Dagelyckse huys-catechisatie

[p. 54]

Van Christi vernedering.
De thiende dag.

c. Vr.

In hoedanigen staet heeft Jesus dese Ampten bedient?

Ant. Eerst; in een staet der vernedering: daer na, in een staet der verhooging, Eph. 4.11. Die neder-gedaelt is, is deselve ook die opgevaren is, verre boven alle de Hemelen, Phil. 2. 6, 7. Esa. 53.10.

b. Vr.

Wat is Christi vernederinge?

Ant. Het is die staet, waer in hy van 't begin, tot het einde sijns levens, hem selven heeft vernedert onder alle veragtingen, ellenden, en eindelijk tot onder de dood des Kruices, Phil. 2.7. Hy heeft hem selven vernietigt, de gestaltenisse eenes dienstknegts aengenomen hebbende, ende is den menschen gelijk geworden, vs. 8. Ende in de gedaente gevonden als een mensche, heeft hy hem selven vernedert, gehoorsaem geworden zijnde tot de dood, ja den dood des Kruices. Esai. 53. 2, 3. Rom. 8.3.

c. Vr.

Welke zijn de trappen van zijn vernederinge?

Ant. Na zijn vernederde geboorte, en leven, soo bestaet zijn vernederinge in sijn vervloekte dood, in sijn begraeffenisse, ende in sijn neder-dalen ter Hellen.

a. Vr.

Hoe is hy dan geboren?

Ant. Uit d' arme Maegt Maria, in een seer armelijke staet in Bethlehems stal, Luc. 2.7. Sy baerde haer eerst-geboren Soon, ende wand hem in doeken, ende leide hem neder in de kribbe, om dat voor haer lieden gen plaetse was in de herberge, Esai. 11.1. Esai. 53.2.

b. Vra.

Was zijn Ziele terstond niet begaeft met een volkomen kennisse?

Ant. Neen, Luc. 2.52. Jesus nam toe in wijsheid, en in groote, en in genade, by God en menschen, Joh. 3.32. Matt. 13.32.

a. Vr.

Wat is hem, nog een Kind zijnde, weder-varen?

Ant. Hy heeft terstont voor Herodes moeten vlugten na Egypten, na dat hy nu de smerten der Besnijdenis had geleden, Matt. 2. vs. 13. De Engel des Heeren verscheen Joseph in den droom, seggende, Staet op, en neemt tot u dat Kindeken en sijn Moeder, ende vlied in Egypten, en weest aldaer, tot dat ik het u zeggen sal: want Herodes sal het Kindeken soeken, om het selve te dooden. Matt. 2.22. Luc. 2.1.

c. Vra.

Waerom most het Kindeken Jesus besneden worden, daer het geen sonde had?

Ant. Om Gods Ordinantien te eeren, dewijle hy een Joods Kind was; Gelijk hy ook daerom daer na is gedoopt gworden, Matt. 3.15. Aldus betaemt ons alle geregtigheid te vervullen.

Gal. 4.4. Joh. 8.46.

[p. 55]

a. Vr.

Hoedanig is den voort-gang van zijn leven geweest?

Ant. Vol van armoede, veragting, tegen-stant, en vervolgingen, Matt. 8.20. Jesus seide tot hem, de vossen hebben holen, ende de vogelen des Hemels hare nesten, maer de Sone des menschen heeft niets waer hy het hooft neder legge, Joh. 8.48. Joh. 10.31, 43.

c. Vr.

Is 'er niet als ellend' en veragting ontrent hem geweest?

Ant. De stralen van sijn Godheid, en goddelijke heerlijkheid, zijn ook gesien in zijn geboorte, en in sijn leven, door de Engelen, door de Wijsen uyt Oosten, door de kragt van sijn Leere, door de heiligheid van sijn leven: en insonderheid, door sijn miraculen, Joh. 1.14. Wy hebben zijne heerlijkheid aanschout, eene heerlijkheid, als des eenig-geboorne van den Vader, vol van genade en waerheid, Joh. 3.2. Act. 10.38.

b. Vr.

