Dagelyckse huys-catechisatie

Het leven tot Gods eere.
De twaalfde dag.

a. Vr.

Is het genoeg als wy God in ons herte heyligen?

Ant. Neen, maer wy moeten ook uytwendig voor de menschen Gods eere verbreyden, 1 Cor. 10.31. Het zy dat gy eet, het zy dat gy drinkt, het zy dat gy iet anders doet, doet het al ter eeren Gods, Esai. 43.7. Een yeder die na mijnen name genoemt is, ende die ik geschapen hebbe tot mijnder eere, vers 21. Dit volk hebbe ik geformeert, sy sullen mijnen lof vertellen, Eph. 1.6.

c. Vr.

Wat moet men doen om Gods eere te verbreyden?

[p. 252]

Ant. Hier toe zijn insonderheyd dese dingen noodig:

[1.] Dat wy dankbaerheid bewijsen aen God voor alle lichamelijke en geestelijke weldaden, 1 Thess. 5.18. Dankt God in alles, Ps. 50.14. Offert den Heere dank.

[2.] Dat wy openbaerlijk Gods naem belijden voor de mensen, 1 Pet. 3.15. Zijt altijd bereid tot verantwoordinge aen een ygelijk die u rekenschap af-eischt van de hope die in u is, Ps. 107.22. Datse lof offeren, ende met gejuig zijne werken vertellen.

[3.] Dat wy door een goeden wandel zijn geboden gehoorsamen, Joh. 15.1. Hier in is mijn Vader verheerlijkt, dat gy vele vrugten draegt, Matt. 5.16. Laet u ligt schijnen voor de menschen op dat sy uwe goede werken mogen sien, ende uwe Vader verheerlijken die in den Hemel is.

[4.] Dat wy onse belofte betalen Ps. 3.16.18. Ik sal mijn beloften den Heere betalen, nu, in de tegenwoordigheid van al zijn volk, Ps. 50.14. Offert Gode dank, ende betaelt den Alderhoogsten uwe beloften.

b. Vr.

Wat is de dankbaerheid?

Ant. Dat is een openbare erkentenisse dat God de genadige Gever is van al het goed dat wy hebben, Psalm 66.16. Komt hoort toe, ô gy alle die God vreest, ik sal u vertellen wat de Heere aen mijn ziele gedaen heeft, Ps. 115.1. Niet ons, niet ons, maer uwen name zy de eere, Rom. 11.36.

a. Vr.

Waer voor moeten wy dankbaer wesen?

Ant. Voor alle dese weldaden:

[1.] Voor alle geestelijke weldaden, Eph. 1.3. Gezegent zy de God en Vader onses Heren Jesu Christi, die ons gezegent heeft met alle geestelijke zegeningen in den Hemel in Christo Jesu, 1 Pet. 1.3. Gelooft zy de God en Vader onses Heeren Jesu Christi, die ons heeft wedergeboren tot een levendige hope.

[2.] Voor alle tijdelijke weldaden, Ps. 103.5. Die uwen mond verzadige met het goede: uwe jeugt vernieuwt als eens Arents, Ps. 92.6. O Heere, hoe groot zijn uwe werken.

[3.] Voor alle verlossingen uyt allerley ellenden, Ps. 103.4. Die u leven verlost van het verderf, 2 Cor. 1.20.

b. Vr.

Hoe moeten wy dankbaer zijn voor alle dese weldaden?

Ant. Wy moeten op dese maniere dankbaer zijn:

[1.] Met ons herte moeten wy erkennen dat al dit goed ons van God komt, niet om onse verdiensten, maer uyt sijn onverdiende genade, 1 Pet. 3.15. Heiligt den Heere in uwe herten, Ps. 115.1. Niet ons, niet ons, maer uwen name zy de eere.

[2.] Met onse tonge moeten wy by alle menschen hier van

[p. 253]

spreken, ende de eere Gods alsoo verbreiden, Marc. 5.19. Jesus seide, gaet henen na u huis, tot de uwe, ende boodschapt haer, wat groote dingen u de Heere gedaen heeft, en hoe hy sig uwer ontfermt heeft, 1 Pet. 2.9. Gy zijt een heilig volk, om te verkondigen de deugden des genen die u geroepen heeft.

3. Met onse Godsdienst, soo in bysondere oeffeninge in onse gebeden, als in de openbare gebeden der Gemeynte, Psal. 43.4. Dat ik inga tot Gods Altaer, tot den God des blijdschappe mijner verheuginge, ende u met de harpe love, ô God, mijn God! Psalm. 116.13. Ik sal den Beker der verlossinge nemen, ende de naem des Heeren aenroepen.

b. Vra.

