Dagelyckse huys-catechisatie

Het leven in reformatie.
De negen-en-twintigste dag.

a. Vr.

Is het niet genoeg dat men sig eens bekeert heeft tot den Heere?

Antw. Neen: want dewijle wy dagelijks onse sonden hebben, soo moet het werk der bekeeringe ons dagelijks werk wesen, Jer. 3.1. Keert weder tot my, spreekt de Heere, Col. 3.5. Doodet uwe leden die op der Aerde zijn, Rom. 8.13.

b. Vr.

Waerom moet dese gedurige bekeeringe en Reformatie plaets hebben?

Antw. Dewijle het verval in sonden somtijds seer groot is, en sig seer wijd uytspreyd, so moet de Reformatie gaen over Land en Kerke, en over yder particulier Christen, Jer. 6.10. Laet u tugti-

[p. 352]

gen Jerusalem, Hos. 5.15. Luc. 13.5, 9. Soo gy u niet en bekeert, gy sult alle te gelijk vergaen.

c. Vr.

Waer over moet de reformatie gaen?

Ant. Niet alleen over de Leere, maer oock insonderheyd over het leven, Esa. 1.16. Wasschet u, reinigt u, doet de boosheyd uwer handelingen van voor mijne oogen weg, laet af van quaed doen, Apoc. 3.19. Esa. 4.4.

a. Vr.

Na wat regel moet men Land en Kerke reformeren?

Ant. Na den regel van Gods Woord, Mal. 4.4. Gedenkt der Wet Mose, 2 Chron. 34.15. Jer. 23.32. Ik wil aen die gene die valsche droomen propheteren.

c. Vr.

Moet men sig niet reguleren na de gewoonte der Kerken, op dat men niet wat nieuws schijne in te voeren?

Ant. Als de gewoonte van de oude Kerke, of van andere Kerken schriftmatig is, dan mag men daer op wel sien, maer anders kan de selvige geen regel wesen, Matt. 15.9. Te vergeefs eert men God met leeringen die geboden van menschen sijn, 1 Cor. 4.6. Ezec. 43.8. Men moet zijn eigen dorpel niet stellen aen Gods dorpel.

b. Vr.

Wie moet in desen deele meest yveren?

Ant. De Dienaers Christi, de welke door leere, door haer leven, en door alle haer vermogen, het werk van reformatie seer moeten behertigen, Esai. 62.6. O Jerusalem, ik hebbe wagters op uwe mueren gesteld, die geduriglijk, al den dag, en al den nagt niet en sullen swijgen, Jer. 3.15. 2 Tim. 4.2. Houd aen, dreigt, bestraft, vermaend, tijdlijk, ende ontijdlijk.

c. Vr.

Hoe bevinden sig de Mannen Gods als sy in dit werk besig zijn?

Antw. Die het wel meinen met de saken Gods sullen van yver branden, en menigmael veel te verre schijnen te gaen, in het oordeel van die soetvoerige Lieden, Ps. 69.10. Den yver van u Huis heeft my verteert, 2 Cor. 5.13, 14. Ps. 119.136. Mijne oogen vlieten van tranen.

b. Vr.

Is het geoorloft so seer driftig te zijn en yverig om het volk tot een goed en beter leven te brengen?

Ant. Het is niet alleenlijk geoorloft, maer het is ook ten hoogsten noodig, sal men tot een vrugtbaer eynde komen, Rom. 12.11. Zijt niet traeg in 't beneerstigen, zijt vierig van geeste, Gal. 4.18. In het goede te yveren is altijd goed, Apoc. 3.16.

c. Vra.

Waer door konnen de Predicanten veel goeds doen tot noodige reformatie?

Ant. Door dese middelen:

[1.] Door haer exemplaer leven in uytmuntende godsaligheyd,

[p. 353]

Zach. 12.8. Het huis Davids sal als Goden zijn, 1 Tim. 4.12. Weest een voorbeeld den geloovigen.

(2.) Door haer kragtige gebeden, voor den welstand des volks na lichaem en ziele, Joel 2.17. Laet de Priesters des Heeren weenen tusschen het Huis, en tusschen den Altaer. Jer. 13.17. Mijne ziele sal in verborgene plaetse weenen, Jer. 33.3.

