Dagelyckse huys-catechisatie

Van het Geloove.
De vijfthiende Dag.

a. Vra.

Wat werkt de Roepinge in den Mensch?

Ant. Het Geloof, en de bekeeringe, Marc. 1.14. bekeert u, ende gelooft den Euangelio, Joh. 20:31. Act. 16.31.

b. Vr.

Is dit altijt de vrugt van de Roepinge?

Ant. Neen: maer somtijds verhart de Mensch zijn herte, verstoot het woort der predikinge, en wil niet gelooven, Act. 13.45. De Joden de schare siende, wierden met nijdigheyd vervult, en wederspraken 't gene van Paulus geseit wierd, wedersprekende, en lasterende, 1 Cor. 1.23. Wy prediken Christum den gekruisten, den Joden een ergernisse, den Grieken een dwaesheid, Joh. 12.37.

b. Vr.

Is dan het Geloof noodig om vordere vrugt te trecken uit Gods Roepinge?

Ant. Het Geloof is niet alleen noodig: maer als men Gods Woort niet gelooft, dan strekt Gods roepinge tot zwaerder verdoemenisse, Joh. 15.22. Indien ik niet gekomen ware, en tot haer gesproken hadde, so en hadden sy geen sonde, 2 Cor. 2.16. Heb. 4.2. Het woort der predikinge dede haer geen nut, om dat het met den geloovige niet gemengt was.

a. Vr.

Is dan het Geloof noodig om zalig te worden?

Ant. Ja: Also dat het is, het eenige middel aen onse zijde, om door Christum behouden te worden, Joh. 3.16. Also lief heeft God de Werelt gehad, dat hy zijnen eenig geboren Sone gegeven heeft, op

[p. 83]

dat een yegelijk, die in hem gelooft, niet en bederve, maer het eeuwige leven hebbe, Joh. 3.39. Joh. 5.24.

c. Vr.

Is alle geloof een zaligmakende geloof?

Ant. Neen; maer daer is in de Schrifture bekent een historie geloof; een geloof der miraculen; en een tijt-geloof; welker geen van allen zaligmakende is, als hier niet meer by komt, 1 Cor. 13.1. Al waert dat ik de gave der Prophetie hadde, en wiste alle de verborgentheden, en alle de wetenschap: En al waert dat ik alle 't gelove hadde, soo dat ik bergen versette, ende de liefde niet en hadde, soo ware ik niets, 1 Tim. 1.19. Sommige hebben van 't geloof schipbreuke geleden, Jac. 2.19.

b. Vr.

Wat verstaet gy door een Historisch Geloof?

Ant. Een bloote kennisse en toe stemminge van de Schrifture, en van de Geloofs-articulen daer in vervat, 2 Pet. 2.21. Het ware haer beter dat sy den weg der geregtigheid niet gekent en hadden, 1 Cor. 13.1. Al hadde ik alle kennis, en wiste alle verborgentheden, en dat ik de liefde niet en hadde, soo ware ik niets, Tit. 3.11.

c. Vr.

Wat is het Geloove der Miraculen?

Ant. Als yemand op een bysondere belofte Gods betrout, dat God door hem een mirakel sal doen, Deut. 13.1. Wanneer een Propheet in 't midden van u sal opstaen, en geven een teken of wonder, &c. Matt. 17.20. Jesus seyde tot haer, om uwes ongeloofs wil hebt gy den Duivel niet konnen uitwerpen: Want voorwaer seg ik u, so gy een geloof had als een Mostertzaet, gy soudet tot desen berg seggen, gaet henen van hier derwaerts, en hy sal henen gaen: en niet sal u onmogelijk zijn, Luc. 17.6. Marc. 16.17.

c. Vra.

Maekt soo een geloove der miraculen niet zalig?

Ant. Neen: als namentlijk het regtvaerdigmakende Geloof daer niet by komt, dat sig in heyligmakinge vertoont, Matt. 7.22. Vele sullen ten dien dage tot my seggen, Heere, Heere en hebben wy niet in uwen name gepropheteert, en in uwen name Duyvelen uit-geworpen, en in uwen naem vele kragten gedaen, 1 Cor. 13. vers 1. Deut. 13. 1, 2.

b. Vra.

Welke nu is het Tijt-geloove?

Antw. Het is een toe-stemminge van Gods beloften, en daer over soo eenige haestige beweging tot sommige Wetten Gods, op hope van den loon des Hemels, Luc. 8.13. Die op de steenrotze gezayt worden, zijn dese, die, wanneerse gehoort hebben, 't woort met vreughde ontfangen, Luc. 4.20. Marc. 6.20. Herodes hoorde Johannem gaerne, en dede vele dingen.

c. Vr.

Wat ontbreekt aen een Tijd-geloove?

Ant. Onder andere gebreken ook dese dingen daer aen.

[p. 84]

(1.) Het komt niet uyt een goed geheyligt herte, Luc. 8.23. Sy en hebben geen wortel, 1 Tim. 1.5. Rom. 10.10. Met der herten gelooft men ter regtveerdigheid.

