Dagelyckse huys-catechisatie

Het leven des herten met God.
De negende dag.

b. Vr.

Is 't genoeg dat men in 't bidden God aenspreke?

Ant. Neen, maer men moet geduerig met God leven, Ps. 16.8. Ik stelle den Heere gedueriglijk voor my, Mal. 2.6. Hy wandelde met zijn God, 1 Joh. 1.6.

[p. 232]

b. Vr.

Waer in bestaet het leven des herten met God, 't welk de Geloovige geduerig in sig moet hebben?

Ant. De bysondere herts-pligten zijn dese vier navolgende:

(1.) Kennisse Gods, Jer. 6.24. Die sig beroemt, roeme hier in, dat hy my kend, dat ik de Heere ben, Heb. 8.11. Sy sullen my alle kennen.

(2.) Liefde Gods, Mat. 22. 37. Gy sult liefhebben den Heere uwen God, met geheel uw' herte, met geheel uwe ziele, ende met geheel uw' verstand, Ps. 18.2. Hertelijk lief heb ik u ô Heere!

(3.) Kinderlijke vreese, Phil. 2.12. Werkt u selfs zaligheid met vreesen en beven, Ps. 2.11. Dient den Heere met vreese, ende verheugt u met bevinge.

(4.) Vertrouwen op God, Ps. 37.5. Wentelt uwen weg op den Heere, ende vertrouwt op hem, hy sal het wel maken, Phil. 4.6, 7.

a. Vr.

Is het noodig dat men veel kennisse van God heeft?

Antw. Ja: daer toe heeft hy hem selven aen ons geopenbaert, 1 Cor. 14.20. Broeders, en wort geen kind'ren in 't verstant, 1 Pet. 3.18. Wascht op in de genade, en in de kennisse des Heeren Christi, Col. 3.16.

a. Vr.

Kan men hierin wel te verre gaen?

Antw. Ja: wanneer men al te besig is om Gods verborgentheden te willen doorsnuffelen, en als men ondertusschen de kennisse van nuttiger dingen laet varen, Col. 2.18. Intredende in 't gene de mensche niet gesien en heeft, 2 Tim. 2.23. Verwerpt de vragen die dwaes en sonder leeringe zijn, Deut. 29.29. De verborgene dingen zijn voor onsen God. Rom. 11.33, 34.

c. Vr.

Waerom moet men na de kennisse Gods tragten?

Ant. Om dese redenen: (1.) Dit is een gedeelte van onse vernieuwinge tot Gods Beeld, Col. 3.10. Dat gy aengedaen hebt den niewen mensche, die vernieuwt word tot kennisse na 't evenbeeld des genen die hem geschapen heeft, Heb. 8.11. Sy sullen my alle kennen.

(2.) De grond van wel te gelooven, leid in God wel te kennen, Rom. 10.14. Hoe sullen sy in hem gelooven, van welken sy niet gehoord en hebben? Joh. 9.36. Wie is de Sone Gods, op dat ik in hem geloove? (3.) De kennisse Gods is de weg tot een Godzalig leven, Tit. 1.1. Kennisse der waerheid die na de Godsaligheid is, 1 Cor. 15.34. Waekt op regtveerdiglijk, ende en sondigt niet, want sommige en hebben de kennisse Gods niet. (4.) De staet van onwetenheyd is de staet der sonde, ende der vervreemdinge van God, Eph. 4.18. Verduistert in het verstand, vervremd van het leven Gods, door de onwetenheid die in haer is, Act. 26.18.

b. Vr.

Wat sal men doen om tot de kennisse Gods te komen?

Antw. Men moet dese middelen gebruyken:

[p. 233]

(1.) Gods Woord vlijtig lesen en hooren, Ps. 19.8. De getuigenisse des Heeren is gewis, den slegten wijsheid gevende, Joh. 5.39. Ondersoekt de schriften, Rom. 10.14.

(2.) Men moet t' samensprekinge houden met ervarene Christenen, Col. 3.16. Het woord Christi wone rijkelijk in u in alle wijsheid, leert ende vermaent malkanderen, Luc. 24.14.

(3.) Men moet een Godvrugtig herte hebben, dat alle wereldsche lusten en driften versaekt, dat op sijn eyge wijsheid niet en staet, maer dat gesint is, God in alles volkomen te hooren ende te gehoorsamen, Prov. 1.7. De vreese des Heeren is het beginsel der wetenschap, Joh. 7.17. Die Gods wille wil doen, sal verstaen dat dese leere uit God is.

