Dagelyckse huys-catechisatie

Van Josua tot Gideon.
De sevende dag.

b. Vr.

Heeft Israel met geduldigheyt die veertig jaer in de Woestijne voorts over-gebragt?

Ant. Neen: maer gelijk sy te voren hadden gemurmureert over het gebrek van spijs en drank, so begonden sy daer over wederom te murmureren, en ook eyndelijk over de lange reyse na Canaan: So dat God daerom vyerige Slangen sond, die haer doodlijke beten gaven, Num. 21.4. Des volks ziele wierd verdrietig op desen weg, Num. 21.5, 6.

a. Vr.

Wat raed hadden sy tegen dese Slangen?

Ant. Als sy haer sonden bekenden, so belaste God dat Moses een kopere Slange soude opregten, en die selvige aen-sagen wierden genesen, Num. 21.9. Mose maekte een kopere Slange, Joh. 3.14, 15.

[p. 408]

c. Vr.

Hadde dan Israel so een moeyelijke reyse in de Woestijne, datse daer over verdrietig wierden?

Ant. Al de moeylijkheyd quam haer van wegen hare sonden: en nog was God so genadig dat haer voeten van het gaen niet en zwollen, nog dat haer schoenen en klederen verouderden, Deut. 8. vs. 5. Uwe kleeddinge en is aen u niet veroudert, Deut. 29.5.

c. Vr.

Wanneer begonden sy eygen besittingen en landen te bekomen?

Ant. Doe de Koning der Amoniten weygerde Israel door sijn land te laten trecken, ende als hy met Soldaten haer in 't gemoed trok, so sloegen sy hem, en namen sijn land in: So deden sy ook Og, den Koning van Basan, al was hy een groten Reus: en sy namen in tsestig bemuerde Steden, Num. 21.24. Israel nam sijn land erffelijk in besittinge, Deut. 2.26, 28. Deut. 21.

c. Vr.

Hoe ging het met de Moabiten?

Ant. De Koning Balack ontbood Bileam de Tovenaer, om Israel te vloeken: Dog als God den vloek belettende, so ried Bileam datse Vrouw lieden in het Leger Israels souden senden, om haer tot af-goderye met Baal-Peor, en tot hoererye te brengen, Num. 22.7. De oudste der Moabiten quamen tot Bileam, Num. 22.12. Num. 23.23.

c. Vr.

Op wat maniere belettede God den vloek?

Ant. Als Bileam God vraegde of hy Balacks gebod soude inwilligen, so verbood hem dit de Heere: Als hy daer na evenwel henen reysde, so wierd hy op den weg van een Engel belet, Num. 22. vs. 1, 2, 7, 22.

b. Vr.

Hoe belettede dit den Engel?

Ant. Als Bileam op sijn Ezelinne reed, so drong hem de Ezelinne tegen den muer van de weg, want sy sag den Engel: Als Bileam de Ezelinne sloeg, so begon de Ezelinne te spreken, en klaegde over dit slaen: Doe sag Bileam den Engel ook; evenwel reed hy voort na Balack toe, Num. 22.22, 35.

c. Vr.

Hoe ging het, doe Bileam by Balack quam?

Ant. Bileam scheen seer af-keerig te zijn van yets te doen dat God mishaegde: Hy seyde, dat hy God niet wilde ongehoorsaem zijn, om heele huysen vol gelts: Evenwel begon hy seven Altaren te bouwen, om te sien of het vloeken soude konnen plaetse hebben: En als hy voelde dat God hem niet toe-liet te vloeken, maer dat hy Israel most zegenen, so ging hy na een andere plaetse, en boude wederom seven Altaren, om te besien of hy van daer konde vloeken: dog hoe hy sig wende, hy konde tot geen vloeken komen maer hy moest Israel zegenen So dat Balak hier over verstoord wierd, Num. 23.

[p. 409]

b. Vr.

Hoe viel het uyt in het Leger Israels?

Ant. Sy vervielen tot de afgoderije, en tot de hoererije, 't welk God so vertoornde, dat 'er vier-en-twintig duysent storven: ende dat na Gods last, alle de Overste die schuldig waren wierden opgehangen, Num. 31.16. Die plage wierd ontsteken over de vergaderinge des Heeren, Apoc. 2.14.

a. Vr.

