'Ik'

16 December.

De dagen, die ik nog beschikbaar heb voor mijzelf, wou ik besteden, om een klein beetje een overzicht te krijgen van Fred's werkzaamheden. Maar, o, lieve hemel! dat was me iets! De boeken, die Fred bezit, zijn alleen geschikt, voor wie op de hoogte zijn, niet om iemand op de hoogte te bréngen. Wat heb ik er aan, of ik al blader in een deel van het ‘Wetboek van Strafrecht’ of van het ‘Rechtsgeleerd Magazijn,’ of in een der bronnen van ‘het oude Vaderlandsche recht,’ of in het ‘Nederlandsch Staatsrecht,’ of in ‘Wetten voor wetten, Verhandeling in aphorismen over de bronnen van het algemeen recht?’ Neen, ik dwaal als in een doolhof door al dat abracadabra rond, en aan Fred hulp vragen, wil ik natuurlijk niet; integendeel, ik wil hèm van dienst zijn.

En de grondwet, - om die te bestudeeren moet men een opener en doorzettender verstand bezitten, dan waarmee ik begiftigd ben. Ik kijk in het alphabetisch register... dat begint als allereerste woord met ‘aardhaling.’ Wat is dat, in den naam

[p. 109]

der genade? Gehoorzaam zoek ik op: Add. art. IV, zooals er achter staat, en vind daar:

Art. 151 der Grondwet is niet toepasselijk ten aanzien van aardhaling, ingeval de specie wordt genomen van gronden, waarop de verplichting tot levering tegen of zonder vergoeding, krachtens gewoonte of verordening, zoowel als uit anderen hoofde, in 1886 rustte.

Ben ik nu wijzer geworden? Ik kan het antwoord daarop gevoegelijk schuldig blijven. (Art. 151 zelf heldert óók niets omtrent ‘aardhaling’ op.

O! o! Heusch, het is wel te merken, dat de wetten niet door vrouwen zijn gemaakt; die zouden zich van zulk potjeslatijn niet kùnnen bedienen.

Maar ik zou toch wel graag iets van de advocaten-dingen weten. Bijvoorbeeld, wat een curator is. Iedereen kent het woord, maar ik vraag: wat voert een curator uit, wat is zijn functie eigenlijk? Weet iemand het? Ik niet! En dan: stelt soms iemand zich ‘civiele partij.’ Wat beteekent dat? Voor geen geld van de wereld wil ik aan Fred een verklaring vragen; ik kan hem toch niet zóo onomwonden toonen, dat ik zelfs van de allereenvoudigste termen, zijn vak betreffende, niet op de hoogte ben?

Gelaten ga ik dan maar weer aan het naslaan.

Curator. Neen, ik kan onmogelijk alles overschrijven, wat daarvan staat; het is veel te lang. Ik zal dus maar resumeeren:

een curator moet benoemd worden door de arrondissements-rechtbank;

[p. 110]

hij zet het relaas van het faillissement in de courant;

hij moet de balans opmaken van den gefailleerde, als deze het niet doet;

de rechter-commissaris houdt over den curator het ‘noodige toezicht.’

En verder is de curator verplicht ‘alle daden te verrichten, welke, ter bewaring van de rechten des boedels, op de schuldenaren van den gefailleerde worden vereischt.’ Dat weet ik dus tenminste.

En nu nog:

Civiele partij. Eischer wegens persoonlijke schadeloosstelling in crimineele zaken.

Al bladerende komen mij nog verscheidene andere merkwaardigheden onder de oogen. In de vlucht zie ik staan: Cautio judicatum solvi, (iets van borgtocht) dat is óok al weer meegenomen. Maar dan ontdek ik daar: ‘ampliatie’ en ‘contrelettre,’ (waarachter ter verduidelijking ‘apostille’ staat), en ‘dading!’ Ik merk, dat er nog véél aan mijn kennis, ontbreekt.

Ach, ja: there are more things between heaven and earth.... than are dreamt of in.... mijn onnoozelheid!