|
| |
| |
| |
Eigenaerdige Verhalen
Diet beteren can, die maket bet,
........... Wie in zijn maken
Zijn best doet, en is niet te laken.
- Slotre[d]e van Reinaert de Vos. -
| |
| |
De eerste uitgave verscheen in 1837.
| |
| |
| |
Voorbericht.
Behaag ik alle lezers niet,
Ik zal my geenzins des beklagen;
Daar niemand nog gebleken ziet,
Dat alle lezers my behagen.
‘De drommel! zoo, een voorbericht
‘Nu nu, dat moet ik lezen.
‘Ik had me aen weinig goeds verwacht. -
Dan hebt ge waerlyk wel gedacht,
Het zal ook niets byzonder wezen,
't Is maer, het staet wat onbeleefd,
Een schryver die geen voorreën geeft;
Dus, om myn werkjen, aen geen opspraek bloot te stellen,
Zal 'k zoo al wat vertellen.
Gy ziet het, Lezer, 'k heb geen zin
Om veel van 't voorbericht te maken;
Want zeg my, is dit een begin!...
Er steekt noch Poëzy, noch goede reden in,
Ik zal maer slechts ten einde raken. -
| |
| |
‘Op verzoek van buer en vriend,
‘Op verzoek van nicht en neven,
(En uit nood van vrouw en kind),
‘Voel 'k my eindlyk aengedreven,
‘Toch eens iets in 't licht te geven.
‘'k Heb het hun zoo lang beloofd.
‘Doch, ik werd niet meer geloofd.
‘'k Had zoo nog al wat geschreven,
‘Dat ik hier en daer op klad,
‘In een hoekjen liggen had.
‘'k Heb het nu byeen gaen zoeken,
‘'k Zag het nog ter vlucht eens na....
‘Lezer! 'k smeek u om genâ
‘Als er iets.... Et coetera.’ -
Zoo beginnen meest de boeken
Hun maer al te lang bericht;
En op dringende verzoeken,
Komt het alles uit de hoeken
Dus, om wat gelyk te blyven.
Zal ik zoo'n voorreên schryven;
Of ten minsten iets ontrent,
Lyk het volk het is gewend.
Want ik wil geen uitsteek maken,
Om niet in de war te raken,
Met de schryvers dezer eeuw;
Kwetsen volksgeest, aerd en zeden.
En dit wel niet zonder reden....
O! wel honderd duizend keer,
Voor het minst, misschien nog meer!
Kwamen my myn vrienden plagen,
Kwamen my myn buren vragen,
Waerom ik niets drukken liet.
Dede my het eindlyk wagen;
En, beminde Lezers, ziet,
| |
| |
Daer verschyn ik met een bondel;
Honderd duizend mael beloofd.
Hebt gy nu van Pieter Hoofd,
Hebt gy soms van Joost Van Vondel
Iets gelezen, 'k denk wel ja;
‘Welke vrienden, welke magen?
(Hoor ik daer al iemand vragen.)
‘Hebben u zoo zeer gepraemd
‘Deze verzen uit te geven?....
‘Dichter! zyt gy niet beschaemd,
‘Zulke logens zaem te weven.
‘All' uw vrienden, all' uw neven,
‘All' uw buren, heel de boel,
‘Hebben voor de tael der vadren
‘Zoo geen gloeiende gevoel.
‘Kom hen met geen neerduitsch nadren
‘Dit 's den Belgen veel te koel;
‘'t Vreemde bloed zwelt hen in de adren.
‘Dichter, om een dorren krans,
‘Berg uw verzen, scheur uw bladren;
‘Juffers minnen spel en dans,
‘Buer en vrienden lezen fransch.
‘Ja het echte wordt gelasterd,
‘Vreemde smaek en vreemde zeen,
‘Hebben België verbasterd;
‘En der vadren moed verdween
‘Met de landstael van voorheen. -
Is dan onz' oude roem een eeuwge nacht beschoren?
Zyn dan der vadren daèn voor 't nageslacht verloren?
En zou er ni t een hart in Vlaenderen meer slaen,
Voor tael en volksbestaen?
Zal dan de vrye Belg geen vrye natie blyven?
Laat hy zoo koel zich uit den lyst dar volken wryven?
| |
| |
Heeft dan zoo menig held, in meer dan een gevecht,
Om niet zyn bloed gestort voor vryheid, land en recht;
Dat beurtlings Gauler en Germaan, en Portugezen,
Hem hulde en eer bewezen?....
Zoo kan het nakroost van dit heldenvolk niet zyn!
