Over-Ysselsche sangen en dichten

Troudicht op de bruyloft des eerweerdigen wel-geleerden godsaligen D. Iodoci Ekelii,

Getrou bedienaer des Godlijcken Woorts tot Deventer ende der eerbare deuchdrijcke jonge dochter Hilleken van Deth.
Gehouden den 5. Febr. 1637.^*

I.

Onsienelijcke Son, die door u helle stralen¹

De sienelijcke Son doet lichten overal,
Waer door de luwe lent geeft bloemen sonder tal
En wackert onder t'loof de fiere nachtegalen:⁴

Indien een heusche beed' oyt gonste con behalen,⁵

En t'Vaderlijcke hert u immermeer ontstal,⁶
Ghy die des hemels heyr stiert nae u wel-geval⁷
En, als het u belieft, doet rysen en doet dalen:⁸

Versoet de felle wint, weer-hout de rouwe snee,

En door een soete locht, ter eeren van dees twee¹⁰
Beschilderet het velt met cruyden ende bloemen:

Op dat dees hooge dach, waer in de liefde bindt¹²

Helena in der echt met Ekel haren vrint
Men het geheele jaer mach wel geluckich noemen.

II.

Een averechten naem aen Eva is ghegeven,

Als sy (door wien de doot eerst inde werelt quam,
En over man en wijf de heerschappije nam)^16-17

* Trou-dicht. D.: Domini: Heeren; Iodocus Ekelius: deze was in 1625 van Oldemarkt naar Deventer beroepen, waar hij op 23 October bevestigd werd en in 1649 stierf. Zijn ondertrouw vond plaats op 21 Januari 1637; Hilleken van Deth: ‘dochter van Gerrit van Deth inde corte bisschopstraet’ (Deventer trouwboek).

1 onsienelijcke (= onzichtbare) Son: God (cf. Psalm 84:12a).

4 wackert: opwekt, tot zang prikkelt.

5 heusche: ootmoedige.

6 t'Vaderlijcke hert u... ontstal: Uw Vaderlijke liefde won.

7 des hemels heyr: zon, maan en sterren.

8 als: zooals.

10 soete locht: zachte atmosfeer (de bedoeling is: ‘een lentedag midden in den winter’).

12 hooge dach: plechtige feestdag.

16-17 door wien...nam: nl. doordat zij het eerst van den verboden appel at en er Adam van deed eten.

[p. 185]

 

Een moeder wiert genaemt van alle die daer leven.^15-1818

 

Hier door is Lycidae sijn herderin ontdreven,¹⁹

20

En door een rouwen slach benomen vrucht en stam,²⁰

 

Dies in een tranen-see sijn droevich ooghe swam

 

Hem siende troosteloos en hulpeloos gebleven.

 

Staeckt, herder, uwen rou, beteugelt u geween:

 

Een tweede hoederin stel u gemoet te vreen²⁴

25

In hope van soo haest niet wederom te scheyden.

 

Is Eva, soo ghy segt, de moeder van de doo'n,²⁶

 

Dees sal, gelieft het Godt, met eenen jonghen soon

 

Vernieuwen nae de doot het leven van u beyden.²⁸

 

 

 

III.

 

Terwijl haer gouden glans de fackelen uytbreyden,

30

Terwijle spel en sanck liet hooren sijn geluyt,

 

Terwijl de maegdekens omringeden de bruyt,

 

Die sonder lang' vertreck van haer sou moeten scheyden,³²

 

D'oneyndelijcke God quam rijckelijck uytspreyden

 

Sijn segen op dit paer, en goot ten hemel uyt

35

Een schat, van wiens gelijck het noorden, noch het suyt,

 

Noch Tagus, noch Peru, oyt hoorden ofte seyden.³⁶

 

Cuysheyt, getrouwicheyt, eenmoedicheyt en vree³⁷

 

Voor Ekel en van Deth het bedde maeckten ree

 

Daer eere ende deucht haer tente over spanden:³⁹

40

De vreucht, de groene jeucht, de soete boertery⁴⁰

 

Van twist en storenis de camer maeckten vry⁴¹

 

En alle hertenleet daer eeuwichlijck uyt banden.

 

 

 

Voto eventus respondeat.^*

15-18 oorspronkelijk waren deze regels door Revius als een afzonderlijk vers bedoeld (zie deel I, pag. 21, bij de tekstcritische aanteekeningen).

18 een moeder van alle... leven; cf. Genesis 3:20.

19 hier door: nl. door Eva's daad, door den dood: Lycidae: derde naamval van Lycidas, een herdersnaam uit de bucolische poëzie, hier voor Ekelius gebruikt met een toespeling op zijn ambt als ‘herder en leeraar’; sijn herderin: nl. zijn eerste vrouw, Barthe Schröder; ontdreven: ontroofd.

20 rouwen: ruwen, harden; vrucht en stam: kind en moeder.

24 hoederin: herderin, liefste.

26 de moeder van de doo'n: cf. reg. 15-18 in hun oorspronkelijken vorm: ‘noemtse vry // Der doden moeder’.

28 vernieuwen nae de doot: na uw dood doen voortleven.

32 vertreck: uitstel; sou moeten scheyden: nl. om voor den eersten huwelijksnacht naar den bruidegom te worden gevoerd.

36 Tagus: de Taag als goudhoudende rivier; Peru: het Spaansche goudland; seyden: spraken.

37 eenmoedicheyt: eensgezindheid.

39 tente: als hemel boven het bed.

40 boertery: scherts, jokkernij.

41 storenis: verstoordheid, boosheid.

* Onderschrift. Voto eventus respondeat: moge de uitkomst aan den wensch beantwoorden.

Trou-dicht. In C ingeplakte plano-uitgave, onderteekend: Iac. Revius.