Wat trap van verder vernederinge volgde op soo een veragt leven?

Ant. Een vervloekte dood aen 't kruys, Phi. 2.8. Hy heeft hem selven vernedert, gehoorsaem gworden zijnde tot de dood, ja de dood des Kruices, Esai. 53.8 Gal. 3.13.

b. Vr.

Hoe is Jesus aen sijn dood gekomen?

Ant. Hy is verraden van sijn eygen Apostel Judas: hy is gevangen van de Joden: hy is aen den Heidensen Stadhouder Pilatus overgegeven; en eindelijk is hy van hem ter doot verwesen, Matt. 27.27. Jesum gegeesselt hebbende, gaf hy hem over om gekruyst te worden. Matt. 26. 14, 15. Joh. 18 3, 12.

a. Vra.

Had dan Jesus eenig quaed stuk begaen?

Antw. Neen: Pilatus verklaerde hem van alles onschuldig te zijn: daer de Joden hem mede beschuldigden, Joh. 18.30. Ik en vinde geen schult in hem. Joh. 19.4. Luc. 23.37.

a. Vr.

Waerom most hy dan sterven?

Ant. De Joden dwongen Pilatus tot dese sententie des doods, om datse Jesum niet langer dulden wilde, vermits sijn aensien onder het Volk; en dewijl hy het leven der Pharizeen en Schrift geleerde bestrafte, Matt. 27.18. Pilatus wist datse hem door nijdigheid over gelevert hadden, Matt. 23.14, 23. Joh. 11.47, 48.

b. Vr.

Was dit de eenige reden en oorsaek van zijn dood?

Ant. Neen, maer de grond en oorsake lag in sijn Priesterampt, dat hy als onse Borge voor ons had op sig genomen, op dat hy stervende, ons van de vervloekte dood soude verlossen, Matt. 20.28. De Sone des menschen is niet gekomen om gediend te worden, maer om te dienen, ende sijne ziel te geven tot een randsoen gelt voor vele. Esai. 53.3, 4, 5. 1 Pet. 3.18.

b. Vr.

Is hy dan niet tot sijn doot gedwongen?

[p. 56]

Ant. Neen hy, maer hy heeft hem selven gewillig tot de dood over-gegeven, Matt. 26.46. Jesus seide, Staet op, laet ons gaen, hy is na by die my verraed. Joh. 10.15. Phi. 2.8.

a. Vr.

Wist hy van te voren wel, dat het hem alsoo gaen soude?

Ant. Ja, want hy was daerom in de wereld gekomen, Luc. 18. vs. 31. Hy nam de twaelve by hem, ende seide tot haer: Siet wy gaen op na Jerusalem, en het sal alles volbragt worden aen den Sone des menschen, dat geschreven is door de Propheten. Joh. 12.27. Joh. 18.32.

c. Vra.

Hebben de geloovige des Ouden Testaments hier van kennisse gehad?

Ant. Ja sy, 1 Pet. 1.11. Ondersoekende op welken, of hoedanigen tijd, de Geest Christi die in haer was, beduide, en te voren betuigde, het lijden dat op Christum komen soude, en de heerlijkheid daer op volgende. Esai. 53.2, 3. etc. Dan. 9.24, 25, 26. Na die twee-en-tsestig weken sal de Messias uitgeroeit worden.

c. Vr.

Hebben dit ook de gemeine lieden konnen verstaen?

Ant. Ja sy, en dat niet alleen uit de verklaring der Wet ende der Propheten: maer ook uit de Offeranden en Ceremonien des Gods dienst, dewelke voor beelden en schaduwen waren van de doodt des Messie, Heb. 10.1. De Wet hebbende een schaduwe der toekomende goederen, Joh. 1.29. Siet het Lam Gods dat de sonde des Werelts wech neemt, Heb. 9.9, 10.

b. Vr.

Wat verzwaerde dese dood?

