Dagelyckse huys-catechisatie

[p. 340]

Het leven in particuliere ellend.
De seven-en-twintigste dag.

a. Vr.

Zijnder niet nog andere ellenden der Christenen?

Ant. Ja, seer vele, want de Christenen worden besogt met armoede, siekte, vervolgingen, etc. Ps. 34.20. Vele zijn de tegenspoeden der regtvaerdigen, 2 Tim. 2.13. Alle die Godsalig willen leven, sullen vervolgt worden, Act. 14.23.

b. Vr.Wat zijn de oorsaken van siekten, en ellenden?

Ant. De sonden en struykelingen der Christenen, Deut. 28.22. De Heere sal u slaen met teeringe, ende met koortse, ende met vierigheid, ende met hitte, ende met droogte, ende met brand-koorn, ende met honich-dauw. Hos. 2.5. Job. 33.19. Hy word gestraft met smerten op zijn Leger.

c. Vr.

Wat oogmerk heeft de Heere ontrent sijne kinderen in het toesenden van dese ellenden?

Ant. De Heere heeft hier mede voor, dese vrugten in zijne Kinderen te verwecken die haer opsigt hebben op God selve:

(1.) Op dat wy zijn regtveerdigheid souden leeren kennen, en verstaen dat hy een hater is van alle sonden, Job. 10.17. Gy vernieuwt uwe getuigen tegen my, ende vermenigvuldigt uwen toorne tegen my. Rom. 3.4. God word geregtveerdigt in zijne woorden.

(2.) Op dat wy een proeve souden geven van de gehoorsaemheid aen zijne geboden, of wy oock dan in zijne wegen willen blijven, als hy ons hardelijk tugtigt, Gen. 22.12. De Engel seide, nu wete ik dat gy Godvreesende zijt. Deut. 8.2. God verootmoedigde u, om u te versoeken, om te weten wat in u herte was, of gy zijne geboden soudet houden, of niet.

(3.) Op dat ons vertrouwen op sijn woord en onse liefde aen sijnen naem, soude blijken, Ps. 83.17. Maekt hare aengesigten vol schande, op datse uwen name soeken. Job. 13.15. Al wilde de Heere my dooden, so sal ik nogtans hopen.

(4.) Op dat wy zijne kragt souden kennen en verheerlijken die hy bewijst in ons te verlossen, 2 Cor. 12.9. Hy heeft tot my geseid, mijne genade is u genoeg, want mijne kragt word in swakheid volbragt, Ps. 50.15.

b. Vr.

Zijnder nog eenige andere vrugten, die God be-oogt in het toesenden der ellenden?

Ant. Ja, welke dese zijn, die op ons selven haer opsigt hebben:

(1.) Op dat wy onse sonden kennen, en ons daer over vertootmoedigen, Ps. 38.5. Mijne ongeregtigheden gaen over mijn hooft, als een sware last zijnse my te swaer geworden. Lev. 26.41. Als sy aen de straffe harer ongeregtigheden een welgevallen hebben.

[p. 341]

[2.] Op dat wy ons souden bekeeren en van de wereld ons meer en meer af-speenen, Job 33.16. Hy verzegelt hare kastijdinge, vs. 17. Op dat hy den mensche afwende van sijn werk, en van den man der hoovaardye, Hos. 2.5. Ik sal uwen weg met doornen betuinen.

[3.] Op datwy de werkingen van den nieuwen mensche soude vertoonen, in lijdsaemheid, gebeden, en in andere heylige oeffeningen, Heb. 12.10. God kastijd ons tot onser nutte, op dat wy sijner heiligheid souden deelachtig worden, Rom. 5.3. Wy roemen in de verdruckinge, Ps. 119.75. Gy, Heere, hebt my uit getrouwigheid verdrukt.

[4.] Op dat in ons soude ontstaen een vyerig verlangen na den Hemel, siende dat op aerden soo veel ellenden te dragen zijn, 2 Cor. 5.2. In den Tabernakel sugten wy, verlangende met onse woonstede, die uit den Hemel is, overkleed te worden, Heb. 13.14. Wy en hebben hier geen blijvende plaetse.

c. Vr.

Geven ook de ellenden der Vrome eenige vrugten?