(4.) Men moet God bidden om de Godlijke wijsheyd, Jac. 1.15. Indien iemand van u wijsheid ontbreekt, dat hyse van God begeere, die een ygelijk mildelijk geeft, Ps. 119.18. Heere, ontdekt de oogen mijnes verstands.

a. Vr.

Is 't genoeg als men verstand van Godlijke dingen heeft?

Ant. Neen: men moet die kennisse gebruyken tot een godsalig leven, 1 Cor. 13.1. Alwaert dat ik de gave der prophetie hadde, en wiste alle verborgentheden, en alle de wetenschap, en dat ik de liefde niet en hadde, soo ware ik niets, Tit. 1.1. Kennisse der waerheid die na de godsaligheid is, Matt. 7.22.

c. Vr.

Maer dewijle in vele eenvoudige Christenen groote onwetenheyd word gevonden, hoe soude men deselvige nog konnen vertroosten, datse evenwel nog ware kinderen Gods zijn?

Ant. De eenvoudige konnen vertroost worden, als in dese teikenen nog in haer bevinden, die in onherboorne niet en zijn.

(1.) Als sy niet moet-willens ontwetende zijn, maer als sy soeken wijs te worden in godlijke dingen, Luc. 11.1. Heere leert ons bidden, Godloose zijn willens onwetende, 2 Pet. 3.5. Job. 21.14.

(2.) Als sy de wetende Christenen niet veragten, maer als sy de selvige prijsen, en haer geselschap soeken om wat van haer te leeren, Ps. 15.4. Diese eert.

(3.) Als sy alle middelen vlijtig gebruyken om wijser te worden, Col. 3.16. Het woord Gods wone rijkelijk onder u, Ps. 1.2. Die de Wet des Heeren nagt en dag overdenkt.

(4.) Als sy godsaliglijk soeken te beleven 't geen sy weten, en datse in haer onwetenheid sig niet soeken te verontschuldigen als sy sondigen: Want onherboorne willen niet weten, om datse niet willen doen, Job 21.14. Sy seggen tot God, wijkt van ons, want aen de kennise van u wegen hebben wy geen lust, Hos. 4.6.

a. Vr.

Is het genoeg dat de kennise Gods ons brenge tot een vroom leven?

[p. 234]

Antw. Neen, maer dit moet ons brengen tot soo een vroom leven, dat wy leiden uyt liefde Gods, 1 Tim. 1.5. Het einde des gebods is liefde uit een rein herte, Joh. 5.42. 1 Joh. 4.19.

a. Vra.

Waer uit kan men weten of wy God liefhebben?

Ant. Uyt dese ken-teikenen:

(1.) Als wy groote lust en vreugde vinden in Gods tegenwoordigheid, soo dat wy na sijn gemeynschap seer verlangen, Ps. 63.9. Mijne ziele kleeft u agter aen, 2 Cor. 5.2.

(2.) Als sy een mishagen hebben in al het gene 't welk strijd tegen God en sijn Woord, Ps. 139.21. Soude ik niet haten Heere, die u haten, en verdriet hebben in de gene die tegen u opstaen, Ps. 119.

(3.) Als zy seer bedroeft zijn over 't gevoelen van Gods gramschap, en over het missen van sijn gevoelige gunste t' onswaerts, Ps. 13.2. Hoe lange, Heere! sult gy mijn steeds vergeten? hoe lange sult gy u aengesigte steeds voor my verbergen? Ps. 77.8. Sal dan de Heere niet meer genadig zijn, Ps. 51.14. Geeft my weder de vreugde uwes heils.

(4.) Als wy groote vreugde hebben in de pligten van de Godsdienst, ende in de oeffeninge van gebeden, ende als wy met alle yver ons daer toe begeven, op dat wy God in alles leeren gehoorsaem zijn, Ps. 122. Ik verblijde my in die tot my seggen, wy sullen opgaen in het Huis des Heeren, Ps. 119.5. Och! dat mijne wegen gerigtet wierden om uwe insettingen te bewaren.

c. Vr.

Hoe verre moet dese liefde Gods gaen?

Antw. Soo verre dat wy God boven alles liefhebben, ende dat de liefde Gods de grootste zy, Matt. 22.38. Dit is het eerste, ende het grootste gebod, Ps. 73.25. Wie heb ik nevens u in den Hemel: ende nevens u en lust my niet op der aerde, Deut. 6.5.

c. Vr.