Dat won te Grevelinge, en sloeg te Sint-Quintyn.
Neen, zoo 'n verachtlyk lot is Belgie niet beschoren!
De Vlaming juigt nog om den slag der gulden sporen;
En Brabant haelt de daèn zyns helden uit het stof,
Het zingt hun wondren, en verwerft weêr nieuwen lof.
Waer schuilt hy, die de tael der eedle voorgeslachten,
Zoo diep verbasterd, zoo godtergend durft verachten?
Die, slaef der vreemden, steeds naer nieuwigheden dorst,
Als een behoeftige die bedelt om een korst.
Onz' oudren waren trouw aan deugd, en plicht en zeden;
En elk was met zyn aerd en eigendom te vreden,
De gulle vriendschap dekte hier menig kostlyk mael,
Waer 't roerend volkslied klonk in Neêrlands gouden tael.
Men had geen vreemd gezang, om zich verheugd te maken,
Geen engelsch staal van doen, om Spanjes borst te raken.
Het volk aen eigen aerd, en eigen trant gewoon,
Sprak in het Nederduitsch voor rechterstoel en troon.
Verdwaelde! richt u op, en luistert naar myn toonen,
Geeft aendacht aen myn zang, gy zyt de zonen
Van eene natie, die zoo wyd door deugd en moed
Befaemd was, als de zon heur koesterende gloed
Om 't wentlend aerdryk schiet, verwerpt de uitheemschen kluister;
Gy dooldet reeds te lang in 't ondoorzien baer duister.
Ryst op! verzinkt niet lager meer,
En brengt het vaderland zyn ouden luister weêr.
Ei zangster! laet me om Godes wil
Houdt u een oogenblikjen stil,
Het zweet staet op myn bril,
Laat de Gallo-Belgen dwalen
Laet uw toonen lager dalen,
Treed niet verder in geschil
Of ik blyf er nog in steken....
Kom 'k zal van wat anders spreken.
| |
| |
Maer! van waer dit dof gerucht?....
Welke mommling doet zich hooren!
O! de snoode lasterzucht,
Breekt met opgesteken ooren,
Tast, en grypt myn zangen aen,
Die haer zeker niet bekoren,
Die zy licht niet zal verstaen.
Met een grimmige beroering,
Met een vreemd en wreed gelaet,
Waer verbastring binnen staet.
Brult ze in razende vervoering -
't Neêrduitsch is geen lezens waerd....
Gy!... De tael der vadren wraken!
Gy, myn luim'ge zangen laken!
Gy, gy schaemt uw eigen aerd!....
Maer myn speeltuig blyft gesnaerd,
Uitschot aller stervelingen,
Om u ramp en vloek te zingen,
Dit bezweer ik op myn eer.
Ziet met Belgies hatelingen,
Spottend op myn liedren neêr,
O! ik spot met u al meer;
Ja, 'k beklaeg u duizend keer.
Nooit is u 't geluk beschoren,
Om met Helmers door het zwerk.
Door de heemlen heen te booren
Op verbeelding's lichten vlerk.
Nimmer naest u gâ gezeten,
Zult ge om 't heil van de huwlyksband,
Met een Tollens in de hand,
Tyd, en lot, en leed vergeten.
Nimmer, zy u 't heil bereid,
Door de bleeke maen beschenen,
Op een zoden graf te weenen,
Waer uw meisjen binnen leit.
Echter, gy die 't neêrduitsch acht,
Als de tael van 't voorgeslacht,
| |
| |
Myn gezang in dank aenvaerden.
Hy, die Rembrandts wondren eert;
Rubens als een god waerdeert,
Die door tyd en eeuwen heen
Voor den roem zyns lands zal leven;
Zal ook licht een oogslag geven,
Op de grappen van Jan Steen.
Neen, 'k mag myn voorwoord nog niet sluiten,
Of 'k liep de mode wis te buiten;
'k Heb nog aen de opdracht niet gedocht,
(De mode is toch al ver gebrocht).
En dit zou soms beweging baren:
Dus, zal ik my in aller haest,
Er is nu reeds genoeg geraest,
O gy, die fier en trotsch met onbesmeurd gedrag,
Het schandlyk juk, de uitheemschen smaek verwerpt als rag:
Gy, die het Echt bemind, het valsche stout blyft trotschen;
Die immer pal stondt in den stryd als de eeuwige rotsen
Gy die ten kruistocht met ontploeide vanen reê
Geschaerd staet, en, de bastaerdy ten spyt
Myn kunstloos werkjen koopt, U zy het toegewyd.
|
|
Auteursrecht onbekend