Dagelyckse huys-catechisatie

Van Israëls Uit-togt uyt Egypten tot Josua.
De sesde dag.

c. Vra.

Wanneer is Israel uyt Egypten getrocken?

Ant. Als sy nu twee hondert en vijfthien jaer daer in gewoond hadden: En dat des nagts, als sy besig waren met het Paesch-lam te eten, welk Feest ter gedagtenisse van dese Uit-togt is ingestelt, zijnde de veerthiende dag van de maend, Exod. 12.34. Sy namen hare deeg-klompen gebonden in hare klederen , op haer schouderen, Exod. 12.4, 14, 18, 19, 22. Lev. 23.4, 5, 6.

b. Vr.

Is Israel als een arm Volk uyt-getrocken?

Ant. Ja, verarmt by haer selven, maer op Gods last leenden

[p. 402]

zy veel goude en silvere vaten, en trocken daer mede henen, Exod. 12.35. Sy hadden van de Egyptenaren ge-eischt goude vaten, ende silvere vaten, en ook kleederen, Exod. 12.36.

b. Vr.

Waer na trok al dit volk Israels?

Ant. Dit volk, sterk zijnde ses hondert duysent mannen, behalven de vrouwen, kinderen, en veel vermengt volk, zijn van God gestadig geleyd door een voor-gande Wolke, die des daegs duister was, ende des nachts ligt: En also zijnse gereyst van Rameses na Succoth, Exod. 13.21. De Heere toog voor haer, des daegs in een Wolk-colomne, en des nagts in een Vyer-colomne, Exod. 12.37, 38.

a. Vr.

Heeft Pharao dit volk vreedsaem laten trecken?

Ant. Neen: maer berouw krijgende, heeft hyse na-gejaegt met vier hondert wagenen, en hy heeftse achterhaelt by de Schelf-zee, Exod. 14.9. De Egypgenaers jaegdense na, ende agterhaeldense, Exod. 14.3, 4, 5, 6.

c. Vr.

Hoe liep dit af?

Antw. Gods Volk seer benauwt zijnde, waren op Moses seer vergramt: Dog Moses tot God om hulpe biddende, so heeft de Heere de Zee geklooft: Waer door Israel droog-voets is door-gegaen; maer Pharao haer navolgende, is met al sijn Volk voor Israel verdronken, dewijle God de wateren dede wederkeeren, Exod. 14.22. De wateren waren tot een muer, tot hare regter, en tot hare slinker-hand, Exod. 14.25, 26, 30.

c. Vr.

Hoe ging het Israel doe?

Ant. Verreysende van de Zee af, na dat sy God met een Lofsang gedankt hadden, quamen zy te Mara, alwaer sy murmureerden over de bitterheyt van het water; dog Moses maekte het soet, door een hout dat hy daer in wierp, Exod. 25.24. Doe murmureerde het volk, seggende, wat sullen wy drinken, Exod. 15, 15, 26.

c. Vr.

Wat weder-voer Gods Volk in het voort-reysen?

Ant. Sy quamen in een dorre Woestijne Sin, daer haer brood ontbrak, waer over zy murmureerden, so gaf God haer het Manna alle dage, 't welk als een kleyn zaetje 's morgens met den dauw op de aerde lag, en dat moest op-gegadert worden, Exod. 16. vs. 15. Mose seide, dit is 't brood 't welk de Heere te eten gegeven heeft, Exod. 16.3, 14, 15.

a. Vr.

Mosten zy het Manna alle morgen vergaderen?

Ant. Neen: want op den Sabbath dan mosten zy rusten, daerom gaf God daegs te voor twee dagen Manna, Exod. 16.5. Op de sesten dag sal het dobbelt zijn, Exod. 26.23.

a. Vr.

Ontbrak haer allenlijk brood?

Ant. Sy murmureerden ook over gebrek van vleesch, daerom

[p. 403]

liet God veel Quackelen op-komen, Exod. 16.13. Het geschiede aen den avond, dat daer Quackelen opquamen, die het leger bedekten.

a. Vr.

