Dagelyckse huys-catechisatie

Het leven in gemeine plagen.
De ses-en-twintigste dag.

a. Vr.

Hoe gaet het den Christenen als sy in sonden vallen?

Antw. Sy worden met allerley ellenden van den Heere besogt, Jer. 2.19. Uwe boosheid sal u kastijden, Hos. 4.1. De Heere heeft een twist in den lande, Ps. 34.20.

c. Vr.

Hoedanige ellenden komen het Christen volk over?

Ant. De gemeyne ellenden zijn dese:

(1.) Oorlog komt haer over, Lev. 26.23. Ik sal het swaerd over u brengen, Esai. 42.24. Wie heeft Jacob tot een plunderinge overgegeven, ende Israel den roovers? Is 't niet de Heere?

(2.) Hongersnood komt hier veeltijds by, Lev. 26.26. Ik sal u den staf des broods breken, Ezech. 5.16.

(3.) De Pestilentie is ook een plage en straffe Gods, Ps. 91.3.

[p. 335]

de seer verderffelijke pestilentie, Ezech. 14.21. Als ik na Jerusalem gesonden sal hebben mijn vier boose gerigten, het swaert, den honger, de boose gedierten, en de pestilentie.

(4.) Land-plagen komen ook somtijds door eenig ongedierte op 't veld, door uytdrogende hitte, door waterstroomen, en verdervende plas-regenen, etc. Hag. 1.11. Ik hebbe een droogte geroepen over het land, en over het koren, en over de most, en over de olie, en over 't gene den aerdbodem soude voortbrengen, Ezech. 14.21.

b. Vr.

Zijn dese ellenden niet eenige ongelucken die voor geval het land overkomen?

Antw. Neen, Maer het zijn plagen die de Heere toe-send tot straffe van sijn sondige volk, Amos 3.6. Salder een quaed in de Stad zijn, dat de Heere niet en doet? Esai. 45.7. Ik de Heere scheppe het quaed, Apoc. 9.12.

a. Vr.

Waerom send de Heere dese plagen over een volk?

Ant. De oorsaken zijn de sonden van 't volk, Jud. 13.1. Israël voer voort, te doen dat quaed was in de oogen des Heeren, soo gafse de Heere over in de hand der Philistijnen, veertig jaer, Amos 3.2. Ik sal alle uwe ongeregtigheden over u besoeken, Luc. 13.5, 9.

b. Vr.

Zijnder niet bysondere sonden behalven overspel, doodslag, etc. waerom God soodanige ellenden en plagen toe send?

Ant. Ja, deselvige zijn menigvuldig, soo ten opsigte van God, van ons selven, als ook ten opsigte van andre menschen, Jer. 5.27. Gelijk een kouwe vol is van vogelen, alsoo zijn hare huisen vol bedrogs, Ezech. 18.31. Werpt weg alle uwe overtredingen. Amos 1.3.

c. Vr.

Wat sonden tegen God verdienen dese plagen?

Ant. Onder de selvige zijn dese:

(1.) Ondankbaerheid over sijn weldaden, Esai. 1.2. Een osse kend zijn besitter: ende een ezel de kribbe sijns Heeren: maer Israël en heeft geen kennisse, mijn volk en verstaet niet, vs. 4. Wee den sondigen volke, 2 Chron. 32.25.

(2.) Kleinagtinge van sijn Woord, en van de bedieninge van sijn Woord, Esai. 42.24. Sy en hoorden niet na zijn wet, vs. 25. Daerom heeft hy over haer uitgestort de grimmigheid sijnes toorns, ende de magt der Oorlogen, 2 Reg. 22.13. 2 Chron. 18.8.

(3.) Veragtinge en onderdruckinge van de Dienaers van Gods Woord, en van haer dreigementen, 2 Chron. 36.16. Sy spotteden met de Boden Gods, ende veragteden zijne woorden, sy verleiden haar selven tegen zijne Propheten, tot dat de grimmigheid des Heeren tegen zijn Volk op ging dat 'er geen helen aen en was, 2 Chron. 24.21, 22, 23.

