Dagelyckse huys-catechisatie

Van Joseph tot Moses.
De vierde dag.

a. Vr.

Hoe is het Joseph in sijn leven gegaen?

Antw. Joseph nu oud zijnde seventhien jaer, is van sijn Vader gesonden om te vernemen hoe het sijn Broeders op het Veld by Zichem al maekten: Ende daer komende, na datse hem in een put hadden geworpen, hebbense hem aen de Midianitische Koop-lieden verkocht, Gen. 37.28. Sy trocken Joseph uit den kuil, ende verkogten hem aen de Ismaelieten voor twintig Silverlingen.

b. Vr.

Was 'er niemand die dit socht te beletten?

Antw. Ja, want als de andere Broeders Joseph wilde doodslaen, so stelde sig Ruben daer tegen, en verloste Joseph van de doodt: en toelatende dat hy in de kuyl soude geworpen worden, nam voor, hem tot sijn Vader wederom te brengen, Gen. 37.20.

b. Vr.

Hoe geschiede het, datse hem verkochten?

Ant. Juda, vreesende dat sy hem nog souden doden, rade dat men hem soude verkopen, Gen. 37.26.

c. Vr.

Waerom deden dit de Broeders van Joseph?

Antw. Sy deden dit uyt nijdigheyd, om dat Jacob haer Vader Joseph wat liever had als haer: en ook so wilden sy hier door Josephs droom leugenagtig maken, Gen. 37.3. Israel hadde Joseph lief boven alle zijne Sonen, Gen. 37.4, 5.

b. Vr.

Wat droom had Joseph dan gedroomt?

[p. 391]

Ant. Hy droomde dat sijn Broeders Schoven, sig bogen voor sijn Schoof: en ook, dat de Son en de Mane voor hem bogen, Gen. 37.9. De Son, en de Maen, en elf Sterren bogen sig voor my neder, Gen. 37.7.

c. Vr.

Waerom was haer desen droom tegen de borst?

Ant. Sy voor-sagen daer uit, dat Joseph een groot Man soude worden, en dat sy alle voor hem zig souden moeten vernederen, Gen. 37.8. Sijne Broeders seiden, sult gy dan gantschelijk over ons regeeren? Gen. 37.10.

b. Vr.

Hoe sogten sy haer te ontschuldigen voor haren Vader?

Antw. Sy doden een Beest, en doopten Josephs Rok in dat bloed, en sonden dien tot haer Vader: die daer uyt oordeelde, dat Joseph verscheurt was van een wild gedierte, en daer over seer begonde te treuren, Gen. 37.33. Jacob seide, het is mijns Soons Rok, een boos gedierte heeft hem op-gegeten, Gen. 37.31.

a. Vr.

Waer wierd Joseph henen gebragt?

Ant. Na Egypten, alwaer hy verkogt wierd aen Potiphar, een van Pharaos Hovelingen, Gen. 37.28. Sy bragten Joseph na Egypten, Gen. 39.1.

b. Vr.

Hoe hielden haer Josephs Broederen by haer Vader?

Ant. Sy sogten hem te troosten, maer als Jacob bleef treurende over Joseph, so konde dat Juda niet langer sien, maer hy vertrok uit sijns Vaders huys, Gen. 38.1. Het geschiede ter selfder tijd, dat Juda van zijne Broederen aftoog, Gen. 37.35.

a. Vr.

Wat dede Juda, als hy van sijn Broederen was afgetrocken?

Ant. Juda trouwde een Canaanitische Vrouw, die genaemt was Sua, dewelke hem baerde drie Sonen, Er, Onan, ende Sela, Gen. 38.2. Juda nam Sua tot zijn Vrouw, Gen. 38.4, 5.

c. Vr.

Zijn dese Sonen van Juda getrouwt?

Ant. Ja: want Er trouwde Thamar: Maer stervende sonder kinderen, soo trouwde Onan sijn Broeders Weduwe, die oock quam te sterven. So dat Thamar soude wagten als Weduwe, tot dat Sela groot geworden was, om dan ook aen hem getrouwt te worden, Gen. 38.11. Juda seide, blijft Weduwe in u Vaders huis, tot dat mijn Sone Sela groot geworden sal zijn, Gen. 38.6, 7, 9.

c. Vr.

