Logo DBNL
De CL Psalmen Davids, eerst in Nederlantschen dichte gebracht door Petrum Dathenum, ende nu in sin ende rijmen gebetert (1640)

De CL Psalmen Davids, eerst in Nederlantschen dichte gebracht door Petrum Dathenum, ende nu in sin ende rijmen gebetert

(1640)–Jacobus Revius–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige

Christelijke Gebeden, diemen inde vergaderinge der geloovigen, en elders gebruycken sal.

Gebet des sondaechs voor de Predicatie.

O Eeuwige God, ende alder genadichste Vader, wy verootmoedigen ons selven uyt gront des herten voor uwe hooge Majesteyt, tegen dewelcke wy soo menichmael ende so grouwelick gesondicht hebben, ende bekennen, soo ghy met ons wilt int gerichte gaen, dat wy anders niet dan de eeuwige doot verdient hebben. Want boven dien dat wy alle door de erf-sonde voor u onreyn, ende kinderen des toorns zijn, ontfangen in sonde ende in ongerechticheyt geboren, daer door aller hande boose lusten tegen u ende onsen naesten strijdende, in ons woonen: Soo hebben wy metter daet uwe geboden noch menichmael, ende sonder eynde overgetreden, nae-latende dat ghy ons geboden hadt, ende doende dat ons claerlijck verboden was. Wy hebben als schapen gedwaelt, ende hebben grootelijcx tegen u gesondicht, d'welck wy bekennen, ende het is ons van herten leet: ja wy belijden t'onser cleynicheyt, ende ten prijse uwer ontfermherticheyt t'onswaert, dat onse sonden menichvuldiger zijn dan de hayren onses hoofts, ende dat wy tien duysent talenten schuldich zijn, waer tegen wy niet en hebben om te betalen. Daerom wy oock niet weer-

dich zijn uwe kinderen genaemt te wesen, noch onse oogen opslaen ten hemel, om onse gebeden voor u uyt te spreken. Nochtans, o Heere God, ende barmhertige Vader, wetende dat ghy geensins lust en hebt aen den doot des godloosen, maer, als hy hem bekeert van syne wegen, dat hy leve, ende dat uwe barmherticheyt oneyndelijc is, die ghy bewijst den genen, die haer tot u bekeeren. Wy roepen u van herten aen, uyt vertrouwen onses Middelaers Iesu Christi, die dat Lam Gods is, dat de sonden der werelt wech neemt, ende bidden u, dat ghy wilt medelijden hebben met onser swackheyt, ons om Christi wille alle onse sonden vergevende. Wascht ons in de suyvere fonteyne zijns bloets, op dat wy reyn ende snee wit werden. Dect onse naecktheyt met syner onnooselheyt ende gerechticheyt, om uwes naems eere wille: Reynicht ons verstant van alle blintheyt, ende onse herten van alle moet-wille, ende hertneckicheyt. Opent den mont uwes Dienaers tegenwoordelijck, ende vervult dien met uwer wijsheyt ende kennisse, op dat hy u woort reynelijck ende vrymoedelijck vercondige. Bereyt oock onser aller herten, opdat wy dat selve hooren, verstaen ende bewaren mogen: schrijvet uwe wetten, (na uwe beloftenisse) in de tafelen onser herten, ende geeft ons lust ende cracht

daer in te wandelen, tot uwes naems prijs ende eere, ende tot stichtinge uwer gemeynte. Dit alles, o genadige Vader, bidden ende begeeren wy inden name Iesu Christi, die ons als heeft leeren bidden: Onse Vader, etc.

Een Al-gemeyne belijdinge der sonden, ende Gebedt voor aller noot der Christenheyt.

Des Sondaechs na de Predicatie.

ALmachtige, barmhertige God, wy bekennen by ons selven, ende belijden voor u, gelijc't de waerheyt is: Dat wy niet weerdich zijn onse oogen op te slaen ten Hemel, ende ons gebet voor u te brengen, indien ghy aensien wilt onse verdiensten ende weerdicheyt: want onse conscientien beschuldigen ons, ende onse sonden geven getuygenis tegen ons. Wy weten ooc dat ghy een rechtveerdich Rechter zijt, straffende de sonden der gener die uwe geboden overtreden: Maer, O Heere, na dien ghy ons bevolen hebt u in aller noot aen te roepen, ende uyt uwe onuytsprekelijcke barmherticheyt belooft hebt onse gebeden te verhooren, niet van wegen onse verdiensten, die geene zijn: maer om de verdiensten onses Heeren Iesu Christi, welcke ghy ons tot eenen Middelaer ende voorspreker voor-gestelt hebt, soo versaecken wy alle ander hulpe, ende hebben onsen toe-

vlucht alleen tot uwer barmherticheyt.

