Dagelyckse huys-catechisatie

Van de voldoening Christi.
De twaelfde dag.

a Vra.

Heeft Jesus Christus, door het bedienen van dese sijne Ampten, eenige weldaden aen de Menschen toegebracht?

Ant. Ja, seer vele, 1 Cor. 1.30. Uyt hem zijt gy in Christo Jesu, die ons geworden is wijsheid van Gode, ende rechtveerdigheit, ende heiligmakinge, ende verlossinge, Eph. 1.3. Die ons gezeget heeft met allerley geestelijke zegeningen in Christo Jesu, Joh. 1.16.

b. Vra.

Welke zijn de bysonderste weldaden?

Ant. Dese ses, De voldoeninge voor onse sonden: De roepinge: De regtveerdigmakinge: De heiligmakinge: De aenneming tot Kinderen: Ende de heerlijkmakinge, Rom. 8.30. Die hy te voren verordineert heeft, die heeft hy ook geroepen, ende die hy geroepen heeft, dese heeft hy ook geregtveerdigt, en die hy geregtveerdigt heeft, dese heeft hy ook verheerlijkt, vs. 29.

c. Vra.

Wat is de Voldoeninge voor onse sonden?

Ant. Het is een werk van Christi Priester-ampt, waer in hy onse verdiende straffen op sich genomen heeft, en daer voor sich selven door de dood Gode heeft op geoffert, op dat hy God voor ons

[p. 66]

soude versoenen, en ons van de verdiende straffen soude verlossen, 2 Cor. 5.19. God was in Christo, de werelt met hem selven versoenende, haer sonden haer niet toerekenende, vs. 21. want dien die geen sonde gekent en heeft, heeft hy sonde voor ons gemaekt, op dat wy souden worden rechtveerdigheit Gods in hem, Esai. 53.5. Gal. 3.13.

c. Vr.

Is soo een Voldoeninge al noodig geweest?

Antw. Gods gerechtigheit eyschte de selve: Daer by quam Gods waerheit in sijn dreygementen aen den Sondaer, Rom. 1. vs. 32. Dewelke, daer sy het recht Gods weten, namelijk, dat de gene die sulke dingen doen, des doots waerdig zijn, Luc. 24.26. Moste de Christus niet alle dese dingen lijden, Gen. 2.17.

b. Vr.

Waerom heeft dan God in den ouden Testamente de sonden quijt gescholden, sonder voldoeninge?

Ant. Godt heeft dat sonder voldoeninge niet gedaen: Maer haer sonden zijn vergeven om de toekomende Voldoeninge van de Messias; waer van de Offerhanden zijn af-beeldingen geweest, Heb. 9.15. Daerom is hy de Middelaer des Nieuwen Testaments op dat de doot daer tusschen gekomen zijnde, tot versoeninge der overtredinge die onder het eerste Testament waren, die gene die geroepen zijn, de beloftenisse der eeuwiger erve ontfangen souden, Es. 53.6. De Heere heeft onser aller ongeregtigheden op hem doen aenloopen, Rom. 3.25.

a. Vr.

Konden wy selve voor onse sonden niet voldoen?

Ant. Neen: Want al wat wy doen, is maer 't geen wy schuldig zijn te doen; En ook so sondigen wy nog dagelijks, Luc. 17.10. Als gy sult gedaen hebben al het gene u bevolen is, so segt, wy zijn onnutte Dienst-knechten, want wy hebben maer gedaen, 't geen wy schuldig waren te doen, Jac. 5.2. Wy struikelen alle in velen, 1 Jo. 1.8.

b. Vr.

Soude niet een ander heylig Mensche voor ons hebben kunnen voldoen?

Ant. Gantsch niet: dewijle niet alleen alle Menschen selve Sondaers zijn: Maer ook, dewijle dat een bloot Schepsel, de last van Gods toorn niet soude hebben konnen dragen tot voldoeninge toe, selfs niet voor sich selven, veel min voor andere, Ps. 49.8. Niemant van hem sal sijnen Broeder immermeer konnen verlossen: Hy sal God zijn rantsoen niet konnen geven, 1 Reg. 8.46. Exod. 32.33.

a. Vr.

Heeft Jesus Christus voor ons konnen voldoen?

Ant. Ja hy; Want, dewijle hy een waerachtig mensch was, soo konde hy sterven: Dewijle hy een regtveerdig mensch was soo konde hy sterven voor schuldige; En dewijle hy te gelijk de Sone Gods was, soo konde sijn bloet een waerdigen prijs zijn voor vele, 1 Joh. 1.7. Het bloed Jesu Christi, des Soons Gods, reynigt ons van alle sonden, Act. 20.28. God heeft zijn Gemeinte door sijn bloet verkregen.