Wie zijn dese lieden, welke God soo beminnen?

Antw. Het zijn dese:

(1.) Die van geen schepsel haer laet bewegen om yets te doen dat God mogte mishagen, Apoc. 12.11. Sy hebben haer leven niet lief gehad, tot de dood toe, Gen. 39.9. Joseph seide, hoe soude ik dit soo grooten quaed doen, ende sondigen tegen den Heere.

(2.) Die gesint zijn, om de liefde Gods wille, al de wereld, ja ook het liefste dat de wereld heeft te versaken, en te verlaten, Deut. 23. vers 9. Die tot zijnen Vader en Moeder seide, ik en sie hem niet, ende die zijne Broeders niet en kende: ende zijne Sonen niet en agtede: want sy onderhielden u Woord, ende bewaerden u Verbond, Luc. 14.26. Indien yemand tot my komt, ende niet en haet zijn Vader en Moeder, ende Wijf, en Kinderen, ende Broeders, en Susters, ja ook selfs zijn eigen leven, die en kan mijn discipel niet zijn.

[p. 235]

(3.) Die 't meer bedroeft, als sy God ergens in hebben vertoornt, dan als sy in het tijdlijke een groote schaden hadden geleden, Ps. 51.6. Tegen u alleen heb ik gesondigt, Matt. 26.75. Petrus ging uit, en weende bitterlijk.

(4.) Die ter liefde van God en zijn tegenwoordigheyd, weynig lust vinden in de wereld, en haer herte daer van los hebben, 1 Cor. 7.30. Die blijde zijn, als die niet blijde zijnde, Heb. 10.34. Gy hebt met blijdschap de roovinge uwer goederen aengesien, Gal. 6.14. De wereld is my gekruist, en ik de wereld.

a. Vr.

Hebben alle menschen God lief?

Antw. Neen: maer vele menschen sijn sonder liefde Gods, ja vele zijn haters Gods, Joh. 5.42. Ik kenne u-lieden, dat gy de liefde Gods niet in u hebt, 2 Tim. 3.4. Sy zijn meer Lief-hebbers der wellusten als Lief-hebbers Gods, Rom. 1.30. Deut. 5.9.

c. Vr.

Hoedanige menschen zijn de haters Gods?

Ant. Haters Gods zijn dese lieden:

(1.) Die willens en wetens Gods geboden overtreden, Exod. 20.5. Ik besoeke de misdaed der Vaderen aen de Kinderen der gener die my haten en doe bermhertigheid aen duisenden der gene die my liefhebben, ende mijne geboden onderhouden, Prov. 8.36.

(2.) Die de kennisse Gods veragten, Job. 21.14. Sy seggen tot God, wijkt van ons, want aen de kennisse uwer wegen en hebben wy geenen lust, Ps. 50.17.

(3.) Die de tugt haten, niet willende haer leven op Gods bestraffinge verbeteren, Ps. 50.17. Dewijle gy de kastijdinge haet, ende mijne woorden agter u henen werpt, 2 Tim. 3.4.

(4.) Die Gods beste vrienden, de vrome, de godzalige, haten om hare godzaligheid; Ende die wel spreken van de onvrome, Ps. 139. vs. 20. Die van u, ô God – schendelijk spreken, ende die uwe vyanden ydelijk verheffen, Esa. 29.21. Die een mensche schuldig maken om een woord, Ps. 35. 16, 21.

b. Vr.

Waer uit ontstaet de haet Gods in de onvrome?

Antw. De haet Gods ontstaet uit oorsake datse God als Rechter aenmerken, die haer sonden kend en straffen sal, hierom soeken sy te vlieden van Gods tegenwoordigheid door een slaefachtige vrese, Esai. 33.14. De Sondaren te Zion zijn verschrocken, bevingen hebben de guychelaren aengegrepen, sy seggen, wie is 'er onder ons die by een verteerend' vyer wonen kan, Gen. 4.16. Ap. 6.16.

a. Vra.

Moet men dan God niet vreesen?

Ant. Ja men moet God vreesen, dog niet met een quade slaefagtige vreese, maer met een kinderlijke vreese, Mal. 1.6. Ben ik een Heere, waer is mijn vreese? Ps. 2.11. Dient den Heere met vreese, en verheugt u met bevinge, Ps. 103.17.

[p. 236]

c. Vra.

Wat is de quade slaefachtige vreese?