Wat moet ons bewegen tot dankbaerheyd aen God?

Ant. Dese Beweeg redenen: [1.] Gods weldaden zijn enkele onverdiende gunst aen ons sondige en verdoemelijke menschen bewesen, Gen. 32.10. O God, ik ben geringer dan alle dese weldadigheden, ende dan alle dese trouwe, die gy aen uwe knegt gedaen hebt, Rom. 2.24. Wy worden om niet geregtveerdigt door zijne genade. [2.] God eischt dese dankbaerheyd van ons als een vergeldinge voor alle sijne weldaden, ende neemt een groot gevallen daer in als wy dankbaer zijn, Ps. 53.23. Wie dank-offert die sal my eeren, 1 Thess. 5.18. Weest dankbaer in alle dingen. [3.] Ook God is seer vertoornt op ondankbare menschen; ende komt dan sijn weldaden weg nemen, Deut. 32.6. Sult gy dit den Heere vergelden, gy dwaes en onwijs volk, Hos. 2.8. Daerom sal ik weder komen, ende mijn koren weg nemen op sijnen tijd, ende mijnen most op zynen gesetten tijd; Ende ik sal weg nemen mijnen wolle, ende mijn vlas, dienende om haer naektheid te bedecken. Esai. 1.3, 4.

a. Vr.

Wat is de belijdenisse van Gods Naem?

Antw. Dit is een openbare bekentenisse van de Godlijke waerheyd en van het geloove 't welk wy van God hebben, Ps. 118.46, Ook sal ik voor Koningen spreken van uwe getuigenissen, ende my niet schamen, Matt. 10.32. 1 Tim. 1.8. En schaemt u dan niet het getuigenisse onses Heeren.

a. Vr.

Moet men dan by alle menschen van de Religie beginnen te spreken?

Ant. Men moet voorsigtigheid gebruiken dat de Religie niet tot een spot of ydel tijd-verdrijf en werde, en daerom moeten wy agt geven, waer het stigtiglijk sal zijn, Matt. 7.6. En geeft het Heilige den honden niet, nogte en werpt uwe paerlen niet voor de swijnen, 2 Cor. 2.17.

b. Vr.

Wanneer dient de belijdenisse der Religie meest tot Gods eere, soo dat men dan niet en mag zwijgen?

[p. 254]

Ant. Als de tijden gevaerlijk zijn, en dat men daer door ligtelijk schade soude konnen te lijden in goed of bloed, Matth. 10.18. Gy sult ook voor Koningen en Stadhouders geleid worden om mijnent wille, 1 Pet. 3.15. Heiligt God den Heere in uwe herten, en zijt altijd bereid tot verantwoordinge aen een ygelijk, die rekenschap van u eischt, van de hope die in u is, met sagtmoedigheid en vreese.

b. Vr.

Mag men dan in soo een voorval niet vlugten?

Ant. Het vlugten is geheel niet ongeoorloft, als het niet geschied met nadeel van Gods Kerke, en van sijn waerheid, Matth. 10.23. Wanneer sy u dan in dese Stad vervolgen, vlied in de andere, Joh. 10.39. Sy sogten dan wederom Jesum te grijpen, maer hy ontging hare hand, 1 Reg. 18.13.

c. Vra.

Hoe sal men het dan maken, als men om de besnijdenisse van de waerheid in gevaer komt van ongunst onder vrienden en magen, ja dat men voorsiet verlies van goed en bloed?

Ant. De godlijke waerheyd moeten wy soo veel agten, dat wy daerom alles gaerne willen verliesen, Luc. 14.26. Indien iemand tot my komt, ende niet en haet zijn Vader en Moeder, ende Wijf en Kinderen, ende Broeders en Susters, ja ook sijn eigen leven, die en kan mijn Didscipel niet zijn, Heb. 10.34. Gy hebt de berovinge van uwe goederen met blijdschap aengenomen, wetende dat gy hebt in u selven een beter en blijvend' goed, Phil 3.8.9.

c. Vr.

Wat redenen hebben wy om ons herte tot soo een belijdenisse der waerheyd te bereyden?

