Dagelyckse huys-catechisatie

[p. 364]

Het leven in de dood.
De een-en-dertigste dag.

b. Vr.

Hoe verre brengt ons het Christelijke leven?

Ant. De pligten van dit ons Christelijke leven hier in de strijdende Kerke eyndigen alleen door de dood, Apoc. 14.13. Zalig zijnse die in den Heere sterven, Gen. 49.18. Heere, ik wagte op uwe zaligheid, Esai. 38.1.

r. Vr.

Sullen alle menschen sterven?

Ant. Ja, behalve die gene, dewelke nog in het leven sullen zijn als de Heere Jesus ten oordeel sal komen, Heb. 9.7. Het is den menschen geset eenmael te sterven, 1 Cor. 15.23. 1 Cor. 15.51, 52. Siet, ik segge u een verborgentheid, wy en sullen alle niet ontslapen, maer wy sullen alle verandert worden, in een punct des tijds in een oogenblik, met de laetste basuine.

a. Vr.

Hoe komt dat alle menschen moeten sterven?

Ant. De oorsake van de dood is de sonde, Rom. 6.23. De besoldinge der sonde is de dood, Rom. 5.12. Door de sonde is de dood in de wereld gekomen, Gen. 2.17.

b. Vr.

Is dan de dood voor de gelovige een eygentlijke straffe der sonde?

Ant. Neen: want door de dood van Christus is den vloek van de dood voor de gelovige weg genomen, ende de dood is haer geworden een ingang ten eeuwigen leven, Joh. 5.24. Voorwaer voorwaer segge ik u, die mijn woord hoord, ende gelooft hem die my gesonden heeft, die heeft het eeuwige leven, ende en komt niet in de verdoemenisse, maer is uit den dood overgegaen in het leven, 1 Cor. 15 vs. 56, 57. Apoc. 14.13. Zalig zijnse die in den Heere sterven.

c. Vr.

Mag dan een gelovige wel verlangen na de dood?

Ant. Ja, so wanneer als dit verlangen ontstaet, niet alleen uit aenmerkinge van de moeylijkheden van dit leven, maer bysonder uit een lust en liefde om by den Heere te komen, 2 Cor. 5.2. In desen Tabernakel sugten wy, verlangende met onse woonstede, die uit den Hemel is, overkleed te worden, v. 8.Phil. 1.23. Ik hebbe begeerte om ontbonden te worden, en met den Heere Christo te zijn, Rom. 8.23.

b. Vr.

Is 't geen quaed teiken als men voor de dood vreest?

Ant. Neen, want de heiligste selve hebben voor de dood gevreest, Hiskia seide, Esai. 38.14. Gelijk een Krane of Swaluwe soo piepede ik: ik kirrede als een Duive, mijne oogen verhieven haer om hooge, ô Heere, ik worde onderdrukt, weest gy mijn borge, Job 18.24. Matt. 16.39. Vader is 't mogelijk, laet desen drinkbeker van my voorby gaen.

[p. 365]

c. Vr.

Waerom vreesen de gelovige voor de dood?

Ant. Om dese redenen: (1.) Om dat de dood in haer nature is een vloek der straffe van de sonde, Rom. 6.23. De besoldinge der sonde is de dood, Gen. 3.19. (2.) Om dat de dood als een wreede vyand, sonder eenig aensien, den mensche afsnijd, ende lichaem en ziel van malkander scheyd, Ps. 90.5. Gy overstroomtse, sy zijn gelijk een slaep; in den morgenstond zijnse gelijk het gras dat verandert, verss. 6, 7. (3.) Om dat de voorgaende ellenden en smerten seer bange vallen, dewijle dat de Satan dan vele tentatien verwekt, Ps. 116.3. De banden des doods hadden my omvangen, de angsten der Hellen hadden my getroffen, ik vond benauwtheid ende droefenisse, 2 Sam. 22.5. (4.) Om dat de dood ons brengt voor het Gerigte Gods, die een verschickelijk Regter is: ende dat wy ons sondig bevinden in ons selven, Hebr. 9.27. Het is den mensche geset eenmael te sterven, en daer na het oordeel, 2 Cor. 5 verss. 10. Wy moeten alle voor den Regterstoel Christi openbaer worden.

c. Vr.

Hoe souden wy ons herte konnen versterken tegen de vreese des doods?

Ant. Door dese middelen:

(1.) Wy moeten gedenken dat Christus de vloek uyt de dood heeft weg genomen door sijn dood, Heb. 2.14. Hy heeft door zijn dood, te niete gedaen den genen die het geweld des doods hadde, dat is den Duivel, vs. 15. Op dat hy verlossen soude alle de gene die met vreese des doods, al haer leven der dienstbaerheid onderworpen waren, 1 Cor. 15.54, 56, 57.

