Het oude koffyhuis, of De Haagsche Mercuur gehekelt, door Pasquin, Juvenalis, en Mercurius

(1712)–Jacob van Rijndorp– rechtenstatus



[pagina 21]
Vyfde toneel. Cornelis, de Voorgaande. Cornelis. Waar is je Juffrouw, zeg eens, dochter? Ik was daar agter, en ik zocht'er: 'k Heb daar een zootje lekkre vis, En zo ik daar dan niet in mis, Zult gy ze in Stompwyk zo niet vinden. Het heele dorp, en al myn vrinden Die zeiden, 't was zo blanke baars Als men kan vangen, 't is wat raars, Noit zagje, kindtje, diergelyken, Zy mag rondom de vlag wel stryken, Van al, wat in drie maanden tyd, Gevangen is. Ik was verblyd Dat ik dat zootje kon bekomen. Zie, meisje, want ik had vernomen Dat Juffrou had wat turf van doen, En Juffrous van zo veel fatzoen, Die my op myne tyd betalen, Zie, 'k moet die weer zo wat onthalen. Katryn. Wel Krelis, onze Juffrouw is Nu tegenwoordig aan den dis. Zy vult haar lyf zo wat met eeten, En dat dient immers niet vergeten, Zy komt zo dadelyk weerom. Cornelis. Ga naar voetnoot* 't Is wel, myn lieve Kaatje, kom, Ik zal terwyl een pypje stoppen.
[pagina 22]
Katryn. Men moet malkandre zo niet foppen, Dat mag hier, baasje, niet geschien. Cornelis. Wie duiker wou my dat verbien? Mag ik myn eigen niet gebruiken? Katryn. Je magt 'er zelf niet eens aan ruiken, Dat 's hier verboden voor altoos. Steek op jou pypje, met jou doos. Je moet hier als den adel leven, Ga naar voetnoot* Ik zal jou zo wat anders geven. Cornelis. Wel meisje, dat 's op zyn Zinjeurs, Valt dat ook kostlyk in de beurs? Katryn. Neen, Krelis vaar, want ider pypje Kost maar vier duiten, kint, begrypje? Cornelis. Een halve stuiver ider pyp! Ik zegje, dat ik 't niet begryp, Ik zou 't ook niet begrypen willen. Wel onze Marry liet me villen, En bruide me ten huizen uit; Zo, zo ons goedtje wierd verbruid. Wy moeten der te zuur om werken. Katryn. Dan meugje 't hert ook wel eens sterken. O die toebak is zo gezont, Ze is van twaalf guldens 't pont: En ider pyp kost ons drie duiten, Zeg, kan m'er dan wel veel op snuiten?
[pagina 23]
Cornelis. Ja, Kaatje, 't is wel goddeloos, 'k Stop liever uit myn eige doos, Die is maar van een halve gulden, En doen zy my dat doosje vulden, Was in ons dorp geen beter kruid; Maar hoe, Katryn, dat is verbruid, Laat ik myn eigen pypen vullen. Katryn. Om dat wy tavond zullen smullen En lekker eeten van de vis, Die ons van u gegeven is, Zo word aan uw zyn excellentie Met een zeer diepe reverentie, Indien 't u edelheid begeert, Die kostelyke pyp vereert. Cornelis. Myn allerliefste en zoete Kaatje, Ik kwam wel zomtyds om een praatje, Jy bent een meid van duizend een, 'k Wou jou zo lief als turref treen: Maar hoor, myn knecht is noch een vryer, O bloemerherten, 't is een stryer, Dat is een puikje van de buurt. Hoe lang heb jy jou wel verhuurt? Katryn. Hoe na wou jy myn uit doen trouwen? Neen Krelis, 'k lach eens met de vrouwen. 'k Bewaar myn reinelyke staat, Gelyk bagynen koek, myn maat. Ik zal voor 't huwlyk altyd gruwen: Die plagen zal ik immer schuwen, 'k Verkoos noch eer een eerlyk man, Die 'k nemen en verstoten kan. Wel Krelis, als ik eens ging trouwen, Ik moest de vent voor altoos houwen.