Ant. Boven de voorgaende omstandigheden, van dat hy van sijne eene Apostel werd verraden, en van Petrus wierdt versoekt: boven dit, dat hy nevens Barrabas wierd gesteld, ende seer spottelijk en pijnlijk bejegent, door geesselingen en andersints soo verzwaerde dit zijn dood, dat hy verwesen wierd, en storf aen het vervloekte hout des kruys tusschen twee Moordenaers, Gal. 3.13. Christus heeft ons verlost van den vloek des Wets, een vloek geworden zijnde voor ons: Want daer is geschreven, vervloekt is een yegelijk die aen het hout hangt. Matt. 27.28. Psal. 22.17.

b. Vr.

Sag men in het midden van dese mishandelingen geen teikenen van sijn heerlijkheyd?

Ant. Seer vele, want hy wierp sijn vangers met een woord ter neder: Hy werd meermaels onschuldig verklaert van Pilatus; Ende in sijn sterven, soo gaven Hemel en Aerde getuygenisse, wie hy was, Matt. 27.51. Siet, het voorhangsel des Tempels scheurde in tween, van boven tot beneden, Ende de aerde beefde, ende de steenrotzen scheurden, vs. 52, 53, 54 Joh. 18.6

b. Vr.

Wat trap van vernederinge is op sijn dood gevolgt?

Ant. Hy is begraven geworden door de sorg van Nicodemus,

[p. 57]

en Joseph van Arimathea, Mat. 27.58. Joseph van Armimathea quam tot Pilatum, en begeerde het lichaem Jesu: doe beval Pilatus, dat hem het lichaem soude gegeven worden, vs. 59.60. Joh. 19.39.

a. Vr.

Waerom most Jesus begraven worden?

Ant. Tot bewijs, dat hy waerlijk gestorven was: als ook tot een geestelijke beduidinge van de begraeffenisse onses ouden mensches, met hem, Rom. 6.4. Wy zijn dan met hem begraven door den doop in den doot, Esai. 53.9. Matt. 12.40.

b. Vr.

Welke is de derde trap van de vernederinge Christi?

Ant. Sijn nederdalen ter Hellen: dat is, hy is gekomen in de staet der doode: of hy is gekomen tot het lijden van de Helsche smerten en pijnen in sijn Ziele, gelijk dese maniere van spreken in de heilige Schrifture dat betekent Matt. 26.37. Hy begon droevig en seer beangst te worden, vers 38. Doe seyde hy tot haer: Mijn ziel is geheel bedroeft tot der doot toe, Ps. 18.6. Ps. 116.3. De banden des doots hadde my omvangen: De angsten der Hellen hadden my getroffen, ik vond benauwtheyt en droefenisse.

b. Vr.

Is dese trap der Vernederinge in ordre gevolgt op de voorgaende?

Ant. Neen: Te weten, als de ziel angsten daer door worden betekent: maer dese ziel-angsten zijn in sijn lijden tussen gekomen voor sijn doot, Matt. 27.46. Omtrent de negende ure riep Jesus met een groote stemme: Mijn God, mijn God, waerom hebt gy my verlaten. Joh. 12.37. Hebr. 5.7.

a. Vr.

Is dan Christus, na de Ziele, niet in de Helle geweest, om de Voorvaders uit het Voorburg der Hellen te verlossen?

Ant. Neen, want na den lichame is hy in het graf geweest, ende na de ziele in den Hemel, want hy beval sijn ziele in de handen van sijn Vader, in het hemelse Paradijs, Luc. 23.46. Jesus roepende met grooter stemme, seide, Vader! in uwe handen bevele ik mijnen Geest, vers 43. Hebr. 5.7.

c. Vr.

Hoe is 't dan te verstaen, Eph. 4.9. Nu dit, hy is opgevaren, wat is 't dan dat hy ook eerst is nedergedaelt, in de nederste deelen der aerde?

Ant. Dese woorden, de benedenste deelen der aerde. zijn zoo veel te seggen, als, de aerde, die ten aensien van den Hemel, het benedenste deel der werelt is, Ps. 139.15. Mijn gebeente en was voor u niet verborgen, als ik in 't verborgen gemaekt ben, ende als een borduersel gewrogt ben, in de nederste deelen der aerde.

c. Vr.

