Dagelyckse huys-catechisatie

Van de Geboorte Jesu Christi, tot sijn openbare predicatien.
De een-en-twintigste dag.

c. Vr.

Hoe is de Messias in de wereld gekomen?

Ant. Sijn komste in de wereld is te voren bereid door de Voorlooper Johannes de Dooper, Luc. 1.76. Gy kindeken sult voor het aengesigte des Heeren voor henen gaen, om sijne wegen te bereiden, Matt. 3.3.

b. Vr.

Hoe is dese Johannes de Dooper geboren?

Ant. Als sijn Vader Zacharias als Priester in den Tempel was, soo sag hy een Engel, die hem de geboorte van Johannes voorseide; 't welk als Zacharias niet geloofde, soo wierd hy met stomheid geslagen, dewelke duerde, tot dat dit Kindeken geboren wierd,Luc. 1.20. De Engel seide, gy sult swijgen, en niet konnen spreken, Luc. 1.11, 12, 64.

c. Vra.

Waerom moest Johannes de Dooper, de Voor-looper van Jesus zijn?

Ant. Om dat hy de prophetie vervullen soude, die seid, Mal. 4. vs. 5. Siet ik sende de Propheet Elias: Johannes was dese geestelijcken Elias, soo Christus dit verklaert, Matt. 17.11, 12.

b. Vr.

Hoe veel ouder was Johannes de Dooper als Jesus?

Antw. Hy was ses maenden ouder, want in de seste maent dat Elisabeth was zwanger geweest, soo quam de Engel tot Maria, en boodschapten haer, dat sy zwanger soude worden van Jesus, Luc. 1.26.

b. Vr.

Hoe ging de geboorte van Johannes toe?

Antw. Als hy geboren was, soo was yder van de Bueren en Vrienden seer blijde: Men meinde hem Zacharias te noemen, maer sijn Vader tot nog toe stom zijnde, schreef op een Tafelken dat sijn Kinds naem Johannes moest zijn: en doe wierd Zacharias wederom sprekende, en loofde God met een seer heerlijken Lofsang, Luc. 1.

[p. 488]

a. Vr.

Hoe is het toe-gegaen met de ontfangenisse Christi?

Antw. Na dat Elizabeth, de Moeder van Johannes de Dooper ses maenden was zwanger geweest, soo is de Engel Gabriël tot de Maget Maria gekomen, die met Joseph was ondertrouwt: en heeft haer voor-seyd, datse, sonder Man te bekennen, Moeder soude werden van de Messias, Luc. 1.31. De Engel seide, siet, gy sult bevrugt worden, ende eenen Sone baren, Luc. 1.26.

c. Vra.

Hoe is dese ontfangenisse by Joseph en Maria opgenomen?

Antw. Joseph meynde dat zijn ondertrouwde Vrouw haer niet wel had gedragen, en daerom was hy van sin haer heymelijk te verlaten; Dog hy wierd door een Engel in den droom anders onderrigt: Maria vol verwonderinge en vol blijdschap zijnde, reysde na haer Nichte Elisabeth, en sprak een heerlijke Lof-sang ter eeren van dese ontfangenisse, Luc. 1.16. Maria seide, mijne ziele maekt groot den Heere, Luc. 1.39, 40. Matt. 1.19, 20, 21.

a. Vra.

Hoe is het toe-gegaen met de geboorte van Jesus?

Ant. Als Joseph en Maria, nevens andere Joden, op het gebod van de Keyser Augustus, na Bethlehem moesten reysen om beschreven te worden, soo wierden aldaer hare dagen van baren vervult, en alsoo baerde sy daer haer Kind in een Stal, om datse geringe lieden zijnde, in de Herberge geen plaetse konden hebben, Luc. 2.7. Sy baerde haren eerst geboren Sone, ende wond hem in doeken, en leyde hem neder in de kribbe, om dat voor haer-lieden geen plaetse was in de herberge, Luc. 2.1, 3, 5.

c. Vr.

Is dese geboorte sonder eenige heerlijkheid geweest?

Ant. Neen: Maer de Engelen hebben des nagts op het veld, aen eenige Herders dese geboorte bekend gemaekt, daer by doende groote beloften en Lof-sangen, Luc. 2.9. De Engel stond by haer, en de heerlijkheid des Heeren omscheense, Luc. 2.13, 14.

c. Vra

Wat Godsdienstige pligten heeft Maria ontrent dit Kindeken waer-genomen?

Ant. Sy heeft het ten agsten dage laten besnijden, en gaf hem de naem van Jesus, volgens des Engels last en voorsegginge: daer na bragt sy het in den Tempel, om het selvige den Heere voor te stellen, alwaer het van den ouden Simeon, en van andere Godsalige met groote vreugde is gesien, Luc. 2.28. Simeon nam het in zijn armen, Luc. 2.21, 22, 36, 37.

b. Vr.