Antw. Ja, welke dese zijn:

[1.] Hier door konnen andere leeren, den grouwel der sonde, dewijle God zijn eygen kinderen om hare struykelingen alsoo aentast, 1 Pet. 4.17. Gods oordeel begint van zijn Huis, Amos 3.2. Ik sal uwe ongerechtigheden besoeken.

[2.] Hier door worden wy bequaem, om allerley ellendige te vertroosten, door ons eygen ondervindinge, 2 Cor. 1.4. Die ons vertroost in alle onse verdruckingen, op dat wy souden konnen vertroosten de gene die in allerley verdruckinge zijn. Ps. 66.16. Komt ende hoort toe, gy alle die God vreest, ende ik sal u vertellen, wat de Heere aen mijne ziele gedaen heeft.

[3.] Op dat andere menschen aen ons souden leeren wat kragt het Christendom heeft, ende wat genade God aen de ziele van sijn Lievelingen bewijst, Ps. 107.3. Dat sulks de bereide des Heeren seggen, Phil. 1.14.

[4.] Op dat de wereld overtuygt werde, dat 'er een laetste oordeel te wagten is, dewijle Gods beste kinderen op aerde de meeste ellenden moeten uit staen, 2 Thess. 1.5. Een bewijs van Gods rechtvaerdig oordeel, 2 Thess. 1.6, 7.

a. Vr.

Hebben de Christenen anders geen ellenden uyt te staen als die gemeyne ellenden die alle menschen onderworpen zijn?

Ant. Ja sy, want de gelovige hebben nog hare eigen ellenden en vervolgingen, dewelke sy moeten verdragen van de wereld om hare Religie, 2 Tim. 3.22. Alle die godsalig willen leven in Christo, sullen vervolgt worden, Matt. 10.22. Joh. 16.2. Als sy u dooden, sullen sy meinen God eenen dienst te doen.

[p. 342]

b. Vr.

Waerom send God dese vervolgingen over zijn kinderen?

Ant. Om dese redenen. [1.] Op dat wy Christo ons Hooft souden gelijkformig worden gemaekt, Matt. 10.24. De discipel en is niet boven de meester, nog de dienstknecht boven de Heere, Rom. 8. v. 29. [2.] Op dat wy beproeft worden in de oprechtigheyd van ons Christendom, 1 Pet. 1.7. Op dat de beproevinge uwes geloofs, die veel kostelijker is dan des gouts, 't welk vergaet, ende door het vyer beproeft word, bevonden worde te zijn tot lof, en eere, en heerlijkheid, in de openbaringe Christi, Jac. 1.12. zalig is de man, die versoekinge verdraegt, want als hy beproeft sal geweest zijn, sal hy de kroone des eeuwigen levens ontfangen. [3.] Op dat andere menschen hier door souden worden aengelokt tot het Christendom, siende hoedanige kracht van waarheyd en genade daer in te vinden is: ende op dat de swacke souden in haer gelove worden versterkt, Phil. 1.14. Het meerderdeel der Broederen heeft door mijn banden vertrouwen gekregen. Col. 1.24. [4.] Op dat wy verstaen souden, dat wy niet van dese werelt zijn, maer dat wy in den Hemel t' huys behooren: en op dat wy also van de werelt ons herte meer en meer souden aftrecken, 1 Pet. 2.11. Geliefde, ik vermane u als inwoonders, ende vremdelingen, dat gy u onthoud van de vleeschelijke begeerlijkheden. Gal. 6.14, 15. De wereld is my gekruist, en ik de wereld.

c. Vr.

Op wat gronden kan sigh een Christen ondersteunen in alle sijne ellendigheden?

Ant. Op dese gronden:

[1.] Dat alle ellend' maer is, ofte een menschelijke besoekinge, ofte immers alleenlijk van dit tegenwoordige leven, 1 Cor. 10.13. U-lieden en heeft geen besoekinge bevangen dan menschelijke, 1 Pet. 5.9. Het lijden word in de wereld volbracht.

[2.] Dat 'er niets en kan voorvallen sonder Gods Voorsienigheid, Mat. 21.18. De hairen uwes hoofts zijn alle getelt. Luc. 21.18. Niet een hair uit uwen hoofde en sal verloren gaen.

