Dagelyckse huys-catechisatie

Van de Gemeinschap der Heiligen.
De ses-en-twintigste dag.

c. Vr.

Wat werkingen hebben de heylige Sacramenten onder de ware Geloovige?

Antw. Sy betekenen, versegelen, ende bewerken een gemeinschap der Heiligen in de Christelijke Kerke, onder Christo haer Hooft, Act. 2.41. Die dan zijn woorden aennamen, wierden gedoopt: ende daer wierden op dien dag tot haer toegedaen ontrent drie duysent zielen, 1 Cor. 10.17. Een brood is het, soo zijn wy vele een lichaem. 1 Cor. 12.13.

b. Vr.

Wat is de Gemeinschap der Heiligen?

[p. 150]

Antw. Het is een geestelijke band en vereeniginge der Geloovige, onder Christo haer Hooft, 1 Joh. 1.7. Indien wy in het ligt wandelen gelijk hy in het ligt is, soo hebben wy gemeinschap met malkanderen. vs. 6. Eph. 4.16. 1 Cor. 12.24. Gy-lieden zijt het lichaem Christi.

b. Vr.

Wat hebben de Geloovige met malkanderen gemeyn?

Ant. Dese navolgende dingen:

(1.) Sy hebben den selven God tot een Vader, en Christum tot haer Hooft en Broeder, Eph. 4.6. Een God ende Vader van alle, die daer is boven alle, en door alle, en in alle, Mat. 6.9.

(2.) Sy hebben deselvige geestelijke weldaden van het Genadenverbond, 2 Pet. 1.1. Simon Petrus, een dienst-knegt ende Apostel des Heeren Jesus Christi, den genen die even dierbaer gelove met ons verkregen hebben, door de regtvaerdigheid onses Gods, en Zaligmakers Jesu Christi, Rom. 4.11, 12.

(3.) Sy hebben regt tot de selvige Hemelsche goederen, Rom. 8.17. Indien wy kinderen zijn, soo zijn wy ook erfgenamen: erfgenamen Gods, en mede erfgenamen Christi, Heb. 11.22, 23.

a. Vr.

Hebben de geloovige nauwe gemeinschap met Christo?

Antw. Ja, soo datse geseid worden als in malkanderen te zijn, en te woonen, Eph. 3.17. Op dat Christus door het geloove in uwe herte woone, 1 Cor. 5.17. Gal. 2.20. Christus leeft in mij.

c. Vr.

Wat gelijkenissen gebruikt de Heilige Schrift om dese gemeynschap der Geloovige met Christo uyt te drucken?

Ant. De voornaemste zijn dese navolgende:

(1.) De gelijkenisse van de band tusschen Man en Vrouw, Eph. 5.32. Dog ik segge dit siende op Christum en de Gemeynte, Hos. 2.19, 20. Cant. 2.16.

(2.) De gelijkenisse van de t' samenvoeginge tusschen het Hooft, en tusschen de Ledematen, Eph. 4.15. Dat gy soudet opwasschen in hem die het hooft is, namelijk Christus, vs. 16. Uit welken het geheele lichaem bequamelijk t' samen gevoegt, en de t' samen vast gemaekt zijnde, door alle voegselen der toebrenginge, na de werkinge van een ygelijk deel in sijn mate, den wasdom des lichaems bekomt tot sijns selfs opbouwinge, 1 Cor. 12.27.

(3.) De gelijkenisse van de vereeniginge tusschen Enten, Tacken en Plantingen met hare stammen, wortel, en gronden, Rom. 11. vs. 17. Soo eenige der tacken afgebroken zijn, en gy een wilde olijfboom zijnde, in der selven plaetse zijn inge-entet, ende des wortels, ende der vettigheyd des olijf-booms mede deelagtig zijt geworden, Joh. 15 1, 2. Col 1.7.

