Dagelyckse huys-catechisatie

[p. 373]

De eerste avond-oeffeninge. Van Adam tot Abraham.
De eerste dag.

A. Vrage.

WIe heeft de wereld geschapen?

Ant. God Vader, Soon en Heilige Geest, Gen. 1.1. In den beginne schiep God den Hemel en de Aerde, Ps. 33.6. Door het Woord des Heeren zijn de Hemelen gemaekt, ende door den Geest zijnes monds alle haer heyr.

b. Vra.

Waer uyt heeft God dit alles geschapen?

Antw. De Heere heeft eerst een rouwe klomp uyt niet voortgebragt, en daer uyt heeft hy dan voorts alle dingen gemaekt, Gen. 1.2. De aerde was woest en ledig, en duysternisse was op den afgrond.

b. Vr.

Wat heeft God geschapen?

Ant. De Hemel, de Aerde, met alles dat daer in is, namelijk, De Engelen, de Menschen, de Son, de Maen ende de Sterren: ook alle Beesten, Planten, en Kruiden, etc. Gen. 2.1. also zijn volbragt den Hemel, de Aerde, en al haer heyr. Gen. 1.1.

c. Vr.

Heeft God ook de Duyvelen geschapen, en alle bose Beesten en Kruyden?

Ant. Ja: Maer niet in die staet daer de selvige nu in zijn: want hy heeft de Engelen goed en heylig geschapen, Joh. 8.44. Jude vs. 6. Sy hebben haer beginsel niet bewaert. Also heeft hy ook de beesten en kruiden goed geschapen, maer door den val van Adam is 'er een vloek over de aerde gekomen, die alles bedorven heeft, Gen. 3. vs. 17. De aerde zy om uwent wille vervloekt.

c. Vr.

In hoe veel tijds heeft God dit alles gemaekt?

Ant. In de tijd van ses dagen: Op de eerste dag, maekte God een rouwe klomp, en het ligt: Op de tweede, den ondersten Sterren-hemel, en de lugt: Op den derden, scheide God de Aerde van de Wateren: Op de vierde, maekte God de Ligten des Hemels. Op de vijfde, de Vogelen en Visschen: Op de sesde dag schiep God de Beesten der aerde, Gen. 1.3. God seide, daer zy ligt, ende daer werd ligt, Gen. 1.6, 9.14.

c. Vr.

Is 'er niet meer geschapen op de sesde dag?

Ant. Ja: Adam en Eva zijn doe ook geschapen: en aen Adams

[p. 374]

lichaem, uyt aerde gemaekt zijn, gaf God een ziele: en Eva maekte God uyt Adams-ribbe die hy van hem nam terwijle hy sliep, Gen. 2.7. God hadde den mensche gemaekt uit het stof der aerde, en in zijn neusgaten geblasen den adem des levens, Gen. 2.22, 23.

a. Vr.

Wat dede God op den sevensten dag?

Ant. Hy stelde den Sabbath in, volgens het exempel van sijn eigen ruste, Gen. 2.3. God heeft den sevenden dag gezegent, en dien geheiligt, Exod. 20.11. Heb. 4.4, 5.

c. Vr.

Wat moesten Adam en Eva doen?

Ant. Sy moesten den Hof Eden bouwen, en van alle bomen eten, uyt-gesondert van den boom der kennisse: Ook moesten sy kinderen voort-teelen, Gen. 2.15. De Heere God settede de mensche in den Hof Eden, om dien te bouwen, ende te bewaren Gen. 2. vs. 16, 17. Gen. 1.28.

c. Vr.

Hoe is 't Adam en Eva gegaen?

Ant. Misleyd zijnde door de listigheid des Duyvels in de Slange, hebbense Gods gebod overgetreden, Gen. 3.6. Sy nam van die vrugt, en at: sy gaf ook haren man, ende hy at, Gen. 3.1.

a. Vr.

Heeft de Duyvel hier geen straffe over gedragen?