(4.) Verbond-brekinge met God en met menschen, als men

[p. 336]

moetwillens die beloften niet na komt, dewelke men meermaels aen Godt heeft gedaen, ofte solemneel met andere volkeren heeft gemaekt, Jos. 23.16. wanneer gy het Verbond des Heeren uwes Gods overtreed, dan sult gy haestelijk omkomen van dat goede land. Ezech. 16.59.

[5.] Afgoderye is ook een land-verdervende sonde, Esa. 3.8. Ook is haer land vervuld met Afgoden, voor het werk haren handen buygen sy haer neder, Jer. 2.13.

[6.] Hovaerdye tegens God, als men so op eygen krachten en middelen vertrouwt, dat men Gods hulpe niet schijnt van noden te hebben, Esa. 3.3.11. De hooge oogen des menschen sullen vernedert worden, Ezech. 33.28.

c. Vr.

Wat sonden tegen ons selven begaen, verdienen sodanige Land-plagen?

Antw. Dese navolgende:

[1.] Gierigheyd, waer door men noyt van goederen by een te schrapen versadigt word, ende niet ontsiet geschenken te ontfangen in gerichtsaken, Esa. 5.8. wee den genen die huys aen huys trecken, en acker aen acker, Jer. 22.17.18. Esa.1.21.

[2.] Pronkerye in kleedinge, en in andere uytwendigheden, Esa. 3. v. 18. de Heere sal weg nemen de cieraed der kousebanden, ende de netkens, &c. Esa. 2.16.

[3.] Wellust in maeltijden, waer door dat men tot brasseryen en dronkenschap uytberst, Esa. 5.12. Harpen en luyten, trommelen, ende pijpen, ende wijn zijn in hare maeltijden, ende sy en aenschouwen het werk des Heeren niet. Amos. 6.1, 2, 3, 4.

[4.] Misbruyk van Gods menigvuldige weldaden, Esa. 5.4. Ik wachte op goede druyven, maer sy hebben my stinkende druyven voort gebracht, Hos. 2.7. Ik hebbe haer het goud, silver, en olye vermenigvuldigt, dat sy tot den Baal gebruikt hebben.

[5.] Vloeken en sweren, waer door men sig selven Gods vloeken onderwerpt, Hos. 4.1, 2. De Heere heeft een twist met de inwoonders des lands, om dat 'er vloeken en liegen in 't land is.

(6.) Geveinstheid in onsen omgang, om also God en Menschen te bedriegen, waer het mogelijk, Esai. 10.6. Ik sal Assur senden tegen een huichelsch volk. Esa. 2.6. Sy zijn Guichelaers gelijk de Philistijnen.

b. Vr.

Welke zijn de Land-verdervende sonden, die bysonderlijk haer opsigt hebben op andere menschen?

Ant. Het zijn dese navolgende:

(1.) Valscheid en bedrog in handel en koopmanschap, Jer. 9.5. Sy handelen bedriegelijk een ygelijk met zijn vriend, ende en spreken

[p. 337]

de waerheid niet, sy leeren hare tongen leugen spreken, sy maken sig moede met verkeerdelijk te handelen, Hos. 4.1.

(2.) Verwaerlosen van de Weduwen en Wesen, en van andere arme lieden in haer gerigt saken, Esa. 1.23. Den weesen en doen sy geen regt, ende de twist-sake der weduwen en komt voor haer niet. Jer. 5.28. Sy zijn vet, sy zijn glat, selfs de daden der boosen gaen sy te boven: de regtsaken en regten sy niet, selfs de regt-saken der weesen.

(3.) Onderdruckinge van arme lieden, die haer selven niet konnen beschermen, Esa. 3.14. De roof der ellendigen is in hare huisen, Ezech. 45.9. Neemt uwe uitstootingen op van mijn volk.

