Dagelyckse huys-catechisatie

[p. 346]

Het leven in een biddag.
De agt-en-twintigste dag.

c. Vr.

Hoe moet sig een Christen aenstellen als groote ellenden in Land en Kerke worden gesien?

Ant. Als dit andere Landen en Kerken treft, soo moeten wy dese pligten waernemen:

[1.] Wy moeten bedroeft wesen, en met medelijden over hare ellenden, sugten en treuren, Heb. 13.3. Gedenkt der gevangene, als of gy mede gevangen waert: en der gener die qualijk gehandelt worden, als of gy selve na den lichame qualik gehandelt wierd, Neh. 1.4.

[2.] Wy moeten alle mogelijke middelen haer hulpe bewijsen, Ps. 122.9. Om het Huys des Heeren uwes Gods wille, sal ik het goede voor u soeken, Neh. 2.5.

[3.] Wy moeten ons aen soodanige spiegelen, en sorge dragen dat ons soo een ellend' mede niet en treffe, 1 Cor. 10.11. Alle dese dingen zijn haer overgekomen ons tot voorbeelden, Jer. 3.7, 8, 9.

b. Vr.

Waerom moet ons de ellend' van andere Landen en Kerken alsoo ter herten gaen?

Ant. Om dese redenen: [1.] Wy hebben met alle regtsinnige Christenen een seer nauwe geestelijke maegschap, het zijnonse susters en broeders, etc. Eph. 2.19. Soo en zijt dan niet meer vremdelingen en bywoonders, maer gy zijt medeburgers der Heiligen, en Huisgenoten Gods, 1 Cor. 12.13, 26. [2.] Dit is het regte bewijs van onse wedergeboorte, en van ons geestelijk kindschap, 1 Joh. 3.14. Wy weten dat wy overgegaen zijn uit de dood in het leven, dewijle wy de broeders liefhebben. Col. 3.12. Ps. 122.1. Om mijnes broederen en vrienden wille, sal ik spreken, vrede zy in u. [3.] Wy konnen hier door andere Kerken hulpe bewijsen, Joël 2.17. Laet des Heeren dienaers weenen, vs. 18. Soo sal de Heere zijn land verschoonen, Ezech. 22.30. Ik sogt een man uit hen, die voor mijn aengesigt in de bresse mogt staen voor het land. [4.] Als wy medelijden met andere hebben, soo konnen wy hoopen dat de Heere ons verschoonen sal in de tijd van ellend', Esai. 66.10. Verblijd u met Jerusalem, gy alle die met haer zijt treurig geweest, Ezech. 9.4. Tekent een teken op de voorhoofden der leden die sugten en roepen over de grouwelen.

a. Vr.

Wat moeten wy doen als onse eygen Kerke en Vaderland met Gods plagen worden gedreygt en aengetast?

Ant. Wy mogen en moeten door alle behoorlijke middelen na verlossinge tragten, Psal. 50.14. Roept my aen in de tijd der benauwtheid, ende ik sal u verlossen, 2 Chron. 18.31. Ps. 107.28.

[p. 347]

Doch roepende tot den Heere in de benauwtheit die sy hadden, soo voerde hy se uit haer angsten.

a. Vr.

Wat openbare middelen is het Christendom gewoon te gebruyken om van Land-plagen verlost te worden?

Ant. Hier toe is men gewoon een openbaren Biddag te houden, Joel 2.15. Heiligt een vasten, roept een verbodsdag uit, Esd. 8.21. 1 Cor. 7.5.

b. Vr.

Is het dan wel als men wat vast en bid op dien dag?

Ant. Neen: Want God bestraft meermaels het Biddag houden, Jer. 14.12. Of sy schoon vasten, ik en sal na haer geschrey niet horen. Esai. 58.5. Soude dit een vasten zijn, dat ik verkiese, dat de mensche eenen dag zijn ziele quelle, ende dat hy zijn hooft krommet als een biese? Esai. 1.15.

b. Vr.

Hoe moet men den Biddag houden?