Ant. Ja, want God seide, Gen. 3.15. Ik sal vyandschap settten tusschen u, en tusschen dese vrouwe: Ende tusschen uwen zade, ende tusschen haren zade, dat selve sal u den kop vermorselen.

b. Vr.

Wat straffe zijn haer over gekomen om dese sonde?

Ant. Sy zijn met haer geslagte gevallen onder de ellend' des doods: Ende de wereld is vervloekt geworden, Gen. 2.17. Als gy daer van eet, sult gy de dood sterven, Gen. 3.16.

b. Vr.

Hebben Adam en Eva geen bysondere straffen in dit leven moeten dragen?

Ant. Ja: Want God leyde de vrouwe op, en in haer persoon alle vrouwen, dat sy met smerten hare kinderen souden dragen en baren, en dat haer man over haer soude heerschen, Gen. 3.16. 1 Tim. 2.12. God leyde Adam en alle mannen op, dat hy een vervloekte aerde vol distelen en doornen, met arbeid soude moeten bouwen, om sijn kost te winnen, Gen. 3.17.

a. Vr.

Zijn Adam en Eva in het Paradijs gebleven?

Ant. Neen:maer God heeftse daer uytgedreven, en heeft door een Engel met een vlammig zwaert belet, dat sy daer niet wederom mogten in komen, Gen. 3.23, 24.

b. Vr.

Zijn Adam en Eva dan verloren gegaen?

Ant. God beloofde haer den Middelaer onder de naem van het zaed der vrouwen, Gen. 3.16. Het zaed der Vrouwen sal het Serpent den kop vermorselen.

[p. 375]

a. Vr.

Hoe is 't gegaen met Adams kinderen?

Ant. Adam en Eva teelden twee Sonen, Cain die genegen was den Acker te bouwen, en Abel die het Vee weide, waer van Cain Abel dood sloeg, Gen. 4.8. Cain stond tegen zijn broeder Abel op, en sloeg hem dood, Gen. 4.1, 2.

b. Vra.

Maer waerom sloeg Cain sijn broeder dood?

Ant. Hy was nijdig om dat de offerhande van Abel God aengenamer was als de sijne, Gen. 4.4. De Heere sag Abel, ende sijn offer aen, vs. 5. 1 Joh. 3.12.

c. Vr.

Hoe maekte het Cain daer na?

Ant. Hy wierd gequeld met een quade conscientie, en vlugtede van Gods aengesigt, nam sijn tijd-verdrijf met sijn Geslagte in het bouwen van Steden, en in het uytvinden van Oorlogs wapenen, van Musicale instrumenten, etc. Gen. 4.17. Hy boude een Stad, Gen. 4.13, 14, 21, 22.

b. Vr.

Hadden doe de menschen al verstand van het bouwen van huysen en Steden?

Ant. Ja, want sy leerden dit dadelijk, gelijk also onder Cains geslagte waren die de konst vonden van in yser en stael te werken, als ook die haer op musijk verstonden, Gen. 4.20.

a. Vra.

Kregen Adam en Eva geen kinderen meer?

Ant. Jase: onder andere wierd haer de vrome Seth geboren, die de vervalle Godsdienst wederom hielp herstellen, Gen. 4.25. Adam bekende zijn huysvrouwe wederom, ende sy baerde een sone, ende sy noemde zijn name Seth, vs. 26.

a. Vr.

Hoe lange leefde de menschen doe ter tijd?

Ant. Veel honderden Jaren, gelijk Adam oud was negen hondert en dertig jaer eer hy storf, en Methusalem was oud negen hondert en negen-en-sestig jaer, Gen. 5.27.

a. Vr.

Zijn alle menschen in die tijd gestorven?

Ant. Ja, behalven Henog, die van God is levendig na den Hemel op genomen, Gen. 5.21. God nam hem weg.

b. Vr.

Hoe waren doe de meeste menschen in haer leven?

