Dagelyckse huys-catechisatie

[p. 225]

Het leven in gebeden.
De agste dag.

a. Vr.

Wat helpt ons meest na ziele en lichaem?

Ant. 't Gebed, Jac. 5.16. Een kragtig gebed des regtveerdigen vermag veel, Joh. 16.23. Matth. 7.7. Bid en u sal gegeven worden.

a. Vr.

Is het bidden een noodige pligt?

Ant. Ja: 1 Thess. 5.17. Bid sonder ophouden, Luc. 18.1. Mat. 7. vs. 8. Een yegelijk die bid, die ontfangt.

b. Vr.

Is het bidden een gemeyne gave in alle menschen, of is het een bysondere gave voor de geloovige?

Ant. Het bidden leert de nature selve aen alle menschen, maer het wel bidden is een bysondere gave des Heiligen Geestes, Zach. 12.10. Over het Huis Davids, ende over de Inwoonders van Jerusalem sal ik uitstorten den geest der genade, ende der gebeden, Rom. 8. 15, 16. Luc. 11.1. Heere leert ons bidden.

b. Vr.

Wat is het bidden van een natuerlijk mensche?

Ant. De Heilige Schrift noemt haer gebed, een huilen als van honden, ofte een beweginge der lippen alleen, Hos. 7.14. Sy en roepen niet tot my met haer herte, maer sy huilen op haer legeren, Esa. 29.13. Sy naderen tot my met hare lippen, maer 't herte houd sig ver van my.

b. Vr.

Is de pligt des Gebeds in een goed gebruyk onder de Christenen?

Ant. Neen: sommige houden daer weynig van: Andere weten niet hoe sy sullen bidden: andere meynen dat het bidden bestaet in een welsprekend verhael van woorden, en bidden soo uyt gewoonte haer bekende gebeden, etc. Jer. 10.25. Stort uwe grimmigheid uit over de Geslagten die uwen naem niet aenroepen, Matt. 6.7. Sy meinen dat sy door haer veelheid van woorden sullen verhoort worden, Hos. 7.4. Sy en bidden niet met hare herte.

c. Vr.

Hebben alle geloovige den geest des gebeds?

Antw. Ja, al hoe wel niet in de selve mate; want de geest des gebeds is de eerste beweginge van de weder-geboorte, Rom. 8.15. Gy hebt ontfangen den geest der aenneminge tot kinderen, door welken wy roepen, Abba, Vader, Zach. 12.10. Ik sal de geest der genade en der gebeden over haer uitstorten, Gal. 4.6.

c. Vr.

Hebben dan ook soodanige geloovige den geest des gebeds, dewelke somtijds nauwlijks een woord konnen uyt-spreken door benautheyd des herten?

Ant. Ja: want de geest des gebeds kan somtijds zijn sonder uitwendige oeffeninge, Ps. 77.2. Ik roepe, vs. 5. Ik was verslagen, ende sprak niet, 1Sam. 1.13. Hanna sprak in haer herte alleenlijk roerden sig haer lippen, Exod. 14.15.

[p. 226]

c. Vr.

Hoe soude een bedroefde ziele die niet bidden kan, sig mogen versekeren datse de Geest des Gebeds evenwel heeft?

Ant. Door dese teikenen:

(1.) Als men nog neerstig is in het gebruyk van goede middelen om wel te leeren bidden, Luc. 11.1. Heere leert ons bidden, Esa. 63. vs. 17. Ps. 37.3. Vertouwt op den Heere.

(2.) Als men gevoelt een meerdere drift tot geestelijke als tot lichamelijke dingen, Ps. 63.2. O God, gy zijt mijn God, ik soeke u in den dageraed, mijn ziele dorst na u, mijn vleesch verlangt na u, in een Land dorr' ende mat, sonder water, Ps. 4.7. Matt. 6.33. Soekt eerst het Koningrijke Gods en zijn geregtigheid.

(3.) Als men sugt en kermt tot God over de doodigheyd des herten ontrent de Gebeden, Ps. 38.10. Heere voor u is alle mijn begeerte, ende mijn sugten en is voor u niet verborgen, Rom. 8.26. Wy en weten niet wat wy bidden sullen, maer de geest bid voor ons met onuitsprekelijke sugtingen.

a. Vr.

Bestaet het wel bidden in vloeyende woorden?

Antw. Neen: maer de nature des Gebeds bestaet in de begeerte des herten, Phil. 4.6. Laet uwe begeerten in alles, door bidden en smeeken Gode bekend zijn, Rom. 8.26. Ps. 38.10. Heere voor u is al mijn begeerte.

b. Vr.

Waer door konnen wy de Geest des Gebeds opwecken?

