Dagelyckse huys-catechisatie

Van het genesen van de watersugtige, tot Judas den verrader.
De vijf-en-twintigste dag.

b. Vr.

Hoe begon het de Heere Jesus te gaen in sijn laetste jaer voor het sterven?

Ant. De bitterheden der Joden wierden soo groot, dat men begon te spreken van hem te dooden: Gelijk sommige hem quamen waerschouwen, dat Herodes hem sogt te dooden: waer door hy gelegentheid nam, om Jerusalem te verwijten datse gewoon waren de Propheten te dooden, Luc. 13.34. Jerusalem, Jerusalem, gy die de Propheten doodet, Luc. 13.31, 32.

c. Vr.

Vlood Jesus hierom voor de Pharizeen?

Ant. Neen hy, maer ter maeltijd genood zijnde van een Overste der Pharizeen op de Sabbath, die voor hadde, hem te versoeken, of hy nog yemand soude derven genesen, soo ging hy in sijn huys, ende genas een watersugtig mensche: Daer by bestrafte hy hare hoovaerdigheid in het Gast-nooden, leerende dat men de Arme moest nooden. Ook dede hy haer verstaen, door de gelijckenisse van de genoode Gasten, die het komen excuseeren, dat de Heidenen in de plaetse der Joden souden aen-genomen worden,

[p. 508]

Luc. 14.4. Hy genas de mensche, Luc. 14.10, 13, 18, 23.

c. Vr.

Wat dede Jesus, als hy uyt het huys der Pharizeen ging?

Ant. Hy leerde de volgende Schare, datse sig moesten bereyden, wildense zalig worden, alles des noods zijnde te verlaten om des Euangeliums wille; en datse moesten te voren overleggen, hoe dierbaer haer het Christendom ware; daer toe voorstellende de gelijkenisse van een Torenbouwer, en van een Koning die ten strijde trekt, Luc. 14.33, Een ygelijk van u, die niet en verlaet alles wat hy heeft, en kan mijn discipel niet zijn, Luc. 14.27, 28, 29.

a. Vra.

Wat predikatie dede de Heere als hy vele Tollenaers en Sondaers tot hem sag komen?

Antw. Hy leerde haer door de gelijkenisse van het af-gedwaelde Schaep, dat de Herder sogt, en vond: Van de verloren Penning die de Vrouw sogt wederom te vinden; ende door de gelijkenisse van den verloren Sone, die van sijn Vader aen-genomen wierd in genade: Dat hy ook also genegen was alle arbeyd te doen om de verloren sondaren in genade aen te nemen, Luc. 15.1. Alle de Tollenaren en Sondaren naderden tot hem, om hem te hooren, Luc. 15. verss. 4, 8, 11, 20, 22.

b. Vr.

Maer leerde hy haer datse so met een bloot komen en wenschen konnen behouden worden?

Ant. Neen hy: maer hy toonde datse gewelt moesten doen op het Koningrijke der Hemelen, en datse haer selven moesten bekeeren: daer toe stelde hy voor de gelijkenisse van de onregtveerdige Rentmeester, die sorge droeg om te konnen leven: En van den Rijken-man, en van Lazarus, op dat niemand onder de Rijke soude meynen, datse so gemackelijk konnen behouden worden, Luc. 16.16. Een yegelijk doe geweld op 't Koningrijke Gods, Luc. 16.1.

a. Vr.

Wat predikte hy in 't bysonder nog tot sijne discipelen?

Ant. Hy waerschuwde haer scherpelijk tegen de ergernissen: hy belaste haer de broederlijke versoeninge; en toonde haer, datse in haer beste werken nog maer onnutte dienst-knegten voor God waren, Luc. 17.3. Hy seide, wagt u selven, Luc. 17.2, 10.

c. Vra.

Heeft sig Christus van die tijd af te Jerusalem onthouden?