(2.) Wy moeten gedenken dat de Heere een wakend' ooge over ons heeft, selfs ook in het midden van de dood, op dat de dood ons niet hindere tot de zaligheyd, Rom. 8.38. Ik ben versekert, dat nog dood, nog leven, nog Engelen, nog Overheden, nog Magten, nog tegenwoordige, nog toekomende dingen, vs. 39. Nog hoogte, nog diepte, nog eenig ander schepsel, ons sal konnen scheiden van de liefde Gods, welke is in Christo Jesu onsen Heere, Matt. 10. vs. 28, 29, 30, 31.

(3.) Wy moeten gedenken dat de dood ons volkomentlijk verlost van alle ellenden en sonden, die ons aenkleven so lange als wy in dit leven zijn, Esai. 57.2. Hy sal ingaen in de vrede: sy sullen rusten op hare slaep-steden, een ygelijk die in zijn oprechtigheid gewandelt heeft, Apoc. 14.13. Zalig zijnse die in den Heere sterven, sy rusten van haren arbeid, Rom. 6.10. Die gestorven is, is gerechtveerdigt van de sonde.

(4.) Wy moeten gedenken dat de dood ons brengen sal tot het

[p. 366]

besit van de volle hemelsche vreugde, by onsen beminden Zalighmaker, 2 Cor. 5.1. Wy weten, dat so ons aerdsch huis deses Tabernakels gebroken word, wy een gebouw van God hebben, een huis niet met handen gemaekt, maer eeuwig in de Hemelen. Heb. 11. v. 10, 16. Phil. 1.23. Ik hebbe begeerte om ontbonden te zijn, ende met den Heere Christo te zijn.

b. Vr.

Konnen alle Christenen haer selven met dese gedagten vertroosten tegen de vreese des doods?

Ant. Neen: maer alleen de ware Gelovige, want vele hebben niet meer van 't Christendom, als de blote belijdenisse, Ps. 116.15. Kostelijk is in de oogen des Heeren de doot zijner Gunst-genoten. Joh. 5.24. Esai. 57.2. De rechtveerdige gaet in zijn rust-plaetse.

c. Vr.

Hoe moeten wy ons bereyden terwijle wy noch gesont zijn tegen de dag van onse dood?

Ant. Wy moeten dese plichten wel gebruyken:

[1.] Wy moeten tragten een vast gelove te hebben in Christum, Joh. 5.24. Die gelooft in hem die my gesonden heeft, is uit den doot overgegaen in het leven, 2 Tim. 4.7. Ik hebbe den strijd gestreden, ik hebbe het gelove behouden.

[2.] Wy moeten arbeyden om een goede conscientie te hebben, Heb. 10.22. Laet ons toegaen met een waerachtig herte, in volle versekertheit des geloofs, onse herten gereinigt zijn van de quade conscientie. Esai. 38.3. Heere gy weet dat ik voor u met een volkomen herte gewandelt hebbe.

[3.] Wy moeten ons leven aenstellen als die Burgers van den Hemel zijn, zo dat men aen onsen wandel sien kan wat wy na de dood verwagten, 2 Pet. 3.12. Verwachtende en haestende, tot de toekomste van de dag Gods. Phil 3.29. Ons burgerschap is in den Hemel.

[4.] Wy moeten ons gewennen de wereld af te sterven, en ons selven te versaken, 1 Cor. 7.30. Die blijde zijn, als niet blijde zijnde: ende die kopen, als niet-besittende. Gal. 6.14. Ik ben de werelt gekruist, en de werelt is my gekruist.

c. Vr.

Hoe sullen wy kragtiglijk konnen bewogen worden, om dese voorbereidinge tot de dood wel te maken?

Ant. Dit sullen wy konnen doen door dese middelen:

[1.] Wy moeten dikwils, ja gestadig gedenken aen onse sterffelijkheyt, ende hoe haest en onverwagt de doot ons soude konnen aentreffen, Ps. 90.12. Leert ons onze dagen tellen, dat wy een wijs herte bekomen. Jac. 4.13, 14.

[2.] Wy moeten ons de dood als gemeinsaem maken door 't opmerkelijk gesigte van 't sterven van andere menschen, Eccl. 7.2. 't Is beter te gaen in het klaeghuis, dan te gaen in het huis der maeltijden. 1 Cor. 15.31. Ik sterve alle dage.

[p. 367]

[3.] Wy moeten de ydelheid en sondigheid van de wereld wel leeren verstaen, op dat wy 't herte daer van leeren aftrecken, Eccl. 7.2. Ydelheit der ydelheden, het is al ydelheid. Mat. 16.26. Wat batet de mensche, so hy de gehele werelt wint, ende schade lijd aen sijn ziele.