Heeft Thamar, dese tijd uyt-gewagt en Sela getrout?

Ant. Neen, maer als Juda uyt-stel sogt, vreesende dat ook Sela soude sterven, so leide Thamar haer Weduwe-kleed af, en dede een Hoeren kleed aen, waer in sy by den weg ging sitten, Gen. 38.14. Want sy sag dat Sela groot geworden was, en dat hy haer niet ter Vrouwe was gegeven, Gen. 38.12, 13.

b. Vr.

Wat weder-varen had sy in dese kleedinge?

[p. 392]

Ant. Juda haer Schoon-vader, haer daer siende, ende meinende dat het een Hoere was, bezwangerde haer onder belofte van een Geiten-bok, die hy haer senden soude, latende sijn Ring, Staf en Snoer, tot een pand by haer, Gen. 38.17. Juda seide, ik sal u een Geiten-bok senden, Gen. 38.18.

c. Vr.

Hoe droeg sig Juda, doe hy verstond dat sijn Schoon-dogter Thamar bezwangert was?

Ant. Hy verwees haer om verbrand te worden, maer verstaende dat hy selve de Man was, die haer verontreinigt hadde, soo sprak hy haer vry, en beschuldigde hem selven, Gen. 38.26. Juda seide, sy is regtveerdiger dan ik, daerom, om dat ik haer mijn Sone Sela niet gegeven hebbe, Gen. 38.24, 25.

b. Vr.

Hoe ging het Joseph in Egypten?

Ant. Joseph verkocht zijnde aen Potiphar, droeg sig in sijn dienst so wel, dat sijn Heer het gantsche Huisgesin aen hem vertrouwde, waer door ook veel zegens over dat Huisgesin quam, Gen. 39.4. Potiphar stelde hem over sijn huis, en al wat hy hadde stelde hy in sijn hand, Gen. 39.2, 3, 6.

a. Vr.

Bleef Joseph in desen staet?

Ant. Neen: maer als de Huisvrou van Potiphar op hem verliefde, ende als sy hem tot haer wil niet konde verlocken, so beschuldigde sy hem, dat hy haer had willen onteeren: Waer over Joseph in de gevankenisse wierd geworpen, Gen. 39.20. Josephs Heere nam hem, ende leverde hem in de gevangenisse, Gen. 39.10.

c. Vr.

Hoe konde sy Joseph dus beschuldigen?

Ant. Als sy alleen met Joseph in huis zijnde, versogt dat hy by haer wilde komen slapen, en als hy dat weigerde, en op de vlugt ging, so greep sy hem by de Mantel, en hy die verlatende, hield sy die Mantel by haer, en toonde die aen haer Man, seggende, dat sy uit vrees van verkragt te sullen worden, hadde geroepen om hulpe, en dat Joseph doe was gaen lopen, latende sijn Mantel by haer bedde, Gen. 39.

b. Vr.

Hoe ging het Joseph in het gevangen-huys?

Ant. God was so genadig over hem, dat hy wierd gesteld als Opsiender over de andere gevangene, Gen. 29.22. De Overste van 't Gevangenhuis gaf alle de gevangene in Josephs hand, Gen. 39.23.

c. Vr.

Vielder yets bysonders voor in het gevangen-huis?

Antw. Ja: de Schenker en de Backer van Pharao daer gevangen zijnde, droomden yder een droom, die Joseph haer uitleide; Ende na sijn uitlegginge wierd de Backer opgehangen, en de Schenker wierd hersteld in sijn vorige staet, op wien Joseph versogt, dat hy aen hem wilde gedenken, Gen. 40.21. Pharao dede

[p. 393]

den Oversten der Schenkeren weder-keeren tot zijn ampt, vs. 22. Maer den Oversten der Backeren hing hy op, Gen. 40.5.

c. Vr.

Wat droom had de Backer en de Schenker?

Ant. De Schenker droomde dat hy drie Wijn-ranken sag, en daer Wijn uit-perste in een Beker, die hy in Pharaos hand gaf: De Backer droomde, dat hy drie manden met Brood op sijn hooft droeg, en dat de vogelen daer uyt quamen eten, Gen. 40.

c. Vr.