Ant. Neen, maer hy ging door Samarien wederom na Galileen: Op den weg reinigde hy de thien Melaetsche, van welke maer een dankbaerlijk tot hem weder-keerde: en gevraegt zijnde van de Pharizeen, wanneer dat het Koningrijke Gods soude komen: Antwoorde de Heere, dat het niet met uyterlijke aensienlijkheyd te verwagten was, dat het alreede onder haer was, en datse hadden toe te sien, dat niet de dag des oordeels haer overviel, gelijk de

[p. 509]

Sund-vloet de eerste wereld onverwagt over-quam, Luc. 17.26. Gelijk het geweest is in de dagen Noë, alsoo sal het ook zijn in de dagen van den Sone des menschen, Luc. 17.20, 23, 28, 34.

a. Vr.

Wat middelen wees de Heere aen om van den dag des oordels niet onversiens overvallen te worden?

Ant. Hy toonde door de gelijkenisse van de arme Weduwe, en van den onregtveerdigen Regter: Als ook door het voor-beeld van den Tollenaer, die met den Pharizeeus op-ging in den Tempel, dat men gedurig moet bidden, en dat men nederig van herten moest wesen, Luc. 18.1. Hy seide haer ook een gelijkenisse, daer toe streckende, dat men altijd moet bidden, en niet vertragen, Luc. 18.5.

b. Vra.

Wat dispuit heeft Jesus met de Pharizeen gevoert over het stuk van het Houwelijk?

Ant. Hy disputeerde met haer over een Scheyd-brief, en toonde dat dit van den beginne also niet was geweest, maer dat het alleenlijk een toelatinge was die niet moest misbruykt worden, Matth. 19.9. Ik segge u, soo wie zyn wijf verlaet anders dan om hoererye, en een ander trouwt, die doet overspel, Matt. 10.4, 8, 9.

b. Vra.

Wat dede de Heere doe men eenige Kinderkens tot hem bragt?

Ant. Als de discipelen eenige Ouders sogten te verhinderen, die haer kinderkens tot de Heere Jesus bragten, so bestrafte de Heere haer, en seide, dat het Koningrijke der Hemelen voor sodanige Kinderkens was: Daer by doende, dat men sich als sodanige Kinderkens moest vernederen, indien men wilde in den Hemel komen, Matt. 19. vs. 14. Jesus seide, der sulker is het Koningrijke der Hemelen, Marc. 10.15, 16.

c. Vr.

Hoe antwoorde de Heere dien Jongeling, dewelke vraegde wat hy doen moest om in den Hemel te komen?

Ant. Als die Jongeling meynde, dat hy alle de geboden onderhouden hadde, soo belaste de Heere hem, dat hy al zijn goed den armen soude geven; 't welk hy niet gaerne dede, en daerom wech ging; By dese gelegentheyd leerde Jesus, dat sodanige rijke Lieden, die haer betrouwen stellen op haer rijkdom, in den Hemel niet konnen ingaen, Matt. 19.24. Het is ligter dat een Kemel ga door een naelden-ooge, dan dat een rijke in-gae in het Koningrijke der Hemelen, Matt. 19.19, 20, 21.

b. Vr.

Wat belofte dede de Heere aen sodanige die om sijnent wille alles verlaten?

Ant. Hy beloofde haer in dit leven een groote vergeldinge, en na dit leven het eeuwige leven, Matth. 19.27, 29. Gy sult het eeuwige leven be-erven.

[p. 510]

b. Vr.

Wat wilde de Heere te verstaen geven door de gelijkenisse van de Arbeyders, die geroepen wierden sommige ter sester, ende andere ter elfder ure?

Antw. Hy wilde het volk doen verstaen, dat de Heere door zijn vrye genade roept, wanneer hy wil; dat die de laetste geroepen worden, ook konnen zalig worden: en dat niemand sal reden hebben, om over sijn genadige beloninge te murmureren, Matt. 20.15. En is 't my niet geoorloft te doen met het mijne wat ik wil, Matt. 20. vs. 4, 8, 12.

c. Vr.

Wat wonder-werk dede de Heere te Bethanien, als hy ging na Jerusalem?

Antw. Jesus na die plaetse gaende, verstond dat Lazarus, de Broeder van Maria en van Martha siek was: hy vertoefde twee dagen doe hy gestorven was: en komende te Bethanien, heeft hy Lazarum opgewekt, die nu al begon te stinken in het graf, want hy was al vier dagen dood geweest, Joa. 11.43. Jesus riep met grooter stemme, Lazarus, komt uit, Joa. 11.6, 14, 32, 44.

c. Vra.