Is dit Kindeken Jesus in ruste en vrede opgebragt?

Ant. Neen: want als eenige wijse Lieden uyt het Oosten, opgewekt door de verschijninge van een Sterre, dit Kindeken, als een geboren Konink, quamen soeken; en het alsoo gevonden heb-

[p. 489]

bende, met haer geschenken vereerde: Soo is Herodes (de Koning van de Romeynen gesteld over het Joodsche Land) soo ontroert geworden, dat hy voornam alle de Kinderkens te Bethlehem te vermoorden, om alsoo dit Kindeken Jesus ook om den hals te helpen, Matt. 2.3. De Koning Herodes dit gehoort hebbende, wierd ontroert, Matt. 2.1, 13.

a. Vra.

Is Herodes tot sijn oogmerk gekomen?

Ant. Neen hy, want als hy, onder schijn van dit Kindeken te willen aen-bidden, de Wijse sogt te bedriegen, soo waerschouwde God haer in een droom, datse door een ander weg na huys reisden: En als Herodes vergramt zijnde, sijn Soldaten af-sond tot dese Kinder-moord, soo was Joseph met Maria en dit Kindeken gevloden na Egypten, door een Engel hier toe in den droom opgewekt zijnde, alwaer hy is gebleven, tot dat Herodes dood was, Matt. 2.13. De Engel verscheen Joseph in den droom, en seide, staet op, neemt dat Kindeken tot u, en zijn Moeder, ende vlied na Egypten.

b. Vra.

Hoe is het voorts gegaen met dit Kindeken sijn opwasschen?

Ant. Als Jesus nu ontrent vijf jaren in Egypten was geweest, soo is hy met sijn Ouders wederom gekeert op Gods last, en woonde met haer te Nazareth, alwaer hy sig met sijn gemeynde Vader oeffende in het timmeren, en op-wiesch in alle heylige deugden en pligten, Luc. 2.52. Jesus nam toe in wijsheid, ende in groote, ende in genade by God en by de Menschen, Marc. 6.3.

c. Vr.

Is 'er niet wat bysonders in sijn kindsche jaren voorgevallen?

Antw. Ja het: want als hy twaelf jaren oud was, en dat hy met sijn Moeder was op-gegaen na Jeruzalem tot de Godsdienst, soo miste hem sijn Moeder in het weder-keeren; Dog sy vond hem na drie dagen sittende in den Tempel onder de geleerde Mannen, met wie hy, tot haer groote vewonderinge, over Goddelijke dingen disputeerde, Luc. 2.47. Alle die hem hoorden, ontsetteden haer, Luc. 2.42, 49.

c. Vr.

Hoe is 't met Johannes de Dooper gegaen?

Ant. Als hy nu groot geworden was, soo heeft hy door Goddelijke last beginnen te doopen: en heeft beginnen scherpelijk te prediken en de sonden te bestraffen: aenwijsende dat 'er nog genade was te hopen, indien de Joden sig bekeerden, en geloofden in den Messias, die hy seide nu onder haer te wesen, ende wees hem met de vinger aen, Matt. 3.12. In die dagen quam Johannes de Dooper, predikende, en seggende, bekeert u, Matth. 3.9, 10. Luc. 3.16. Joa. 1.29.

[p. 490]

b. Vr.

Wat is er bysonders in Joannes de Dooper aen te merken?

Ant. Sijn leven was seer streng en ingetogen, want hy was gekleed in vellen, en at voor sijn spijse Spring-hanen en wilden Honig: dewijle hy alsoo door Elias was afgebeeld. Hy stelde door Gods last een nieuwe Gods-dienst in, niet alleen door sijn prediken, maer ook door sijn doopen, Joa. 1.33.

b. Vr.

Hoe is Jesus tot sijn Predik-ampt getreden?

Ant. Als hy nu dertig jaren oud was, soo is hy tot Johannes by de Jordaen gekomen, om van hem gedoopt te worden; 't welk als Johannes na eenige weygeringe had gedaen, soo is de Heylige Geest als een Duyve op Jesum gevallen en een stemme is gehoort uyt den Hemel, dat God in desen Jesus sijn wel-behagen nam, De Hemelen wierden hem geopent, Matt. 3.13, 15, 17.

c. Vr.

Heeft Jesus sijn Predik-ampt aengevangen sonder eenige moeylijkheyd?

Ant. Neen hy: Want soo haest als hy gedoopt was, wierd hy van den Geest in de Woestijne gevoert; en daer wierd hy van de Duyvel getenteert op verscheide wijse, om God te versoeken, om de Wereld lief te hebben, ja selfs om den Duyvel aen te bidden: Dog hy wederstond den Duyvel door het zwaert van Gods Woord, en daer op de Duyvel wijkende, quamen de Engelen en dienden hem, Doe wierd Jesus van den Geest weg geleid in de woestijne, om versogt te worden van den Duivel, Matt. 4.1, 3, 6, 11.

b. Vr.

