deel 3
(1884)–Theodoor van Rijswijck–
Auteursrecht onbekend
[pagina 117]
| |
Keizer Karel en de Boeren.
| |
[pagina 118]
| |
En zy waren aen die doenwys,
Op den duer zoo zeer gewend,
Dat zy een verbond beschreven,
Met griffier en president;
Zoo, die 's zondags niet zou omzien,
Kreeg een schreefken op den leest,
Viel naer afspraek in de amende,
En daer werd dan van gefeest.
Dit gebeurde in 't Gouden Leeuwken,
In een groote ruime zael;
Waer zy aen de lange tafel;
Zitting namen altemael.
Aen het hoofdeind stond een armstoel
Waer de president in zat;
Die den toon der liedren opgaf,
En er 't hoog kommando had.
Allen dronken uit één beker
Waer twee kannen snaps in kon;
En zoodra die was geledigd,
Liep de waerd weêr naer de ton.
Altoos bragt de hoofdman de eerste,
't Reuzenglas aen zynen mond;
En dan liet hy 't regts of links gaen
Naer 't hem goed dacht, in het rond.
Dan, de herder der parochie,
Diep bedroefd om dit gedrag,
En daer hy geen enklen boer meer
In sermoon of hoogmis zag;
Schoot hun van den stoel der waerheid
Zoo gemeend en vurig toe;
Hy voorzeide hun 't ontwaken
Van des Heeren schrikbre roê!
| |
[pagina 119]
| |
Dreeg hen met des Hemels wraekvuer,
Sprak van ziekte en duren tyd;
Waermeê God de booze menschen
Immer tuchtigt en kastydt.
Doch de vrolyke gezellen
Hoorden naer dit alles niet,
Schertsten juichend, dat hun schaetren
In de kerk zich hooren liet.
Ook de dorpschout werd geraedpleegd,
Die hun dreeg met boete en straf;
Maer geen enkle van 't gezelschap.
Zag van zyne doenwys af.
Ja, gewoonte by veel menschen,
Is eene andere Natuer;
Zoo dat al wat we ons gewennen,
Juist en regt schynt op den duer.
Al de naestgelegen dorpen,
Hadden dit wel ras verstaen;
En besloten, zonder toeven,
Ook zoo'n bondschap aen te gaen.
En 't werd hooge tyd dat iemand,
Met gezag en magt bekleed,
Palen aen die losheid zette
Tot den pligt hen keeren deed.
Karel, die dit had vernomen,
Zei: ik maek hun dat eens moê.
Hy omhong zich met zyn mantel
En knoopte alles dicht en toe,
Trok naer 't heidensch dorpje henen,
Op een zondagmorgen vroeg;
Zag weldra het Gouden Leeuwken,
En trad daedlyk in de kroeg;
| |
[pagina 120]
| |
Wierp zich in den armstoel neder
Op de plaets des presidents;
En verklaerde 't aen den hospes
Die hem toetrad, op zyn Gentsch,
Dat hy aenstonds de gezellen
Zyn belang zou doen verstaen.
De oude kastelein te vrede
Liet den vreemde en ging weêr àen.
Toen het voor 't sermoon ging kleppen,
Stoof er dra een aental maets,
Dwaes en dol de herberg binnen;
Ieder zag, en nam zyn plaets.
Ook de hoofdman kwam al spoedig,
Hy trok naer zyn plaets en zag
Hoe een vreemdling, wis een reizer,
In zyn breeden armstoel lag.
Heerschap! sprak hy, dit is myn plaets.
Maer de vreemdling gaf geen tael -
Denklyk is hy moé van reizen
Zei men, en daerby een Wael.
Laet hem maer een poosje zitten
Vast kraemt hy met eenen op.
Vrienden laet ons 't meilied zingen!
Hospes...! breng den vollen kop!
En de hoofdman van 't gezelschap
Plaetste zich aen Karels zy';
Zag hem grynzend onder de oogen.
En verkocht hem spotterny.
Tot men hem het reuzenglas gaf,
Dat hy by bragt aen zyn' mond;
En het aen zyn' linkerbuer bood
Roepend: geef dat zóó eens rond!
| |
[pagina 121]
| |
Als het nu den kring gedaen had
Tot aen Karels regter zy',
Sprak de hoofdman luid en spottend:
Geef het glas nu weêr aen my! -
Weêr gevuld en weêr gedronken,
Glurend op den vreemdeling;
Sprak hy: laet het weêr eens rond gaen,
Zoo als het daer even ging.
Daevrend klonk het luid geschater,
Telkens wen het volle glas
Heel den kring had rond gewandeld,
Leêg aen Karels zyde was.
Doch, hoe zeer de scherts hun schokte,
Diep berouwde hun 't vergryp.
Karel kon 't niet langer nazien,
En hy dacht, de peer is ryp.
Driftig rees hy uit zyn zetel,
Smeet zyn wydschen mantel af;
Wyl hy den verschrikten hoofdman,
Eenen harden kaekslag gaf.
Geef zóó over! riep hy luidkeels,
En herken uw wettig heer -
Allen sprongen gillend opwaerts;
Doch de vorst gebood: zit neêr!
Pieter zei 't zyn buerman Theunis,
Theunis zei 't aen Klaes en Dries.
Allen kenden Keizer Karel
Aen zyn schittrend guldenvlies...!
Daer de hoofdman ras den kaeksmyt,
Aen zyn buer niet overbragt,
Maer verpletterd door dit toeval
Zich een oogenblik bedacht;
| |
[pagina 122]
| |
Riep de vorst op nieuw: geef over!
En zoo voorts door heel den kring -
(En hier greep hy naer zyn degen)
Of ik ryg u aen myn kling.
En de slagen klonken klettrend,
Door de zael van wang tot wang;
En als het de tafel rond was
Ging 't op nieuw weêr aen den gang.
Toen hun aenzigt gloeijend rood was
Even als de volle maen,
En schier aller neuzen bloedden,
Sprak de keizer: 'k ben voldaen!
Maer op zondag kom ik weder.
En die dan in 't snapshuis zit,
Zynen kerkpligt niet wil eeren,
En tot God op tyd niet bidt,
Die zal weten waer het markt is.
Foei! dat gy u niet en schaemt -
En, terwyl de vorst nog gromde,
Waren velen opgekraemd.
Allen bleven 't lang gedenken,
Dat lydt geene tegenspraek;
En waer Karels naem te pas kwam
Dacht er menige aen zyn kaek.
En er staet in de legende
Voorts nog aengeteekend, dat
Zy de beste christnen werden,
Die het dorp voortaen bezat.
1844. |
|