Antw. Wy moeten voor af ons tot de selvige wel bereiden: dan moeten wy alle plichten wel betrachten; en daer op moeten wy van dien dag behoorlijke vruchten betoonen, Joel 2.17. Heiligt een vasten, roept een verbodsdag uit, Eccl. 4.17.

c. Vr.

Waer in bestaet onse Voorbereydinge?

Ant. In dese plichten:

[1.] Wy moeten de oorsaken wel overdenken, waerom dat de Biddag is ingestelt, ende dat soo lange, tot dat ons herte daer over bewogen werde, 2 Chron. 20.3. Josaphat nu vreesde, ende stelde zijn herte om den Heere te soeken. Joel 2.13. Scheurt u herte, ende niet uwe klederen, Hest. 4.16.

[2.] Wy moeten ons tijdelijke bedrijf daer na aenstellen, ende ons door geen aerdsche woel laten ophouden, Lev. 23.28. Op dien selven dag en sult gy geen werk doen, want het is een versoendag, Esai. 58.5.

[3.] Wy moeten maken wel gestelt te zijn, om dan met vrugt in Gods Huys te konnen bidden, 1 Reg. 8.33. Als u Volk Israël sal geslagen worden voor het aengesichte des viands, om datse tegen u gesondigt sullen hebben, ende hen tot u bekeeren, ende uwen naem belijden, ende tot u in dit Huis bidden, ende smeeken sullen. Ezech. 20.3. Jer. 14.12. Of sy schoon vasten, ik en sal na haer geschrey niet hooren.

[4.] Wy moeten ons te voren geheel ontslaen van alle vertrouwen op menschelijke middelen, ende ons geheel aen God overgeven om op zijn goetheyd en magt alleen te vertrouwen, 2 Chron. 16.9. De Heere bewijst hem sterk, aen die gene welkers herte volkomen is met hem. Ps. 71.16. Ik sal henen gaen in de mogentheit des Heeren, Ps. 121. 1, 2.

[p. 348]

c. Vr. Wat bysondere pligten zijn ons dan waer te nemen?

Ant. De eyge Biddag-pligten zijn dese:

(1.) Verootmoediginge onses selfs voor God van wegen onse sonden en wel verdiende straffen, Joël 2.13. Scheurt uwe herten, en niet uwe kleederen, Jer. 31.19. Sekerlijk, na dat ik bekeert ben, hebbe ik berouw gehad, ende na dat ik my selven ben bekent gemaekt, hebbe ik op de heupe geslagen, Esd. 8.21.

(2.) Versoeninge soeken met onsen God in Christo van wegen onse sonden, Joel 2.13. Bekeert u tot den Heere uwen God, want hy is genadig, 2 Cor. 5.19, 20. Wy bidden u, Broeders, als of God door ons u bade, laet u met God versoenen.

(3.) De aenroepinge van Gods naem is de derde Biddags-pligt, Joel 2.17. Laet de Priesters des Heeren weenen, en seggen, Heere spaert u volk, Esd. 8.21.

(4.) Vernieuwinge van Gods Verbond door een solemnele belofte van een beter leven moet hier nog by komen, 2 Reg. 23.2. De Koning nu stond aen de pijlaer, en maekte een Verbond voor het aengesigte des Heeren, om den Heere na te wandelen, ende zijne geboden, ende zijne getuigenissen, ende zijn insettingen met gantscher herte, ende met gantscher ziele te houden, ende het gantsche volk stond in dit verbond, Hos. 14. 3, 4. Neemt weg alle ongeregtigheid ende geeft het goede, wy sullen niet meer op Paerden rijden, ende tot het werk onser handen niet meer seggen, gy zijt onse God.

b. Vr.

Wat moeten wy doen om ons lichaem voor God op den Biddag wel te verootmoedigen?

Antw. Hier toe moeten wy dese dingen doen:

(1.) Wy moeten ons onthouden van alle vermakelijkheden des lichaems, Joel 2.16. De Bruydegom gae uit zijne slaep-kamer, Esai. 58.3. Wy quellen onse ziele.