Hoe leide Joseph dese dromen uyt?

Ant. Hy seyde dat de drie Ranken beduydeden drie dagen, na welke tijd de Schenker in sijn ampt hersteld soude worden: En dat de drie Korven beteekede drie dagen, na welke tijd de Backer soude worden op-gehangen, Gen. 40.

c. Vr.

Hoe stond het ondertusschen met Josephs geslagte?

Ant. Sijn Groot-vader Isaac oud zijnde hondert en tachtig jaer, die nu wel drie-en-veertig jaren blind te bedde gelegen hadde, is ontrent desen tijd gestorven, en is begraven van beide zijne Sonen, Jacob en Ezau, Gen. 35.29. Isaac gaf den geest, ende sijne Sonen, Ezau en Jacob begroeven hem, Gen. 25.38.

a. Vra.

Is Joseph in de gevangenisse gebleven?

Ant. Neen: want na verloop van twee jaren is hy door de uitlegginge van Pharaos dromen wonderlijk verlost, ende tot een groot Heer in Egypten gemaekt, Gen. 41.14. Pharao sond, ende dede Joseph haestelijk uyt den kuil komen, Gen. 41.41.

b. Vr.

Wat hadde Pharao gedroomt?

Ant. Hy droomde tot tweemael in eene nagt, dat hy seven vette, en seven magere Koeyen sag op-komen uit de Rieviere de Nijl: en dat de magere Koeyen de vette op-aten: Ook droomde hy, dat hy seven volle ayren sag, en seven dorre ayren, en dat de dorre verslonden die volle ayren, Gen. 41.4. Die Koeyen leelijk van aensien, en dunne van vleesche, aten op die seven Koeyen schoon van aensien, Gen. 41.2, 3, 7.

c. Vr.

Hoe geraekte Joseph door middel van desen droom uit het gevangen-huys?

Ant. Als Pharao de uitlegginge van desen droom wilde weten, en dat niemand van sijn wijse lieden hem die konden verklaren, so wierd de Schenker aen Joseph denkende; ende daer op wierd Joseph ontboden, om desen droom uit te leggen, Gen. 41.8. Pharao vertelde sijnen droom, maer daer en was niemant diese Pharao uit-leide, Gen. 41.9, 12, 14.

b. Vr.

Hoe leide Joseph desen droom uit?

Ant. Hy seide dat de seven vette koeyen, en de seven volle ayren beduiden seven overvloedige jaren: maer de seven magere koeyen,

[p. 394]

en de seven dorre airen, betekende seven onvrugtbare jaren die over Egypten komen souden: En daer gaf hy Pharao dese raed, dat hy in de vrugtbare jaren goede voor-raed soude opdoen, Gen. 41.29. Joseph seide, siet in de seven aenkomende jaren salder grooten overvloed zijn in den gantschen Egyptenlande, Gen. 41.26, 33, 34.

b. Vr.

Hoe nam Pharao dese uytlegginge op?

Ant. Hy geloofde dat het also soude geschieden, en daer op maekte hy Joseph tot een Overste over het gantsche Land, om het vijfde deel van het gewas in die seven jaren te vergaderen, Gen. 41.49. Alsoo bragt Joseph by een seer veel korens, gelijk het zant der Zee, Gen. 41.41, 43, 45.

c. Vr.

Is Joseph ongetrouwt gebleven in dese staet?

Ant. Neen: Maer hy nu dertig jaer oud zijnde, heeft getrouwt Asnath, de Dogter van Potiphera, Overste van On, by welcke hy gewonnen heeft twee Sonen, die hy noemde, Manasse en Ephraim, Gen. 41.51. Joseph werden twee Sonen geboren, eerder een jaer des hongers aenquam, Gen. 41.45, 46.

b. Vr.

Zijn die seven onvrugtbare jaren alleen over Egyptenland gekomen?

Ant. Neen, maer ook over andere Landen, so datse na Egypten om koorn van alle kanten aen-quamen: gelijk ook Jacob, Josephs Vader, sijn Sonen af sond na het tweede onvrugtbaer jaer, om koorn te kopen in Egypten, Gen. 42.2. Jacob seide, siet ik hebbe gehoort, dat 'er koorn in Eypten is, trecket daer henen af, koopt ons koorn van daer op dat wy leven. Gen. 41.57.

b. Vr.