[p. 67]

c. Vr.

Wat redenen geeft de heylige Schrift, ter bewijs, dat Jesus Christus voor ons heeft voldaen?

Ant. De voornaemste redenen zijn dese:

Voor eerst: Hy heeft hem selven voor ons op-geoffert in de doot, Eph. 5.2. Hy heeft hem selven voor ons over gegeven, tot een offerhande, en slacht offer Gode tot eenen wel riekenden reuk, Heb. 10.14. Met eene offerhande heeft hy in eeuwigheit volmaekt, die gene, die geheiligt worden, Heb. 10.14.

Ten tweeden: Hy is voor ons gestorven, gelijk dit Cajaphas selve, onwetende, voorseyde, door de bestieringe des Almagtigen, Joh. 11.50. Gy en bedenkt niet dat het ons nut is, dat een Mensche sterve voor het volk, en het geheele volk niet verloren gae, Tit. 2.14. Die hem selven voor ons gegeven heeft.

Ten derden: Hy heeft voor ons het rant-soen gelt der verlossinge betaelt, Mat. 20.28. De Sone des menschen is niet gekomen om gedient te worden, maer om te dienen, en om sijn ziele te geven tot een rantsoen voor vele, 1 Pet. 1.18. Wetende dat gy niet door vergankelijke dingen, silver oft goud verlost en zijt, vs. 19. Maer door het dierbare bloet Christi.

Ten vierden: Hy heeft onse sonden en straffen gedragen als onse Borge, 1 Pet. 2.24. Die selve onse sonden in zijn lichaem gedragen heeft op het hout, Esa. 53.5. De straffe die ons den vrede aen-brengt lag op hem, en door zijne striemen is ons genesinge geworden, Heb. 7.22. Jesus is borge geworden.

Ten vijfden: Hy heeft ons met God versoent door sijn dood, 2 Cor. 5.18. Alle dese dingen zijn uit God, die ons met hem selven versoent heeft door Jesum Christum, Rom. 5.10. Indien wy vyanden zijnde, met God versoent zijn, door den dood zijns Soons.

Ten sesten: Hy heeft ons door sijn Bloed gekogt, verlost, en gereynigt, Apoc. 5.9. Gy zijt geslagtet, en hebt ons Gode gekogt met uwen bloede, uit alle geslachten, en tale, en volke, en natie, Col. 1.14. In welken wy hebben die verlossinge door zijn bloet, namentlijk, de vergevinge der sonden.

c. Vr.

Sijn alle dese dingen niet oneygentlijk te verstaen?

Ant. Neen, dewijle dit alles soo omstandiglijk wort beschreven, met soo veel verscheyde redenen: Soo dat de dadelijke vergevinge der sonden aen Christi bloet wort toe-geschreven, en niet aen het bloet van andere, 1 Cor. 1.13. Is Paulus voor u gekruyst, Rom. 3.25. Welken God voor-gestelt heeft, tot een versoeninge door het geloove in zijnen bloede. 1 Pet. 1 18, 19.

b. Vra.

Indien God voldaen is; hoe kan de Schrifture dan spreken van sijn genadige quijt-scheldinge?

[p. 68]

Ant. Sijn genade blijkt hier in, dat hy selve de Middelaer geeft: Dat hy te vreden is dat een ander voor ons voldoe: Dat hy ons de straffen quijt schelt, sonder onse eygen voldoeninge voor onse sonden: En dat hy dit niet doet aen alle Menschen, maer aen soodanige als het hem behaegt, Eph. 2.4. God is rijk in barmhertigheit, door sijne groote liefde, daer mede hy ons liefgehad heeft, Joh. 3.16. Soo lief heeft God de Werelt gehad, dat hy zijnen eenig geboren Sone gesonden heeft, 2 Cor. 5.19.

c. Vra.

Vergeeft God dan ons niet, gelijk wy vergeven onse schuldenaren, dat is, sonder voldoeninge? Matt. 6.12.

Ant. Neen hy; maer soo verre is 'er gelijkheid: Dat gelijk wy bereydwillig alle feylen, en al het ongelijk dat ons is aengedaen, sonder eygen wrake moeten laten doorgaen: Dat God alsoo sijn wrake van ons niet neemt, maer bereyd is alle onse sonden genadig aen ons quijt te schelden, om Christi wille, Eph. 4.32. Zijt tegen malkanderen goedertieren, barmhertig, vergevende malkanderen, gelijkerwijs ook God in Christo u lieden vergeven heeft, Col. 3.13.

a. Vra.