Ant. Door dese middelen:

(1.) Wy moeten onse ellenden wel leeren kennen, 1 Reg. 8.38. Alle Gebed, alle smeekinge, die van eenige mensche, van u volk Israel geschieden sal: als sy erkennen een yder de plage zijns herten, Ps. 69. v. 2. Hos. 5.15. Ik sal in mijn plaetse gaen, tot dat sy haer schuldig kennen, dan sullen sy mijn vroeg soeken.

(2.) Wy moeten ons gewennen om niet altijd de selfde Gebeden met de selfde woorden te spreeken, maer na alle voorval wat soeken aen te leeren, om uit beweginge des geestes selve te konnen bidden, Joh. 4.24. God is een Geest, ende die hem aenbidden, moeten hem aenbidden in geest en waerheid, Rom. 8.26. Luc. 11.1. Heere, leert ons bidden.

(3.) Wy moeten strijden tegen de traegheyd van ons herte, en dan alder-meest willen bidden, als wy alderminst konnen bidden, Esai. 63.17. Heere, waerom verstokt gy ons herte, Rom. 15.30. Strijd in den gebeden tot God, Eph. 4.27.

(4.) Wy moeten vernemen door wat uytwendige gestaltenisse onses lichaems de geest vieriger word: Het zy in eensaemheydt: 't zy in gebeden met andere: 't zy knielende: 't zy staende: 't zy in stille gebeden: 't zy in gebeden met een luyde stemme, etc. Matth.

[p. 227]

26.36. Jesus seide, sit hier neder, tot dat ik henen ga, ende aldaer sal gebeden hebben, vers 39. Matt. 6.6. Gaet in uwe Binnenkamer, en sluit de deure toe, en bid in 't verborgen. Gen. 24.63.

b. Vra.

Is het genoeg dat men alleen met het herte en met den geest tot God bid?

Ant. Alhoewel sommige voorvallen vereyschen dat men met uytwendige woorden God bidde, bysonderlijk als daer door God verheerlijkt word, en andere menschen gestigt: Soo kan nogtans een geloovige bestaen in sijn eensame gebeden, als hy met sijn herte alleenlijk bid, 1 Sam. 1.13. Hanna sprak in haer herte, alleenlijk roerden sig haer lippen, maer haer stemme en wierd niet gehoort, Neh. 2.4. Doe bad ik tot God, Ps. 139.4.

a. Vr.

Wie moet men aenbidden?

Ant. Alleen den waren God, Mat. 4.10. Den Heere uwen God sult gy aenbidden, ende hem alleen dienen, Psal. 50.14. Roept my aen, Esai. 42.8. Ik sal mijn eere geenen anderen geven.

a. Vr.

Moeten wy ook Iesum Christum aenbidden?

Antw. Ja: wy moeten God aenbidden in Christi naem, ende Christum moeten wy aenbidden als ware God, Act. 7.59. Heere Iesu, ontfangt mijn Geest, 1 Cor. 1.2. Alle die zijnen naem aenroepen in alle plaetsen, Joh. 16.23.

b. Vr.

Mag men al van God niet bidden wat men wil?

Ant. Neen: maer wy moeten bidden niet na onsen wil, maer na Gods wil, 1 Joh. 5.14. Dit is de vrymoedigheid die wy tot hem hebben, dat so wy yet bidden na sijnen wille, hy ons verhoort, 1 Joh. 3.22. So wat wy bidden, ontfangen wy van hem, dewijle wy sijne geboden bewaren, en doen 't gene behagelijk is voor hem, Luc. 11.11.

c. Vra.

Hoe konnen wy weten wat Gods wil is over de dingen die wy bidden mogen?

Ant. Die konnen wy weten uyt de Heilige Schrifture, want daer in leeren wy, wat dingen hy ons belooft heeft: Maer om dit in 't korte te verstaen, soo is het Gebed des Heeren een regel voor onse Gebeden, Matt. 6.9. Gy dan, biddet aldus. Rom. 8.16. Wy en weten niet wat wy bidden sullen.

a. Vr.

Mag men wel bidden om tijdelijke dingen?

Antw. Ja, als het niet strijd tegen Gods Woord, ende als wy in alles ons Gods wille onderwerpen, deselvige begeerende alleenlijk onder conditie, soo het Gode eerlijk, en ons salig is, deselvige dingen te ontfangen, Matth. 6.11. Ons dagelijks brood geeft ons heden, Matth. 26.39. Vader indien het mogelijk is, laet desen Drinkbeker van my voorbygaen, dog niet mijnen wille, maer uwe wille geschiede, 2 Sam. 15.25, 26.

[p. 228]

c. Vr.

Hoe moet men om geestelijke dingen bidden?

