Volledige werken. Deel 3
(1884)–Theodoor van Rijswijck–
Auteursrechtvrij
[pagina 70]
| |
Dat er, door een der grootste steden
Van Nederland,
Een vreemd gezantschap zoude trekken,
Van hoogen stand,
Dat door den Turk was afgezonden
Naer Oostenryk. -
Ja, laet het maer de myl op zeven,
't Is toch gelyk.
Er was een prins aen 't hoofd dier zending,
Die, voor zyn stoet,
Een aental knechts en wagens nasleep.
Met goud en goed;
Met kunstwerk, stoffen en juweelen,
En porcelyn,
En wat hun ny verheid al meebragt,
Zoo echt als fyn.
Dit mogten ze op het hof vereeren,
Aen klein en groot,
Uit naem des sultans, die 't hun alles
Uit achting bood.
En, om ter zelvertyd te toonen.
Wat het genie
Des Muselmans vermogt in kunsten,
En industrie.
En toch, zy konden er op stoeffen,
Dit deed geen kwaed:
Zy gingen 't in Parys niet koopen,
Lyk 't hier wel gaet.
Nu, - want ik zie dat ik 't vertelsel
Meteen ontwyk, -
Waer bleef ik ook? Ha! afgezonden
Naer Oostenryk....
| |
[pagina 71]
| |
Die stad dan, daer men door moest trekken,
Was op 't berigt
Niet wys genoeg, hoe hun t'onthalen,
Naer eisch en pligt.
Een grootvizier der Muselmannen
Was nooit voorheên,
In eene stad van 't land verbleven,
Of afgetreén.
Wie zou hem thans gaen tegentrekken,
Naer turksche wys?
Wie hem naer waerde welkom zeggen
En lof en prys?
Hoe zou men hem, zyn hoogheid noemen,
Of sa grandeur?
Of hooggeleerde, hooggeboren,
Of Monseigneur?
Dit wist er nu geen mensch te zeggen,
Van heel den hoop....
Maer wie zou turksch verstaen en spreken?
Daer lag de knoop.
Want fransch zou hy toch ook niet klappen,
Nog niet verstaen:
Hy nam, om vreemden te believen,
Nooit spraken aen.
Zoo zat het magistraet te peinzen,
Tot 's avonds laet;
De burgers dachten ook al mede
Om goeden raed.
Maer, eensklaps was het spel geklonken,
De zaek was klaer!
Er werd in 't stad een Turk gevonden,
Een echt barbaer.
| |
[pagina 72]
| |
Een vent, die daer al jaren woonde,
En handel dreef,
En fiksch nog turksch en fransch en neêrduitsch
Verstond en schreef.
Een, die met ander vreemd janhagel,
En uitheemsch ras,
Hier met de laetste revolutie
Gebleven was.
De burgemeester liet hem roepen:
De man verscheen;
Men deed hem heel de kwestie weten,
Tot op het been.
‘Wel! sprak hy, 'k zal u alles leeren,
Op uw bevel;
En wil ik den vizier begroeten,
't Is ook al wel.
Dan zal ik in myn oostersch kleedsel
Hem tegen gaen;
En wat ik doe, wordt door UEdelen,
Slechts nagedaen.
Gy buigt dan, als gy my ziet buigen,
Met hoofd en kniên,
En zoo nog andre kleinigheden,
Die gy zult zien.
Het groeten is in deze streken
Zoo koud en plat,
Dat ik 't al lang, zoo 'k meester ware,
Veranderd had.
Laet my de gansche zaek eens draeijen,
Voor u te zwaer;
By ons gebeurt dit alle dagen,
Gy volgt my maer.’
| |
[pagina 73]
| |
‘Dan staen zy vast by die verrassing,
Verstomd en bleek,
Van hier den turkschen smaek te vinden,
Zoo wyd van streek...’
Dit droeg op eens de neiging mede
Des heelen raeds;
Men zou den man daerna beloonen
Met ampt en plaets.
Nu, dit was maer om iets te zeggen,
Dit sterkt den moed;
Hy wilde er geen centiem op reeknen,
En hy deê goed.
Daer was de dag. Het vaendel waeide;
Kanon en klok
Verkondigde aen het volk 't gezantschap.