Ant. De slaefagtige vreese Gods heeft dese werkingen daer men deselve aen kennen kan:

(1.) Als men God alleenlijk aen-merkt als Regter die straffen wil, en niet als een barmhertig Vader, die vergeven wil, Esa. 33.14. Wie is 'er onder ons die by een verteerend' vyer wonen kan? Mat. 25.24. Ik wist dat gy een hard mensche waert.

(2.) Als men sonder genoegsame redenen gestadig vreest dat men in de Helle sal komen, en dat men sig op Gods beloften en kragt niet derf vertrouwen, Ezech. 33.10. Dewijle onse overtredingen en onse sonden op ons zijn, ende wy in deselve versmagten, hoe soude wy dan leven? Luc. 12.7, 32. Vreest niet gy klein kuddeken, want het is mijns Vaders wel-behagen, u het Koningrijke te geven.

(3.) Als men van Gods tegenwoordigheyd soekt af te wesen, Gen. 3.10. Adam seide, ik hoorde uwen stemme in den Hof, en ik vreesde, want ik ben naekt, daerom verbergde ik my, Gen. 4.16. Cain ging van Gods aengesigte weg, Exod. 20.19, 20.

(4.) Als men uyt wan-trouwen op Gods wel-gevallen in de pligten van godsaligheyd na-laet, Luc. 19.20. Ik heb u pond in een sweet-doek geleid, vers 21. Want ik vreesde u, om dat gy een hard Mensche zijt, Zeph. 3.16. En vreest niet, ô Zion! ende en laet uwe handen niet slap worden.

b. Vra.

Waerom noemt gy dit een quade slaefagtige vreese?

Antw. Om dat 'er ook is een goede slaef-agtige vreese, Rom. 8. vs. 15. Gy en hebt niet ontfangen den geest der dienstbaerheid, wederom tot vreese, Ps. 90.11. Wie kend de sterkte uwes toorns, en uwer verbolgentheid, na dat gy te vreesen zijt, Marc. 16.8.

c. Vr.

Welke slaef-agtige vreese kan goed zijn?

Antw. Dese:

(1.) Als yemandt tot zijn eerste bekeeringe word gebragt, door schrik voor de Helle, en voor God den regtveerdigen Regter, 2 Cor. 5.11. Wy dan wetende den schrik des Heeren, bewege de menschen tot het geloove, Act. 2.37.

(2.) Als de bekeerde in groote sonden vallen, soo moet in haer eerst ontstaen een vreese van Gods straffen Ps. 116.3. De banden des doods hadden my omvangen, de angsten der hellen hadden my getroffen, Ps. 55.6.

(3.) Als God groote oordeelen send over Land en Kerke, Deut. 9. vs. 19. Ik vreesde van wegen de toorn, ende de grimmigheid daer mede de Heere seer op u vertoornt was, Ps. 119.120. Het hair mijnes vleesches is te berge geresen van verschrickinge voor u, ende ik hebbe gevreest voor uwe oordeelen.

[p. 237]

b. Vr.

Welk is de kinderlijke vreese Gods?

Antw. De kinderlijke vreese Gods is een eerbiedig ontsag dat wy God toedragen, ontsiende in het minste selfs hem te vergrammen, Heb. 12.28. Laet ons de genade vast houden, door de welke wy wel-behagelijk God mogen dienen, met eerbiedinge en Godvrugtigheid, Ps. 2.11. Dient den Heere met vreese, Gen. 39.9. Hoe soude ik soo een groot quaed doen, ende tegen God sondigen, Mal. 1. vs. 6.

c. Vr.

Waer aen kend men dese kinderlijke vreese Gods?

Ant. Aen dese ken-teikenen:

(1.) Als wy alle quaed haten, en laten, Prov. 3.7. Vreest den Heere, ende wijkt van het quade, Prov. 16.6.

(2.) Als men het heimlijkste quaed laet om Godes vrese wille, daer men andersins geen mensche heeft te vreesen, Joh. 31.21. Het verderf Gods was by my een schrik, ende ik vermogt niet van wegen zijne hoogheid, Gen. 39.12. Joseph vlugtede.

(3.) Als wy door geen schepsel ons van Gods wegen laten aftrecken, Matt. 10.28. En vreest niet voor de gene die het lichaem dooden, Esa. 8.12, 13.

(4.) Als wy Gods Woord, en sijne heilige ordinantien des Gods dienst, met een groote eerbiedigheid gebruyken, Gen. 28.17: Hoe vreesselijk is dese plaetse, Ps. 2.11. Verheugt u in God met bevinge, Phil. 2.12. Werkt u selfs saligheid met vreesen en beven.

c. Vr.

