Volledige werken. Deel 3(1884)–Theodoor van Rijswijck– Auteursrecht onbekend Vorige Volgende [pagina 12] [p. 12] Arnold Winkelried. 'T is niet voor 't vaderland altyd Dat ik de snaren dwing: Soms dient er ook een oog gerigt Op menig overoud geschicht Gebeurd in verren kring. Op 't einde van de veertiende eeuw, Als de Oostenryksche magt Het wyd befaemde Zwitserland Verdrukt had, en naer slaefschen trant In wreede toomen bragt; Toen is er menig dappre daed En stout bedryf begaen, Daer 't volk zyn band in stukken brak En moedig 't hoofd naer boven stak En zwaeide de oproervaen. Op! op! de vryheid of den dood! - Zoo gilde 't heen en weêr, En 't Oostenryksche krygsgeweld, Ter demping van hun waen besteld, Stoof van de bergen neêr. Het zakte, een yzren muur gelyk, En velde piek en lans, En trapte veld en akkers plat, Kwam digter steeds naer dorp en stad En dreigde wal en schans. [pagina 13] [p. 13] Geklonken in het harrenas Van 't hoofd tot aen den voet, Zoo rukte 't leger landwaerts in En moordde vee en huisgezin En plaste in 't rookend bloed. Nu spreidde storm- en brandgeklep Den schrik langs allen kant; En jong en oud en klein en groot Streed moedig met gevaer en dood Voor 't lieve vaderland. Gelyk een stofwolk van 't gebergt Met rukwind nederzakt, Zoo snelde 't volk met rappe schreên, Vol drift en vuer naer 't slagveld heên In drommen saêmgepakt. Maer vruchtloos moed en dapperheid Met razerny gepaerd: Des vyands heir stond als een bosch, Geen aenval sloeg hun rangen los, Zy bleven vastgeschaerd. Maer vruchtloos 't volkslied opgehaeld, Dat 't klonk aen 's hemels tin; Maer vruchtloos de aenval nog ervat En ros en manschap afgemat; Geen brak de rangen in. De vyand rukte voort en voort, Vernielde have en goed, En stapte trotsch op man en paerd En hield zich altoos vast geschaerd, En Simpach slorpte 't bloed. - Waer vlugt gy heen? - riep Winkelried Tot zyn verschrikte schaer; - Vreest gy alreeds des vyands stael? Komt! wacht den dood of zegeprael En beeft voor geen gevaer. [pagina 14] [p. 14] Wilt gy dan liever 't vaderland In 't slaefsch gareel gebukt, En gryzaerd, maegd en kind te wreed In lage boeijen zien gesmeed, Tot stervens toe verdrukt. Komt! komt! nog eens den stryd ervat Met onverzetbren moed! Een ware Zwitser schrikt geen dood, Veracht gevaer in allen nood, Komt, zwemt in 's vyands bloed! Ik offer my voor huis en land; Komt, makkers, volgt myn spoor, Ik voer u naer de zegeprael; Komt, breken wy des vyands stael En hun geleedren door. - Zoo sprak hy, en zyn schelle stem Klonk dondrend door het vlak, En 't volk ernam nog eens de kans En zwaeide vreeslyk zwaerd en lans, Al schenen de armen mat. Nu schaerde hy het volk byeen En drong hen op elkaêr En vormde er eenen dryhoek van En zag reeds d'uitslag van het plan En de onderneming klaer. - Myn makkers - riep hy uit voor 't laetst, - Indien ik hier den dood Voor u op 't bloedig slagveld vind, Beveel ik u myn gade en kind, 'k Beveel hen in uw schoot. - Hy plaetste kloek zich op het spits En rukte voorwaerts heên, Zyne oogen vonkelden in 't wild; Hy naderde des vyands schild Met forsche reuzenschreên. [pagina 15] [p. 15] Nog hief hy de armen hemelwaerts, Tot terging van 't gevaer, Bevool aen God zyn huisgezin En viel des vyands lansen in En greep ze by elkaêr. - Door de opening! breekt voort! vooruit! - Was 't laetste dat hy sprak, En hield met onbesuisd geweld Den speerbos even vast gekneld Die hun door 't harte brak. De Zwitsers snelden woedend voort Met leeuwenkracht en moed, En moordden wreed in 's vyands kring En trokken vreeslyk met de kling En plasten in het bloed. De vyand was dra in de war En koos welras de vlugt, Nog trof hem wreed des Zwitsers zwaerd, Zyn bloed liep vlottend over de aerd' Zyn noodklagt door de lucht. Triomf! daer waeit de zegevlag Op 's vyands rookend puin. De Zwitsers zongen God een lied En strikten dappren Winkelried De lauwers om de kruin. Zy namen 't ligchaem weenend op, Bestelden 't lyk ter aerd', En aenstonds op een hoogen pael Verrees zyn beeldtnis in metael Dat men steeds heeft bewaerd. Nog prykt in 't landschap Underwald Het oude praelgestigt, En geeft aen elken vreemdeling, Of al wie ooit daer henen ging. Van Winkelried berigt. 1833. Vorige Volgende