Wat is 'er meer voor-gevallen op dese reyse na Jerusalem?

Antw. De Heere Jesus voorseide zijn lijden en sterven: 't welk soo qualijk konde aengenomen worden van de Apostelen, datse onder malkandren twisteden om de hoogste plaetse in Christi Rijke: ja dat Jacobus en Johannes door haer Moeder versogten, datse mogten sitten, de eene aen Christi regerthand, en de andere aen sijn slinkerhand; welke hovaerdige gedagten de Heere bestraft heeft, Matt. 20.26. Wie onder u sal willen groot zijn, die zy uwe Dienaer, Matt. 20.16, 21, 25.

c. Vr.

Wat is 'er gebeurt als de Heere te Jericho quam?

Ant. De Heere opende de oogen van een Blinde die aen den weg sat; by de Stad komende, sag hy Zacheus, een rijk Overste der Tollenaren, in een boom sitten, dewelke hy af-riep, en hy ging met hem in sijn huys; 't welk als de Pharizeen qualijk namen, soo seyde de Heere, dat hy gekomen was om zalig te maken dat verloren was, Luc. 12.9. Jesus seide, heden is desen huise zaligheyd geschied. Luc. 19.3, 7, 10.

b. Vr.

Wat wilde de Heere te verstaen geven, als hy doe ook de gelijkenisse voorstelde van de Talenten?

Ant. Hy dede de Pharizeen en Schrift geleerden verstaen, datse hare gaven niet wel op winninge leyden, daerom datse een zwaer oordeel te verwagten hadden, Luc. 19.23. Waerom en hebt gy dan mijn gelt in de bank niet gegeven? Luc. 19.12, 13, 15, 20.

a. Vra.

Wat is 'er geschied als Jesus van Jericho reysde na Jerusalem?

[p. 511]

Ant. Buiten de Stad komende, gaf hy aen de Blinde Bartimeus het gesigte; en voort-gaende, wierd hy van twee andere Blinde na geroepen, om genesinge, dewelke hy eerst af-sloeg, dog daer na genas hy de selvige, Matt. 20.34. De Heere innerlijk beweegt zijnde met barmhertigheid, raekte hare oogen aen, Marc. 10.46, 47. Matt. 20.32, 33.

a. Vr.

Wat deden de Over-priesters en Pharizeen, als sy alle dese dingen van Jesus hoorden en sagen?

Ant. Sy, vreesende dat al het volk van haer soude af-vallen tot Jesum, besloten datse hem wilden doden, Joa. 11.48. Indien wy hem alsoo laten geworden, sy sullen alle in hem gelooven, Joa. 11. vs. 50, 53, 57.

b. Vr.

Met wat redenen sogten sy het volk hier toe te bewegen?

Ant. Sy maekten haer wijs, dat de Romeynen komen souden, en datse haer souden vangen en dooden, indien Jesus in het leven bleef, om dat sy seiden dat Jesus hem selven opwierp voor Koning tegen den Roomschen Keyser, Joa. 11.48.

b. Vr.

Wat dede de Heere Jesus, als hy dit verstond?

Antw. Hy ging nog eerst wat heymelijk ter zijden af na de stad Ephraim; daer na, ses dagen voor het Paesch-feest, ging hy na Bethanien, alwaer hy van de Suster van Lazarus wel wierd ontfangen, en van Maria met kostelijke Nardus gesalft, 't welk Judas qualijk nam, voor-gevende, dat dit maer verquistinge was: Dog de Heere bestrafte hem, en seide, dat dit was tot voor-bereydinge tot zijn begraeffenisse, Joa. 12.7. Jesus seide, laet van haer af, want sy heeft dit bewaert tot den dag mijner begraeffenisse, Joa. 11.54, 55. Matt. 26.7, 9.

b. Vr.

Hoe is Jesus te Jerusalem gekomen?