(4.) De gelijkenisse van de t' samenvoeginge tusschen het huys

[p. 151]

en sijn fondamenten, 1 Pet. 2.5. Soo word'et gy ook selve gebouwt, als levendige steenen tot een geestelijk huys, 1 Cor. 3.11.

(5.) De gelijkenisse van de vereeniginge van spijs en drank met ons lichaem, Joh. 6.51. Ik ben dat levende brood, dat uit den Hemel nedergedaelt is, soo yemand van dit Broot eet, die sal in der eeuwigheyd leven, Mat. 26.26.

(6.) De gelijkenisse van de inwooninge der ziele in het lichaem, Gal. 2.20. Ik leve, dog niet meer ik, maer Christus leeft in my, 1 Cor. 12.12, 13.

a. Vr.

Heeft dese Gemeinschap der Heiligen geen uytwendige pligten der geloovige onder malkanderen?

Ant. Ja: 2 Cor. 12.15. Indien de voet seide, dewijle ik de hand niet en ben, soo en ben ik van het lichaem niet, is die daerom niet van het lichaem? vs. 16, 17, 18. Eph. 5.16. Uit welken het geheele lichaem bequamelijk te samen gevoegt, ende t'samen vast gemaekt zijnde, door alle voegselen der toebrenginge, na de werkinge van een ygelijk deel in sijne mate, den wasdom des lichaems bekomt, tot zijn selfs opbouwinge in de liefde.

b. Vr.

Verbind dese Gemeinschap der Heiligen tot eenige geestelijke pligten?

Antw. Ja: de Geloovige moeten malkanderen na de zielen ten goede stigten, 1 Thess. 5.14. Wy bidden u Broeders, vermaend de ongeregelde, troost de kleinmoedige, ondersteunt de swacke, zijt langmoedig tegen alle, 2 Thess. 1.15. Heb. 3.12.

a. Vra.

Zijn de Geloovige ook schuldig eenige lichamelijke pligten ontrent malkanderen waer te nemen?

Antw. Ja, de Geloovige moeten malkanderen in alle lichamelijke nooden, ellenden, armoede, etc. troosten en helpen na vermogen, 1 Joh. 3.17. Soo wie nu het goed der wereld heeft, ende zijnen Broeder siet gebrek hebben, ende sluit sijn herte voor hem, hoe blijft de liefde Gods in hem? Rom. 12.13. Jac. 2.15, 16.

a. Vra.

Vereyscht dese Gemeinschap niet, dat de Geloovige alle goederen onder malkanderen gemeyn hebben?

Ant. Neen: want de Schrift spreekt van Rijke en van Arme, ende belast aen yder sijne pligten, 't welk niet konde wesen, indien alle Geloovige even veel goederen mosten hebben, 1 Tim. 6.17. Den rijken in dese tegenwoordige werelt, beveelt datse niet hoogmoedig en zijn, nogte hare hope en stellen op de ongestadigheyd des rijkdoms, maer op den levenden God, die ons alle dingen rijkelijk verleent, om te genieten, Jac. 2.2, 3. Gal. 3.28.

c. Vra.

Waerom hadden dan de eerste Christenen alle goederen gemein, Act. 4.32. Niemand en seide dat iet, van 't geen hy

[p. 152]

hadde zijn eigen ware, maer alle dingen waren haer gemein?

Ant. Dit waren extraordinare tijden, waer uit geen regel kan worden gemaekt: 't soude nog wel soo konnen voorvallen in tijde van nood; maer dit is noit een Wet geweest, dat men alsoo doen most, Act. 5.4. Soo het gebleven ware en was het niet uwe; ende verkocht zijnde, en was het niet in uwe magt?

a. Vr.

Is 't dan een Christen wel geoorloft meer goederen te besitten als hy van nooden heeft?