[3.] Door haer vriendelijke, en stigtelijke besoekinge en t' samensprekingen, Paulus seide, Act. 20.20. Ik hebbe u geleert in het openbaer en by de huisen, vs. 31. Nagt en dag, 1 Tim. 5.1, 2.

[4.] Door haer kragtige Predicatien die de conscientie raken met alle beweeglijkheyd des herten de selve voorstellende, en toepassende, Ezech. 6.11. Soo seid de Heere, slaet met uwe hand, ende stampt met uwen voet, ende segt, Ag! over alle grouwelen der boosheden van het huis Israëls, Mal. 3.8.

[5.] Door een bewegelijke voor-stel, en aendringen van Gods Verbond, Jos.24.22. Josua seide tot den volke, gy zijt getuigen over u selven, dat gy den Heere verkooren hebt om hem te dienen, vs. 26.27. Deut. 26.17, 18, 19.

[6.] Door de herstellinge en goede oeffeningen van de Kerkelijke discipline, 1 Tim. 5.20. Die sondigen bestraft in tegenwoordigheid van alle, op dat ook de andere vrese mogen hebben, 2 Thess. 3. vers. 14. Cant. 2.15. Vangt de vossen, en de jonge vossen die den wijn-berg bederven.

b. Vr.

Moet dit werk van Reformatie alleen blijven leggen tot laste van de Predicanten?

Ant. Neen, maer hier moeten ook de Overigheden haer pligt waer-nemen, Esai. 49.23. Koningen sullen uwe Voedster-heeren zijn, Ps. 2.10. Diend den Heere gy Koningen, Esa. 60.10.

c. Vr.Wat staet de Overheden te doen om 't land te reformeren?

Ant. Haer pligten moeten insonderheyd besig zijn om dese sonden te weeren:

[1.] De afgoderijen moeten sy uytroeyen, want daer door word het land vervloekt gemaekt, Exo. 32.20. Moses verbrande het Kalf. 2 Reg. 10.27. 2 Chron. 11.15. 2 Reg. 18.4. Hiskia verbrande de Slange, die Israël gerookt hadde.

[2.] De ontheiliginge van Gods naem, en van Gods Rust-dag moeten sy met alle mogelijkheid tegen-staen, want daer in word de toorn Gods onsteken tegen het Land, Jer. 23.10. Het land treurt van wegen den vloek, Jer. 17.27. Dat 'er geen lasten op den Sabbath gedragen worden door de poorten.

[3.] Onderdruckingen van weduwen en weesen, en van andere arme lieden moeten sy weeren, want die sonde maekt dat een

[p. 354]

gantsch Volk word geplaegt, Jer. 5.28. De recht-sake en rechten sy niet, selfs der rechtsake der weesen, nogtans zijn sy voorspoedig, ook en oordeelen sy het recht der nootdruftigen niet, vers 20. Soude ik over die dingen geen besoekinge doen, spreekt de Heere? Soude mijn ziele haer niet wreken aen so een volk als dit is? Ezech. 45.9.

(4.) Wellustigheden en overdadigheden in maeltijden, en in andere voor-vallen moeten de Overigheden niet dulden, want die sonden verderven ook het land, so sprak de Propheet tot die wellustige lieden, Esa. 3.25. Uw mannen sullen door het swaert vallen, ende uwe helden in den strijd. Amos 6.6, 7. Gy sult de eerste in de gevangenisse gaen.

(5.) De legers moeten sy reformeren, ten minsten van alle die bekende grouwelen, namelijk, van vloeken, dobbelen, hoererye, dronkenschap, overlast aen ellendige, vechteryen, en van duellen <&=c.Want om dese sonden word somtijds een gantsch Leger geslagen, Jos. 22.20. Heeft niet Achan overtredinge begaen met het verbannene? ende quam daer niet een verbolgentheid over de gantsche vergaderinge Israëls? Num. 25.9. Hos. 4.1, 2.

(6.) Hare eige Recht-banken moeten sy wel suiveren van alle onwettelijke vonnissen en van quade proceduren, 2 Chron. 19.6. Josaphat seide tot de Rechteren, Siet wat gy doet, want gy en houdet het gerichte niet den mensche, maer den Heere, vers 7. Job 35.19. Dat gy het aengesichte der Vorsten niet aenneemt, ende den rijken voor den armen niet en kend.

b. Vr.

Moeten de Magistraten en Predikanten sig alleen bekommeren met het werk der Reformatie?

