Dagelyckse huys-catechisatie

Van Gideon tot Samuel.
De agtste dag.

a. Vr.

Zijn de Kinderen Israels door de verlossinge van Debora bewogen om den Heere opregtelijk te dienen?

Ant. Neen sy, maer zy zijn wederom vervallen tot haer afgoderye: Waerom ook de Heere haer gestraft heeft met de Midianiten, die haer seven jaren hebben onderdrukt, Jud. 6.1. De Heere gafse in de hand der Midianiten seven jaren.

b. Vr.

Was de onderdruckinge door de Midianiten groot?

Ant. Ja, want sy vielen alle jaer als Spring-hanen in het land Israels, en roofden al haer gewasch, so dat 'er een grote hongsersnood ontstond, Jud. 6.4. Sy en lieten geen leef-togt overig in Israël, Jud. 6.2, 3.

c. Vr.

Hoe maekten het de Kinderen Israels?

Ant. Sommige verbergden eenig koorn in de holen der aerde, maer sommige trocken ten lande uyt; gelijk onder andere ook dede Elimelech met zijn Huisvrouw Naomi, met beyde haer Sonen, die te samen vertrocken na het land der Moabiten, Ruth. 1.2. Sy quamen in de velden Moabs, ende bleven aldaer.

c. Vr.

Wat weder-varen had Naomi in den lande Moabs?

Ant. Haer beyde Sonen, Machlon, en Chiljon, getrouwt zijnde aen Orpa, en Ruth, Moabitische Wijven, zijn beyde gestorven; gelijk ook haer Man Elimelech.

b. Vr.

Is Israel niet verlost van de Midianiten?

Ant. Ja: want de Heere verwekte Gideon, die wat Tarwe stond en dorschede, om daer mede te vlugten: Ende God versterkte hem door den dauw die op het vlies viel, Jud. 6.14. De Heere seide, gaet henen in dese uwe kragt, ende gy sult Israël verlossen, Jud. 6.11, 39, 40.

c. Vr.

Wat dede Gideon?

Antw. Hy wierp Baals Altaren om verre: Hy vergaderde twee-en-dertig duysend mannen: Ende als hy hier van twee-en-twintig duysend vrees-agtige mannen, volgens Gods last, hadde na huis gesonden, en daer na ook alle die water met de mond slorpten, so behield hy maer drie hondert mannen by sig, Jud. 7.7. De Heere seide, door dese drie hondert mannen die 't water met de hand gelekt hebben, sal ik u verlossen, Jud. 6.26, 27. Jud. 7.3, 4.

c. Vr.

Hoe heeft Gideon de Midianiten overwonnen?

Ant. Hy, met sijne mannen, namen in de eene hand een Fackel,

[p. 415]

en in de andere hand een Basuyne; ende des nagts blasende yder met de Basuine, wierden de Midianiten so verschrikt, datse malkanderen al vlugtende doden, Jud. 7.22. De Heere settede het swaert des eenen tegen den anderen.

b. Vr.

Zijn de Kinderen Israels dankbaer geweest aen Gideon over dese Victorie?

Antw. Niet alle: want de Ephraimiten twisteden met Gideon, om dat hy haer niet had mede ontboden: De Mannen van Succoth en Pniel weygerden hem eenige spijse voor sijn Volk, terwijl hy de twee Midianitische Koningen vervolgde: maer andere wilden hem tot Regent maken, 't welk hy weygerde, Jud. 8.6. De Overste van Succoth seiden, is dan de hand-palme Zebah, en Tzalmuna al in uwe hand, dat wy uwen heyre brood souden geven? Jud. 8. vs. 15.16, 23.

a. Vra.

Was Israel dankbaer aen God?

Ant. Neen, want als Gideon in een goede meyninge, een Ephod gemaekt had uyt den roof, so bedreven sy daer mede afgoderije, en voorts leefden sy qualijk, Jud. 3.24. De Kinderen Israëls en dagten niet aen den Heere haren God, Jud. 8.24, 27. Jud. 9.4.

b. Vr.

Quamen de Vlugtelingen doe niet weder in haer Land?