Wat dede de Heere Jesus terstond na dat hy uyt de Woestijne was weder-gekeert?

Ant. Na dat Johannes de Dooper verscheide heerlijke getuygenissen van hem openbaerlijk had gegeven; soo zijn Jesum eenige van sijn Disicpelen gevolgt, onder welke was ook Andreas, de Broeder van Simon Petrus, die sijn Broeder bekend maekte, datse den Messiam gevonden hadden: Dese twee nam Jesus aen tot sijn Discipelen: en korts daer na, komende in Galileen, nam hy ook Philippum en Nathanael aen, Joa. 1.42. Andreas seide, wy hebben den Messiam gevonden, Jon. 1.44, 49, 51.

a. Vr.

Heeft Jesus eenige wonderen gedaen?

Ant. Ja hy: want te Cana in Galilea ter bruyloft genood zijnde, als 'er Wijn ontbrak, soo heeft hy het Water verandert in goeden Wijn, Joa. 2.11. dit beginsel der teekenen heeft Jesus gedaen. Joa. 2.1, 3, 5.

b. Vr.

Heeft Jesus met ontsag en authoriteyt sijn dienst begonnen?

Antw. Ja hy: Want als hy op het Paesch-feest te Jerusalem

[p. 491]

in den Tempel quam, en sag, dat men daer Ossen en Schapen verkogt, etc. soo wierd hy soo yverig, dat hy met een Geessel al de Koopers en verkoopers uit den Tempel dreef, Joa. 2.15. Hy keerde de Tafelen om, Joh. 2.13, 14, 17.

c. Vr.

Hoe stond het met het geloove en leven van de Joden op dese tijd, en insonderlijk van de Kerkelijke Persoonen?

Ant. Alles was in groot verval gekomen; soo verre, dat Nicodemus de Pharizeer, een van de beste onder de Joden, des nagts tot Jesum komende, met schaemte most bekennen, dat hy de gelegentheid van de weder-geboorte en bekeeringe nog niet verstond, Joa. 3.9. Nicodemus seide, hoe konnen dese dingen geschieden? Joa. 3.1, 3.

b. Vr.

Heeft Jesus desen man in die onwetenheid gelaten?

Ant. Neen, maer hy heeft hem onderwesen in het stuk van de bekeeringe, en van het geloove, waer door men den Messiam moest aennemen, om alsoo door hem vernieuwt te worden, en zalig, Joa. 3.15. Een yegelijk die in hem gelooft, sal niet verderven, maer het eeuwige leven hebben, Joa. 3.5, 6.

a. Vr.

Hoe is het voorts met Johannes de Dooper gegaen?

Ant. Al-hoe-wel hy vele doopte, soo zijnder nogtans meer Navolgers geweest van Jesus als van Johannes, 't welk als sommige van sijn Discipelen met nijdigheid aensagen, soo heeft Johannes haer onderregt, en getoont dat dit alsoo moest wesen, Joa. 3.30. Hy moet wassen, maer ik minder worden, Joa. 3.26, 28.

b. Vr.

Hoe heeft Johannes sijn leven en dienst ge-eindigt?

Antw. Als hy Herodes (van wien hy te voren met lust was gehoort) vrymoediglijk bestraft had over sijn onkuysheid, soo heeft hem Herodes in de gevangenisse geset: Daer na, als de Dogter van Herodias gedanst had, en op Herodes eed, begeerde het hooft van Johannes de Dooper, soo is Johannes, door last van Herodes, onthalst in de gevangenisse, Matt. 14.10. Hy sond henen, en onthoofde Joannem, Matt. 11.2, 3, 5. Marc. 6.20.

c. Vr.

Wat dede Jesus als hy hoorde dat Johannes gevangen was?

Ant. Hy verliet Judea, en hy ging na Galilea; op den weg, moetende door Samaria reysen, so rustede hy ontrent Zichar, by een Water-put, alwaer de Samaritaansche Vrouw by hem quam, met welke hy soodanige redenen voerde, datse haer herte geraekt vindende, naer huys ging, en haer Burgers bekend maekte, dat de Messias daer was: Waer op de Burgers tot Jesum zijn gekomen, en van hem onderwesen, Joa. 4.31. Daer geloofdender veel meer om sijns woords wille, Joa. 4.1, 9, 16, 18, 40.

[p. 492]

b. Vr.

Wat dede Jesus daer na?

Antw. Als Jesus twee dagen by de Samaritanen, op haer versoek, was gebleven, soo quam hy wederom te Cana in Galileen, en wierd blijdelijk ontfangen; alwaer hy genas de soon van die Koninglijke Hoveling, die krank lag te Capernaum, Joa. 4.53. De Vader bekende, dat het op de selve ure was, in welke het beter met zijn kind geworden was, welke Jesus tot hem geseid hadde, u sone leeft, Joa. 4.46, 47.