(4.) Woeker en pand-neminge van behoeftige personen, Ezech. 33. vs. 15. Geeft hy de godlose het pand weder, soo en sal hy niet sterven, Ps. 15.5. Die zijn gelt niet geeft op woeker.

(5.) Onbarmhertigheid tegen arme, verdrevene, en ellendige lieden, Ezech. 16.49. Sy en sterkten de hand des armen ende nooddruftigen niet, Amos 6.6. Sy en bekommeren haer niet met de verbrekinge Josephs.

(6.) Arbeids-loon aen arbeyders in-houden, bekorten, ende so schaers bedingen, datse daer van naulijks konnen leven, Jer. 22.13. Wee dien, die zijn huis bouwt met ongeregtigheid, en sijn opperzalen met onregt, die zijns naestens dienst om niet gebruikt, ende en geeft hem sijns arbeidsloon niet, Jac. 5.4. Siet den loon der landlieden dewelke uw ackeren gemaeyt hebben, welke van u verkort is, roept.

c. Vr.

Send God soo terstond sijne plagen over een Land en Volk, so haest als de sonden worden begaen?

Ant. Neen, maer dit geschied:

[1.] Als die sonden seer gemein zijn onder allerley soorte van menschen, Jer. 5.1. Gaet om door de wijken van Jerusalem, ende siet nu toe, ende vernemet, ende soeket op hare straten, of gy yemand vindet, of 'er een is die regt doet, die waerheid soekt, so sal ik haer genadig zijn, Jer. 6.13.

[2.] Als de sonden onbeschaemt worden, so dat men deselvige voor-spreekt, en openbaerlijk begaet, Esa. 3.9. Het gelaet hares aengesigts getuigt tegens haer, en hare sonden spreken sy vry uit, gelijk Sodom, sy en verbergense niet, wee haer-lieder ziele, Jer. 3.3. Gy hebt een hoeren voor-hooft, gy weigert schaem-root te worden.

[3.] Als de sonden op bestraffen en waerschouwen van de Mannen Gods, niet gebetert worden, maer als men sig daer tegen verhard, Amos 6.3. Sy stellen den bosen dag verre, 2 Chron. 16.17. Sy spotteden met de Boden des Heeren, ende sy veragtede sijne woorden, tot dat de grimmigheid des Heeren tegen zijn volk opging, dat 'er geen heelen aen en was.

[p. 338]

(4.) Als het volk door de straffen van andere niet op-waekt, nogte door eenige voorsmaek van Gods oordeelen sig bekeeren wil, Jer. 3.8. Als ik Israël verlaten hadde, ende hare scheid-brief gegeven hadde, so sag dit de trouwloose Suster Juda, ende en vreesde niet, maer ging henen, ende hoereerde selfs ook, Esa. 1.5.

a. Vr.

Waerschouwt de Heere te voren eer hy plagen send?

Ant. Ja, en dat menigmael, Amos 3.7. Gewisseljk, de Heere en sal geen ding doen, 't en zy hy zijne verborgentheid, aen sijne knegten de Propheten geopenbaerd hebbe, 2 Pet. 2.7. 2 Reg. 17.13.

c. Vr.

Zijnder niet wel andere Voor-boden van aenstaende ellenden over een Land en Volk, als de Predicatie?

Ant. Ja, want men kan ook dese voor-teikenen van aenstaende ellend' vernemen:

(1.) Verval van kennise Gods is een Voorbode van quade tijden, Hos. 4.1. Daer is geen kennise Gods in den Lande, Esa. 29.10. De Heere heeft over u uitgegoten een geest des diepen slaeps, ende hy heeft uwe oogen toegesloten, de Propheten heeft hy verblindet, Jer. 5.

(2.) Verslappinge van godsaligheid, en van den yver voor Gods Huys, Apoc. 3.16. Om dat gy lauw zijt, sal ik u uit mijnen mond spouwen, Ezech. 29.5.8, 11, 13.