Ant. Hier toe hebben wy dese beweeg-redenen:

(1.) Wy hebben Gods last en gebod, 1 Pet. 3.15. Zijt altijd bereid tot verantwoordinge aen een ygelijk die rekenschap af eischt van de hope die in u is, 2 Tim. 1.8. (2.) Hier door konnen wy God seer verheerlijken, daer andersins God groote oneere soude worden aengedaen, Phil. 1.20. Christus sal groot gemaekt worden in mijn lichaem, het zy door het leven, het zy door de dood, Luc. 9.26. Soo wie mijns, ende mijner woorden sal geschaemt hebben, diens sal de Sone des Menschen hem schamen, wanneer hy komen sal in zijne heerlijkheid. (3.) Dit dient geweldig tot overtuiginge van de vyanden der Kerke, tot inwinninge van onwetende, ende tot versterkinge van de zwakgeloovige, Phil. 1.12. Ik wil dat gy weet Broeders, dat het gene aen my is geschied, meer tot bevorderinge des Euangeliums is gekomen, Phil. 2.15. Op dat gy meugt onberispelijk ende opregt zijn, kinderen Gods zijnde, onstraffelijk in 't midden van een krom en verdraeit geslagte: onder welke gy schijnet als ligten in de wereld, vers 16. Voorhoudende het woord des levens. (4.) Groote beloften hebben wy op een onbevreesde

[p. 255]

belijdenisse der waerheyd, en ook schrickelijke dreygementen, op het versuym van dese pligt, Matth. 10.32. Een ygelijk dan die my belijden sal voor de menschen, die sal ik ook belijden voor mijnen Vader die in de Hemelen is, Luc. 9.26.

b. Vra.

Wat zijn de beloften die men Gode moet betalen?

Antw. Het zijn verbintenissen van onse ziele aen God, daer in wy ons selven verpligten, om iets ter eeren Gods, ofte tot stigtinge van andere, of van ons selven uyt te sullen werken in het onderhouden van sijne geboden, Ps. 119.57. Ik hebbe geseid, dat ik u woorden sal bewaren, Psal. 119.106. Ick hebben gesworen, ende sal het bevestigen, dat ik onderhouden sal de regten uwer geregtigheid, Jos. 24.25.

b. Vr.

Waer over worden dese beloften gedaen?

Ant. Over dese twee dingen:

(1.) Ofte, over de pligten der Godsaligheyd in 't gemeen, als men God belooft, dat men in alle sijne wegen sal wandelen, en dat men alle sonden sal laten na vermogen, Ps. 119.106. Ik hebbe gesworen, ende sal het bevestigen, dat ik onderhouden sal de regten uwer geregtigheid, 2 Reg. 23.3. De Koning stondt, ende maekte een verbond met al het volk voor des Heeren aengesigte, om den Heere na te wandelen.

(2.) Ofte over een bysondere pligt, om eenige bysondere deugt te doen, ofte sonde toe te laten, Gen. 28.20. Jacob beloofde een belofte, seggende, vers 22. Dese steen die ik tot een opgeregt teken geset hebbe, sal een huis Gods zijn, Job. 31.1. Ik hebbe een verbond met mijne oogen gemaekt, hoe soude ik dan agt geven op een Maegt?

a. Vr.

By wat occasie worden dese beloften gedaen?

Ant. By dese occasien:

(1.) Als men van God eenige bysondere weldaed verwagt, of ook als men eenige bysondere weldaed heeft ontfangen, Gen 28. vs. 20. Wanneer God my behoed sal hebben op desen weg, Ps. 66.14. Ik sal mijne beloften betalen die mijn lippen hebben ge-uit, ende mijn mond heeft gesproken, doe my bange was, Ps. 116.13.

(2.) Als wy in eene solemnele plight des Gods-diensts besigh zijn, namelijk ontrent de Heilige Sacramenten, ontrent gebeden op Biddagen, etc. 2 Chron. 15.22. Alle het volk trad in een Verbond, vers 14. Sy swoeren den Heere, 2 Reg. 23.2, 3.

(3.) Als wy ergens zwaerlijk hebben overtreden, ofte als wy tegen eenige overtredinge bevreest zijn, Job 31.1. Ik hebbe een verbond met mijne oogen gemaekt, Ps. 119.106.

a. Vr.

Is 't genoeg dat men God een belofte doet?

[p. 256]

Antw. Wy moeten sorgvuldig wesen om onse beloften Gode te betalen, Ps. 76.12. Doet beloften, ende betaeltse den Heere uwen God, Eccl. 5.3. Ps. 116.14. Ik sal mijn beloften betalen.

b. Vr.

