Dagelyckse huys-catechisatie

Van Jacob tot Joseph.
De derde dag.

c. Vr.

Leefde Abraham nog, doen Ezau ende Jacob geboren wierden?

Ant. Ja hy, maer niet lange daer na is hy gestorven, oud zijnde hondert vijf-en-tseventig jaer, ende hy is in het selve graf by Sara begraven van beide sijne sonen, Isaac en Ismael, Gen. 25.8. Abraham gaf den geest, Gen. 25.9, 10.

b. Vr.

Hoe leefden Ezau en Jacob?

Ant. Jacob leefde vroom: maer Ezau leefde ongebonden, hy had lust in de jagt, en eens moede van de jagt komende, verkogt hy aen Jacob het regt van sijn eerstgeboorte, voor een schotel rood moes: waerom hy daer na Edom is geheeten, 't welk rood beteikent, Gen. 25.33. Hy verkogt Jacob zijn eerstgeboorte, Gen. 25.30. Hebr. 12.16.

c. Vr.

Hoe ging het Isaac?

Ant. Isaac van Egypten willende reisen van wegen den hongers nood in Canaan, wierd van God belast by de Philistijnen te vertoeven: Alwaer hy, seggende dat Rebecca sijn suster was, in groot gevaer quam: Dog de Koning Abimelech siende van verre dat Isaac met Rebecca malde, bestrafte hem over sijn onvoorsigtigheid, Gen. 26.10. Abimelech seide, wat is dit dat gy ons gedaen hebt? ligtelijk hadde een van desen volke by uwe Huisvrouwe gelegen, Gen. 26.1, 8.

[p. 385]

a. Vr.

Was Isaac een wel gesteld Man?

Antw. Isaac wierd gezegent in dat land, met hondertvoudige vrugten, so dat de Philistijnen hem benijden, en deden hem vertrecken. Gen. 26.27. Isaac seide tot haer, waerom zijt gy tot my gekomen, dewijle gy my hatet, ende hebt my van u wech gesonden? Gen. 26.12.

a. Vr.

Is Ezau ook getrouwt?

Ant. Ja, hy trouwde twee Cananijtische Wijven, tot droefheyd van sijn Ouders, Gen. 26.35. Dese waren Isaac en Rebecca een bitterheid des geestes.

c. Vr.

Zijn Jacob en Ezau beide lieve kinderen geweest?

Ant. Rebecca had Jacob liever; maer Isaac had Ezau liever, om dat hy geerne van sijn Wild-braed at, Gen. 25.21. Isaac hadde Ezau lief.

c. Vr.

Is tusschen dese kinderen geen onderscheyd gemaekt in hare zegeningen?

Ant. Ja: want als den ouden Isaac sijn Sone Ezau meinde te zegenen, die daerom een Wild-braed ging jagen voor sijn Vader: So trok Rebecca ondertusschen de kleederen van Ezau Jacob aen, en een spijse bereydende, maekt dat de blinde Isaac sijn Soon Jacob zegende, in plaetse van Esau, Gen. 27.28. Isaac seide, God geve u van den dauw des Hemels, Gen. 27.4.

b. Vr.

Hoe nam dit Ezau op als hy te huys quam?

Antw. Ezau dede sijn Vader verschricken over de begane misslag, en siende dat den zegen niet en was te her-roepen, begon hy luyde te schreeuwen, en dreigde Jacob sijn dood, Gen. 27.41. Ezau seide, ik sal mijn Broeder Jacob dooden, Gen. 27.28.

b. Vr.

Hoe maekte het Jacob?

Ant. Sijn Ouders sonden hem van huys na sijn Oom Laban toe, ende onderwegen des nachts rustende op het veld, sag hy een Hemels Ladder, en wierd van God vertroost door grote beloften, Gen. 28.13. De Heere seide, dit land daer gy op legt te slapen sal ik u geven, ende uwen zade, Gen. 28.5, 11.

c. Vr.

Hoe droeg hem Jacob over dese verschijninge?

Ant. Jacob ontsteld, en verwondert zijnde, dede een belofte aen God dat hy tot dank van zijn geluckige weder-komst, daer een Huys Gods soude timmeren, en de thiende van al sijn goederen aen de Gods-dienst geven, Gen. 28.21. De Heere sal my tot een God zijn, Gen. 28.16, 19, 22.

c. Vr.