Ant. Ja: want Naomi keerde wederom, na datse thien jaren in 't land der Moabiten had gewoond, met haer Schoon-dogter Ruth, die getrouwd was aen Boaz, by wien sy een Sone won, genaemt Obed, die de Groot-vader is geweest van David, Ruth 4 vs. 10. Boaz seide, ik aenvaerde my Ruth ter Huisvrouwe, Ruth 1. vs. 22. Ruth. 4.11, 12.

c. Vr.

Hoe geraekte Ruth aen Boaz?

Antw. Ruth, niet willende van haer Schoon-moeder Naomi scheyden, en also mede reysende naer Canaan, most van armoede gaen lesen koorn-ayren op 't veld, en so quamense op Boaz Acker, die haer kennende, belaste aen de Maeyers datse haer niet souden beletten: So bragt sy haer koorn te huys; en daer na op Boaz Dorsch-vloer komende, en by hem stillekens gaende, dede Boaz de belofte volgens Gods Wet, dat hy haer een houwelijk soude versorgen: als nu de naeste Bloed-vriend dit weygerde, so nam haer Boaz selve tot een Vrouwe, Ruth 1.2, 3.

c. Vr.

Hoe ging het na Gideons dood?

Ant. Sijn Sone Abimelech, geboren uyt een By-wijf, doode tseventig van sijne Broederen, en nam sig also de regeeringe aen: alleen zijn jongste Broeder Jotham is het ontvlugt, Jud. 9.5. Hy doode sijne Broederen, tseventig Mannen op eenen steen, Jud. 9.1, 2, 3, 4.

[p. 416]

c. Vr.

Wat dede Jotham hier tegen?

Ant. Jotham riep van den Berg Charizim de Burgeren van Zichem toe, datse so hadden gedaen, als of de bomen, niet de Olijfboom, en Wijn-stok, maer de Doorn-boom tot haer Koning gemaekt hadden; en voorseide haer, dat Sy en Abimelech malkanderen souden verteeren als een vyer; 't welk also is geschied, want twist zijnde ontstaen, heeft Abimelech de stad Zichem bedorven, en hy is van een vrouw, in 't bestormen van een Toorn, met een Molen-steen de kop gebroken, Jud. 9.53. De vrouw verpletterde zijn herssen-panne, Jud. 9.15, 23.

b. Vr.

Hoe is 't Israel voorts gegaen?

Ant. Als Thola drie-en-twintig jaer,en Jair, die dertig Sonen had, twee-en-twintig jaer, over haer geregeert hadden, so zijnse wederom tot afgodery vervallen, en tot andere groote sonden: So dat de Heere haer strafte door de Philistijnen en Amoniten, de tijd van agthien jaer, Jud. 10.6. Doe voeren de Kinderen Israels voort te doen dat quaed was in de oogen des Heeren, Jud. 10.1, 2, 4.

b. Vr.

Hoe heeft God haer verlost?

Antw. Sy schreyden tot den Heere, dog God seyde haer, datse tot haer Afgoden om hulpe souden gaen: Maer als sy baden dat hy haer nogh dit-mael wilde genadig zijn, en daer by, alsse haer Afgoden weg deden, en sig bekeerden, so wierd God bewogen om haer te verlossen, Jud. 10.14. De Heere seyde, gaet henen tot uwe Goden, dat die u hulpe doen, Jud. 10.15, 16.

c. Vr.

Hoe wierden sy verlost?

Ant. Als Israel sonder Veld-overste was, so namen sy Jephta aen, die eerst den Oorlog met redenen sogt te beslegten, tonende dat de Ammoniten geen regt hadden op het land der Kinderen Israels, datse nu drie hondert jaren hadden beseten; Maer als de Ammoniten voort gingen met den strijd, so heeftse Jephtha met een grote slag geslagen, en twintig Steden van haer ingenomen, Jud. 11.23. De Kinderen Ammons wierden t'onder gebragt, Jud. 11.5, 6, 15, 16.

a. Vr.

Is 'er ten opsigte van desen Oorlog niet wat bysonders voorgevallen in het Huysgesin van Jephta?