Ant. Cains Nakomelingen waren seer godloos: ende door het houwelijken met dese, so wierden ook de Nasaten van den vromen Seth bedorven, Gen. 6.5. De Heere sag dat de boosheid des menschen menigvuldig was op der aerde, Gen. 6.1, 2.

b. Vr.

Wat straffe nam God hier om voor om de wereld toe te senden?

Ant. Hy wilde de gantsche wereld door een water-vloet verdrenken, Gen. 6.7. De Heere seide, ik sal de mensche, die ik gemaekt hebbe verdelgen van den aerdbodem, vs. 6.

[p. 376]

c. Vr.

Hadden de godlose niemand die haer tegen de sonde waerschouwde?

Ant. Jase, want in 't gemein so waren sy gewaerschouwt door Enoch, die God na den Hemel nam eer hy storf: In 't bysonder waerschouwde God haer door Noah, en gaf haer hondert en twintig jaer tot bekeeringe, Gen. 6.3. De Heere seide, mijn geest sal in eeuwigheid niet twisten met den mensche, dewijle hy ook vleesch is: dog zijne dagen zullen zijn hondert en twintig jaer, Gen. 5.22. Jude vs. 14. 1 Pet. 3.19.

a. Vr.

Wilde God dan alle menschen en beesten verderven door de sunt-vloed?

Ant. God wilde alle menschen, en alle vee op aerden bederven door de vloet, uytgestondert Noah met sijn vrouw, en drie sonen, Sem, Cham, en Japhet, met haer vrouwen: Als mede uytgesondert het Vee dan in de Arke ging, Gen. 6.8. Maer Noah vond genade in de oogen des Heeren, vs. 8, 19, 20. Gen. 7.13.

a. Vr.

Hoe wierd Noah met de sijne behouden?

Ant. God belaste hem dat hy een Arke soude maken, dat is, een groot Schip, om daer door bewaert te worden, Gen. 6.15. Aldus sult gy de Arke maken: drie hondert ellen zy de lengte der Arke, vijftig ellen hare breete, ende dertig ellen hare hoogte, vs. 14, 16.

b. Vr.

Wat voor beesten gingen met Noah in de Arke?

Ant. Allerley beesten, vliegende, kruypende, reyne, en onreyne: dog van de reyne, van yder soorte seven, en van de onreyne, van yder soorte twee, Gen. 7.2. Van alle reyn vee sult gy tot u nemen seven ende seven, het manneken ende zijn wijfken: maer van het vee dat niet reyn is, twee, het manneken ende zijn wijfken, vs. 3.

b. Vr.

Hoe groot was dese Sundvloed?

Ant. Den regen viel veertig dagen lang: Ook gaf de aerde water op, so lange, dat het water rees tot vijftien ellen boven de hoogste bergen, Gen. 7.19. De wateren namen gantsch seer de overhand op der aerde, soo dat alle hooge bergen die onder den gantschen Hemel zijn, bedekt wierden, Gen. 7.11, 12, 20, 21.

c. Vr.

Hoe lange duerde de vloed?

Ant. Na dat de wateren hondert en vijftig dagen gewassen waren, so stondense stil, en doe namense wederom af, so dat na verloop van een jaer de aerde wederom droog wierd, Gen. 8.3. De wateren namen af, ten einde van hondert en vijftig dagen.

c. Vr.

Hoe wierd Noah eerst gewaer dat de vloed afnam?

Ant. Na dat hy door het weder keeren van een uytgesonden rave, en duyve, nog geen sekerheid bequam, so sond hy ten tweeden male de duyve uyt, die een afgebroken olijf blat mede bragt,

[p. 377]

Gen. 8.11. So merkte Noah dat de wateren van boven den aerdbodem geligt waren, Gen. 8.7, 8.

b. Vr.

Wat dede Noah doe hy sag dat de aerde droog was?