Hoe ging het Jacob verder op sijn reyse?

Antw. Door een wonderlijcke bestieringe Gods, bequam hy op 't veld kennisse van Rachel sijn Nigte, en so wierd hy van sijn

[p. 386]

Oom Laban te sijnen huyse ontfangen, en bewellekomt, Gen. 29.6. Rachel de Dogter van Laban, quam met de schapen, Gen. 29.10.

b. Vr.

Hoe quam Jacob Rachel te kennen?

Ant. Rachel quam met haer Vaders Schapen aen, om die te laten drinken: Jacob wentelde de steen van de put des Drinksbaks, en so werd hy haer kennende, Gen. 29.9, 10.

a. Vr.

Wat dede Jacob in Labans huys?

Ant. Jacob nu seven-en-tseventig jaer oud zijnde, beloofde dat hy voor zijn Nigte Rachel, die schoon was, Laban seven jaren soude dienen, 't welk hy met blijdschap gedaen heeft, Gen. 29.20. Alsoo diende Jacob om Rachel seven jaren, Gen. 29.19.

b. Vra.

Trouwde doe Jacob terstond met Rachel?

Antw. Neen: want als hy meinde met Rachel te trouwen, so sag hy 's morgens, dat de schele Lea by hem lag, 't welk Laban verexcuseert hebbende op de gewoonte van dat Land, so neemt Jacob aen nog andere seven jaren ook voor Rachel te dienen, en op dese belofte trouwde hy na seven jaren ook met Rachel, Gen. 29.26. Laban seide, men doet alsoo niet hier te lande, dat men de kleynste soude uit geven voor de eerst-geboorne, Gen. 29.25, 27, 28.

b. Vr.

Heeft Jacob by dese twee Vrouwen kinderen gewonnen?

Ant. Dewijle Lea so niet bemind was van Jacob gelijk Rachel, so gaf God haer desen zegen, datse dese vier sonen baerde: Ruben, Simeon, Levi, Juda, terwijl Rachel onvrugtbaer was, Gen. 39.31. Doe nu God sag dat Lea gehaet was, opende hy hare Baermoeder, dog Rachel was onvrugtbaer, Gen. 29.32.

c. Vr.

Hoe hield haer Rachel hier over?

Ant. Rachel nijdig zijnde op haer Suster, en onverduldig tegen haer Man, gaf uit mistroostigheyd haer dienst-maegt Bilha aen haer Man, welke zwanger wordende, baerde dese Sonen, Dan en Naphtali, Gen. 30.1. Rachel seide tot Jacob, geeft my Kinderen, of soo niet, soo ben ik dood, Gen. 30.6, 8.

b. Vr.

Wat dede Lea toe?

Ant. Lea ophoudende van baren, gaf ook haer Dienst-maegt Zilpa aen Jacob, dewelke by Jacob zwanger geworden zijnde, baerde Sonen, Gad en Assur, Gen. 30.9. Doe nu Lea sag dat sy ophield van baren, gaf sy ook haer dienst-maegt Zilpa aen Jacob.

a. Vr.

Heeft Lea selve geen Kinderen meer gebaert?

Ant. Ja sy: Want als haer Soon Ruben, zijnde een knegtje van vier jaer, eenige wel-ruikende bloemtjes had geplukt, daer Rachel lust toe had, so bedong Lea daer voor, dat Jacob by haer dien nagt soude slapen, ende so wederom zwanger wordende, baerde sy haer vijfde Sone Issaschar, daer na baerde sy ook Zebulon,

[p. 387]

en haer Dogter Dina, Gen. 30.16. Lea seide tot Jacob, gy sult tot my inkomen, want ik hebbe u om loon sekerlik gehuert, Gen. 30.14.

a. Vr.

Is Rachel altijd onvrugtbaer gebleven?

Ant. Neen: maer sy ook bevrugt wordende, baerde haer Sone Joseph, Gen. 30.22. God gedagte ook aen Rachel, en verhoordese, ende opende haer Baer-moeder, Gen. 30.23, 24.

b. Vra.

