|
| |
| |
| |
IV. De Duivel.
And now, that we may furnisch with some matter all
Tastes, we are going to try the supernatural.
De vorst des nacht's, der duisternis,
Zoo als zyn echte toenaem is,
Of lyk men hem wilt doopen;
Had soms voorhenen, de manier,
Van het gekleed als een bankier,
Het aerdryk rond te loopen.
Nu hoort men van geen duivlen meer,
Gebeurde in vroeger dagen;
De satan weet maer geenen raed,
Wyl alle menschen waer hy gaet,
Schier yzren kruissen dragen.
Hy was dan op een zekren nacht,
Uit s'afgronds donkre hoeken
Gekomen, om eens voor de klucht,
Of voor verandering van lucht,
| |
| |
Hy stapte met gezwinde pas,
En dacht aen looze strikken.
Bezocht veel steden op zyn reis,
En liep van Brussel tot Parys,
In weinig oogenblikken....
Zoo vlug loopt toch de stoomkaros
Al breekt zy soms een rader;
Maer Satan loopt ook recht op recht,
Zooals ons menig handschrift zegt,
In Brussel hield hy zelden stil;
Kon hem daer niet behagen.
Want als hy soms naer boven keek,
Dan was hy bang, dan zag hy bleek.
Als werd hy reeds geslagen.
Hy draefde dan door heide en zand.
En staerde en zag in 't ronde,
Of hy soms maegd of edelman,
Of schutter van den derden ban
Ontrent zich krygon konde.
Hy hield toch alle menschen staen,
‘Wilt gy uw ziel verkoopen?’
Doch, wie in zyne oogen las
Dat hy het meende, en wie hy was,
Hy had dan, 'k weet nu juist niet waer.
Een mensch in 't oog gekregen;
En aenstonds liep hy op een draf,
| |
| |
Recht door de velden op hem af,
Hy zocht niet naer de wegen.
‘Zeg, (sprak hy), zeg, waer gaet gy heen!
‘Hoe durft gy dit betrouwen....
‘Maer heb geen vrees, ik moet ook langs hier,
‘Diensvolgens zal ik met plaisier,
‘U wat gezelschap hoûen. -
‘Wie gy ook wezen moogt, mynheer,
‘Wat zou men my ontrooven?
‘Gy zie wel 'k ben een arme bloed,
‘'k Heb huis noch kruis, noch geld noch goed;
‘Kont gy dit wel gelooven?
‘En echter 'k was in 't kort nog ryk;
‘En kael gelyk de steenen;
‘'k Speelde in de fondzen, 't is myn schuld,
‘Maer bah! het is zoo, 'k heb geduld,
‘Ik zal daer niet om weenen. -
‘Zoo, zoo, (sprak Satan), is het dat!
‘Ik hoor niet gaerne klagen.
‘Uw armoê baert my groots pyn,
‘Kom, 'k geef een glasje brandewyn,
‘Ik moet u eens iets vragen.
De twee gezellen trokken dan
Een zekre herberg, binnen;
De duivel dronk een glas Konjak,
En ging zyn vraeg beginnen,
‘Hoor, (sprak hy), arme reisgezel
‘Nog iets voor u te wagen.
| |
| |
‘Indien gy aen myn vraeg voldoet,
‘Dan geef ik u op staenden voet,
‘Meer geld als gy kunt dragen.’
De reiziger (hy heette Hans).
Op 't woord van geld genezen.
Wel! dacht hy, welke vieze maet,
Die my zoo mild van schatten praet,
Zou 't mooglyk Rothschild wezen?...
Maer Satan hoorde zyn gedacht,
‘Ik ben de vorst der hellen;
‘Het nog onopgedolven goud,
‘Der aerde is aen myn zorg vertrouwd....
‘Ei! laet u niet onstellen!’
Hans voelde een onbekende schrik
Dat hy die woorden hoorde,
Die met een dondrend schor geluid,
Hem als een weerlicht door de huid.
Door long en lever boorde.
Hy werd zoo bleek gelyk de dood,
Hoe, dacht, hy, zal ik vluchten?
Wat kies ik nu, het hazenpad
Of 's duivels aengeboden schat?
Hy liet wel duizend zuchten.
‘Kom kom, (sprak Satan), kort en goed
‘Verklaer my uw gedachten;
‘'k Heb nog veel klanten na te gaen,
‘Eer ik myn reis heb afgedaen;
‘Ik kan geen uur meer wachten.
‘Wel’ zeide Hans, iets min vervaerd,
| |
| |
‘Wat wilt gy my doen maken,
‘Om aen veel geld, of goed of goud,
‘'t Geen, lyk gy zegt, u is vertrouwd,
‘Op 't spoedigst te geraken? -
‘Och! dit geschied op korten tyd;
‘Gy geeft me uw ziel na zeven jaer;’
(Zoo zegde hem der duivlen vaêr),
‘Wilt gy dien voorslag wagen?
‘Daer, teeken maer op dit papier
‘Gy hebt niets te verliezen;
‘En 'k tel u ginder in dit spoor,
‘Tien duized ponden sterlings voor;
‘Dus, g'hebt nu maer te kiezen.’
De vent door zoo veel geld verblind,
En Satan in het tellen kloek,
Had noch tarief, noch rekenboek,
Noch syfferlei van nooden.
De somme lag er tot een duit,
Dat 't zelfs geen fraktie schilde.
De duivel nam het handschrift aen,
En liet den man met 't geld gelaên,
Alleen gaen waer hy wilde.
Met zoo veel geld was Hans weêr lyk
Hy bouwde een nieuwe wooning;
En had hy ook bankroet gespeeld
Hy had wel ras zyn eer hersteld,
Hy leefde lyk een koning.