Antw. Hy ging op Gods gebod uyt de Arke, met sijn huysgesin, en met al het vee: Ende bouwde terstond den Heere een Altaer om dank-offeren Gode op te offeren, Gen. 8.20. Noah bouwde den Heere een altaer: ende hy nam van al het rein vee, ende van al het rein gevogelte, ende offerde brand-offeren op den altaer, Gen. 8.17, 18, 19.

c. Vr.

Had Noah, of sijn Nakomelingen, niet wederom te vresen voor een sund-vloed?

Ant. Neen: Want God beloofde dit, en sette den regen-boog tot een zegel hier van, Gen. 8.21. Ik en sal voortaen niet meer al het levende slaen, gelijk ik gedaen hebbe, Gen. 8.22.

a. Vr.

Wat wetten gaf de Heere aen Noah?

Ant. God gaf hem vryheyd om beesten te eten, nog also dat hy sig van bloed te eten soude wagten: Daer by verbood God onder andere sonden, de doodslag, Gen. 9.4. Het vleesch met sijn ziele, dat is, sijn bloed, en sult gy niet eten, Gen. 9.3, 6.

a. Vr.

Ging Noah ook al voort in Heilige pligten?

Ant. Noah, die nu de Wijngaert geplant hadde, viel door den wijn tot dronkenschap en tot een schandelijke ontblotinge van sijn lichaem, Gen. 9.21. Noah dronk van dien wijn, en wierd dronken, ende hy ontbloote sig in 't midden sijner tente.

b. Vr.

Wierd ook yemand gewaer dat Noah bloot lag?

Ant. Ja, Cham sag dit, en vertelde het al spottende aen sijn broeders: maer Sem en Japhet hingen een kleed op haer schouderen, en agterwaert gaende, bedekten sy haer Vaders schaemte, Gen. 9.22. Cham sag sijns Vaders naektheyt, Gen. 9.23.

b. Vr.

Hoe hield sig Noah doe hy wacker wierd?

Ant. Hy vervloekte Cham en sijn Nasaten, en hy zegende Sem en Japhet met haer Nakomelingen, Gen. 9.25. vervloekt zy Canaan, een knegt der knegten zy hy zijn broederen, Gen.9.26, 27.

c. Vr.

Wat volkeren zijn van Noahs kinderen voortgekomen?

Ant. Alle menschen die op den aerdbodem na die tijd zijn geweest: ende in het bysonder van Sem, zijn de Israeliten af komstig: Van Cham, Canaaniten: Ende van Japhet, de Heydenen, Gen. 10.32. Van dese zijn de volkeren op der aerde verdeelt na den vloed, Gen. 10.2, 6, 21.

c. Vr.

Wiens geslagte was het magtigste en aensienlijkste?

Ant. Het geslagte van Cham: Want van hem zijn niet alleen vele volkeren voortgekomen, maer ook de eerste Insteller der

[p. 378]

Monarchie, namelijk, Nimrod, Gen. 10.10. Het beginsel zijnes Rijks van Babel, Gen. 10.9, 11.

c. Vr.

Geloofde dit geslagte aen Gods beloften wel, dat God de Wereld niet meer met water soude verdelgen?

Ant. Neen sy: want als sy een laeg land vonden, so begonnen sy een Toren te Babel te bouwen, en dat na haer voornemen, tot de lugt toe, om van geen water-vloed overstroomt te worden, en also haer selven een onsterffelijken naem te maken, Gen. 11.4. Sy seiden, kom aen, laet ons voor ons een Stad bouwen, ende een toren, diens opperste in den Hemel zy, Gen. 11.1, 2.

a. Vr.

Behaegde God dit gebouw van Babel?

Ant. Geensins: maer God verstrooyde dese Bouwers van malkanderen over de geheele Wereld, door dien hy wonderlijk haer sprake veranderde, so datse malkanderen niet meer verstonden, Gen. 11.8. Also vertrooydese de Heere van daer over de gantsche aerde, Gen. 11.1, 5, 6, 7.