[pagina 24]
Een opstaande. Katryn daar 's 't geen dat ik verloor. Katryn. Daar 's over. Een van de Tafel. Geef daar koffi voor. binnen. Katryn. Daar, Heer, 'k bedankje, nu is 't even. Cornelis. Wat goed heb jy hem daar gegeven, Dat had een wonderlyke naam. Katryn. Dat goed heet koffi, 't is bequaam Om alle ziektens te verjagen, Al hadje de allerzwaarste plagen, Van flerecyn, van podegra, Van jigt.... van alles, 't helpt u dra. En imand die niet veel kan werken Het zal terstond zyn zwakheit sterken, En had jy 't by jou wyf verbruid..... Cornelis. Het zag 'er zo wat mislyk uit, En moeten zy daar geld voor geven? Katryn. Wie drommel heeft 'er van zen leven, Geef jy in 't veen de turf voor niet? Cornelis. Maar neen, ik wou eens vragen; ziet Jy moet my 't doch ten besten houwen, Waar dat dat goedtje word gebrouwen, En zeg my eens jou zoete pry, Jy noemt daar zo veel snakery, Wat al die kwalen zyn te zeggen? Katryn. Dat is jou zo niet uit te leggen,
[pagina 25]
Is 't niet genoeg dat jy dat hoord? Cornelis. Ei Kaatje word doch niet verstoort, Je bent zo haastig in je spreken, Ik zal u 't hooft dan niet meer breken, Laat my eens proeven, wilje Kaat? Katryn. 't Is kostlyk, goeje kameraat, Je moet niet leppren, maar straks drinken, En laten 't na uw maeg toe zinken. Cornelis. Dat goed dat ruikt wel duivels raar, Heeft dat die krachten? is het waer? Ei zeg Katryntje, wil niet liegen, Zoek jy my ook wat te bedriegen? Want ziet, me kind, recht uitgezeid, Je bent een duivel van een meid. Katryn. Ik zal 't je zelf dan eerst toe brengen. Cornelis. O bloed! Is dat myn knevels zengen, En is dat, dat verbruide goed! Dat men noch dier betalen moet! Katryn. Wel Krelis, wat is dat te zeggen? Dat werk dat laat je slordig leggen, Had jy die daelder noch gespaerd, Want zo veel is dat kopje waard. Ei ziet eens, wat je hebt misdreven, 'k Moet rek'ning aen mejuffer geven: Dat kan ik naer myn best verstand.... Cornelis. Je waerd de braefste meid van 't land, Myn zoete, lieve, lekre Kaetje, Hou haer wat op, zo met een praetje. Het was my zeker wat te heet,
[pagina 26]
Het is myn schuld, het is my leed, Het kookte noch, na ik kan horen, En 't rammelde noch aen myn ooren Katryn. Wel, heeft jou moer jou niet geleerd, Dat 'er, eer dat ge u zelfs bezeert, De hette zo wat of te blazen, Maer of je nu zo wat wilt razen, Hier valt niet anders in te doen Als dat de beurs zo wat moet bloên. Een daelder kost 't gebroke kopje. Cornelis. Hoe, Kaetje, zeg'er iets, en fopje Of scheer je ze? je meend het niet, Zoud gy my brengen in 't verdriet. Ey laet myn wyfje doch niet morren. Zy zou zo duivels op my knorren, Most ik nu lyen deze scha, Zy teld, als ik na huis toe gae, Myn geldtje, tot het laatste duitje. Ey stap 'er over, myn kornuitje. Katryn. Kornuitje, 't moog je zelver zyn, Myn doopnaam is geweest Katryn. Cornelis. Wel hoor dan, Kaatje, ken je 't maken, Dat ik hier vry kom af te raken, Zal ik, als gy eens trouwen zelt, De turf u levren.... maer om geld, En vry wat minder als een ander, Verstaje? Katryn. Wy verstaen malkander. Jy woud wel dat ik helen zou 't Gebroke kopje, en als ik trouw Dat ik dan 't geldtje op zou steken,
[pagina 27]
Van 't kopje, dat gy quaemt te breken. Dat is de meening niet, myn vaer, Kom schiet je kuit, en past my 't maer. Cornelis. Wel, weet je dan van geen ontfarmen? Hoe bitter dat gy my hoord karmen? Een daelder zo droogmonds verteerd, Wel, ik was half gerinueerd. Katryn. Voort, voort, hier valt niet meer te temen. Cornelis. Zou jy een daelder van myn nemen, Dat loof ik niet, ik bid pardoen, Ik zel 't myn leven niet weer doen, Ik ly genoeg voor deze zonden. Myn heele knevels zyn geschonden, 'k Draeg ook noit zo veel in myn zak. Een van de Tafel. Katryn, geef my een pyp toebak, Die fris gestopt is. Katryn. 'k Zalze u geven. Wel nu, het geen je hebt misdreven, Vergeef ik u, nu rook eens, vaer, Daer tegen is mejuffrou klaer. Cornelis. Beloof je dat? Katryn. Ja zeper, Krelis. Cornelis. 'k Had ook geen daelder in myn melis. Een van de Tafel. Katryn, geeft noch een kopje. Katryn. Goed. Een van de Tafel. Maer geef het met wat meerder zoet.