Warender geen Godsalige die tegen dese sonden hebben ge-yvert?

Ant. Ja het: want Pinehas de Soon van Eleazar door-stak Simon een Overste, met Cosbi de Midianitische Hoere: Waer door Gods toorn stilde, en aen Pinehas beloofde God het ampt van Hooge-priester, Num. 25.11. De Heere sprak, Pinehas heeft mijn grimmigheid afgewend.

a. Vr.

Hoe ging het met het Land der Moabiten en Midianiten?

Ant. Israel heeft haer Land in-genomen, doodende vijf Koningen, en ook Bileam; nevens alle mannen, en alle beslapen vrouwen: behoudende den buyt en de maegden voor haer, Num. 31.17. Doodet al wat manlijk is, Num. 31.8, 12.

b. Vr.

Voor wie waren dese Landen, die nog aen dese zijde der Jordane lagen?

Ant. Ruben, Gad, en de halve Stamme Manasse hebben dese besittinge ontfangen, dog onder belofte, dat mannen moesten mede overtrecken om de andere Stammen aen haer besittinge te helpen, Num. 32.32. Wy sullen gerustet overtrecken, en onse besittinge sullen wy nemen aen dese zijde der Jordane.

b. Vr.

Heeft Moses dit alles nog uyt-gevoert?

Ant. Ja hy, maer nu was sijn sterf-dag gekomen: so stelde hy dan Josua in sijn plaetse, hy dede sijn laetste predicatie, hy klom op den Berg Pisga: hy sag Canaan van verre, en also storf hy op den Berg, oud zijnde hondert en twintig jaer, Deut. 34.4. Also sterf Moses, de Knegt des Heeren in den lande Moabs, Deut. 34.9. Deut. 33.1.

c. Vr.

Wat dede Josua terstond?

Ant. Hy vermaende het volk om gereed te zijn tot de over-togt over de Jordane, ende sond twee mannen uyt om Jericho te verspieden, Jos. 2.1. Josua sond twee mannen die het Land heimelijk bespieden souden, Jos. 1.11.

a. Vr.

Hoe is het met dese verspieders gegaen?

Ant. Sy quamen ter herberge by de Hoere Rahab, dog ontdekt zijnde by de Koning van Jericho, so heeftze Rahab op haer solder verborgen, en des nagts door haer venster uyt-gelaten, met verhael, van de vreese voor Israel, en met beding van verschoninge

[p. 410]

hares levens, en van de hare: Also zijn dese Mannen wederom by Josua gekomen, Jos. 2.23. De Mannen vertelden Josua, al wat haer weder-varen was, Jos. 2.3, 4, 9, 15.

c. Vr.

Wat dede Josua nu ter tijd?

Ant. Hy voerde Israel door de Jordane, die de Heere tot een drogen weg voor haer maekte, en leyde haer also in Canaan, besnijdende het volk dat nog onbesneden was: Ook Pascha houdende in het open veld, met over-jarig koorn, so dat het Manna doe op-hielt, Jos.3.16. Doe trok het volk over, tegen over Jericho, Jos. 5.3, 10, 11, 12.

b. Vra.

Nam Josua geen Steden in?

Ant. Ja hy: want hy nam terstond Jericho in, en doode alles, uytgesondert Rachab en de hoere: Verbiedende eenigen buyt te roven, maer hy wilde dat men alles soude verbranden, Jos. 6. vs. 20. De muer viel, ende 't volk klom in de stad, Jos. 6.22, 26.

b. Vr.

Op wat maniere nam hy Jericho in?

Ant. Josua gebood, dat yeder een soude een Basuyne nemen, en also blasende, ging hy eenmael daegs om de Stad: Op den sevensten dag ging hy also met het Leger sevenmael om de Stad, en doe viel de Stad-muer van Jericho om verre, en Josua nam de Stad in, Jos. 6.20, 22.

a. Vr.

Heeft sig yemand aen den verbannen Buyt besondigt?