(2.) Wy moeten ons na vermogen van alle spijs onthouden, om alsoo dese straffe ons lichaem aen te doen, Esd. 10.16. Esdra en at geen brood, ende en dronk geen water, want hy bedreef rouwe, Hest. 4.16.

(3.) Wy moeten ons gelaet in kleedinge en in andere uitwendigheden op het nederigste aenstellen, Esai. 22.12. Te dien dage sal de Heere, de Heere der heirscharen, roepen tot geween, ende tot rouwklage, ende tot kaelheid, ende tot omgordinge des saks, Esd. 9.3. Esdra scheurde zijn kleed en mantel.

a. Vr.

Waer in moet sig onse ziele vernederen?

Ant. Door een bekommeringe en hertelijke droefheyd in de gedagtenisse van onse sonden, Joel 2.13. Scheurt u herten, Ps. 51. vs. 19. De offerhanden Gods zijn een gebroken geest.

[p. 349]

c. Vr.

Is de versoeninge met God een noodige pligt?

Ant. Ja, dit is de eygen en wesendlijke Biddags-pligt, want geen hulpe is by God te bekomen soo lange als onse sonden by ons zijn die Gods gramschap aensteken, Joh. 9.31. God hoorde de Sondaers niet. Ps. 66.18. Indien ik mijn handen tot ongeregtigheid hadde uitgestrekt, God soude niet gehoort hebben, 2 Chron. 28.10.

b. Vr.

Hoedanig moeten wy ons aenstellen, om met God versoend te konnen worden?

Ant. Hier toe moeten wy dese middelen gebruyken:

(1.) Wy moeten onsen sondigen staet wel leeren kennen, ende ons selven als verdoemelijk daer over veroordeelen, 1 Cor. 11.31. Indien wy ons selven oordeelden, soo en souden wy niet geoordeeld worden, Dan. 9.5. Wy hebben gesondigt en onse Vaderen.

(2.) Wy moeten belijdenisse doen van onse sonden, ende van Gods oordeelen, Es. 9.7. Van de dagen onser Vaderen aen zijn wy in groote schuld. Neh. 9.33. Gy Heere zijt regtveerdig in alles dat ons over-gekomen is. Want gy hebt trouwlijk gehandelt, maer wy hebben trouwlooslijk gehandelt, Esdr. 10.11.

(3.) Wy moeten onse vrienschap door den geloove met onsen Middelaer Christus vernieuwen, Dan. 9.17. Ende nu, onse Godt, hoort na het gebed uwes Knegts, en na zijne smeekinge, en doet u aengesigte ligten over u Heiligdom dat verwoest is om des Heeren wille. Rom. 3.25. Hy is ons tot versoeninge voor-gesteld.

(4.) Wy moeten ons met een vaste belofte verbinden, dat wy alle bekende sonden sullen na laten, en dat wy alle bekende deugden sullen na vermogen naer-komen: makende een aenvang van onse bekeeringe selfs op den Biddag, Esai. 58.6. Is niet dit het vasten dat ik verkiese? dat hy los maekt de knoopen der godloosheid? Ps. 66. v. 13.14.

c. Vr.

Wat hope konnen wy scheppen, dat de Heere met ons versoend sal worden?

Ant. Wy hebben dese gronden van onse hope.

(1.) De Middelaer Jesus Christus is seer genegen en bequaem om ons met God te versoenen, Heb. 7.25. Hy leeft altijd om voor ons te bidden, 1 Joh. 2.1.2.

(2.) De middelen om ons met God te versoenen zijn seer bewegelijk, 2 Cor. 5.20. So zijn wy dan gesanten van Christi wege, als of God door ons bade: wy bidden u van Christi wege, laet u met God versoenen. Ezech. 33.10, 11. Ik en hebbe geen lust in den dood der godlosen, seid de Heere.

(3.) Gods nature en eygenschappen doen ons een goede hope nemen, dewijle wy door deselve tot nog toe soo veel weldaden besit-

[p. 350]

ten Joel 2.13. Want hy is genadig ende barmhertig, ende groot van goedertierentheid, ende berou hebbende over het quade, Mich. 7.18.