[4.] Wy moeten ons dit altijd levendig voor oogen stellen, dat aen de uure des doods een eeuwigheyt hangt: dat als ons leven voor Gods Gerigte moet komen, en dat na de doot geen tijd van versoeninge of van genade is te vinden voor die niet wel en komen te sterven, Eccl. 10.11. Wetet dat God om alle dese dingen u sal doen komen voor het gerichte. 2 Cor. 5.10.

c. Vr.

Hoe moeten wy ons bereyden tegens de krankheden?

Ant. Dan moeten wy dese pligten wel besorgen:

[1.] Wy moeten onse tijdelijke saken na vermogen in so een staet stellen, dat na onse dood geen moeylijkheden voorvallen, Esai. 38.1. Geeft bevel aen uwen huise, want gy sult sterven.

[2.] Wy moeten onse kinderen en huysgenoten goede vermaninge geven, 1 Reg. 2.2. David seide, ik ga henen in den weg der gantscher aerde: so zijt sterk, en weest een man. v. 3. En neemt waer de wacht des Heeren uwes Gods. Gen. 49.1. Jacob riep alle sijn Sonen.

[3.] Wy moeten ons met alle menschen na mogelijkheyt versoenen, want willen wy in vrede tot God gaen, so moeten wy in vrede van de werelt scheyden, Matth. 6.15. Indien gy de menschen hare misdaden niet en vergeeft, so en sal ook uwe Vader uwe misdaden niet vergeven. Matth. 18.35.

[4.] Wy moeten onsen staet met God wel soeken te stellen, om also een zalige sterf-dag te hebben, Apoc. 14.13. Zalig zijnse die in den Heere sterven. Esai. 30.1, 2, 3. 2 Cor. 5.21. Wy bidden u, laet u met God versoenen.

c. Vr.

Wat moet men doen om de ziele in een goede staet te stellen?

Ant. Dan moeten dese bewegingen des herten in ons zijn:

[1.] Ons herte moet verbrijselt en nederig zijn voor God, Ps. 51.19. De offeranden Gods zijn een gebroken Geest. Ps. 38.5. Esai. 38.14. Gelijk een Krane of Swalluwe, also piepede ik, ik kirrede als een Duive, Mijne oogen verhieven haer om hoge: O Heere, ik worde onderdrukt: weest gy mijn borge.

[2.] Ons herte moet gelovig wesen, en vertrouwend' op Christum de Vorst des levens, 2 Tim. 4.7. Ik hebbe het gelove behouden. Prov. 14.32. De rechtveerdige vreest niet, selfs in het midden des Doods.

[3.] Ons herte moet lijdsaem wesen, om gewilliglijk te dragen de benauwtheden des doods, Rom. 8.37. In desen allen zijn wy meer als overwinners, door hem die ons liefgehad heeft. 1 Pet. 4.19.

[p. 368]

Matt. 7.9. Ik sal des Heeren gramschap dragen, want ik hebbe tegens hem gesondigt.

[4.] Ons herte moet vreugdig wesen in sekere hope van de aenstaende saligheyd, Ps. 36.9. Daerom is mijn herte verblijd, ende mijn eere verheugt haer: ook sal mijn vleesch seker wonen, Gen. 49.18. Op uwe saligheid wagte ik, Heere!

b. Vr.

Hoe sullen wy ons herte konnen tot soo een verbrijseltheid bewegen?

Ant. Door dese middelen:

[1.] Ondersoekt op het nauwste uwe sonden aen Gods Wetten, en bemerkt u verdoemelijkheyd, Ps. 38.5. Mijne ongerechtigheden gaen over mijn hooft, als een sware last zijnse my te swaer geworden. Ps. 130.3. Wilt gy de sonden toerekenen, wie sal bestaen?

[2.] Ontbied Godsalige mannen, ontdekt u herte voor haer, en geeft haer de authoriteyt om tot u vrymoediglijk te spreken, Jac. 5.14. Is iemand krank onder u, dat hy tot hem roepe de Ouderlingen der Gemeinte, Jac. 5.16. Ps. 141.5. De regtveerdige sla my.

[3.] Overdenkt waer na toe u de dood sal leyden, hoe groot, en nauwsiende de Regter is, voor wiens oogen gy moet verschijnen, Heb. 4.13. Daer is geen schepsel onsigtbaer voor hem: maer alle dingen sijn naekt en geopent, voor de ogen der genen met welke wy te doen hebben, 1 Cor. 4.5. Hy sal openbaren de raedslagen des herten.

[4.] Gelooft sekerlijk, dat gy op u eyge werken niet sult konnen bestaen: maer dat gy alles uyt onverdiende genade sult moeten bekomen, Ps. 143.2. En gaet niet in 't gerigte met uwen knegt, want niemand die leeft en sal voor u aengesigte rechtveerdig zijn, Job. 9. vs. 3. Soo hy lust heeft om met my te twisten, niet een uit duisent sal hy hem beantwoorden.

b. Vr.