Ant. Ja, want nergens word dit verboden, maer als een vrye sake, word dit in de Heilige Schrifture toe gelaten; Alleenlijk word de gierigheid bestraft, en het vertrouwen op de goederen, Mac. 10. vs. 24. Jesus seide tot haer, kinderen, hoe swaer is 't dat de gene die op het goet haer betrouwen setten, in het Koningrijke Gods in-gaen, 1 Tim. 6.17. 1 Tim. 5.8.

c. Vr.

Waerom seide dan Christus, Luc. 12.15. Siet toe, ende wagt u van de gierigheid, want het is niet in den overvloed gelegen, dat yemand leeft uit sijne goederen?

Antw. Christus weder-spreekt niet het besitten van goederen, maer het onverzadelijk begeeren en na jagen, even of de mensche uyt de overvloed soude moeten leven; dat word elders verklaert, 2 Tim. 5.9. Die rijk willen worden, vallen in versoekinge, ende in den strik, ende in vele dwase en schadelijke begeerlijkheden, welke de menschen doen versincken in het verderf ende in den ondergang, vs. 10. Col. 3.5. Eph. 5.5.

c. Vr.

Waerom seid dan de Heere, Matth. 7.25. Zijt niet besorgt voor u leven, wat gy eten en wat gy drinken sult?

Ant. Christus verbied niet, het noodige huys-versorgen, maer de Heydensche sorgvuldigheyd, waer door de mensche sonder vertrouwen op God, soo seer voor het verganckelijke tijdlyke leven is besorgt, dat hy de sorge van het geestelijke daerom versuymt, Matth. 7.24. Gy en kond niet God dienen, ende den Mammon, Luc. 12.21. 1 Tim. 6.9, 10.

a. Vr.

Is het ook geoorloft eenig vermaek te nemen uyt het gebruyk der goederen?

Ant. Ja, als het met een dankbare ziele toe-gaet, sonder de mate te buiten te gaen, Act. 14.17. God heeft hem selven niet onbetuygt gelaten, goet doende van den Hemel, om regen ende vrugtbare tijden gevende, vervullende onse herten met spijse ende vrolijckheyd, 1 Tim. 4.4. Alle schepsel Gods is goet, met danksegginge gebruykt, 1 Tim. 6.17. De Heere geeft ons allen rijkelijk om te gebruiken.

b. Vr.

Waerom seid dan Paulus, 1 Cor. 7.30. De tijd is voorts

[p. 153]

kort, op dat de gene die blijde zijn, als niet blijde zijn, ende die koopen, als niet besittende?

Antw. Hy voor-seid soodanige tijden der vervolginge, in welke de geloovige haer goederen niet souden seker hebben, ende daerom vermaent hy haer, datse haer herten daer aen niet mosten hangen: daerom seyde hy ook, vs. 25. Zijt gy ongebonden van een wijf, en soekt geen wijf, Ps. 62.11. Rom 14.17. Het Koningrijke der Hemelen bestaet niet in spijs en drank.

a. Vra.

Is het niet goet dat men tot meerder Gemeinschap der Heiligen in een klooster by malkanderen gaet woonen?

Antw. Neen, want dit is een eigenwilligen Gods-dienst, dewelk God niet behaegt: want yeder geloovige wort gelast den anderen tot alle noodige pligten by te wonen, Heb. 10.24. Laet ons op malkanderen agt hebben, tot een opscherpinge der liefde, ende der goede werken, Heb. 3.12, 13. 1 Thess. 5.14.

a. Vr.

Sijn dan die Klooster-beloften niet goed?

Antw. Neen, want behalven datse sonder Godlijke instellinge zijn, soo strijdense ook tegen Gods Woord, en zijn een strik over de conscientie, 1 Cor. 7.35. Dit segge ik tot u eigen voordeel, niet dat ik een strik over u soude werpen, Gal. 5.1. Col. 2.23. Hebbende een schijn van wijsheid in eigenwilligen Godsdienst, en nederigheid, ende in het lichaem niet te sparen, ende en zijn niet van eenige waerde.

b. Vr.