Is het niet onregtveerdig, dat een onschuldige sterven zoude in plaets van de schuldige?

Antw. Neen; Als de onschuldige zig vrywillig als Borge aenbied, om voor schuldige te sterven; Gelijk Jesus heeft gedaen, Heb. 10.7. Doen sprak ik, siet ik kome om uwen wille te doen, ô God, Hebr. 7.22. Jesus is van soo een beter Verbond Borge geworden.

b. Vr.

Maer hoe kan een Mensche voldoen voor soo veel duysenden?

Ant. Christus is geen bloot Mensche, maer te gelijk is hy ook de waerachtige God, en daerom is sijn bloed van een oneyndige waerdye en prijs; hierom word veeltijds de waerdigheit van sijn Persoon uitgedrukt, als van de kragt van sijn Bloed word gesproken, 1 Joh. 1.7. Het bloed Jesu Christi, des Soons Gods, reinigt ons van alle onse sonden, Act. 20.28. God heeft zijn Gemeinte verkregen door zijn bloed, 1 Cor. 2.8.

a. Vr.

Wat is het rantsoen-geld geweest voor onse sonden?

Ant. Insonderheit het dood bloed, ende de ziel-angsten van Jesus Christus, Rom. 3.25. Den welken God voorgesteld heeft tot een versoeninge in zijnen bloede, door het geloove, Col. 1.14. Matt. 20. vs. 28. De Sone des menschen is gekomen om sijne ziele te geven tot een rantsoen voor vele:

a. Vra.

Is sijn lichamelijke dood geweest een rantsoen-geld voor onse sonden?

Ant. Ja: 1 Petr. 3.18. Christus heeft ook eens voor de sonden geleden, hy regtveerdig voor de onregtveerdige, op dat hy ons tot

[p. 69]

God soude brengen, die wel is gedood in het vlees, maer levendig gemaekt door den Geest, 1 Pet. 2.24. Esai. 53.3, 4.

c. Vr.

Heeft hy ook een geestelijke dood voor ons geleden?

Ant. Ja hy, dog niet die geestelijke dood, dewelke bestaet in een beroovinge van Gods Beeld, want dat is een sondige staet; Maer hy heeft voor ons in sijn ziele geleden smerten, en angsten der Hellen, in 't gevoelen van Gods toorn, ontsteken tegen onse sonden, Matt. 26.38. Mijn ziele is geheel bedroeft tot der dood toe, Esai. 53.10. Gal. 3.13.

c. Vr.

Heeft Christus niet meer voor ons gedaen, als dat hy voor ons geleden heeft?

Ant. Hy heeft ook voor ons de Wet Gods voldaen in sijn heilig leven, en dadelijke gehoorsaemheit volbragt, Rom. 5.19. Gelijk door de ongehoorsaemheit van dien eenen mensche, vele tot sondaers zijn gesteld geworden: alsoo sullen ook door de ongehoorsaemheit van eene, vele tot regtveerdige gestelt worden, Gal. 4.4. Hy is geworden onder de Wet, Heb. 10.7. Ik kome, om uwen wille te doen, ô God!

b. Vr.

Was dit ons ook noodig?

Ant. Ja: Want gelijk hy door zijn lijden, ons van de straffen der Helle moest bevrijden, alsoo mosten door zijn heilig leven, voor ons verkrijgen het regt tot den Hemel, Rom. 5.17. Die den overvloed der genaden, en der regtveerdigheit ontfangen, sullen in het leven heerschen door dien eenen, namentlijk, Jesum Christum, Hy moest voor ons dat woord vervullen, Rom. 10.5. De mensche die dese dingen doet, sal door deselve leven.

c. Vr.

Moest Christus voor hem selven niet heilig leven?

Ant. Jesus moest so verre voor hem selven heilig leven, dat sijn heiligheid een betamelijke eygenschap was van sijn Persoon: Maer niet also, dat hy daer door voor hem selven den Hemel moest verdienen want deselve quam hem toe voor de personele vereeniginge met de Goddelijke nature. Hy moest dan ook voor ons heilig leven, om voor ons, volgens Gods Wet, den Hemel te verdienen: Den geheelen Jesus heeft God voor gegeven als Borge: So dat al 't geen hy gedaen heeft, 't selvige voor ons gedaen heeft, sonder yets voor hem selven noodig te hebben te verdienen, 1 Cor. 1.30. Hy is ons geworden wijsheid van Gode, en regtveerdigheid, en heiligmakinge, en verlossinge, Esai. 9.5. Heb. 5.9.

b. Vr.