Hoe sullen wy dan best ons gelove ondersteunen?

Ant. Door dese middelen:

[1.] Wy moeten dan gedenken dat de Heere gekomen is om sondaren tot hem te roepen, en zalig te maken, Matt. 11.28. Komt herwaerts tot my alle die vermoeit ende belast zijt, ende ik sal u ruste geven, Rom. 5.20. Waer de sonde is meerder geweest, daer is de genade overvloediger geworden.

[2.] Wy moeten herdenken aen onse voorgaende ondervindinge van Gods gunste aen onse ziele, en daer uyt hope nemen, Rom. 5. vs. 4. De bevindinge geeft hope, Ps. 90.1. Gy zijt ons een toevlugt geweest van geslagte tot geslagte.

[3.] Wy moeten ons herte ondersoeken, of wy ook alle eigen gerechtigheid en vertrouwen op eyge werken versaken, en ons alleen op Christi gerechtigheyd verlaten, Phil. 3.9. Dat ik bevonden

[p. 369]

worde in hem, niet hebbende mijne eigen regtveerdigheid die uyt de wet is, maer die door 't gelove Christi is. Esa. 64.6. Alle onse geregtigheden zijn als een dreckig kleed.

(4.) Wy moeten vernemen, of in ons zy een hertelijke begeerte om door Christum behouden te worden, ende om by hem te zijn, Matth. 5.6. Zalig zijn die hongeren en dorsten na de geregtigheit. Ps. 42.2. Mijn ziele dorst na den levenden God, 2 Cor. 5.2.8.

c. Vr.

Waer door moeten wy onse lijdsaemheid ondersteunen in de uyre des doods?

Antw. Door dese middelen:

(1.) Wy moeten ons Gods gebod voorstellen, Jac. 1.4. De lijdsaemheid hebbe een volmaekt werk. Luc. 21.19. Bezit uwe zielen in lijdsaemheid.

(2.) Wy moeten dan overwegen hoe hardelijk andere Christenen de dood hebben besuert, Hebr. 11.37. Sy zijn gesteenigt geworden, en in stucken gesaegt, Jac. 5.18.

(3.) Wy moeten gedenken dat dit lijden is het laetste lijden dat wy sullen uytstaen, ende dat daer op een eeuwig verblijden volgen sal, Apoc. 21.4. God sal alle tranen van haer oogen af-wisschen, ende dood en sal niet meer zijn: nog rouwe, nog gekrijt, nog moeite en sal meer zijn: want de eerste dingen zijn weg gegaen, 1 Cor. 15.26. De laetste vyand is de dood.

b. Vr.

Hoe sullen wy op ons dood-bedde vast en levend' konnen behouden de hope van het salige leven?

Antw. Wy moeten dese middelen daer toe gebruyken:

(1.) Wy moeten ons gelove door de Heylige Schrift meer en meer vast maken, op onsen Middelaer Jesum Christum, Hebr. 11.1. Het gelove is een vasten grond der dingen die men hoopt. Job 19. vs. 25. Ik weet dat mijn Verlosser leeft.

(2.) Wy moeten ons leven ondersoeken, en als wy daer in opregtigheid bevinden, so moeten wy daer uyt besluyten dat de Heere ons heeft beginnen te bereyden tot den Hemel, Ps. 32.2. Welgeluksalig is de man in wiens geest geen bedrog woont. Psal. 15.2. Esai. 38.3. Gy weet Heere, dat ik met een volkomen herte voor u gewandelt hebbe.

(3.) Wy moeten op Christum sien, en op sijn opstandinge uyt den doden, waer in hy het Hooft is, en wy de Ledematen, so dat daer door onse hope op een salige opstandinge vast gaet, 1 Pet. 1.3. Gelooft sy de God en Vader onses Heeren Jesu Christi, die na zijn groote barmhertigheit ons heeft wedergeboren tot een levende hope, door de opstandinge Jesu Christi uyt den doden, 1 Cor. 15.20. Christus is opgewekt uyt den doden, ende is de eersteling geworden der gener die ontslapen zijn.

[p. 370]

(4.) Wy moeten op de kragt van het Genaden-verbond ons vertrouwen, 't welk kragtiger beloften heeft voor boetveerdige sondaers, om haer te behouwen, als de dreigementen des Wets zijn om haer te verdoemen, Matth. 22.32. Ik ben de God Abrahams, ende de God Isaacs, ende de God Jacobs. Joh. 14.6. Jesus seide, ik ben de weg, de waerheid, ende het leven.

a. Vr.

Hoe eyndigt dan een godsalige Ziele de pligten van dit leven?

Ant. De gelovige stervende, verwisselt het leven der godsaligheid, met het leven der zaligheid in den Hemel, 1 Pet. 1.9. Verkrijgende het eynde des geloofs, namentlijk, de zaligheid der zielen.