Ant. Ja het: want Jephtha ten strijde uyt-treckende, beloofde, dat hy in sijn geluckige weder-komste, het eerste dat hem uyt sijn Huys ontmoetede, den Heere soude een brand-offer op-offeren: Als hy nu weder-keerde, so quam sijn eenige Dochter hem eerst blijdelijk tegen, om haer Vader te verwelkomen; 't welk Jephtha seer ontstelde, meynende dat hy moest sijn belofte na komen, Jud. 12.34. Sijn dogter ging hem te gemoet., Jud. 11.30.

[p. 417]

a. Vr.

Heeft dan Jephta sijn Dogter gedood?

Ant. Dit is niet waerschijnelijk, maer na datse twee maenden haer maegdom op de bergen had beschreyd, is sy den Heere geheiligt, also dat sy niet en is getrouwt: De Dogteren des Lands quamen haer alle jaer vertroosten in dese afgesonderde staet van leven, Jud. 11.40, Sy quamen haer aenspreken vier dagen in 't jaer.

b. Vr.

Heeft Israel sig dan nu voorts onthouden van de afgoderye?

Ant. Neen: want terwijle dat sy wierden geregeert van Ezbon (die dertig sonen en dertig dogteren hadde) seven jaer: van Elon thien jaer: van Abdon (die veertig sonen, en dertig soons sonen had) acht jaer: zijnse wederom tot afgoderye vervallen, soo datse God overgaf in de hand der Philistijnen veertig jaer, Jud. 13.1. De kinderen Israels voeren voort te doen dat quaed was in de oogen des Heeren.

c. Vr.

Hoe heeft sig Israel gedragen tegen de Philistijnen?

Ant. Als nu Eli de Hooge-priester, haer Rigter was, soo trocken sy op tegen de Philistijnen, en namen de Arke Gods mede in het Leger: 't welk de Philistijnen eerst wat ontstelde, maer moed grijpende, sloegen sy onder Israel dertig duysent Man ter neder, ende namen de Arke gevangen: 't welk Eli hoorende, soo verschrikte, dat hy, zijnde een Man van negen-en-tachtig jaer, met sijn stoel agter over viel, en de neck brak, 1 Sam. 4.10. Daer vielen van Israel dertig duisent Man, 1 Sam. 4.11, 18, 22.

c. Vr.

Hoe ging het met de Arke onder de Philistijnen?

Antw. Sy bragtense in haer Tempel van den Afgod Dagon, dog als Dagon tot tweemael toe daerom was op de aerde geworpen, en dat haer Volk met twee plagen wierd geslagen, met Muysen in het Land, en met Aenbeyen aen haer lichaem; soo hebben sy goet gevonden de Arke wederom na het land Israels te senden, 1 Sam. 5.12. De menschen die niet en storven, wierden geslagen met spenen, 1 Sam. 5.4, 6.

b. Vr.

Hoe sonden sy de Arke wederom?

Ant. Na datse seven Maenden by haer geweest was, settedense op een nieuwen Wagen, die getrocken wierd van twee zoogende Koeyen, daer by doende vijf goude Muisen, en vijf goude Spenen: En alsoo gingen de Koeyen van selfs regt henen na het Land Israels, en quamen te Beth-semes aen, 1 Sam. 9.14. De wagen quam op den Acker Josua des Beth-semiters, ende bleef daer staen, 1 Sam. 6.1, 7, 12.

c. Vr.

Wat vielder te Beth-semes voor?

Ant. De Beth-semiters waren seer verblijd: De Leviten offer-

[p. 418]

den de Koeyen op het hout van dese wagen, diese in stucken kloofden: Maer als de Burgers uyt nieuwsgierigheyd in de Arke keecken, soo doode de Heere onder haer door een plage vijftig duysent en tseventig mannen: Soo dat de Arke wierd wech-gevoert na Kirjats-Jearim, ten huyse van Abinadab, 1 Sam. 6.19. De Heere sloeg onder haer, om datse in de Arke gesien hadden.

c. Vr.

Hoe heeft de Heere Israel geholpen tegen de Philistijnen?