Maekte sig Joseph terstond aen sijn Broeders bekend?

Ant. Neen: Maer Joseph hield zig vremt, noemde haer Verspieders, wilde in haer wederkeeren, dat Benjamin mede most komen: ondertusschen most Simeon so lange in Egypten blijven: En daer na Benjamin mede-brengende, waer voor Juda by sijn Vader borge bleef, dede Joseph sijn Beker in Benjamins sak steken, doet haer agter-halen, en als gevangene wederom komen, Gen. 42.17. Joseph settese drie dagen te samen in bewaringe, Gen. 42.7, 9, 37. Gen. 43.9, 17.

b. Vr.

Hoe maekte zig Joseph aen sijne Broederen bekend?

Ant. Als sijn Broeders hier over seer verslagen waren, en haer sonden in Josephs verkopinge begaen gevoelden, biddende Joseph om genade om haren ouden Vaders wille, so konde zig Joseph niet langer bedwingen, maer uyt-berstende in tranen, maekte zig selven aen sijn Broederen bekend, Gen. 45.4. Doe seide hy, ik ben Joseph uwe Broeder, dien gy na Egypten verkocht hebt, Gen. 44. verss. 18, 28, 34.

[p. 395]

c. Vr.

Wat is hier op gevolgt?

Ant. Als Joseph haer had gerust gesteld over die trouwlose verkopinge: en als hy verstond, dat het Pharao wel beviel, dat sijn Broeders daer waren, so sond hy wagenen, en geschenken, om sijn Vader met sijn geheele huisgesin na Egypten te doen komen, Gen. 45.18. Nemet uwen Vader, ende uwe Huisgesinnen, ende komet tot my, Gen. 45.7, 21.

c. Vr.

Hoe hield zig Jacob als hy dit hoorde?

Ant. Hy was uytermaten verblijd, en quam met al sijn Huis-gesin, bestaende in tseventig zielen, na Egypten af, oud zijnde hondert en dertig jaer, ende wierd geplaetst in het Land Gosen, Gen. 46.1. Israel verreisde met al dat hy hadde, Gen. 46.26.

b. Vr.

Hoe ging het in Egypten-land met den honger?

Ant. De Egyptenaers verkochten al wat sy hadden, om Brood te kopen, behalven de Priesters, die haer onderhoud van Pharao ontfingen; daer na gaf haer Joseph koorn om te zaeyen, maer behield over het land het vijfde deel van de inkomsten voor Pharao, ende dat voor alle volgende tijden, Gen. 47.20. Alsoo kocht Joseph het geheele land van Egypten voor Pharao, Gen. 47. verss. 17, 18, 22, 26.

a. Vr.

Bleef Jacob in Egypten?

Ant. Ja, gelijk hy daer gestorven is, oud zijnde hondert seven-en-veertig jaer, Gen. 49.33. Jacob leide zijn voeten ter neder op het bedde, en gaf den geest.

b. Vr.

Wat dede Jacob op sijn siek-bedde?

Ant. Hy dede sijne Sonen voor hem komen, als ook de twee Sonen van Joseph, ende zegende haer, en voorseide haer 't geen haer geslagte soude over-komen, Gen. 49.1. Daer na riep Jacob zijne Sonen, ende hy seide, versamelt u, ende ik sal u verkondigen 't gene dat u in de navolgende dagen wedervaren sal, Gen. 48.16.

c. Vr.

Wat geschiede na Jacobs dood?

Ant. Hy wierd, gelijk hy versogt hadde, uit Egypten gevoert, en by sijne Vaderen in Canaan begraven; Daer na, Joseph zig op nieuws met sijnen Broederen versoenende, hebben sy eenigen tijdt in goeden vrede en zegen geleeft, en eindelijk is ook Joseph gestorven, oud zijnde hondert en thien jaer: versoekende onder band van eede, datse sijn dode beenderen met haer uit Egypten souden voeren, als sy daer na souden na Canaan verreisen, Gen. 50.26. Ende Joseph storf, oud zijnde hondert ende thien jaren, ende sy balsemden hem, Gen. 47.30. Gen. 50.11.