Wat behoort ons te bewegen om den Heere te vreesen?

Antw. De beweeg-redenen zijn dese: (1.) God is onse Vader, Matt. 6.9. Onse Vader, 2 Cor. 6.18. Mal. 1.6. Ben ik u Vader, waer is mijn vreese? (2.) God is onse Heere, dye alwetende, almagtig, en regtveerdig is, Mal. 1.9. Ben ik een Heere, waer is mijn vreese? Jer. 10.7. Wie soude u niet vreesen, gy Koning der Heidenen? want het komt u toe. (3.) God straft seer hard sijn eygen kinderen, alsse sondigen, Apoc. 3.19. Soo wie ik lief hebbe, die bestraffe ik, en kastijde ik, Ps. 90.11. (4.) God belooft veel zegens aen de gene die hem vreesen, Ps. 25.13. Sijne ziele sal vernagten in het goede, Prov. 19.23. De vreese des Heeren is het leven, want men sal versadigt zijnde, vernagten, met het quaed en sal men niet besocht worden.

b. Vr.

Wat leven des herten met God ontstaet uyt de kennisse, liefde, en vreese, Gods?

Antw. Hier uyt ontstaet een vertrouwen des herten op God? volgens sijn genadige beloftenisse,dat hy in alle tegenheden onse God sal blijven, Ps. 31.2. Op u, ô Heere, betrou ik, en laet my niet beschaemt worden in der eeuwigheid, Ps. 46.4, 5, 6. Hab. 3.17.

[p. 238]

Alhoewel de Vygeboom niet bloeyen en sal, ende geen vrugt aen de Wijnstok zijn en sal dat het werk des Olijfsbooms liegen sal, ende de velden geen spijse voort-brengen, dat men de kudde uit de koye afscheuren sal, ende dat 'er geen runt in de stallinge wesen sal, vs. 18. Soo sal ik nogtans in den Heere van vreugde op-springen, ende ik sal my verheugen in den God mijns heils.

c. Vr.

Wat lieden zijn de regte vertrouwende op God?

Ant. Het zijn dese lieden:

(1.) Die de middelen seer vlijtig gebruyken, Psal. 91.11. Hy sal zijne Engelen van u bevelen, datse u bewaren in alle uwe wegen. Heb. 10.23, 24, 25.

(2.) Die door een goed leven God soeken te behagen, Ps. 37.3. Vertrouwt op God, en doet het goede.

(3.) Die ook dan vertrouwen, als er geen menschelijke hope voor handen is, wetende dat God alles vermag, Rom. 4.18. Welke tegen hope op hope gelooft heeft, dat hy soude worden een Vader van vele volkeren, Hab. 3.17, 18.

(4.) Die daer konnen gerust zijn, datse God sijn werk laten doen, niet twijffelende of alles sal haer ten besten uytvallen, Psal. 37.5. Wentelt uwen weg op den Heere, ende vertrouwt op hem, hy sal 't wel maken, Rom. 8.28. Alle dingen moeten mede werken ten goede, den genen die God lief hebben.

b. Vr.

Waer door konnen wy ons betrouwen op God?

Ant. Door dese middelen:

(1.) Als wy ons voorstellen Gods Vaderlijk herte, want een kind vertrout op sijn Vader, Ps. 103.13. Gelijk hem een vader ontfermt over zijne kinderen, alsoo ontfermt hem de Heere over de gene die hem vreesen, Esai. 63.16. Gy zijt onse Vader.

(2.) Als wy agt geven op Gods beloften, en op haer vastigheyd, Heb. 6.17. Waer in God willende de Erfgenamen der beloftenisse overvloedelijker bewijsen de onveranderlijkheid zijns raeds, is met eenen eed daer tusschen gekomen, Ps. 48.9. Gelijk wy gehoord hebben van God, alsoo hebben wy gesien.

(3.) Als wy ons voorstellen Gods Almagtigheid, 1 Sam. 14.6. By de Heere is geen verhinderinge om te verlossen door vele of door weinige, Act. 4.24.

(4.) Als wy de exempelen van andere vromen besien, dewelke op God betrouwende, zijn verlost en geholpen, Jac. 5.11. Gy hebt de verdraegsaemheid Jobs gehoort, gy hebt het einde des Heeren gesien, dat de Heere seer barmhertig is, ende een Ontfermer, Ps. 132.2.