Bleef Jacob nog in Labans dienst?

Ant. Als nu het tweede sevende jaer vast ten eynde liep, doe Joseph geboren wierd, en als Jacob wilde verreysen, om voor sijn eyge Huysgezin te sorgen, so bedong Laban dat hy nog ses jaren soude by hem blijven in sijn dienst, mits soude Laban daer voor aen Jacob een goede beloninge geven, Gen. 30.28. Laban seide, noemt my uitdruckelik uwe loon die ik u geven sal, Gen. 30.25, 26.

c. Vr.

Ontfing Jacob sijn bedongen loon met vriendschap?

Ant. Neen: want als Jacob voor sijn overige dienst had bedongen het gesprickelde, geplekte, en het bruine Vee onder Labans Kudden, en dat dit tot voordeel van Jacob uytviel, niet tegenstaende Labans bedriegerie, so wierden Labans Sonen vergramt, en Laban selve begon hem suer aen te sien, Gen. 31.1. De Sonen Labans seiden, Jacob heeft genomen alles wat ons Vaders was, Gen. 30.41, 42, 43. Gen. 31.2, 7.

b. Vr.

Wat dede Jacob doe?

Ant. Jacob nam voor, op het toe-stemmen van beyde sijne Vrouwen, volgens Gods last te vlugten uyt Labans huys, gelijk hy ook in stilligheyd dede, Gen. 31.18. Jacob voerde al zijn vee weg, en al zijn have, om te komen by zijn Vader Isaac, Gen. 31.4, 5, 13.

b. Vr.

Hoe hield sich Laban als hy dit verstond?

Ant. Laban, dit verstaende, heeft met'er haest in grammen gemoede Jacob na-gejaegt, dog dewijle God hem verboden hadde eenig leed aen Jacob te doen, so dede hy Jacob komende, niet anders, als dat hy klaegde over Jacobs heymelijk vlugten, waer tegen sig Jacob ontschuldigde: ende dat hy sogt na sijn afgodische beelden, dog niets vindende, is hy met vriendschap naer huys gekeert, Gen. 13.55. Laban stond des morgens vroeg op, hy kuste sijn Dogters, ende zegendese, ende Laban trok henen, ende keerde weder na zijn plaetse, Gen. 31.23.

b. Vr.

Op wat maniere zijn sy van malkanderen gescheyden?

Ant. Laban bereyde een maeltijd, en sy aten met malkanderen in vrede: daer na bedongen hebbende dat Jacob sijn Dogteren wel soude handelen, stelde hy eenige steenen, tot getuygen dat de een tot den anderen ten quade niet meer soude naderen, Gen. 31.45.

c. Vra.

Hoe ging het Jacob in sijn voort-reysen?

[p. 388]

Ant. Jacob wat getroost zijnde door het gesigte van Engelen waerom hy die plaetse noemde Mahaniam, ontfing tijdinge dat zijn Broeder Ezau hem tegen quam met vier hondert Mannen, 't welk hem seer ontstelde, Gen. 32.7. Doe vreesde Jacob seer, ende hem was bange, Gen. 32.5, 6.

c. Vr.

Wat dede Jacob in dese benauwtheyd?

Antw. Jacob nam voor eerst sijn toevlugt tot God, door een nederig en gelovig gebed; daer na bereyde hy een geschenk van sijn Vee voor Ezau: Ende eyndelijk verdeylde hy sijn huisgesin in drie troupen, op hope, so Ezau op het eene aenviel, dat de andere ontkomen souden, Gen. 32.11. Jacob seide, ô Heere rukt my uit mijns Broeders hand, Gen. 52.8, 9.

b. Vr.

Hoe maekte het Jacob vorders?

Ant. Jacob sond sijn Huisgesin en Vee des nachts over de Reviere: dog hy selve trok van dien nacht niet mede over, mogelijk om nogmaels in eensaemheid te vieriger te bidden, Gen. 32.24. Jacob bleef alleen over, Gen. 32.22, 23.

c. Vr.

Wat wedervaren had hy in sijn eensaemheid?