Wat is 't dan van noden dat wy tragten Gods Wetten te gehoorsamen, soo Christus dit voor ons heeft gedaen?

Ant. Gelijk wy nog sterven, al is 't dat Christus voor ons is gestorven, dog niet om daer door voor onse sonden te voldoen; Alsoo moeten wy Gods Wetten onderhouden, niet om daer door

[p. 70]

den Hemel te verdienen, maer om door ons goed leven God te verheerlijken in schuldige dankbaerheid, Rom. 3.31. Doen wy dan de wet te niete door het geloove? dat zy verre, maer wy bevestigen de Wet, Matt. 5.16. Joh. 15.8. Hier in is mijn vader verheerlijkt, dat gy vele vrugten draegt.

a. Vr.

Maer, voor wie heeft Christus voldaen?

Ant. Voor de zijne, die hem van den Vader gegeven zijn om zalig te worden, Matt. 1.21. Gy sult sijnen name heeten Jesus, want hy sal sijn volk zalig maken van hare sonden, Joh. 10.15. Ik stelle mijn leven voor de Schapen. Eph. 5.25. Christus heeft hem selven voor zijn Gemeinte over-gegeven.

b. Vr.

Heeft hy dan voldaen voor alle de zonden van alle menschen die oyt in de wereld geweest zijn, nog zijn, en sullen zijn.

Antw. Neen: Want dan soude geen Mensche voor sijn sonden kunnen gestraft worden, indien Jesus de straffen daer voor gedragen hadde, Joh. 17.9. Ik bidde voor haer, ik en bidde niet voor de werelt, Joh. 6.39. 2 Cor. 5.19.

c. Vr.

Wat willen dan al die plaetsen seggen, daer Jesus geseyt wort gestorven te zijn, etc. voor alle, voor de werelt, ja voor de geheele werelt, 1 Joh. 2.1, 2. Joh. 3.16.

Ant. Behalven dat die woorden somtijds maer beteekenen een gedeelte van de werelt: gelijk te sien is, Luc. 2.1. Daer ging een gebod uit van de Keiser, dat de geheele werelt soude beschreven worden, 1 Joh. 5.19. So is dit de sin in alle die plaetsen, dat Christus nu niet meer voor de Joden alleen, maer ook voor allerley soort van Heydenen, een Zeligmaker was, dewijle het nu de tijt was van de roepinge der Heydenen. Aldus leggen dit uyt de Zalige in den Hemel, Apoc. 5.9. Gy zijt geslagtet, en hebt ons Gode gekogt met uwen bloede , uit allen geslagte, en tale, en volk, en natie, Rom. 3.19. Rom. 11.12. Den val der Joden, is de rijkdom der werelt.

a. Vr.

Is Christus alleen gestorven voor de erf-sonde?

Ant. Neen, maer ook voor alle andere sonden van sijn Volk, Tit. 2.14. Die hem selven voor ons gegeven heeft, op dat hy ons soude verlossen van alle ongeregtigheid. 1 Joh. 1.7. Het bloet Jesu Christi des Soons Gods reinigt ons van alle sonden. Heb. 9.14.

b. Vr.

Heeft Christus dan soo volkomentlijk voor ons voldaen, dat wy niet noodig hebben door eyge voldoeningen ons van de straffen der sonde te bevrijden?

Ant. Gewisselijk ja, Hebr. 10.34. Want met eene offerhande heeft hy in eeuwigheid volmaekt de gene die geheyligt worden. Col. 1.19. Col. 2.10. Gy zijt in hem volmaekt, Rom. 8.1.

c. Vra.

Is de Leere van de Voldoeninge geen sagt oorkussen voor het sorgeloose vleesch?

[p. 71]

Ant. Neen: Want de leere heeft met haer de Leere der heiligmakinge: So dat niemant kan roemen van Christi bloed, ten zy hy betone Christi geest, Tit. 2.14. Die hem selven voor ons gegeven heeft, op dat hy ons soude verlossen van alle ongeregtigheid, en hem selven een eygen volk soude reynigen yverig in goede werken, 1 Cor. 1.30. Rom. 8.9. Soo yemant den Geest Christi niet en heeft, die en komt hem niet toe.