Ant. Neen: maer dit is ook de pligt van yder Christen in sijn eige huis-gesin, en in sijn eyge persoon en leven, Gen. 35.2. Doe seide Jacob tot zijn huisgesin, ende tot alle die by hem waren: Doet weg de vremde Goden, die in 't midden van u zijn, ende reinigt u, en verandert uwe kleedinge. Jos. 24.15. Josua seide, ik ende mijn huis sullen God dienen, Apoc. 3.19, 20.

b. Vr.

Hoe verre moeten wy dan ons leven reformeren?

Ant. So verre als wy het brengen konnen, wy moeten na de volmaektheid jagen, al is 't schoon dat wy tot de volmaektheit van het Christelijke leven niet en sullen komen, Phil. 3.12. Niet dat ik het alreede gekregen hebbe, ofte alreede volkmaekt ben: maer ik jage daer na. Mat. 5.48. Weest gy dan volmaekt, gelijk uwe Hemelsche Vader volmaekt is. Zach. 12.8.

a. Vr.

Zijn wy dan so precies gehouden aen alles dat in de Schrift staet?

Ant. Ja, so striktelijk, dat, als men een verbod moedwillens

[p. 355]

versuimt, so staet men schuldigh aen de verbrekinge van Gods wetten, Jac. 2.10. Die in eene struikelt, staet schuldig aen alle. Mat. 5.19. het minste gebod moet men niet ontbinden. Ps. 119.128.

b.Vr.

Wordender niet wel veel dingen van de Predikanten gepredikt, die in Gods Woord niet en staen?

Antw. Het gene de Predikanten prediken, dat bewijsen sy uyt Gods Woord, ten minsten soo trecken, sy hare stellingen uyt gemeyne gronden der Schrifture, 't welck yder een kan te huis nasien, Act. 17.11. De Bereensen ontfingen het woord met alle toegenegentheid, ondersoekende dagelijks de Schriften, of dese dingen also waren. Joh. 5.39. Ondersoekt de Schriften.

c. Vr.

Maer immers zijn de Gereformeerde Christenen beter als alle hare Afgodische Vyanden, wat hebben wy dan te vreesen, al is 't dat wy so naeuw ons leven niet reformeren?

Antw. God straft sijn volk wel door vyanden die veel erger zijn als sijn volk is, Ezech. 7.24. Ik sal de quaedste der Heidenen doen komen, die uwe huisen erffelijk besitten sullen. Jer. 25.28, 29. Jer. 12.7. Ik hebbe de beminde mijner ziele in de hand harer vyanden gegeven.

c. Vr.

Indien de Reformatie soo nodig is, waerom leven dan die gene veeltijds alderbest in de wereld, die haer Land en leven minst reformeren?

Ant. Dit gaet altijd soo niet: Ende als het so al voor-valt, soo heeft God daer toe bysondere redenen ten besten van sijn volk: Want de beste ziel-staet is niet in de meeste uytwendige voorspoet, Esa. 3.7. Haer Land is vervuld van silver en goud. vers 8. Ook is haer Land vervuld met Afgoden. Ps. 73.18. 2 Reg. 23.25:

b. Vr.

Besnoeyt men door dat nauwe reformeren des levens, de Christelijke vryheid niet te veel?

Ant. Neen: want de Christelijke vryheyd ontslaet ons niet van de onderhoudinge van Gods Wetten, Gal. 5.15. Gy zijt tot vryheid geroepen, alleenlijk en gebruikt de vryheid niet tot een oorsake voor het vleesch, Eph. 5.17. Siet dan hoe gy voorsigtig wandelt, 1 Cor. 10.23.

b. Vr.

Waer aen kan men weten dat wy de Reformatie des levens wel behertigen?

Ant. Aen dese teikenen:

[1.] Als wy nog altijd vernedert zijn van wegen de sonde, ende als wy noit meynen geheel alles gesuyvert te hebben, Rom. 7.24. ik ellendig mensche! Phil. 3.12. Werkt u selfs zaligheid met vreesen en beven.

[2.] Als wy Jesum Christum soo dierbaer en waerdigh agten,

[p. 356]

dat wy noyt denken, dat wy hem al genoeg gelieft en gediend hebben, Ps. 86.11. Heere vereenigt mijn herte tot uwe vreese, Joh. 14. vs. 22. 1 Pet. 2.7. U die gelooft, is hy dierbaer.

