Volledige werken. Deel 2
(1884)–Theodoor van Rijswijck–
Auteursrecht onbekend
[pagina 55]
| |
Zoo klonk eens beedlaers bange klagt,
In 't holste van den winternacht,
Voor 't huis van een vermogend heer.
Het was een naer en yslyk weêr:
De scharpe noordwind stoof in 't rond,
De stofsneeuw glinsterde op den grond;
't Was alles doodsch en leêg en stil.
Niets dan het bibbrend noodgegil
Van d'ouden kranken voor de poort,
Werd aeklig in de buert gehoord;
Maer niemand zag naer 't kermen om.
Alleen de maen die helder glom,
En lichtjes op de keeglen schoot,
Van kroonlyst en van gevelgoot,
Zag d'armen man meêwarig aen;
En blonk in elken nieuwen traen,
Dien 't lyden hem uit d'oogen dreef,
En in zyn baerd tot ys versteef,
Met d'adem van zyn zwaer gezucht,
Dat met zyn klagt de scharpe lucht
Doorklonk, en tot zyn broeder riep,
Die op de zachte peuluw sliep: -
o Broeder, myn broeder!
In naem onzer moeder,
Ik kom hier zoo naekt en zoo hongerig aen;
Gy baedt in genuchten,
Ik krimp van verzuchten,
Ach! laet my van kou en gebrek niet vergaen!
De rykaerd schoot zyn sluimring uit,
En luisterde naer 't noodgeluid,
Dat hem zoo bang in d'ooren sneed,
En zoo op eens ontwaken deed.
Hy hief zich uit het donzig bed,
Met gouden franjen afgezet;
Waer op de maen zoo somber scheen
Door 't valgordyn der venster heen.
De jagtsneeuw kletterde op het glas
En zei hoe koud het buiten was;
En wat de ellendling onderstond,
Die zich daer voor het huis bevond;
| |
[pagina 56]
| |
Die zoo rampzalig kreet en bad,
En wis noch brood noch deksel had.
En luider, luider klonk de stem,
Als gaf de wind haer kracht en klem.
De ryke sloeg haer nogmaels gâ,
Hy luisterde, en herkend dra
Zyns armen broeders bittre klagt,
Die tot hem riep te middernacht -
o Broeder, myn broeder!
In naem onzer moeder,
Ik kom hier zoo naekt en zoo hongerig aen;
Gy baedt in genuchten,
Ik krimp van verzuchten,
Ach! laet my van kou en gebrek niet vergaen!
En toornig klom zyn wenkbrauwboog,
De woede flikkerde in zyne oog;
Hy streek zich weêr op 't rustbed uit
En gromde: die verwate guit!
Die my tot last en oneer strekt,
En al de buren stoort en wekt.
Hy zoek' zich elders troost en brood,
Of hy verga van kou en nood,
Dan ben ik van die schande ontslaen;
'k Trek my eens anders leed niet aen.
Sloeg hem het ongeval terneêr,
Dat hy zyn toestand dragen leer. -
Hier kneep hy weder d'oogen digt.
Maer zie, een yslyk nachtgezigt
Een onverklaerbre bange droom,
Die hem deed sidderen van schroom,
Verydelde zyn sluimring gansch.
Hy hoorde luider, luider thans,
Zyns broeders bibberende stem;
En pynelyker klonk het hem: -
o Broeder, myn broeder!
In naem onzer moeder.
Ik kom hier zoo naekt en zoo hongerig aen;
Gy baedt in genugten,
Ik krimp van verzuchten,
Ach! laet my van kou en gebrek niet vergaen!
| |
[pagina 57]
| |
En klam bezweet en aengedaen,
Sprong hy voor 't kraeijen van den haen
Nog uit het zacht gespreide bed,
In 't hart geraekt en heel ontzet.
Zyn hairen rezen naer omhoog,
Verwilderd zocht zyn vlammend oog,
Nog duizlig van het nachtgezigt.
En toen hem eensklaps werd berigt,
Dat er by 't scheemren van den dag,
Voor 't huis een doode beedlaer lag,
Zoo hard bevroren als een pael,
Dan rilde hy om 't bang verhael.
Een yskou drong hem door de leên;
Zyn tanden klapten tegen een;
Zyn wang verschoot, zyn mond werd bleek,
En waer hy stond of henen week,
Werd het hem even bang als koud. -
Tot voor het vlammend mutsaerdhout,
Gedost in pels en wollen py,
Bleef hem de felste koude by;
Die, trots de koestring woeden bleef,
En hem van lid tot lid versteef.
Maer wat hem 't hevigst lyden deed,
Was, dat hy steeds den jammerkreet
Zyns broeders meende te verstaen:
- Ach! laet my van kou en gebrek niet vergaen!
En voor en achter klonk de stem;
Zy martelde en vervolgde hem
Getrouw de heele wooning door,
En sneed hem yslyk in het oor.
En in het knappend vlamgeruisch,
En in het jagend windgedruisch;
Tot in het huilen van zyn brak,
Scheen 't hem als of zyn broeder sprak.
Dit was gewis de hand van God!
Die d'armen aen zyn vreeslyk lot
Onttrok, meêdoogend tot zich nam,
En d'onmensch zigtbaer straffen kwam,
Voor die afgryslyke euveldaed.
| |
[pagina 58]
| |
En dit ook voelde de onverlaet,
Toen hy, by 't naedren van den nacht,
Vol wanhoop, en beroofd van kracht,
Terneder sloeg gelyk een steen,
Als ys versteven tot op 't been....
Want, toen zyn ziel te scheiden stond,
Verroerde hy nog eens den mond
En stamelde, het brekend oog
Zoo steil gerigt tot God omhoog: -
o Broeder, myn broeder!
In naem onzer moeder,
Ik liet u van kou en van honger vergaen;
Ik ly zoo inwendig,
En sterf zoo ellendig;
Ach! klaeg my by God in den hemel niet aen!
|
|