Volledige werken. Deel 2
(1884)–Theodoor van Rijswijck–
Auteursrecht onbekend
[pagina 32]
| |
Langs den noordkant opgekloven,
Toont zy eene duistre krocht;
Die door 't daglicht nooit begroet wordt;
Noch door maneschyn bezogt.
In voorouderlyke tyden,
Ruim wel dertien eeuwen heên;
Toen het licht van Kristus Godsdienst,
Nederland nog niet bescheen:
In voorouderlyke tyden
Hield zich daer een duivel schuil,
Die den omtrek soms deed schallen
Door zyn schrikkelyk gehuil.
In een drakenvacht gewikkeld,
Sloeg hy staert en vlerken rond;
Knakte hy de boomen neder,
Wrong hy kuilen in den grond.
't Blinde landvolk uit die streken,
Bad hem als een godheid aen;
En by loting werd een meisje
Jaerlyks hem ten zoen gebraên.
En de wichelaers voorspelden
Lot en toekomst aen het volk.
Uit het raetlen van zyn gorgel,
Uit het stygeren der wolk
Die hy neus en keelgat uitblies;
Aen het splitsen van zyn tong,
En het kronklen van zyn slangstaert,
Dien hy vreemd in bogten wrong.
't Eerste zendlingschap uit Rome,
Dat hier 't heilig licht ontstak;
En der wichelaeren dolheid
En den afgod wedersprak,
| |
[pagina 33]
| |
Werd door 't heidensch volk gemarteld,
Dood gepynigd aen den pael;
En het ondier voorgeworpen
Als des afgronds zegeprael.
't Oorlog had in deze streken
Vele jaren rondgewoed,
En het Rhyngewest besprenkeld
Met vergoten menschenbloed.
Eens, des vyands legertenten,
Overrompeld met den nacht,
Vielen met geweer en rusting,
In der Rhynbewooners magt.
En de buitgemaekte schatten,
Naer het 's lands gebruik beveelt;
Werden aen het puik der dappren,
Naer verdiensten rondgedeeld.
Ook de dochter eens gebieders
Van het vlugtend Roomren heir,
Viel ten prooi des woesten Duitschers.
Zy was jong en schoon en teêr.
Ach! zy weende om menig kryger,
Die op vreemden boden viel,
Ver van huis en haerd gescheiden;
En zy bad voor hunne ziel.
Dan, zy volgde 't juichend leger
Met den verdren oorlogsbuit;
En een hoofd met haer bewogen
Trok haer voor zyn aendeel uit.
Maer, een ander, als betooverd
Door heur blik zoo vroom als eêl,
Wou haer even tot zich trekken,
En verkoos haer ook tot deel.
| |
[pagina 34]
| |
Ja, een twist zoo dol als bloedig;
Kwam er om de jonkvrouw voort;
Want geen schooner dochter, sprak men,
Leeft er in Germanjes oord.
Al de hoofden scholen zamen,
En men vroeg den wichelraed
Wat er met de maegd te doen stond,
Tot behoud van volk en staet.
En een offraer riep met geestdrift
En met daverend geluid:
‘Ik, ik spreek het lot der jonkvrouw,
En den wil van Wodan uit!
Zy zal sneven! ze is ons vyand,
Zy heeft tweedragt doen ontstaen;
't Is een hinderlaeg van Rome;
Ze is den kruisdood toegedaen.
Slagt haer morgen op het altaer;
Leidt haer naer de drakenrots,
Als een dank voor d'overwinning,
En gy windt den zegen Gods,
Het Wahalla zal dit offer
Met een gunstig oog ontvaên;
En gy zult der Roomren leger
Door zyn toedoen gansch verslaen.
Want, het is een reine dochter,
Edel welgevormd en schoon;
Wilt gy 's hemels gunst behouden,
Offert haer dan aen de Goôn.’
Al de saêmvergaêrden knikten;
De arme maegd werd vastgeboeid,
Ryk met krans en kroon omhangen,
En met bloemen opgetooid.
| |
[pagina 35]
| |
‘Jonkvrouw!’ sprak dan de oude wichlaer:
‘Jonkvrouw, uwen dood genaekt!
Doch, zoo ge onze Goden aenbidt,
En de Kristusleer verzaekt.
Dan zult gy het leven houden,
En gy wordt eens Hopmans bruid.
Offer wierook aen de Goden,
En, ik spreek uw vrydom uit.’ -
‘Wat, zoude ik myn God verzaken,
En my buigen voor een draek?