Ant. Hy komende des anderen daegs digt by Jerusalem, sond twee discipelen uyt om een Ezelinne te leenen uit het naeste Vlek: dewelke tot hem gebragt zijnde, ging hy daer op sitten, om zijn in-trede in Jerusalem te doen: de discipelen en de Schare leyden hare kleederen op de Ezelinne, om dat Jesus daer op sitten soude; sy spreyden tacken van de boomen op de weg, en sy songen Lofsangen als sy ter poorten in quamen, Luc. 19.38. Sy seiden, gezegent is de Koning die daer komt in de name des Heeren, Matt. 21. vs. 1, 3, 8. Joa. 12.14, 17.

b. Vr.

Hoe hield sig de Heere als hy Jerusalem aensag?

Ant. Hy begon te weenen over haer, en wenschte datse nog op dien dag mogten tot bekeeringe komen, op dat de aenstaende plagen van haer mogten wijken, Luc. 19.4. Jesus weende over haer, Luc. 19.42, 43.

[p. 512]

b. Vr.

Konden de discipelen wel geloven dat Jerusalem verwoest soude worden?

Ant. Neen, maer sy toonden aen Jesus de groote steenen van het gebouw des Tempels, meynende dat soo een werk niet soude konnen verwoest worden, maer Jesus seyde tot haer, dat 'er niet eenen steen op den anderen soude blijven, Matt. 24.1, 2, 3.

b. Vra.

Wat dede de Heere, soo haest als hy in Jerusalem was gekomen?

Antw. Hy ging terstond in den Tempel, ende dreef alle Koopers en Verkoopers daer uyt: daer na genas hy vele blinde en kreupelen: ende als hy hoorde, dat eenige Grieken begeerig waren om hem te sien, soo nam hy gelegentheyd om te spreeken van sijn dood en opstandinge, voor-seggende, dat wel sommige door hem behouden souden worden; maer dat ook vele verhard souden blijven: Tot bevestinge van dese zijne leere, wierd 'er een stemme gehoort uyt den Hemel, Joa. 12.28. Daer quam een stemme uyt den Hemel, seggende, ik hebbe hem verheerlijkt, Luc. 12.45. Joa. 12. vers. 23, 30, 37, 42.

c. Vr.

Bleef Jesus doe voorts binnen Jerusalem?

Ant. Neen hy: maer 's avonds na buyten gaende, quam hy des morgens vroeg wederom in de Stad: en dewijle hem hongerde, so ging hy na een Vijge-boom, dog geen vrugten daer op vindende, vervloekte hy deselvige: en leerde by dit voor-val, dat het gelove seer kragtig is, Marc. 11.14. Daerom segge ik u, alle dingen die gy biddende begeert, gelooft dat gyse ontfangen sult, ende sy sullen u geworden, Matt. 21.12, 20, 22.

c. Vra

Wat gesprek heeft de Heere met de Over-priesters en de Schrift-geleerde gehouden, als hy nu wederom binnen Jerusalem was gekomen?

Ant. Als sy hem vraegden, door wat magt hy dese dingen dede, soo vraegde hy haer, waer van daen de Doop Johannes ware, waer op sy hem niet konden antwoorden, Matt. 21.27. Sy seiden, wy weten het niet, Matt. 21.23. Marc. 11.28.

a. Vra.

Waer toe stelde de Heere haer voor de gelijkenisse van de twee Sonen die de Vader in sijn Wijngaerd sond?

Ant. Om datse gevoelen souden, dat sy waren als die Sone, die seyde, dat hy gaen soude om sijn Vader te gehoorsamen, maer hy ging niet, Matt. 21.31. Voorwaer segge ik u, de Tollenaers en Hoeren sullen u voorgaen, Matt. 21.28, 30.

a. Vra.

Waer toe stelde de Heere Jesus haer de gelijkenisse voor van de Wijngaert, en de ondankbare Land-lieden?

Antw. Om haer te overtuygen, dat sy die ondankbare Land-

[p. 513]

lieden waren, dewelke verstoten hadden Gods trouwe Dienaers, en die Gods Sone ten laetsten nog souden doden, Matt. 21.39, 40. Sy doden den Sone, Matth. 21.33, 36, 40.

b. Vr.

Waer toe stelde hy haer voor de gelijkenisse van de Bruiloft, en van de genode Gasten die niet komen wilden?