Was 'er niet wat bysonders in het Manna?

Ant. Ja: want het viel dobbelt daegs voor de Sabbath: Het viel op den Sabbath niet: het smolt als de Son daer op scheen: Het stonk als men het tot des anderen daegs bewaerde, behalven dat voor den Sabbath wierd bewaerd: en in Aarons kruike. Ende als sy t' huys quamen, so had yder so veel vergadert, als voor zijn Huis nodig was, Exod. 16.18. Die veel vergadert hadden, als sy het maten in een Gomer, had niet over, en die weynig vergadert hadde, quam niet te kort, Exod. 16.18, 19.

c. Vr.

Hoe ging het Israel nog vorders?

Ant. Te Raphim komende twisteden sy met Mose over gebrek van water, waerom die plaetse genaemt is Massa en Meriba, 't welk gestilt wierd, als Moses de Rotzsteen in 't gebergte Horeb sloeg, en dat also veel waters daer uyt voort-quam, Exod. 17.1. Daer was geen water voor het volk om te drinken, Exod. 17.5, 6. Ps. 95.8, 9.

b. Vr.

Hebben sy in het voort-reysen geen Vyand vernomen?

Ant. Ja sy: want de Amalekiten zijn haer in het agterste ingevallen, waer tegen Josua ten strijde trok, en Moses bad op den berg Horeb: Dog gemerkt dat Josua de sterkste was, so lange als Moses handen waren op-geheven in 't bidden so hebben Aaron en Hur zijn handen onderstut tot dat Amalek geslagen was, Exod. 17.11. Terwijl Moses zijn handen ophief, so was Israel de sterkste, Exod. 17.8, 12, 13, 14.

c. Vra.

Hoe stond het ondertusschen met de Vrienden van Moses Vrouw?

Ant. Jethro is met Zippora zijn Dogter met beide haer Sonen by Moses gekomen, en heeft hem raed gegeven, om door Onder-Hooftmannen het Volk beter te regeeren, Exod. 18.21. Jethro seide, siet omme onder alle der volke na kloeke mannen, Exod. 18.2.

c. Vr.

Hoe ging het al voort met Gods Volk?

Ant. Sy quamen, na dese Voictorie, by den berg Sinai, alwaer Moses op klom om Gods Wetten te ontfangen, gelijk hy na veertig dagen vastens, deselvige heeft ontfangen, het Volk gelast zijnde, wel bereid te zijn om de Wet te horen, Exod. 19.15. Hy seide tegens het volk, weest gereed tegen den derden dag, en niemand naderde tot de Vrouwe, Exod. 19.3, 9.

b. Vr.

Wat Wetten heeft God dan Moses gegeven?

Ant. God gaf hem de politijke Wetten, en Ceremoniale, nevens de ordre van het bouwen des Tabernakels: maer insonder-

[p. 404]

heyd schreef God de morale Wet der thien Geboden met sijn eyge Vinger in twee steene Tafelen, Exod. 31.18. God gaf Moses twee steene Tafelen, geschreven met de vinger Gods, Exod. 20.23.

b. Vr.

Hoe droeg sig 't Volk, terwijl Moses op den Berg was?

Ant. Sy bewogen Aaron om een gulde Kalf te maken, waer voor sy dansten en speelden, 't welk Mosesaf-komende so ontstelde, dat hy de twee steene Tafelen in stucken smeet (waerom hy daer na met nieuwe Tafelen wederom veertig dagen most vasten) en belaste dat de Leviten met zwaerden onder het Volk souden slaen, dewelke drie duysent hebben gedood, eyge Vrienden niet verschonende, Exod. 22.4. Aaron maekte een gegoten Kalf, Exod. 32.

a. Vr.

Is den Tabernakel-bouw voort-gegaen?