Voor een monster uit de helle
Dat ik laster terg en wraek...
Voor een wangedrocht dat menschen
Dood knypt, opwreet en verslindt!
En waermede gy de volken
Door des duivels hulp verblindt.
Kristus is 't, voor wien ik buige,
Voor wien 'k altoos buigen zal;
Hy, is eeuwig onbegonnen.
Hy, de schepper van 't heelal.
Hy, op Golgotha gekruizigd;
Hy, verwinnaer van den dood;
Die ons van de zonden vrykocht
En den hemel weêr ontsloot.
Hem slechts, wil ik wierook branden;
Maer geen monster vuil en wreed,
Dat de helpoel als een pestwalm,
Uit zyn kolken reizen deed.
Kom, ontsla my van die koorden,
'k Stap gerust op 't monster aen:
In betrouwen op myn Heiland
Ga 'k geen hair breed uit de baen!’
| |
[pagina 36]
| |
En de wichlaer stiet haer vloekend
Bergwaerts, en het volk riep: ‘Wraek!
Wreek de Goden! wreek dien laster!
Heil zy Wodan! heil den draek!’
Zie, de jonkvrouw stapt beraden
Naer de schrikkelyke krocht;
En de volkshoop boog ter neder
Op het naedren van 't gedrocht.
Vreeslyk gillend kroop het voorwaerts,
Geeselde de stuivende aerd',
Met zyn labberende vlimmen,
En zyn kronkelenden staert.
't Spuwde rook en vuer en vlammen,
Neus en mond en oogen uit;
En de galm herhaelde 't klappren
Van zyn harde schulpenhuid.
't Kwam haer in een stofwolk tegen,
Die zich ophief en verdrong;
En het reik halsde onder 't naedren
En het gif lilde af zyn tong.
De eedle jonkvrouw knielde biddend...
Dan, in geestdrift opgestaen,
Vast door hooger magt bezeten,
Trad zy op het monster aen.
Moedig stak zy 't kruisjen opwaerts,
Dat haer langs de borsten hong;
En het ondier deinsde rugwaerts
Met vervarelyken sprong.
't Wrong en draeide in vreemde bogten,
Op zyn groenen slangstaert rond;
En de windvaeg van zyn vlimmen.
Schokte d'omgelegen grond.
| |
[pagina 37]
| |
Doch de maegd op God betrouwend,
En gewapend met het kruis;
Lachte met zyn vlammenspuwen
Spotte met zyn hol gedruis.
‘Berg u, Satan! vaer ter helle!’
Riep zy: ‘vlied voor 's Heilands beeld;
Die uw strikken heeft verydeld,
Die ons d'erfsmet heeft geheelt.’
't Huilde ontzettend by herhaling,
En zyn ratelenden krop,
Deed de wyde vlakte dreunen;
Maer op eens, zyn balg spleet op,
En de Satan vlugtte henen;
Hy verliet het schubbig kleed,
Plofte in 't diepste van den Rhynstroom
Met een donderende kreet.
Vliedend liet hy 't masker achter,
Dat hy voor een kruis verbrak;
En daer dreef het Goden hulsel,
Als een rookend zwadderpak.
Nu stond al het volk verwonderd,
Doch de wichlaers vloekten luid.
En dan sprak de Roomsche jonkvrouw
Hoog en zegevierend uit:
‘Ziet gy, volken, hoe de booze
U te lang bedrogen heeft;
Hoe gy door de hel begocheld
Voor den buit des afgronds leeft?
Wat laet thans uw Godheid over,
Die voor Kristus kruisbeeld vliedt?
Slechts een hoop vergiftig zwadder,
Stinkend kwyl en anders niet.
| |
[pagina 38]
| |
Werpt u in den schoot der kerke,
Opent uw verdwaeld gezigt
Voor de liefdeleer van Kristus.
Voor het eeuwig ware licht.’
En als door een gloed beschenen,
Neêrgedaeld uit hooger sfeer
Glom heur wezen; en de volkshoop
Knielde biddend voor haer neêr.
Men verzaekte Wodans eerdienst;
En te reeknen van dien stond,
Schoot het licht der heilge kerke
Langs de Rhyngewesten rond.
En op 't hoogst der Drakenrotse,
Zoo ons menig schrift ontvouwt,
Werd een schoone bidkapelle,
't Heilig kruis ter eer gebouwd.
En nog heden stort de reizer,
Op de holle knielbank neêr;
En nog daeglyks bidt het landvolk
Daer het heilig kruis ter eer.
|
|