Ant. De gemeyne geestelijke gaven, dewelke alle Gods kinderen zijn belooft, mag men alsoo absolutelijk begeeren, om datse noodig zijn ter zaligheyd, Thren. 5.20. Heere bekeert ons tot u, soo sullen wy bekeert zijn, Ps. 119.18. Heere ontdekt mijne oogen, dat ik aenschouwe de wonderen van uwe Wet, v. 133. Ps. 143.10. Leert my u welbehagen doen, want gy zijt mijn God: Uwe goeden Geest geleide my in een effen land, vers 11. O Heere, maekt my levendig om uwes naems wille.

c. Vr.

Mag men niet bidden om de groote geestelijke gaven?

Ant. Niet met een absolute begeerte, want God wil de grootste gaven in yeder een niet geven, 2 Cor. 12.9. Mijne genade is u genoeg, 1 Cor. 12.7. Een yegelijk word de openbaringe des geestes gegeven tot het gene oorbaar is, verss. 8, 9.

b. Vra.

Is het dan genoeg gebeden, als men soo dese dingen, het zy tijdelijke het zy geestelijke, van God bid?

Ant. Neen, maer men moet sorge dragen, dat men wel bidde, Jac. 4.3. Gy bid, ende gy ontfangt niet, om dat gy qualijk bid, Matt. 20.22. Jesus antwoorde, gy lieden en weet niet wat gy begeert, Esai. 1.15.

c. Vr.

Wat dingen zijn dan noodig om wel te bidden?

Antw. Dese conditien moeten in ons zijn:

(1.) De regel van onse begeerte moet Gods Woord zijn, Luc. 11.1. Heere, leert ons bidden, 1 Joh. 5.14. Dit is de vrymoedigheid die wy tot ons hebben, dat soo wy yet bidden na zijnen wille, hy ons verhoord.

(2.) Al wat wy bidden, moeten wy in Christi naem begeeren, en om Christi wille, Joh. 16.23. Al wat gy den Vader bidden sult in mijnen name, dat sal hy u geven, Dan. 9.17. Heere, doet het om des Heeren wille.

(3.) Daer moet by ons zijn, het geloove, dat God soodanige dingen geven kan, wil, en sal, als wy daerom maer wel bidden, Marc. 11.24. Alle dingen die gy biddende begeert, gelooft dat gy die ontfangen sult, ende sy sullen u geworden, Jac. 1.6. Begeertse in den geloove, niet twijffelende.

(4.) Wy moeten geheiligde herten en handen voor God brengen, met woorden en beloften, dat wy het sondige wesen sullen afleggen, Jac. 5.16. Het gebed des regtveerdigen vermag veel, Joh. 9.31. Wy weten dat God de sondaers niet en hoort, Ps. 66.18. Hadde ik na ongeregtigheid met mijn herte gesien, de Heere en soude niet gehoort hebben.

(5.) Wy moeten seer nederig en ootmoedig zijn in alle onse

[p. 229]

uyterlijke en inwendige gestaltenisse des herten? Esai. 57.15. Alsoo seid de Hooge en de Verhevene, die in de eeuwigheid woont, en wiens name Heilig is? Ik wone in de hoogte, ende in 't Heilige, ende by dien, die eener verbrijselden en nederigen geest is, Luc. 18.13, De Tollenaer van verre staende, derfde selfs de oogen niet opheffen na den Hemel, maer sloeg op zijne borst, en seide, Och Heere, zijt my arme sondaer genadig.

(6.) Wy moeten selfs seer begeerig zijn na die dingen daer wy om bidden, en daerom moeten wy aenhouden in het bidden sonder moede te worden, Marc. 11.24. Alle dingen die gy biddende begeert, gelooft dat gy die ontfangen sult, Rom. 4.18. Abraham geloofde op hope en tegen hope, 1 Thess. 4.17. Bid sonder ophouden,

b. Vr.

Wat dient men te doen, eer men gaet bidden?

Ant. Men dient dese dingen te voren wel te overdenken?

(1.) Wie hy is tot wien wy sullen gaen spreken, namelijk, de groote, heerlijke, regtveerdige, barmhertige God, de Hertenkender, etc. Gen. 18.27. Siet dog ik hebbe my onderwonden te spreeke tot den Heere, hoewel ik maer stof en assche ben, Esai. 26.10. De godloose en siet de hoogheid des Heeren niet aen.

(2.) Wat dingen ons noodig zijn na ziele en lichaem, ende welke dingen wy als de meest noodigste, eerst, en meest moeten bidden Matt. 6.33. Soekt eerst het Koningrijke Gods, en zijne geregtigheid, Hos. 7.14.

(3.) Wat sonden wy by ons hebben, daer van wy ons moeten reinigen, dewijle hier door die verhooringe der gebeden verhindert word, Prov. 15.8. Het offer der godloosen is den Heere eenen grouwel, maer het gebed der opregten is zijn welgevallen, Deut. 32. vs. 19, 20, 21. Thren. 3.42. Wy hebben overtreden, ende wy zijn wederspannig geweest, daerom en hebt gy niet gehoort.