Antw. De Heere sond sijn Engel tot Manoah, en beloofde hem een Sone, die Simpson is geweest; dese soude een Nazireer des Heeren zijn: dese nu groot wordende, begon somtijds eenige victorien op de Philistijnen te bekomen, Judic. 13.5. Hy sal beginnen Israel te verlossen uit der Philistijnen hand, Judic. 13.25.

b. Vr.

Hoe wierd die boodschap door den Engel gedaen?

Ant. De Engel des Heeren verscheen aen de Vrouw van Manoah, die onvrugtbaer was, en beloofde haer een Sone, die een Nazireer soude zijn: Als sy dit tegen haer Man vertelde, soo baden sy dat de Engel nog eens mogt verschijnen, het welke geschied zijnde, soo wilde Manoah spijse brengen, dog als hy het spijs-offer ontstak, soo voer de Engel in de vlamme op na den Hemel, Jud. 13.3, 9, 20.

b. Vr.

Wat heeft hy voort gedaen tot verlossinge van Israel?

Antw. By voor-val dat hy te Timnath, een Stad der Philistijnen, een Dogter sag die hem behaagde, soo heeft hy die getrouwt: Op de Bruyloft gaf hy sijn dertig Philistijnse Met-gesellen een raedsel uyt, siende op een Leeuw die hy had verslagen, dewelke dat beantwoordende, door middel van Simsons Vrouw, die 't haer verklaert had, soo ging Simpson na Askelon, en sloeg daer dertig Philistijnen dood, om de dertig Wissel-kleederen die hy verloren had, aen dese Met-geselen te betalen, Jud. 14.19. Hy sloeg dertig Mannen, ende nam haer gewaed, Jud. 14.6, 12. 14, 18.

c. Vr.

Wat was van dat raedsel van de Leeuw?

Antw.Als Simpson na sijn Bruid toe ging met sijne Ouders, soo ontmoete hem een Leeuw, die hy versloeg; en als hy daer na wederom langs die weg ging, soo besag hy die doode Leeuw,en bevond dat daer een zwerm Honich-byen in waren, soo nam hy een stuk Honich-raed, en ging al etende; en gaf dit ook sijn Ouders: dus ging spijse van den Eter, en soetigheyd van de sterke, Jud. 14.

b. Vr.

Nam Simpson dit van sijn Bruyd wel op datse sijn raedsel had gopenbaert?

Ant. Neen hy: maer hy ging toornig weg: daer na tot haer weder-keerende, en verstaende datse aen een ander was gegeven, soo stak hy door drie hondert Vossen, die fackels aen haer staer-

[p. 419]

ten hadden, het rijpe Koorn der Philistijnen in brand: En als de Philistijnen hier om het huys van sijn Vrouw met haer Vader verbranden, soo sloeg hy onder haer een groote slag, Jud. 15.8. Hy sloegtse den schenkel, en de heupe, Jud. 1.2, 5, 6.

b. Vr.

Hebben de Philistijnen Simpson noyt in haer geweld gekregen?

Ant. Sy vingen en bonden hem te Lechi, maer hy verbrak haer banden, en sloeg duysend man dood met een Ezels kinne-backen. Daer na in Gaza beset zijnde, droeg hy des nagts de Stads-poorten wech: Daer na meermaels gebonden zijnde, verbrak hy de banden; tot dat eyndelijk de Hoere Delila sijn hayr af-sneed, waer in sijn sterkte was, en so wierd hy gevangen wech geleyd, Jud. 16. vers 19. Sy liet hem de seven hayr-locken sijnes hooft af-scheren, en zijne kragt week van hem, Jud. 15.16. Jud. 16.3, 11, 12.

c. Vr.

Hoe is 't met Simpson afgeloopen?

Antw. De Philistijnen hebben hem de oogen uyt-gesteken, en doen malen in een Molen: Dog als sy hem in haer Tempel hadden gesteld om voor haer te spelen, (sijn hayr met sijn kragten wederom aengewassen zijnde) drukte hy de twee Pilaren tegen malkanderen, soo dat de Tempel instortede, doodende alsoo hem selven, en met hem veel duysend Philistijnen, Jud. 16.20. Die hy in zijn sterven gedood heeft, waren meer als die hy in sijn leven gedoot hadde, Jud. 16.21, 25, 27.