Ant. Om haer te tonen, dat de genade des Euangeliums eerst den Joden wierd aen-geboden: Maer dewijle de Joden weigerden deselvige aen te nemen, datse souden verstoten worden, ende dat de Heidenen in haer plaetse souden geroepen worden, Matt. 22.10. De Dienst-knegten uit-gaende op de wegen, vergaderden alle die sy vonden, Luc. 14.16. Matth. 22.8, 12, 13.

c. Vr.

Wat vragen zijn Christo van de Joden voor-gestelt, waer in zy hem meynden te verstricken?

Ant. De Pharizeen vraegden hem, of het geoorloft waer den Keyser schattinge te geven: de Sadduceen meynden hem te verstommen over de opstandinge der doden: de Wet-geleerde quam vragen welke het grootste gebod was in de Wet: Dog de Heere antwoorde haer alle so wel, datse beschaemt wech gingen, Matt. 22.34. De Pharizeen hoorden, dat hy den Sadduceen de mond gestopt hadde, Matth. 11.15, 16, 19, 22, 24, 33, 35, 37.

c. Vr.

Hoe antwoorde haer de Heere?

Ant. Hy eischte de Schatting-penning, en daer op vindende het Beeld des Keysers, seide hy tot de Pharizeen, geeft den Keiser dat des Keysers is, en Gode dat Godes is. Tot de Sadduceen seide hy, dat sy nog de kragt Gods, nog de Schriften en verstonden, en hy bewees de opstandinge uyt den doden. Tot de Wetgeleerde seide hy, dat de liefde het grootste Gebod was, Matth. 22.

c. Vr.

Heeft de Heere dit so laten henen gaen met en blote beantwoordinge van die vragen?

Antw. Neen hy: Maer hy vraegde haer ook, wiens Sone de Christus soude wesen: En als sy niet konden antwoorden, dewijle hy Davids Sone zijn soude, hoe dat hem dan David sijn Heere noemde: so begon hy scherpelijk haer leven te bestraffen, sprekende een veelvuldig wee over haer uit, Matth. 23.17. Wee u gy blinde Leids-lieden, Matth. 23.13, 15, 23, 27, 34.

c. Vr.

Vielder niet wat bysonders voor ontrent een arme Weduwe?

Ant. Ja het, want Jesus sittende tegen over de Schat-kiste, sag dat een arme weduwe twee kleine penningskens daer in wierp, welke gave hy prees boven al dat de Rijke hadden gegeven, Mar. 11.44. Die heeft van haer gebrek, al wat sy hadde, daer in geworpen, Marc. 12.41, 42.

[p. 514]

a. Vr.

Wat predicatie dede de Heere over Jerusalem?

Antw. Als de Discipelen aen hem toonden de vaste Gebouwen van de Stad, en van den Tempel, so voorseide hy haer sodanige tijden, dat niet eenen steen op den anderen gelaten soude worden: met eenen voorseide hy ook de vol-eindinge der Wereld, ende de voor-teykenen waer aen men den onder-gang van Hemel en van Aerde soude konnen voorsien, Matt. 24.2. Hier en sal niet eenen steen op den andren gelaten worden, Matth. 24.7, 14, 24, 32.

b. Vr.

Wat vermaninge gaf Jesus aen alle vrome, ten opsigte van de verwagtinge van het einde der Wereld?

Ant. Hy vermaende haer, datse moesten voorsigtig wesen, in waken en bidden, om van dien dag niet overvallen te worden, daer toe stelde hy ook voor de gelijkenisse van de wijse en dwase Maegden; Als mede van de Talenten, Matth. 24.44. Daerom zijt ook gy bereid, Matth. 24.45, 50, 51. Matth. 25.1, 2, 5, 7.

b. Vr.

Tot wat werken wilde de Heere, datse meest souden arbeiden?

Ant. Tot de werken van liefde en van barmhertigheyd, daerom vertoonde hy den volke, dat hy in het laetste Oordeel soodanige lieden soude den Hemel schenken, dat aen de arme lieden waren weldadig geweest: Maer dat de onbarmhertige na de Helle soude wijsen, Matt. 25.35. Komt gy gezegende, want ik ben hongerig geweest, ende gy hebt my gespijst, Matth. 25.42, 45, 46.