(4.) De exempelen van andere, die op haer verootmoediginge met God zijn versoend geworden, Jud. 10.16. Sy deden de vremde Goden uit 't midden van hen weg, ende dienden den Heere. Doe werd sijn ziele verdrietig over den arbeid van Israël, Jer. 31.19. Jos. 11.8.

a. Vr.

Geeft het ons wat bysondere vrugt, als wy Gods naem op den Biddag aenroepen?

Ant. Ja: want dat is een middel om verlost, ende om gezegent te worden, Jer. 33.3. Roept tot my, ende ik sal u antwoorden: ende ik sal u bekend maken grote en vaste dingen, die gy niet en weet, Ps. 50.15. Ik sal u verlossen, Ps. 106.23.

b. Vr.

Hoe moet men den Biddag eyndigen?

Ant. Alsoo dat men de dadelijke reformatie van Land en Kerke, ja van alle Christenen, vastelijk voorneme, ende dadelijk terstond tragte te behertigen, Neh. 9.38. In alle desen maken wy een vast verbond, ende schrijven het, ende onse Vorsten, onse Leviten, ende onse Priesteren sullen 't verzegelen, Jud. 10.16. Sy deden de vremde Goden uit 't midden van haer weg: ende dienden den Heere, 1 Sam. 7.3.

c. Vr.

Wat moet ons bewegen om de dadelijke reformatie te behertigen?

Ant. Dese beweeg-redenen: (1.) God eischt dit van ons op alle tijden van ons leven, dog insonderheyd op versoen-dagen, als men voor zijn aengesichte komt, Joel 2.12: Bekeer u tot my met u gantsche herte, Esa. 1. 16, 17. (2.) Dit is een eygen pligt van de Biddagen, soo dat dit de Nineviten selve seer wel verstonden, Jon. 3.8. De Koning gaf bevel dat sy haer souden bekeeren, een yegelijk van sijnen bosen weg, ende van 't geweld dat in hare handen was, Esai. 58.6. (3.) Dese beloften doen wy solemnelijk op den Biddag, dat wy ons dadelijk sullen bekeeren, als ook op andere tijden, Jos. 24.22. Josua seide, gy zijt getuigen over u selven, dat gy den Heere verkoren hebt, om hem te dienen: Ende sy seiden, wy zijn getuigen. Ps. 18.19. Wy en sullen van u niet meer te rugge keren. (4.) Andersins als wy ons niet en bekeeren, so spotten wy met God, en dan heeft de Heere zijn vloeken gereed in plaetse van verlossingen, Ps. 7.13. Indien wy ons niet en bekeeren, so sal hy sijn swaert wetten, Ps. 68.22. God sal den kop sijner vyanden verslaen, den hairigen schedel des genen die in zijne schulden wandelt.

b. Vr.

Wat staet ons dan te verwagten als wy de Biddagen behoorlijk houden en beleven?

Antw. Dan heeft de Heere groote verlossingen en allerley zegeningen voor ons gereed, om ons daer mede genadelijk te vervro-

[p. 351]

lijken, Esai. 58.5. Dan sal u ligt doorbreken als de dageraed, ende uwe genesinge sal snellijk uitspruiten: en uwe geregtigheid sal voor u aengesigt henen gaen, ende de heerlijkheid des Heeren sal uwe agtertogt zijn, vs. 14. Ps. 81.15. In korten soude ik haer vyanden gedemt hebben.

a. Vr.

Gaet dit altijds vast, dat men op Biddagen Gods zegen en verlossingen sal bekomen?

Antw. Neen: want een volk kan soo lange Gods goetheid en langmoedigheyd misbruykt hebben, dat 'er geen vasten en bidden aen helpt, Jer. 14.12. Of sy schoon vasten ik en sal na haer geschrey niet hooren, Ezech. 14.14. Of schoon dese drie mannen, Noah, Daniel en Job, in 't midden van dit volk waren, Jer. 7.16. Bid niet voor dit volk, want ik en sal u niet hooren.