(3.) Oneenigheden tusschen Bond-genoten, en tusschen de Hoofden des Lands, Hos. 10.2. Hy heeft haer herte verdeild, nu sullense verwoest worden, Esa. 9.20. Ephraim tegen Manasse.

(4.) Verlies van treffelijke Mannen in de Politie, en in de Kerke, ofte kleinmoedigheid van deselvige, Esa. 3.2. De Heere sal van Jerusalem wech nemen den Held, den Krijgs-man, den Rechter ende den Propheet, Amos 5.13. Daerom sal de verstandige te dier tijd swijgen, want het sal een boose tijd zijn, Ezech. 3.26.

(5.) Ontblootinge van Gods gewoonlijke bescherminge, Psal. 44.10. Heere, gy hebt ons verstooten, ende te schande gemaekt, dewijle gy met onse Krijgs-heiren niet uit-trekt. Ps. 74.9. Wy en sien onse teekenen niet.

(6.) Onbekommerde gerustheid is het quaedste voor-teyken van allen: als Gods Woord gantsch onmagtig schijnt te zijn, om het volk tot een agter-denken en vreese te bewegen, Amos 6.1. Wee den gerusten te Zion. Deut. 29.19. Wy sullen vrede hebben, schoon wy in ons herten goed-dunken wandelen, Jer. 6.10.

b. Vr.

Kan men Gods plagen wel te lange te voren sien?

Ant. Ja, maer somtijds overvallen deselve een Land en Volk op het onversienste, Hab. 2.7. Ende sullen niet onversiens opstaen die u bijten sullen? Ende ontwaken die u sullen bewegen? ende en sult gy haer niet tot plonderinge worden? Zeph. 2., 1, 2. 1 Thess. 5.3.

[p. 339]

Als sy sullen seggen, vrede, dan sal een haestig verderf haer aentreffen.

c. Vr.

Wat oogmerk heeft God als hy dese plagen een Land en Volk toe-send?

Ant. Gods oogmerk is insonderheyd vierderley:

(1.) God wil daer door kennisse geven van zijn heiligheyd en regtveerdigheid, op dat men wete dat hy een mishagen heeft in de godlosheyd, Jer. 2.19. Wetet dan dat het quaed en bitter is, dat gy den Heere uwen God verlaet, ende mijne vrese niet by u is, Hab. 1.13. Gy zijt te rein van oogen, als dat gy het quaed soudet aenschouwen.

(2.) God wil de godlose straffen, en uyt den Lande uit-roeyen, Zeph. 1.3. Ik sal weg-rapen menschen ende beesten, Amos. 6.7. Sy sullen gevankelijk henen gaen onder de voorste.

(3.) God wil zijn Volk hier door tugtigen ende verbeteren, Amos 2.3. Uit alle geslagten des aerdbodems heb ik u-lieden alleen gekend, daerom sal ik alle uwe ongeregtigheden over u-lieden besoeken, Zach. 13.9. Ik sal het derde deel des volks in het vyer brengen, ende ik sal het louteren gelijk men silver loutert.

(4.) God wil andere Landen en volkeren hier door waerschouwen, 1 Cor. 10.11. Dese dingen alle zijn haer-lieden over-gekomen tot voorbeelden, Jer. 3.8. De trouwloose haer suster Juda, en vreesde niet, maer ging henen ende hoereerde selfs ook.

a. Vr.

Wat is onse pligt in die gemeyne Land-plagen?

Ant. Dat wy ons selven spoedig met God versoenen, ende onse bekeeringe vernieuwen, Jer. 6.8. Laet u tugtigen, Jerusalem, op dat mijne ziele van u niet afgetrocken en worde, op dat ik u niet en stelle als een woestheid en onbewoont land, Luc. 13.5. Soo gy u niet en bekeert, gy sult alle te gelijck vergaen, vers 9. Hos. 5.15.