Wat is dan dit te seggen, Matt. 12.40. Gelijk Jonas drie dagen en drie nagten was in den buik des Walvis, also sal de Sone des menschen drie dagen en drie nagten wesen in het herte der aerde?

[p. 58]

Ant. Het herte der aerde, beteykent maer iets dat binnen in de aerde is, gelijk Christi graf was: of dat aen de aerde is, also ook van Tyrus wort geseit, Ezech. 27.4. Uwe Lantpalen zijn in 't herte der Zeen, waer door verstaen wort niet in de diepe holte van de Zee, maer aen de voet van de Zee.

a. Vr.

Zijn dan de geloovige Voorvaders, tot de tijd van Christi opstanding, niet in het Voorburg der Helle bewaert geweest?

Ant. Neen: maer sy zijn by God in den Hemel geweest, Eccl. 12.7. De Geest keert weder tot God, Eccl. 3.21. Wie merkt, dat den adem der kinderen des menschen opvaert na boven. Matt. 17.3. Ende siet, van haer worden gesien Moses, en Elias met hem sprekende, 2. Reg. 2.11. Luc. 16.22.

c. Vr.

Hoe seit dan de Apostel, Heb. 9.8. De weg des Heiligdoms en was nog niet openbaer gemaekt, soo lange als de Tabernakel nog stand hadde?

Ant. Dat is, Christus was soo klaer niet gepredikt in 't Ouden Testament doe de Gods dienst vele duystere schaduwen had, als nu in 't Nieuwe Testament Joh. 14.6. Ik ben de Weg, de Waerheid en het Leven. Joh. 10.5.

b. Vr.

Wat is dan te seggen, 1 Pet. 3.19. In den welken hy ook henen gegaen zijnde, den Geesten, die in de gevangenisse zijn gepredikt heeft?

Ant. De sin is, Christus, als eeuwige God, heeft door Noah gepredikt aen de menschen van de eerste werelt, die nu in de Helle waren om haer onbekeerlijkheyt, soo dat dit niet wort geseit van de vrome Voorvaders, maer van de Godloose, die in haer sonden gestorven waren, die haer niet wilde laten straffen tot bekeeringe. Gen. 6.3. Mijn Geest en sal niet in eeuwigheid twisten met den mens, 1 Pet. 3.20. 1 Pet. 4.6.

c. Vr.

Maer wat is dan dit te seggen, dat Petrus van Christus predikte, Act. 2.17. Gy en sult mijn ziele in de Helle niet verlaten?

Ant. De antwoort seit vs. 31. David heeft dit voorsiende gesproken van de opstandinge Christi, dat sijn ziele niet en is verlaten in de helle, vs. 24.25. Gelijk het woort Helle somtijts voor het graf wert genomen, of voor de staet der dooden in 't gemein, Gen. 41.48.

b. Vra.

Wat kuil verstaet dan Zacharias, cap. 9.11. U ook aengaende, ô Zion! door het bloet uwes verbonts, heb ik uwe gebondene, uyt den kuil daer geen water en is, uitgelaten?

Ant. Niet een Voorburg der Hellen, want de Heere spreekt van een verlossing die doe aen Zion is geschiet: maer de Babylonische gevangenisse wort hier verstaen, waer uyt sy tot een voorbeelt van de verlossing uit het geestelijk Babel, verlost waren, door het ver-

[p. 59]

bont gemaekt in het beloofde bloet des Messie, Ps. 137.1. Aen de Riviere te Babel daer saten wy, daer weenden wy, Heb. 9.15.

a. Vr.

Waerom most Jesus Christus dese helsche pijnen aen sijn ziele lijden?

Ant. Op dat hy ons van deselve soude verlossen, dewijl dit onse zwaerste verdiende straffen waren, Esai. 53.11. Om den arbeid sijner ziele sal hy 't sien, en versadigt worden, vs. 10. Gal. 3.13. Hy heeft ons verlost van den vloek. Matt. 20.28. Ik ben gekomen om mijn ziele te geven tot een rantsoen voor vele, Ps. 116.3. Joh. 3.36.