(4.) Wy moeten God te voren bidden met uitschietende hertstogten, dat hy, en ons wil leeren bidden, en dat hy ons gebed sig wil laten wel-gevallen, Ps. 19.15. Laet de redenen mijnes monts, ende de overdenkinge mijnes herten welbehagelijk voor u aengesigte zijn, ô Heere! Ps. 51.17. Heere opent mijne lippen.

c. Vr.

Hoe dient men sig onder het bidden aen te stellen?

Antw. Dan moeten wy dese dingen waer-nemen:

(1.) Wij moeten onse uitwendige gestaltenisse des lichaems soo aenstellen, dat wy vertoonen dat in ons herte is nederigheid, vertrouwen, en eerbiedigheid, Dan. 6.11. Daniel bad drie tijden des daegs, op zijn knien, Ps. 95.6. Laet ons neder-knielen.

(2.) Wy moeten onse gebeden met verstandige woorden uytspreken, en met groote aendagt agt geven op alle gedachten onser

[p. 230]

herten, en op alle woorden onser lippen: als sprekende tot een tegenwoordigen God, Eccles. 5.1. Weest niet te snel met uwen monde, ende u herte en haeste niet om een woord voort te brengen voor Gods aengesigte, Ps. 19.15. Laet de redenen mijnes monds, ende de overdenkinge mijns herten, welbehagelijk zijn voor u aengesigte, ô Heere!

(3.) Wy moeten beginnen met dankbare erkentenisse van alle 't goede, dat ons God tot nog toe heeft gedaen, Phil. 4.6. Laet uwe begeerte in alles door bidden en smeken, met danksegginge bekend worden by God, Gen. 32.10. Heere, ik ben te geringe dan alle dese weldadigheden en trouwe, die gy aen uwen knegt bewesen hebt.

(4.) Wy moeten ons in alles Gods wil onderwerpen, met een herte dat vergenoegt is, al is 't dat God niet en wilde verhooren onse begeerte, uyt bekentenisse, dat wy het minste onwaerdig zijn, 2 Sam. 15.26. Maer indien de Heere alsoo sal seggen, ik en hebbe geenen lust aen u: Siet hier ben ik, hy doe my, soo als het in zijne oogen goed is, Mat. 6.10. Uwen wille geschiede.

b. Vr.

Hoe moet men scheyden van de pligten des gebeds?

Ant. Wy moeten met soo een herte opstaen van ons gebed:

(1.) Wy moeten ons selven ondersoeken, hoe het onder het bidden gegaen is, hoe ons gebed is toegegaen, Ps. 119.59. Ik hebbe mijne wegen overdagt, Ps. 141.1, 2.

(2.) Wy moeten verlangen na de verhoringe en die begeerte tot die dingen in ons behouden, Ps. 119.82. Mijne oogen zijn besweken van verlangen na uwe toeseggingen, terwijle ik segge, wanneer sult gy mijn vertroosten, Prov. 10.24.

(3.) Men moet vlijtig waernemen, of God ons ook ergens in heeft verhoort, ende dan dat seer dankbaer opnemen, Ps. 85.9. Ik sal hooren wat de Heere spreken sal, Ps. 107.21.

(4.) Men moet niet meynen dat het soo met eens te bidden genoeg is, maer wy moeten alsoo aflaten, dat wy gesint zijn in korten wederom te bidden, en alle gelegentheyd waer te nemen, Eph. 6.18. Met alle biddingen en smeekinge, biddende tot aller tijd, en den Geest, en tot het selve wakende met alle gedurigheid, Luc. 18.1. Jesus seide een gelijkenisse tot haer, daer toe streckende, dat men altijd bidden moet, en niet vertragen.

a. Vr.

Moeten wij onse gebeden alleen doen voor ons selven?

Ant. Neen, maer wy moeten bidden, in 't gemein ook voor alle menschen, maer in 't bysonder voor de geloovige, 1 Tim. 2.1. Ik vermane dan voor alle dingen, dat gedaen worden smeekingen, gebeden, voorbiddingen, dankseggingen voor alle menschen, Eph. 6.18. Met alle biddinge ende smeekinge, biddende tot aller tijd, in

[p. 231]

den geest, en in het selfde wakende met alle gedurigheid, in smeekinge voor alle Heilige.

c. Vr.

Worden dan alle gebeden der geloovige verhoort?

Antw. Ja, alle gebeden der geloovige die wel gedaen worden, want al is 't dat God wat uytsteld, hy slaet daerom niet af, of indien Godt niet geeft dat wy begeeren, het is om dat het ons niet dienstig is, en dan geeft hy ons wel wat beter in de plaetse, Hab. 2. v. 3. Soo hy vertoeft, verbeid hem, want hy sal gewisselijk komen, hy en sal niet agter blijven, Act. 1.7, 8.