Dat nader trok.
De vreemdling, in zyn turksche spullen.
Trad aen den kop
Der statie, met, gepaste schreden,
Geroerd voorop.
Hy ging zyn natie daer vereeren.
Mot hart en mond;
En was op nieuw barbaer geworden,
In éénen stond.
Dat volk van Ismaël verbastert
Toch nooit zoo wyd: -
Berigt voor Belgen en consoorten
Van dezen tyd! -
Daer kwamen zy, en allen stonden
Verbaesd te zien:
Zoo kwam men hun, op heel den doortogt,
Geen hulde bièn.
| |
[pagina 74]
| |
Maer, toen de ceremoniemeester
Arabisch sprak;
Toen er aen groet of welkomteeken,
Geen hair ontbrak;
Toen aller hoofden needrig bogen
Met fieren spoed:
Zoo als een aental lege kruiken
Op 't water doet....
Of lyk de kleppen van den molen
Der baggerschuit....
Dan riep de prins, eerst regt verwonderd,
En juichend uit:
‘Dit kon ik echter niet verwachten!...
Wel lieve tyd!
't Schynt of gy allen Muselmannen,
En Turken zyt!
Gy spreker, zyt toch zonder twyffel
Van onzen kant?’
De man boog zich schier tot de steenen,
Met hoofd en hand.
En spoedig werd er door zyn volgers
Ook zóó gedaen;
Want geen, die zelfs het kleinste teeken
Dorst overslaen.
Zy vonden 't alles drommelsch geestig,
En vreemd en raer;
En niemand wilde er achter blyven,
Van heel de schaer.
‘Maer,’ sprak er een der zendelingen
Den spreker toe,
‘Vergeef, dat ik u te vrypostig
Dees vraegstuk doe....
| |
[pagina 75]
| |
Zyt gy toch waerlyk Turk geboren,
Gelyk gy zegt?
En blyft gy aen ons godsdienststelsel
Nog vastgehecht?
“Ach!” was het antwoord, “'k doe als velen,
En leef al voort;
En vraeg aen niemand tot wat stelsel
Hy t' huis behoort.”
Wat! riep de prins zoo woest als grimmig,
Zoo luid als fel;
En gy zoudt een besneden wezen
Uit Ismaël?
Zoo onverschillig, dat was nimmer,
Dat zag men nooit!
Zoo ver werd uit geen Turk het turksche
Nog uitgeroeid!’
De man verschoot, als of 't gezegde
Hem hartpyn deê;
En al de lui, die achter stonden,
Verschoten ineê.
Hy schoof in drift een schrede voorwaerts,
Of 't meenens was;
En heel de praeltrein, die hem volgde,
Deed ook een pas.
‘Zoo! zoude ik geen besneden wezen!’
‘Was 't, wat hy riep:
Dat heb ik nimmer laten zeggen,
Dat roert my diep!
Ik niet besneden! By den hemel,
En zyn profeet!
Dat zal ik u met eenen toonen,
In 't wyd en breed!
| |
[pagina 76]
| |
Hy wierp den mantel van zyn schoudren,
Op dit besluit;
En gansch 't gevolg schoot kleed en frakken
En buizen uit.
En, toen hy verder zyn gareelen
Had los gedaen,
Zag hy maer eerst hoe hy van 't volkje
Werd gâgeslaên;
Hoe ieder in zyn hemdrok staen bleef,
Verkleumd van koû;
En hoe men verdere operatie
Ook volgen zou.
Hy deed hun dan den misstap weten:
De magistraet,
En 't ander volk werd rood van schaemte,
Eilaes! te laet.
De man dan ging, om beterswille,
Niet verder meer;
Hy lachte er mede, en heel 't gezantschap
Deed al zoo zeer.
t Gebeurde liep het land in 't ronde,
En menigeen
Ging met d'ontkleeding van den vreemde
Nog verder heèn.
Een wyze heeft er onder 't lachen
Dit in ontwaerd:
Dat men, met vreemden na te volgen.
Steeds kwalyk vaert.
En regt belachelyk is de Natie,
Die, zoo als wy,
En tael en volksgebruik verloochent
Door apery.
9 December 1842. |
|