[pagina 28]
Cornelis. Wat of dat briefje toch wil zeggen, Dat ik daer zie op 't tafel leggen. Mercurius: 'k heb 't noit gehoord: Mercuur, wel dat 's een duivels woord. Wat is 't? een os, een bul, of verken? Katryn. Verstae jy jou mee van die werken? Cornelis. Wel neen, ik weet niet wat het is, Dat 's koddig ook, Merricuriis. Wie hoorden ook van zulke woorden? Die komen uit Barbarse oorden. Wel, dat is kluchtig, is 't niet waer? Mercurius, wel dat is raer! Katryn. Laet jy dat leggen, hoe zal 't wezen? Cornelis. Wel, laet ik het maer eensjes lezen: Ik zeg u, dat, dat woord niet deucht, Ik heb noit in de Trap der jeucht, Of Spaense tieranny gelezen, Van zulk een woord, wat wil dat wezen? Katryn. Kom, kom, laet leggen dat papier, Dat is jou niet heel nodig hier. Cornelis. Wel, zo je quaed word zal ik zwygen, Het is de boeren zo wat eigen, Wanneer ze komen uit den Haeg, Dat zy lui op het dorp heel graeg Wat nieuwe tydinkjes vertellen, Laet ik het lezen, zonder quellen. Ik bidje, Kaetje, zit wat neer, Hoor Kaet, 'k ben Krelis, 'k zelje weer, Verstaje, kom ik vis te vangen,
[pagina 29]
Als nu de dagen weer wat langen, Bedenken; onze chirurgyn, Die my de baerd scheert, 's weeks, Katryn, Die roemt zich boven zyn gezellen, Die zou ik het dan eens vertellen, Wat ik gelezen had, gants bloed! Van die Mercuur, is dat niet goed? Katryn. Wel zou jy niet! wel gaje gangen, En boet voor 't laest eens uw verlangen. Cornelis leest. Den 26. September zyn de Russen tot Voorburg aangelant, en hebben veele onrust hier geackuzeert, want jong en oud was op de been, om deze vreemdelingen te zien, voor af waren eenige Patifars vertrokken na de herberg de Zwaan. Ten dien einde was hier opgekoft veel ansjovis, gezulte steur, zali, alsem, anvs, knoflook, uyen, pry, bieslook, rocomboli, en toebak: De confluentie van de menssen was zo groot, dat men de bruggen en de sraten naulyks kon pasteren. De naeisters, die met lyf en ziel naeyen, hadden haar werk mee genomen, om een stuivertje te winnen met de qua tyd; menig meisjes zal rekenen van deze intre, gelyk van 't bezoek van de secretaris..... daar der vyf haar maagdom in een tuin tussen de turkze boontjes verloren hadden. Hy spreekt. Ik heb ze niet gevonden, neen, Waer duiker, denk ik, wil dit heen. Hy leest. Daar zyn kindertjes van gekomen, zoo wit als albastert. Hy spreekt. Wel, dat 's waerachtig heel vermaeklyk.
[pagina 30]
Hy leest. Item, Men bevind dat de Noordze mannen in 't generaal meer houden van een pyp toebak 's morgens, als van de beelen dag nietmetal, want dat is wat weinig. Wyders schynen zy geen vyanden van de lieffelyke akkerbouw, dewyl 'er eergisteren al eenige Voorburgze boerïnnetjes met Muscuvisch zaat op de markt alhier zyn geweest, 't zal goede vruchten voortbrengen, als de grond maar dengen wil. Hy spreekt. 'k Beken, Mercuur die schryft al smaeklyk: Wat dunkje van die snaekze gast, Ik dagt eerst, 't was zo een rechte quast. Katryn. Daer 's juffrouw, wilt uw mond wat houwen. Cornelis. Begut, hoe kluchtig zyn de vrouwen.	voetnoot* Hy krygt vierslag en tonteldoos uit zyn zak. voetnoot* Katryn geeft hem een lange pyp.

Vorige Volgende

Vyfde toneel.