[3.] God kastijd zijn kinderen niet uyt haet, maer uyt liefde tot haer welvaren, Heb. 12.6. Dien de Heere lief heeft, die kastijd hy, ende hy geesselt een iegelijken Sone die hy aenneemt. Apoc. 3.19. Die ik lief hebbe kastijde ik.

[4.] De tijd van Gods kastijdings is veeltijds seer kort, immers ten opsigte van de aenstaende eeuwigheyt in den Hemel, is het een seer kleinen tijd, in welke wy hier ellendig zijn, 2 Cor. 4.17. Onse lichte verdruckinge die seer haest voorby gaet. 1 Pet. 5.19. De God nu aller genade, die ons geroepen heeft tot zijn eeuwige heerlijkheit in Christo Jesu, na dat wy een weinig tijds sullen geleden hebben, de selve volmake en versterke u-lieden.

[p. 343]

(5.) God geeft ons sijne belofte, dat hy ons niet en sal verlaten in onse verdruckingen, 1 Cor. 10.13. God is getrouw, die u niet en sal laten versogt worden boven u vermogen, maer hy sal met de besoekinge een uitkomste geven, Heb. 13.5. Ik en sal u niet verlaten, ik en sal u niet begeven.

(6.) De Heere doet ons een grote vrugt genieten op onse ellendigheden, so in dit leven, als in het toekomende leven, Heb. 12.11. De kastijdinge geeft een vreedsame vrugt der geregtigheid de gene die daer door geoeffent worden, Jac. 1.12. Zalig is die man, die de versoekinge verdraegt, 2 Cor. 4.17. Onse ligte verdruckinge, die seer haest voor by gaet, werkt ons een seer gantsch uitnemend' gewigte der eeuwiger heerlijkheid.

b. Vr.

Konnen wy ons daer uyt vertroosten, om dat wy ellendig zijn, en denken daerom dat wy kinderen Gods zijn?

Ant. Niet absolutelijk, want vele ellenden komen ook de godlose over: maer dit konnen wy besluiten uit die ellenden, dewelke ons tot goede vrugten gedyen, en ons om Christi wille overkomen, en om de Christelijke Religie, Matt. 5.12. Zalig zijt gy als u de menschen smaden, ende vervolgen, ende liegende alle quaed van u spreken om mijnentwille, 1 Pet. 4.14. Indien gy gesmadigt word om den name Christi, so zijt gy zalig, vs. 15. Dat niemand en lijde als een quaed-doender, Act. 5.41.

a. Vr.

Wanneer konnen wy ons troosten in alle andere gemeyne ellenden?

Ant. Wanneer wy de selvige niet alleenlijk lijden, maer als wy de selvige wel en Christelijk uyt-staen, Jac. 1.12. Zalig is de man die de besoekinge verdraegt, Heb. 12.11. De kastijdinge werkt een vreedsame vrugt der gerechtigheid.

c. Vr.

Hoe moeten wy ons aenstellen als wy in ellend' ons bevinden?

Ant. Wy moeten dese dingen doen:

(1.) Wy moeten erkennen dat het de hand des Heeren is die ons slaet om onse sonden, Amos 3.6. Salder een quaed in de Stad zijn, dat de Heere niet en doe? Job. 5.18. Hy doet smerte aen.

(2.) Wy moeten onse wegen en ons leven wel ondersoeken, om te verstaen om wat sonden wy worden geslagen, Thren. 3.39. Wat klaegt een levendig mensche, een yder klage over zijne sonden. Thren. 3.41. Laet ons onse wegen ondersoeken en wel doorsoeken, Job. 36. 9, 10.

(3.) Wy moeten ons selven en al het onse ootmoediglijk Gods slaende hand onderwerpen, 1 Pet. 5.6. Vernedert u onder de kragtige hand Gods, 1 Sam. 15.20.

[p. 344]

[4.] Wy moeten door een spoedige bekeeringe ons versoenen met God, Hos. 6.1. Komt laet ons wederkeeren tot den Heere, Hos. 14.2. Wy en sullen niet meer op Paerden rijden. Ps. 80.19. Soo en sullen wy niet meer van u te rugge keeren, Dan. 9.13.