(2.) Het einde en oogmerk is niet goedt: want het siet maer op den loon, daer het insonderheid door een hertlijke liefde sien most op de liefde en trouwe Gods, Gal. 5.6. Het geloove is door de liefde werkende, 1 Cor. 13.1. 1 Joh. 5.9, 10.

(3.) Het komt te kort in de vrugt van gehoorsaemheid aen Gods geboden, want 't kiest maer sommige geboden uit, die sonder schade en schande voor de wereld, gemackelijk konnen onderhouden werden, Mar. 6.20. Herodes dede vele dingen als hy Johannes hoorde, Jac. 4.11.

(4.) Het kan nog wil uitstaen de vervolgingen, maer wijkt dan af, Matt. 13.22. Hy en heeft geen wortel in hem selven, maer is voor eenen tijt: ende als verdruckinge of vervolginge komt om des woorts wille, soo word hy terstont ge-ergert, Luc. 8.13. 2 Tim. 4.10. Demas heeft my verlaten, de tegenwoordige Werelt lief gekregen hebbende.

b. Vra.Wat is dan het regte zaligmakende geloove?

Ant. 't Is een beweginge des herten, gewrogt van den Heiligen Geest door 't Euangelium, waer door men op de bekende beloften Gods in Christo, vertrouwt, deselvige sig als eygene toepast, daer door men sig Christum toe-eygent, om dan voorts als Christo eygen gemaekt, hem te leven en te sterven, Joh. 1.12. So vele hem aengenomen hebben, heeft hy magt gegeven kinderen Gods te worden, namentelijk, die in zijnen name gelooven, Rom. 10.10. Gal. 3.27. So vele als gy in Christum gedoopt zijt, hebt gy Christum aen-gedaen, Gal. 2.20. Christus leeft in my.

a. Vr.Heeft het zaligmakende Geloove kennisse van nooden?

Ant. Ja, Rom. 10.14. Hoe sullen sy in hem gelooven, van welken sy niet gehoort hebben, Joh. 17.3. Esai. 53.11. Door zijn kennisse sal mijn knegt de regtveerdige, vele regtveerdig maken.

a. Vr.

Is het dan niet genoeg dat men geloove 't gene de Kerke gelooft?

Ant. Neen; maer yder moet voor sig selven weten wat hy gelooft, 2 Tim. 1.12. Ik weet wien ik gelooft hebbe, Joh. 9.36. Wie is de Sone Gods op dat ik in hem mag gelooven? Gal. 5.6.

b. Vr.

Hoe groot moet dese kennisse wesen?

Ant. In de eene Geloovige is grooter kennisse als in de andere nogtans in yeder Geloovige moet kennisse wesen van de fundamentele Articulen des geloofs, 1 Cor. 3.11. Niemant kan een ander fundament leggen, als 't gene gelegt is, welke is Christus. Hebr. 6.1. 2 Tim. 1.13. Houdt het voor-beeld der gesonde woorden.

[p. 85]

c. Vr.

Welke zijn de fundamentele Articulen, dewelke yeder Geloovige moet weten en toestaen?

Ant. Dit valt wat bezwaerlijk soo nauw' aen te wijsen: Evenwel dese volgende zijn noodige, en fundamentele, waer van sommige allen Christenen gemeyn zijn: Andere zijn eygen aen de regtsinnige Geloovige.

b. Vr.

Welk zijn de gemeine Articulen?

Ant. Dese na-volgende.

(1.) Dat 'er een Godt is, die alles geschapen heeft, en nog alles regeert, Hebr. 11.6. Die tot God komt, moet gelooven dat hy is. Ps. 10.4.11.

(2) Dat die God moet ge-eert, en gedient worden, Mal. 1.6. Ben ik een Heere, waer is mijn vreese? Rom. 3.18.

(3) Dat God nauwe acht slaet op onse werken, Psal. 139.2. Gy weet mijn zitten en mijn opstaen, Psal. 94.10.

(4.) Dat God een yeder vergelden sal na sijne werken, Hebr. 11.9. Die tot God komt, moet gelooven dat hy is, en dat hy is een belooner der gener die hem soeken. Mal. 3.14, 15, 16.

(5) Dat die vergeldinge ten vollen in dit leven niet geschiet, maer na dit leven, Mal. 3.18. Dan sult gy Lieden wederom sien het onderscheid tusschen den Rechtveerdigen, en den Godlosen: Tusschen dien die God dient, en dien die hem niet en dient, 1 Thess. 1. 6, 7.

(6.) Dat men God moet bidden, om alle noodige dingen, na Ziele, en na Lichaem, Psal. 50.15. Roept my aen in den dag der benautheid, Joh. 1.14.

c. Vr.

Welke zijn de andere nodige, en fundamentele Articulen, die den regt-sinnigen Geloovigen meer eygen zijn?

Ant. Het zijn dese ses naer-volgende.

(1.) Dat wy door de sonde gants onreyn, en verdoemelijk zijn voor God, Rom. 3.19. De geheele Werelt is voor God verdoemelijk.