Zyn beurs bleef immer kroppend vol,
| |
| |
Die nimmer is beschreven;
Hy teerde en smeerde dag en dacht,
Nog ruimer dan hy voormaels placht,
't Is vrolyk zoo te leven.
Hy huerde knechten met het gros,
En daeglyks andere wyven. -
Dit is nu toch wat onbeleefd, -
Bah! die zoo vele duiten heeft
Wat kwaed kan hy bedryven?...
Ja, hoorde men by neef en vriend,
'k Wou dat hy gouw de ribben brak,
En drie voet onder de aerde stak,
Dan zaten we aen zyn centen.
De zeven jaren liepen vry
Hy klopte met verwoed gedruis,
Op eenen avond aen zyn huis;
En liet zich driftig hooren.
Een meid deed vlug de voordeur op,
Wie of er somtyds voor mocht staen,
Hief zy gestoord en toornig aen:
‘Wat maekt ge daer zoo 'n leven!
‘Wat wilt gy toch, gy kykt zoo naer
‘Kom kom, 'k zou maer vertrekken. -
‘Ei bliksems wyf! praet niet zoo zeer
‘Of 'k maek u bang, gae, loop uw heer
‘Eens op het spoedigst wekken.’
| |
| |
En Hans riep, op dit luid gesnap,
‘Wie vraegt my daer te spreken?’
Dra kwam hy by den helschen gast;
Hy hield een brandend kaersje vast,
‘Wie zyt gy (vraegde Hans aen hem
‘Die my bestaet te ontwaken?
‘Brengt men zoo laet het nieuwschpapier?
‘Of is 't alweer een wyngrossier,
‘Die klanten zoekt te maken? -
‘Wel neen! (zei toen de vorst der hel);
‘Gy zult my nog wel kennen.
‘En of 'k u niet bekend en was
‘Dan zult ge u ongetwyfeld, ras
‘Bedenk u; (sprak der duivlen vaêr),
‘Het tydstip is verschenen.
‘Gy wordt het kwaert na middernacht.
‘In 't ryk der duisternis verwacht;
‘Gy zyt aen 't einde van uw rol.
‘Ik gae nu ook beginnen.’
En had reeds eer het iemand wist,
Hem stevig by het hemd geklis,t
‘Ach prins der duivelen (sprak Hans),
‘Op dat ik 't laetste vaerwel geef,
| |
| |
‘Aen broeder, buerman, nicht en neef;
‘Aen vrienden en aen magen. -
‘Wel vriendschap, neen voor geen miljoen
‘Staek, staek uw droeve klachten.
‘Men zal u in de helsche zael
‘Van nacht nog als in zegeprael
‘Ach vorst van 't onderaerdsch bestuer,
‘Stemt toch in myne bede.
‘Wacht tot die kaers is opgebrand,
‘Die ik hier vast heb in myn hand,
‘En dan, dan gae ik mede.’
Kortom, de duivel stemde toe,
Door al 't gekerm bewogen;
Hem nog zoo lang te laten staen,
Tot dat het licht zou zyn vergaen,
Dat hy hem hield voor de oogen.
‘Nu dit is braef, (riep onze heer),
‘In tusschen ben ik vaerdig;
‘Treed binnen in myn kabinet,
‘Doorlees terloops eens de gazet,
‘'t Gaet in Parys weêr aerdig.
‘Daer hebt gy Mephistopheles,
‘Juist, het is die van heden.
‘Ginds licht het werk van Bourdaloue. -
‘Houd!... (riep hij), houd uw muilwerk toe,
‘Of ik breek u nog de leden.’
Ach Heer! dacht Hans, wat nu gedaen?
Ik mag niet lang verzinnen:
| |
| |
‘Vriend, (sprak hy), ik gae eens naer 't gemak’
Maer hy liep naer zyn regenbak,
En smeet er 't lichtje binnen.
‘Gevonden!’ (sprak hy stil, en liep
Zyn meiden en zyn knapen:
‘Op! (sprak hy), 'k heb u thans van doen,
‘Toe! 'k zal u liever morgen noen
‘Een uertje laten slapen.
‘Ras.... Spoediger, ontsteekt het licht,
‘En vult den regenbak eens dicht;
‘Brengt aen, in korf en manden,
‘'t Is al gelyk of gruis, of puin,
‘Of assche, of aerden uit den tuin;
‘Toe, spuwt eens in uw handen.’
En dra werd zyn bevel verricht,
Zoo lang de kaers niet opgebrand
Was, kon de duivel d'hand
Aen Hans'es ziel niet slagen.
Hy mocht zyn eens gegeven woord,
‘Niet schenden noch niet breken.
Schoon 't volk daar dikwyls overziet,
Dit echter doen de duivlen niet
Zulks is noch nooit gebleken.
Hy had dan door een knecht verstaen,
Wat er mé 't lichtje was gedaen,
Want hy zag Hans niet keeren.
‘Wel: (riep hy), tausentsakerment!
‘Ik dacht het, die vervloekte vent!
‘Maer 'k zal 't hem anders leeren.’
| |
| |
Hy zag het, hoe den regenbak,
Vol cintels, gruis en steenen,
Hy brulde met een hol geluid,
Sloeg meer dan honderd glazen uit
En hep al vloekend henen.
Men hoorde een helle kettingklank,
Men rook een ongekenden stank,
Zoo dra hy was gaen loopen;
Sints, zegt men, liet hy de aerde in vreê,
Bracht nimmer ponden sterlings meê,
Voor zielen op te koopen.
|
|
Auteursrecht onbekend