Is 't dan geoorloft, dat men doe de Klooster-belofte van noit te sullen trouwen?

Ant. Ja het, want men mag niet beloven 't gene in onse magt niet is, 1 Cor. 7.9. Maer indiense haer niet konnen onthouden, datse trouwen: want het is beter te trouwen als te branden, Mat. 19.11. 1 Tim. 4. 1, 2. De geest der duivelen sal verbieden de houwelijken, Heb. 13.4. Het houwelijk is eerlijk onder allen.

c. Vr.

Waerom prijst dan Paulus den staet buyten Houwelijk? 1 Cor. 7.7, 23, 27. etc.

Ant. Paulus spreekt niet van beloften hier over te doen, maer van lieden die sig buyten houwelijk wel konnen houden, en wijst aen, dat dit, niet om Godsdienstigheyd, maer om de aenstaende ellendige tijden, en om andere redenen, een geruste staet is, vs. 32. Ik wil dat gy sonder bekommernisse zijt, vs. 16. Mat. 19.11, 12.

b. Vr.

Is de Klooster-belofte van vrywillige armoede goet?

Antw. Neen; Dit is nergens geboden, en strijd tegen Godts Woord, 1 Tim. 8.5. Soo yemand de sijne, en voornamelijk zijne Huys-genooten niet en versogt, die heeft het geloove verloochent, ende is erger dan een ongeloovige, 2 Thess. 3.10. Soo yemand niet en wil werken, dat hy ook niet ete. Act. 23.33.

[p. 154]

c. Vr.

Waerom seyde dan Christus tot de Jongeling, Matth. 19.21. Soo gy wilt volmaekt zijn, gaet henen verkoopt wat gy hebt, ende geeft het den armen, ende gy sult een schat hebben in den Hemel, ende komt herwaerts en volgt my?

Antw. Christus wilde den opgeblasen Jongeling op sijn eyge werken beschaemt maken, en daerom beproeft hy hem door een bysonder gebod; gelijk God soo een bysonder gebod gaf tot Abraham, en Christus tot Petrus, sonder daer uyt eenigen regel voor andere te maken, Gen. 22.2. Abraham, neemt uwe Sone, uwen eenigen die gy lief hebt, Isaac, en gaet henen na het land Moria, ende offert hem aldaer tot een brand-offer, Mat. 14.19.

c. Vr.

Waerom hebben dan de Apostelen alles verlaten, Matth. 19.27. Wy hebben alles verlaten en zijn uw gevolgt?

Ant. Sy hadden niet de eigendom van hare goederen verlaten, maer alleenlijk het gebruik daer van, dewijle sy haer van het visschen tot het prediken hadden begeven, Matth. 4.22. Sy dan terstond verlatende het schip, en haren Vader, zijn hem gevolgt. Dit blijkt ook daer uyt, dat sy daer na haer Visch-scheepje nog hadden, daer mede sy gingen visschen, Joh. 21.3. Simon Petrus seide tot haer, ik ga visschen.

b. Vr.

Is de Klooster belofte van gehoorsaemheid aen den Oversten, volgens sekere regulen, een goede sake?

Ant. Neen: het strijd tegen den conscientie, en tegen de Christelijke vryheid, 2 Cor. 7.23. Gy zijt diere gekogt, word geen dienstknegten der menschen, Gal. 5.1. Mat. 15.9. Te vergeefs eeren sy my, leerende leeringen die menschen geboden zijn.

c. Vr.

Waerom belaste Paulus dan, Heb. 13.17. Zijt uwe voorgangeren gehoorsaem ende zijtse onderdanig.

Antw. Men moet haer onderdanig zijn in haer bedieninge na Gods Wetten, en niet na menschelijke regulen, want dit is haer last, 1 Pet. 4.11. Indien iemand spreekt, die spreke als de woorden Gods, Act. 26.22. 1 Thess. 3.13.