Ant. Ja het: want Achan verbergde twee hondert silvere sickelen, een Babylonisch over-kleed, en een gouden tonge; waer over hy met de sijne is dood gesteenigt en verbrand, Jos. 6.1. Achan nam van 't verbannene, vs. 25.

c. Vr.

Hoe wierd Josua dit gewaer?

Ant. Als het volk de stad Ai meynde in te nemen, so wierdense geslagen; hier uyt verstaende dat de Heere toornig was om eenige sonde, so hebben alle Stammen het lot geworpen, en eyndelijk is Achan getroffen, die sijn dieverye heeft bekend, Jos. 7.20. Achan seide, ik hebbe also gedaen, Jos. 7.5, 13, 14.

b. Vr.

Hoe is het Achan hier over gegaen?

Antw. Na dat Josua hem tot belijdenisse van sijn sonden hadde gebragt, so hebben sy hem ende sijn Huysgesin met steenen dood gesteenigt, en een steen hoop op haer doode lichamen geworpen, Jos. 7.

c. Vr.

Wierd de victorie van Israel hier door gestut?

Ant. Doe Achan gestraft was namen sy de stad Ai met listigheyd in: en gingen also voort tot datse een-en-dertig Koningen hebben overwonnen, dodende meest alle ingesetene van Canaan, die sy overwonnen, Jos. 16.23. Also nam Josua dat Land in, Jos. 8.22.

[p. 411]

b. Vr.

Hebbense dan geen inwoonders van Canaan verschoont?

Ant. Als de Gesanten van de Gibeoniten quamen, vrede soekende, onder schijn van datse seer verre daer van daen woonden, so hebben de Overste in Israel een Verbond met haer gemaekt, sonder datse daer over God vraegden: hier door zijn de Gibeoniten in het leven gebleven, en zijn gemaekt tot Dienstknegten van Israel, Jos. 9.27. Josua gafse over tot Hout-Houwers, ende tot Water-putters, Jos. 9.4, 5, 15, 22.

c. Vr.

Wat deden de Gibeoniten om Israel te abuseren?

Ant. sy hadden oude verscheurde kleederen aen-getrocken, en hadden oude Leder-sacken met verschimmelt brood mede genomen, haer houdende, als of zy so verre woonden, dat dit also door het lange reisen was geschied, daer zy nogtans digt in Canaan woonden: hier door wierd Josua bedrogen, Jos. 9.

c. Vr.

Hoe maekt het Israel met alle dese ingenomen Landen en Steden?

Antw. Als sy nu ontrent ses jaren hier in besig waren geweest, so hebben zy, tot rust gekomen zijnde, de landen aen yder Stamme door het lot uyt-gedeeld, behalven dat men aen de Stamme Levi geen erfdeel gaf, Jos. 14.1. Dit is nu 't gene de Kinderen Israëls ge-erft hebben, Jos. 13.33.

a. Vr.

Hoe maekten het Ruben, Gad, en de halve Stamme Manasse?

Ant. Sy verreysden wederom te rugge over de Jordane, na het Land dat haer Moses had gegeven: Eer sy over de Jordane trocken, bouden sy een Altaer op den Oever; 't welk de andere Stammen horende, trocken op om tegen haer te oorlogen; maer verstaende dat het geen Altaer was om te offeren, maer alleen ter gedagtenisse, so scheiden sy in vrede, Jos. 22.26. Wy seiden laet ons een altaer bouwen, niet ten brand-offer, Jos. 22.6, 10, 27.33.

b. Vr.

Heeft Josua heel Canaan in-genomen?

Ant. Neen hy, want hy gestorven zijnde, na dat hy vijf-en-twintig jaer geregeert had, oud zijnde hondert thien jaer; so warender nog hier en daer eenige Canaaniten overig, die Israel niet had konnen verdrijven, Jos. 15.63. De kinderen van Juda konden de Jebusiten, inwoonders van Jerusalem, niet verdrijven, Jos. 16.10. Deut. 7.22.

b. Vr.

Deden de Kinderen Israels geen moeyte om de overige Canaaniten te overwinnen?