(2.) Dat by ons nog by eenig bloot Schepsel, eenige magt is, om ons selven uyt den verdoemelijken staet der sonde te verlossen, Matth. 16.26. Wat sal een Mens geven tot lossinge van zijn Ziele; Rom. 8.3.

(3.) Dat de Sone Gods, zijnde en blijvende waeragtig God, is Mens geworden uyt de Maget Maria, en alsoo van God, gesonden tot onsen Middelaer, Joh. 3.16. Soo lief heeft God de werelt gehad, dat hy zijnen eenig geboren Sone gesonden heeft, op dat een yegelijk die gelooft, niet en verderve, maer het eeuwige leven hebbe, Act. 4.12.

(4.) Dat de Heere Christus geleden heeft voor onse sonden, en alsoo Gods Wet voor ons voldaen, 1 Pet. 2.24. Die onse son-

[p. 86]

den gedragen heeft in zijn lichaem, op het hout, Rom. 4.25.

(5.) Dat men dit alles vastelijk moet gelooven, wil men zalig worden, en alsoo op Jesum Christum alleen vertrouwen, en om alle zaligmakende weldaden, hem alleen aenroepen, Joh. 14.1. Gelooft in my, Act. 16.31. Joh. 3.36.

(6.) Dat men na alle vermogen moet Godsalig leven om daer door Christum te verheerlijken, daer toe volgende zijn exempel en geboden, 1 Joh. 2.6. Die segt dat hy in hem blijft, die moet alsoo wandelen gelijk hy gewandelt heeft, Tit. 2.14.

c. Vr.

Indien het geloove soo een kennisse heeft, waerom onderscheyt dan Paulus de kennisse van het geloove, 1 Cor. 13.1. Al had ik alle kennisse, en alle geloove?

Ant. Paulus spreekt daer niet van die gemeyne kennisse van die Articulen des Geloofs, nochte van het zaligmakende gelove, maer van die bysondere gave der hooge wijsheid, want hy seyt, Al wist ik alle verborgentheden. En van het geloove der miraculen, daer door men bergen versetten kan. Nu die gave van bloote wijsheid kan wel van het geloove af-gescheyden zijn: Als blijkt Matt. 7.22. Heere hebben wy niet in uwe name gepropheteert? Maer daerom kan 't geloove niet af-gescheiden zijn van een gemeyne kennisse der Aticulen; Want die gelooven sal, moet weten wat hy gelooft.

a. Vr.

Is 't genoeg dat men dese Articulen weet, en verstaet?

Antw. Neen: men moet deselve voor waeragtig en noodige Articulen aennemen, en gelooven: want 't geloove is een toe-stemminge van de bekende God'lijke waerheid, Jac. 1.6. Begeert in geloove, niet twijfelende, Ephes. 4.14. 1 Joh. 5.10.

b. Vr.Is het dan genoeg tot een goet Geloove, datmen die, en andere noodige Articulen voor waerheyd hout?

Ant. Neen, maer men moet ook daer op vertrouwen, en gerust zijn, Hebr. 11.1. Het geloove is een vasten gront der dingen die men hoopt, Rom. 4.20. Joh. 5.14.

b. Vr.

Wat is dat vertrouwen des Geloofs?

Ant. Het is een seker vertrouwen des herten, dat niet alleen de geloovige, maer ook my vergevinge der sonden, eeuwige geregtigheid en zaligheid van God geschonken zy, uit louter genade, alleen om de verdiensten Christi, Gal. 2.20. Ik ben met Christo gekruyst: en ik leve, dog niet meer ik, maer Christus leeft in my: En 't gene ik nu in 't vlees leve, dat leve ik door het gelove des Soons Gods, die my lief gehad heeft, en hem selven voor my heeft overgegeven, Eph. 2. vs. 12. Hebr. 4.16.

b. Vr.

Is dit nu genoeg, dat gy so vertrouwt op Christi beloften?

Ant. Neen: maer 't moet blijken uyt de vrugten, dat mijn ge-

[p. 87]

loove is een levend' geloove, Gal. 5.6. Het geloof is door de liefde werkende, 1 Joh. 1.6. Jac. 2.14. Wat nuttigheid is het, indien yemand segt dat hy het geloof heeft, ende en heeft de werken niet? kan dat geloof hem zalig maken?

a. Vr.

Waer van daen komt dat geloove?

Ant. Het is een gave Gods, 't welk de Heilige Geest door het Evangelium werkt in de herten van Gods uitverkoorne, Phil. 1.29. U is uit genade gegeven in de sake Christi, niet alleen in hem te gelooven, maer ook voor hem te lijden, Act. 13.48. Daer geloofdender soo vele als 'er ten eeuwigen leven verordineert waren. Eph. 2.8.

b. Vr.

Geeft Godt geen geloove sonder het middel van zijn Woord?

Ant. Neen, want die gelooft moet weten wat hy gelooft, Rom. 10.14. Hoe sullen sy in hem gelooven, van welken sy niet gehoort en hebben. En hoe sullen sy hooren, sonder die haer prediken, vs. 17. Soo is dan het geloove uit het gehoor, ende het gehoor door het Woord Gods, Joh. 9.36. Act. 16.31.