Ant. Ja: want als het Volk gewilliglijk veel geschenken bragten tot dit gebouw, so hebben Bazaliel, en Aholiab, vervult met Gods Geest, daer toe allerley konstige werken gemaekt; En Aaron is tot Hooge-priester gestelt met sijn Sonen, Exod. 40.17. Het geschiede in het tweede jaer, in de eerste maend, op den eersten dag der maend, dat de Tabernakel opgeregt wierd, Exod. 31. vs. 2. Exod. 28.1, 2.

b. Vr.

Was dit Gebouw na Gods wel-gevallen gemaekt?

Ant. Ja: waer van dit het teyken was, dat de Heere met een Wolke des daegs, en met een Vyer-colomme des nagts altijd over de Tabernakel was, en als Israel verreysen soude, so ligte die Wolke sig selven op, en wees den weg aen, Num. 9.17. Na dat de wolke opgeheven was, alsoo verreysden ook de kinderen Israëls, Num 9.15, 16, 18, 19.

c. Vr.

Zijn Aarons Sonen getrouw geweest in haer Priesterlijke bedieninge?

Ant. Niet alle, want Nadab en Abihu, vremt vyer brengende tot den Altaer, zijn door het vyer verslonden, 't welk Aaron lijdsamelijk aensag, Lev. 10.2. Doe ging een vyer uit van het aengesigte des Heeren, ende verteerdese, Lev. 10.1, 3, 4.

c. Vr.

Hoe maekte het Israel als sy van Sinai vertrokken?

Ant. Als sy na Pharan verreysden, so begonden sy te walgen van het Manna, begeerig zijnde om vleesch te eten: So heeft God in toornigheyd, wederom Quackelen doen opkomen in menigte, ontrent twee ellen boven de aerde een maent langh; welck vleesch nog in haer mond zijnde, so doode de Heere vele van haer voortreffelijkste Mannen, Num. 11.12. Doe voer een wind uit van den Heere, en raepte Quackelen by de Zee, Psal. 78.12.

a. Vr.

Is 'er goede vrede geweest tusschen Moses en Aaron?

Ant. Niet altijds; Want Aaron en Mirjam sijn Suster, zijn met

[p. 405]

Moses in woorden gevallen van wegen Zippora Moses Vrouw: Waer over Mirjam van God met melaetsheyd is geslagen, dog is door Moses gebed weder genesen, Num. 12.12. Moses bad, Heere laetse dog niet zijn als een doode, Num. 12.1.

a. Vr.

Is Israel altijds in de Woestijne gebleven?

Antw. Neen: Maer reysende om in Canaan te komen, heeft Moses twaelf mannen, uyt elke stam een man, uyt-gesonden om Canaan te besigtigen, waer onder ook waren Josua, Mosis Dienaer, en Caleb die nu veertig jaer oud was, Num. 13.2. De Heere seyde, sendet u mannen uyt die Canaan verspieden.

b. Vr.

Wat tijdinge bragten sy van het Land Canaan?

Ant. Als sy nu na veertig dagen wederom quamen, so getuigden Josua en Caleb dat het een seer goed Land was, waerom sy tot bewijs, een bos druyven hadden afgesneden, die sy tusschen haer beyden aen een stok droegen; maer de andere mannen seyden dat de inwoonders seer grote Lieden waren, datse seer sterke Steden hadden, en hier door wierd al het Volk so verschrikt, datse wederom na Egypten wilden reysen, Num. 14.4. Sy seiden d' een tot den anderen, laet ons een Hooft op-werpen, en weder-keeren na Egypten, Num. 13.25, 26, 32.

c. Vr.

Hoe voeren doe de Kinderen Israels hier over?

Ant. Als Moses, Aaron, Josua, en Caleb, het Volk met bidden en smeeken te vergeefs sogten te stillen: ja dat men haer daerom soude dood gesteenigt hebben, 't en ware de Heere het belet hadde: So leyde God haer tot straffe op, dat alle die boven de twintig jaer oud waren, behalven Josua, en Caleb, in de Woestijne souden sterven: En datse veertig jaer, volgens de veertig dagen der verspiedinge, in de Woestijne souden moeten blijven: De verspieders wierden dadelijk gedood door een plage, Num. 14.23. De Heere seyde, geen van die my getergt hebben, sullen dit Land sien, Num. 14.29, 34, 36.

c. Vr.