Ant. Daer quam de Engel des Verbonds in schijn van een Man met hem worstelen: dog Jacob merkende dat dit een Engel was, worstelde tot de dageraed toe, ende en wilde den Engel niet laten gaen, voor dat hy van hem gezegent was, Gen. 32.26. Jacob seide, ik en sal u niet laten gaen, 't en zy dat gy my zegent, Gen. 32.24. Hos. 2.5.

c. Vr.

Wat was de uitkomste van dese worstelinge?

Ant. Als Jacob den zegen door veranderinge van sijn naem Jacob in de naem Israel bekomen had, dog aen de heupe verminkt zijnde geworden, so eindigde de worstelinge met den dageraed, en Jacob noemde die plaetse Pniel, Gen. 32.30. Jacob noemde de naem dier plaetse Pniel, want (seide hy) ik hebbe God gesien, Gen. 32.27, 28.

b. Vr.

Hoe liep het af, doe Ezau by Jacob quam?

Ant. Ezau hebbende het geschenk ontfangen, so veranderde God sijn herte, ende sy hebben malkanderen in minne bewelkomt so dat Ezau versogt sijne Mannen tot Jacobs bewaringe te laten. Maer Jacob sig op Ezau niet betrouwende, excuseerde dit, en also trocken sy in vrede van malkanderen af, Jacob komende tot Zichem toe, alwaer hy een stuk lands kocht, Gen. 33.4. Doe liep Ezau hem te gemoete, en vattede hem in de armen, en omhelsde hem, en kuste hem: ende sy weenden, Gen. 33.13, 14.

c. Vr.

Hoe ging het Jacob doe hy sig by Zichem onthield?

Ant. Als Dina, nu houwbaer zijnde, de Dogteren des lands

[p. 389]

ging sien danssen, so wierdse van Zichem, de Sone van Hemor de Land-voogt geschonden: en ter Vrouwe aen hem zijnde geworden, onder conditie van dat hy met sijne Burgers besneden soude worden: so sijn Simeon en Levi in de Stad gevallen, hebben alles vermoort, en haer Susters wederom mede genomen, Gen. 34.26. Sy sloegen ook Hemor en zijnen Sone Zichem dood met de scherpte des swaerts, en sy namen Dina uit Zichems huis, Gen. 34.1, 2.

b. Vr.

Hoe nam dit Jacob op?

Ant. Jacob was toornig over deze wreedheit, en bedugt zijnde voor ongemack te sullen lijden, so verreysde hy van daer na Ephrath toe, opgewekt zijnde door Gods last, Gen. 35.3. Jacob seide, komt aen, laet ons opmaken, en optrecken na Beth-El, en ik sal daer een altaer maken den God die my antwoorde, ten dage mijner benauwtheid, Gen. 35.1, 2, 3, 6, 7.

c. Vr.

Is 'er niet bysonders voor-gevallen in dit verreisen?

Ant. Ja het: want als hy in het opbreken sijn Huisgesin gesuivert hadde van de Afgoden, so was Gods verschrickinge over het volk des lands, so dat hy in vrede verreisde: Maer eer hy te Ephrath quam, so storf eerst Debora de Voester, en daer na storf Rachel, in het Kinderbedde van Benjamin, Gen. 35.19. Alsoo storf Rachel, ende sy wierd begraven aen den weg na Ephrath, dat is Bethlehem, Gen. 35.2, 8, 18.

b. Vra.

Heeft Jacob niet meer Huis-kruissen gehad?

Ant. Ja hy: want als hy sig had te rust begeven met sijn Huisgesin, so besliep Ruben sijns Vaders By-wijf Bilha, 't welk Jacob so qualijk nam, dat hy hem op sijn dood bedde het regt van eerst-geboorte ontseide, Gen. 35.22. Ruben lag by Bilha zijns Vades by-wijf, ende Israel hoorde het, Gen. 49.34.

c. Vr.

Hoe is 't ondertusschen met Ezau gegaen?

Ant. Ezau trouwde verscheide Vrouwen, en won veel kinderen, met welke hy woonde te Seir, onder dese was Ana, die de Muil-ezelen eerst heeft gevonden: De andere Sonen van Ezau waren magtige Vorsten en Koningen, Gen. 36.