Waerom moeten wy onse beloften soo sorgvuldiglijk betalen?

Ant. De beweeg-redenen zijn dese: (1.) De beloften maken een band en schuld over de ziele, Num. 30.2. De ziele word met een verbintenisse verbonden, Jos. 24.22. Gy zijt getuigen over u selven, dat gy den Heere verkoren hebt om te dienen. (2.) De Heere vervult sijne groote belofte aen ons, soo is 't dan billik dat wy ook onse beloften vervullen aen hem, Esai. 34.16. Soekt in het Boek des Heeren, ende leest niet een van dese en salder feilen, Ps. 39. vs. 5. Uwe getuigenissen zijn seer getrouw, 2 Cor. 1.20. (3.) De Heere heeft een grouwel van alle valscheyd, bysonderlijk als wy valscheyd tegen hem souden gebruyken, Esa. 30.9. Het zijn leugenagtige kinderen, Esa. 57.4.

a. Vr.

Maer moet men ons dan de beloften houden als daer aen schade vast is?

Ant. Ja: Ps. 15.4. Heeft hy gesworen tot zijn schade, evenwel en verandert hy niet, Jos. 9.18.

b. Vr.

Moet men ook de beloften houden, als men daer door tot sonde word aengeleyd?

Ant. Neen: want noyt mag men een band tot sonde houden, maer dan moet men die quade beloften, hoe eer hoe liever breken, 1 Sam. 25.34. David seide, 't en ware dat gy u gehaestet had, ende my te gemoete gekomen ware, soo en ware Nabal niemand overgebleven. 1 Sam. 14.41.

a. Vr.

Hoe word Gods eere verder groot gemaekt?

Ant. Door de gehoorsaemheyd van sijne geboden in een godsalige wandel, Matth. 5.16. Laet u ligt alsoo schijnen voor de menschen, datse uwe goede werken mogen sien, ende uwen Vader prijsen die in de Hemelen is, Eph. 2.3, 4, 5. Joh. 15.8. Hier in is mijn Vader verheerlijkt, dat gy vele vrugten draegt.

c. Vr.

Wat ken-teikenen heeft soodanig een gehoorsaemheyd van Gods Wetten?

Ant. (1.) Als men op de minste kennise van Gods Wet, gereet is te gehoorsamen, hebbende een voornemen om al te sullen doen, dat wy verstaen sullen Gods wil te zijn, 1 Pet. 1.14. Als gehoorsame kinderen Act. 9.6. Heere, wat wilt gy dat ik doen sal.

(2.) Als men in alles sonder uytsonderinge Gods stemme gehoorsaemt, Deut. 5.33. In al den weg die de Heere u gebied, sult gy gaen, Heb. 13.18. Als die in alles eerlijk willen wandelen, Ps. 119.101.

[p. 257]

[3.] Als wy seer begeerig zijn, om dagelijks meer en meer van Gods wil te verstaen, Ps. 119.33. Heere leert my de weg uwer insettingen, Act. 9.7.

[4.] Als wy Gods Wil en Wetten meer agten als al het aerdsche, willende liever selfs het leven verliesen, als Gods Wetten te overtreden, Act. 5.20. Men moet God meer gehoorsaem zijn als de menschen, Dan. 3.18.

b. Vr.

Wat moet ons bewegen om God te gehoorsamen?

Ant. Dese beweeg-redenen: [1.] Gods authoriteyt en magt is groot, die dit gebied, Mal. 1.6. Ben ik een Heere, waer is mijn vreese? Jer. 18.6. Gy zyt als leem des Potte-backers in mijn handen, seid de Heere. [2.] Gods weldaden zijn menigvuldig, die onse gehoorsaemheyt be-oogen, Rom. 12.1. Ik bid u om de barmhertigheden Gods, Luc. 1.74, 75. [3]. Wy zijn door veel beloften van kinds been aen verbonden om God gehoorsaem te sullen zijn, Jos. 24.22. Gy zijt getuygen over u selven, dat gy den Heere verkoren hebt om hem te dienen, Hebr. 8.10. Dit is mijn verbond. [4.] Veel zegens komt den gehoorsamen over, ende veel vloeken treffen den ongehoorsamen aen, Heb. 5.9. Jesus is allen die hem gehoorsaem zijn, een oorsake der eeuwiger zaligheid geworden, 1 Joh. 3.36. Die den Sone ongehoorsaem is, Gods toorn blijft op hem.