[5.] Wy moeten arbeyden om door die ellenden verbetert en gesterkt te worden in de vrugten van onse nieuwe gehoorsaemheyd, Esai. 26.9. Wanneer uwe gerigten op der aerden zijn, soo leeren de inwoonders der wereld gerechtigheid, Heb. 12.13.

[6.] Wy moeten dan met lijdsaemheyd verwagten na de uytkomst die de Heere ons sal willen geven, Jac. 1.4. De lijdsaemheid hebbe een volmaekt werk, Jac. 5.7, 8, 11. Gy hebt de lijdsaemheid Jobs gehoort, en hebt het einde des Heeren gesien, dat de Heere goed is.

b. Vr.

Hoedanig behoort onse lijdsaemheid te wesen in alle ellenden?

Ant. Wy moeten op dese maniere lijdsaem wesen:

[1.] Wy moeten buigsaem zijn, als misdadige onder de straffen van een regtveerdig regter, Mich. 7.9. Ik sal des Heeren gramschap dragen, want ik hebbe tegen hem gesondigt, Ps. 51.19.

[2.] Wy moeten selfs vrolijk wesen en wel gemoed in onse lijdsaemheyd, Rom. 5.3. Wy roemen ook in de verdruckinge, Jac. 1.2. Lev. 26.41. Als sy aen de straffe harer ongeregtigheid een welgevallen hebben.

[3.] Wy moeten standvastig wesen en aenhouden, sonder ons van onse vastigheyd te laten af werpen, 2 Tim. 1.7. God heeft ons niet gegeven den geest der vreesagtigheyd, maer der kragt, Apoc. 12.11. Die heilig is, dat hy nog heiliger worde.

[4.] Wy moeten selfs dankbaer konnen wesen in het midden van ons lijden, Job. 1.21. De Heere heeft gegeven, de Heere heeft genomen, de name des Heeren zy gepresen, Ps. 119.75. Ik weet Heere, dat uwe geregten de gerechtigheid zijn, ende dat gy my uit getrouwigheid verdrukt hebt.

c. Vr.

Wat teikenen heeft de lijdsaemheyd?

Ant. Dese teikenen:

[1.] Dat men niet te uitvallig en klage, nog geroep en getier maecke, Ps. 39.10. Ik ben vestomd, ende ik sal mijnen mond niet open doen, want gy hebt het gedaen, Lev. 10.3. Aaron sweeg stille.

[2.] Dat men geen quade middelen en gebruyke om verlost te worden, 2 Reg. 1.2. Ahazia viel door de tralie, en hy wierd krank, ende hy sond' Boden, en seide tot hen: Gaet henen, vraegt Baal-zebub den God van Ekeron, of ik van dese krankheid sal genesen, Ps. 66.18.

[p. 345]

Soo ik mijn handen tot ongerechtigheid hadde uitgestrekt, de Heere soude niet gehoort hebben.

(3.) Dat men God geen tijd, plaetse, maniere, of mate van verlossinge voorschrijve, maer alles stelle aen Gods welgevallen, Joh. 2.4. Jesus seide, vrouwe wat hebbe ik met u te doen, mijn uure en is nog niet gekomen, Ps. 37. Wentelt uwen weg op den Heere; ende vertrouwt op hem, hy sal 't maken, 1 Sam. 3.18.

(4.) Als wy in onse ellenden, nog al vast blijven op de wegen des Heeren, ende in onse pligten van godsaligheid en Godsdienst, Ps. 37.3. Vertrouwt op den Heere, doet het goede, bewoont de aerde, en voed u met getrouwigheid, vs. 4. Ps. 77.3. Ten dage mijner benautheid, sogt ik den Heere.

a. Vr.

Wat moet ons bewegen tot de deugt van lijdsaemheyd?

Ant. Dat wy alleenlijk door lijdsaemheyd de kroone des eeuwigen levens konnen bekomen, Heb. 10.36. Gy hebt lijdsaemheid van nooden op dat gy den wille Gods gedaen hebbende, de beloftenisse meugt weg dragen, Jac. 1.12. Apoc. 2.11. Die overwint sal van de tweede dood niet beschadigt worden.