(3.) Als wy sonder uytstel, terstond ons bereyden, om alles te doen, en te laten, soo als ons 't selve uyt Gods Woord word bekend gemaekt, Heb. 3.7. Heden indien gy zijne stemme hoort, vs. 8. Soo en verhard u herte niet.

[4.] Als wy ons door belofte, en door een verbond vast maken aen onsen God, Ps. 119.106. Ik hebbe gesworen, ende sal het bevestigen dat ik onderhouden sal de regten uwer geregtigheid, Neh. 9. vs. 38. 2 Reg. 23.2, 3. De Koning Josia maekte een verbond voor des Heeren aengesigte, om den Heere na te wandelen.

c. Vr.

Wat hinder-palen zijnder, waer door veele belet worden haer leven nauwer te reformeren?

Ant. Dese hinder-palen doen veel quaeds:

(1.) De woel en bekommeringen voor het tijdelijke leven, Matt. 13. vs. 22. De verleidinge des rijkdoms verstikt het woord, ende het word onvrugtbaer, Matt. 6.33. Luc. 21.34. Siet toe, dat u herte niet t' eeniger tijd beswaert en worde, met dronkenschap, en sorgvuldigheid deses levens.

(2.) De hope van een lang leven, Amos 6.3. Sy stelden den boosen dag verre, Prov. 27.1.

(3.) De Reformatie schijnt velen een seer moeylijk en onprofijtelijk werk te zijn, Mal. 3.14. Wat nuttigheid is 't ons dat wy zijne wagt waer nemen? Mal. 1.13. Gy segt, siet wat een vermoeitheid.

(4.) Quade exempelen van groote Mannen in Gods Huys, Gal. 2.13. Ende ook de andere Joden veynsden met Petro, Exod. 32.6. Ps. 106.35. Sy vermengden haer met de Heidenen, ende leerden der selver werken.

(5.) Misbruik van de leere der genade, ende der regtveerdigmakinge uyt den gelove, Jude vers 4. Sy veranderen de genade onses Gods tot ontugtigheid, Rom.6.1.

(6.) Eigen verwaentheid maekt dat veele niet verder soeken te gaen, want sy denken datse al vroom genoeg zijn, Apoc. 3.17. Gy segt, ik ben rijk, ende verrijkt geworden, ende en hebbe geens dings gebrek: Ende gy en weet niet dat gy zijt ellendig, ende jammerlijk, ende arm, ende blind, ende naekt, 2 Cor. 10.12.

b. Vr.

Waerom moeten wy gestadelijk de Reformatie des levens behertigen?

Ant. Om dese redenen: (1.) Om dat de geestelijke staet der ziele, als een huys is, dat dagelijks door list des Satans, ende door de verleydinge der wereld, afbreuk lijd, Apoc. 2.5. Gedenkt van

[p. 357]

waer gy uit-gevallen zijt, 1 Thess. 3.5. Ik hebbe hem gesonden om u gelove te verstaen: of niet misschien de Versoeker u soude versogt hebben, ende onsen arbeid ydel soude wesen. (2.) Om dat de weg na den Hemel seer nauw en pijnlijk valt voor het vleesch, so dat wy door soo een gemackelijk leven ons niet konnen versekeren dat wy ten regten wege zijn, Matt. 7.13. Gaet in door de enge poorte: want wijd is de poorte, en breed is de weg, die tot het verderf leid, ende vele zijnder die door den selven ingaen, Matth. 16.24. Soo yemand agter my wil komen, die versake hem selven. (3.) Om dat alle die genade dewelke God ons in Christo doet, wat meer van ons af-eischt, als so een gemackelijk burgerlijk leven, Zach. 12.8. De struikelende moet zijn als David, ende het huis Davids als Goden. 2 Pet. 3.18. Wascht op in de genade, en in de kennisse des Heeren Christi. (4.) Om dat wy meer als door een gemeine handel en wandel moeten betoonen dat wy ware geloovige zijn, willen wy oyt zalig worden, Matth. 5. vers 20. 't En zy uwe gerechtigheid overvloediger zy als der Schrift-geleerden en der Pharizeen, soo en sult gy in het Koningrijke der Hemelen geensins in-gaen, 1 Joh. 2. vers 6. Die segt dat hy in hem blijft, moet wandelen gelijk hy gewandelt heeft.