Hoe gedroeg sig het Volk over dit dreygement?

Ant. Doe wilden sy terstond gaen optrecken tegen haer Vyanden; dog als haer Moses dit af ried, en sy nogtans henen wilden, so wierdense van de Amalekiten en Canaaniten geslagen, Num. 14. vs. 12. Moses seide, en trekt niet op, want de Heere en sal in het midden van u niet zijn, Num. 14.40, 45.

c. Vr.

Waren nu de Kinderen Israels al digt aen Canaan?

Ant. Ja, maer de Heere dede haer wederom te rugge trecken, de Woestijne in, waer in sy nog agt-en-dertig jaer souden moeten om-dolen; 't welk oock schijnt onder de redenen geweest te zijn waerom dat Corah, Dathan, en Abiram, tegen Moses en Aaron zijn

[p. 406]

opgestaen, met nog twee hondert en vijftig aensienlijke Mannen, Num. 16.3. Sy seiden, waerom verheft gy u-lieden over de Gemeinte des Heeren?

b. Vr.

Hoe verging haer dese Rebellie?

Ant. Corah, Dathan, en Abiram, zijn met vrouw en Kinderen in de aerde gesonken: En die twee hondert en vijftig Mannen zijn met de hare, van het vyer verteert; 't welk, als het van het gantsche Volk met murmureeringe was aengesien, zijnde nog veerthien duysent en seven hondert van den Heere door een plage gedood: welke plage, door tusschen-komen van Aaron, nog versoend wierd, Num. 14.33. Sy voeren neder, sy, en alles wat haer was, levendig ter Hellen, Num. 16.35, 41.

c. Vr.

Hoe wierd Aaron versterkt in sijn ampt voor het ooge van gantsch Israel?

Ant. Als, op God last, yder Stamme een staf nam, en datse deselvige by een in den Tabernakel leyden, so wierd Aarons staf des anderen daegs alleen gesien, datse bloeyde, en Amandelen droeg, dewelke ook bewaert wierd, Num. 17.8. Aarons staf bloeyde voor den huise Levi, Num. 17.2, 9, 13.

c. Vr.

Wat weder-voer Israel nog bysonders in de Woestijne?

Ant. Als nu de veertig jaren ontrent om waren, so murmureerden sy wederom over gebrek van water te Zin. Waerom God belaste dat Moses en Aaron tot de Rotzsteen soude spreken, 't welk sy wel deden, so dat water voort-quam uyt de Rotzsteen; maer dewijle sy het deden met een hert, dat doe niet gelovig genoeg en was, tweemael slaende met twijffelagtige woorden; so leyde God haer tot straffe op, dat gelijk Mirjam was gestorven, sy ook also beyde in de Woestijne souden sterven, Num. 20.12. God seide tot Moses en Aaron, om dat gy lieden my niet gelooft hebt, dat gy my heiligdet voor de kinderen Israels, daerom en sult gy-lieden dese Gemeinte niet in-brengen in het Land 't welk ik haer gegeven hebbe, Num. 20.1, 2, 3, 11, 20.

a. Vr.

Is Aaron in de Woestijne gestorven?

Ant. Ja: want als sy nu tot den berg Hor gekomen waren, dewijle de Koning van Edom haer weygerde de door-togt door sijn Land, so is Aaron op dien berg gestorven, oud zijnde hondert drie-en-twintig jaer: al-vorens sijn Soon Eleazar in sijn plaetse geheyligt zijnde door Mosen tot Hooge-priester, Num. 20.26. God seide tot Mose, trekt Aaron sijne kleederen uyt, ende trekste Eleazar aen: Want Aaron sal versamelt worden tot zijnen Volcke, Num. 20.18, 28.