Ant. Ja sy: want Juda maekte sig eerst op, met Simeon, om malkanderen tot haer Erf-land behulpig te wesen: ende sy overwonnen Adonibesek, af houwende de diuymen van sijn handen en

[p. 412]

voeten, gelijk hy tseventig Koningen hadde gedaen, Jud. 1.3. Juda seide tot syn Broeder Simeon, trekt met my op in mijn lot. Judic. 1.6, 7.

c. Vr.

Hebben de Stammen Gods ordre gevolgt in het overwinnen der Vyanden?

Ant. Niet in alles, wat God hadde belast de Vyanden te verdelgen, dog sy maektense cijnsbaer onder haer, waer over sy van een Engel wierden bestraft, en haer wierd dit tot straffe opgeleyd, dat de Vyanden haer tot distelen en doornen souden zijn, Jud. 2.3. Sy sullen u aen de zijde zijn, en haer Goden sullen u tot een strik zijn, Judic. 2.1, 2.

a. Vr.

Hoe stond het ondertusschen met het leven van de Kinderen Israels?

Ant. So lange als Josua en de Oudste in het leven waren, die Gods wonderen hadden gesien, so leefden sy redelijk wel: maer na haer dood verviel Israel, door 't houwelijken met de Canaaniten tot afgoderie, Jud. 2.11. Doe deden de kinderen Israels dat quaet was in de oogen des Heeren, en dienden de Baalim, Jud. 2.7, 8, 10.

a. Vr.

Hoe voeren sy hier over?

Ant. God sond haer Vyanden toe; De Koning van Mesopotamien overwon haer, waer van sy na agt jaren, op haer beloofde bekeeringe, verlost wierden door Othniel, den Neef van Caleb, die Achsa sijn Dogter ten Vrouwe hadde, Jud. 2.14. Sy konden niet meer bestaen voor het aengesigte harer vyanden, Jud. 2.8, 9.

c. Vr.

Heeft Israel sig doe voortaen gewagt van dese sonden?

Ant. Neen; maer wederom tot afgoderye vervallende, zijnse gevallen in handen van Eglon de Koning der Moabiten, en dat agthien jaer lang, Jud. 3.14. De kinderen Israëls dienden den Eglon, Jud. 3.12.

b. Vr.

Wie verloste haer doe?

Ant. Othniel gestorven zijnde, so heeft de Heere Ehud verwekt, die onder schijn van tot Eglon Gods last te openbaren, hem een korten degen in sijn buyk stak, en also heeft hy Israel verlost, Jud. 3.21. Ehud stak het zwaert in zijn buik, Jud. 3.20, 30.

b. Vr.

Wachteden sy haer doe voortaen van dese sonden?

Ant. Neen: So dat na tagtig jaer ruste, de Philistijnen haer overmeesterden, van wien haer Samgar verloste, gewapent met een Ossen-stok, Judic. 3.31. Samgar sloeg ses hondert man met een Ossen-stok.

c. Vr.

Hadden de Stammen noyt oorlog tegen malkanderen?

Antw. Ja sy, want over het schenden van het By-wijf des Levijts, te Gibea Benjamins, waren de andere Stammen soo ontstelt,

[p. 413]

datse die boosdoenders tot straffe eyschten: 't welk geweigert zijnde, trocken sy tegen malkandren ten strijde, waer in de andere Stammen eerst verloren 40000 man, daer na wierd Benjamin so geslagen dat 'er maer 600 over-bleven, Jud. 20.48. Sy setteden ook alle Steden die gevonden wierden in 't vyer, Jud. 19.27. Jud. 20.13.

a. Vr.

Was Israel doe wel getugtight tot een goed leven?

Ant. Neen; maer sy voeren voort met quaed te doen, en daerom sond God tegen haer Sisera, de Veld-overste van Jabin, Koning der Canaaniten, met negen hondert ysere wagenen, die haer twintig jaer onderdrukte, Jud. 4.

b. Vr.

Hoe wierd Israel verlost?

Ant. Debora een Prophetersse en Richtersse in Israel, moedigde Barack om te samen ten strijde uyt te trecken met thien duysent mannen, waer mede sy het gantsche Leger der Vyanden versloegen, en Sisera vlugtende, wierd van Jaël met een spijker het hooft door-geslagen in sijn slaep, Jud. 4.16. Het gantsch Heir-leger van Sisera viel, Jud. 4.21.