Eerstelijck, o Heere, beneven de ontallijcke weldaden die ghy in 'tgemeen alle menschen op aerden bewijst, hebt ghy ons insonderheyt soo veel genaden gedaen, dat het ons onmogelijck is, die te bedencken oft uyt te spreken: Namelijck, dat ghy ons verlost hebt uyt den jammerlijcken dienst des duyvels, ende aller afgoderije, daer in wy gevangen lagen, ende hebt ons gevoert totten lichte uwer waerheyt, ende tot der kennisse uwes heyligen Euangelij. Daer tegen so hebben wy door onse ondanckbaerheyt, dese uwe weldaden vergeten, wy zijn van u afgeweken, ende hebben onse eygen begeerlicheden gevolcht, u niet eerende gelijc wy schuldich waren. Dies hebben wy grouwelijc gesondicht, o Heere, ende u grootelijcx vertoornt, dat wy, so gy met ons woudet handelen na dat wy verdient hebben, niet anders souden hebben te verwachten, dan de eeuwige doot ende verdoemenisse. Ia wy mercken ooc, o Heere, by de castijdingen die ghy ons zijt toeschickende, dat ghy u ten rechten over ons vertoornt: Want aen-gesien dat ghy rechtveerdich zijt, so en straft ghy niemant sonder oorsake. Ende wy sien oock noch uwe handt verheven, om ons noch meerder te straffen. Maer al waer't dat ghy ons noch veel harder straftet, dan ghy tot noch toe gedaen hebt: Ia al vielen alle de plagen over ons, daer ghy de sonden

uwes volckx Israëls mede besocht hebt, soo souden wy nochtans moeten bekennen dat ghy ons geen onrecht doen soudt.

Maer o Heere, ghy zijt onse God, ende wy zijn maer aerde ende stof: ghy zijt onse Schepper, ende wy zijn 'twerc uwer handen: Ghy zijt onse Herder, ende wy zijn uwe schapen: Ghy zijt onse Verlosser ende wy zijn die, die ghy verlost hebt: ghy zijt onse Vader, ende wy uwe kinderen ende erfgenamen: daerom en straft ons doch niet in uwen toorn, maer castijt ons genadelijc: Ende onderhout veel meer dat werck, dat ghy in ons door uwe barmhertigheyt begonnen hebt, op dat de gantsche werelt wete en bekenne, dat ghy onse God ende Salichmaker zijt. V volck Israël heeft u menichmael vertoornt, ende ghy hebtse ten rechten gestraft: Maer so dicmael als sy haer weder tot u bekeerden, hebt ghyse altijt in genaden aengenomen. Ende hoe swaer dat oock hare sonden waren, so hebt ghy nochtans de plagen die hen toe-bereyt waren, afgewendt van wegen des verbonts, d'welck ghy gemaeckt hebt met uwen dienaren Abraham, Isaac, ende Iacob, ende hebt also dat gebet uwes volcx nooyt van u verstooten. Nu hebben wy door uwe genade even dat selve verbont, d'welck ghy inde hant Iesu Christi onses Middelaers tusschen u ende alle uwe geloovigen hebt opgerecht. Ia het is nu soo veel heerlijcker ende crachtiger, na dat het Christus

met synen heyligen lijden ende sterven, ende inganck in syne eeuwige heerlijckheyt bevesticht, ende vervult heeft.

Daerom, o Heere, versakende ons selven, ende alle menschelijcke hulpe, wy hebben onsen toevlucht alleen tot desen saligen genaden-bondt, door welcken onse Heere Iesus Christus, tot een volcomen offerhande, syn liechaem eenmael aen 'tcruys voor ons overgevende, ons met u in eeuwicheyt versoent heeft. Daerom, o Heere, siet aen dat aenschijn uwes gesalfden, ende niet onse sonden, op dat uwen toorn door syn voorbidden gestilt werde, ende dat u aenschijn over ons lichte t'onser vreuchden ende salicheyt.

Wilt ons ooc voortaen in u heylich geleyde ende bescherminge aennemen, ende ons regeren met uwen Heyligen Geest, die dagelijckx meer ende meer ons vleesch met alle syne wellusten dodende, ons vernieuwe tot een beter leven, ende in ons voortbrenge waerachtige vruchten des geloofs, daer door uwen name in eeuwicheyt gelooft ende gepresen werde, ende wy met vierige begeerte, alle verganckelijcke dingen verachtende, alleen na de hemelsche mogen gedencken.

Ende overmits het u behaecht, dat men bidde voor allen menschen: Wy bidden u, dat ghy uwen segen strecken wilt, over de leere uwes heyligen Euangelij, op dat het over al vercondicht ende aengenomen werde,

op dat de gantsche werelt vervult werde met uwe salichmakende kennisse, op dat de onwetende bekeert, de swacke gesterckt, ende een yegelijck uwen heyligen Name, niet alleen met woorden, maer oock metter daet groot make ende heylige.

Wilt tot dien eynde getrouwe dienaers in uwen oogst senden, ende de selve alsoo begaven dat se haren dienst getrouwelijck mogen bedienen. Daer tegen wilt uytroeyen alle valsche leeraers, grijpende wolven, ende huerlingen, die haer eygen eere ende nutticheyt soecken, ende niet de eere uwes heyligen naems alleen, noch der armen menschen welvaert ende salicheyt.

Wilt oock alle uwe Christelijcke gemeynten, die ghy over al beroepen hebt, genadelijck bewaren, ende regeren in eenicheyt des waerachtigen geloofs, ende Godsalicheyt des levens, op dat u rijcke dagelijcx toe-neme, ende Satans rijcke te schanden gae, tot dat u rijcke volcomen werde, als ghy sult alles in allen zijn.

Insonderheyt bidden wy u voor de Overicheden, die 't u belieft heeft over ons te stellen: voor de Hooch-mogende Heeren de Staten Generael van dese vereenichde Nederlanden, ende voor den Raet van State, voor N. onsen getrouwen Gouverneur, voor mijne Heeren de Staten van desen Lande: voor mijne Heeren vanden Hove Provinciael ende

voor den eersamen Magistraet, Schoutet, Burgermeesteren, Shepenen, ende Raet deser Stat: Verleent hen allen uwe genade ende gaven eenen yegelijcken in syn beroepinge ende staet daer inne hy van u gestelt is, op dat sy 'tvolc dat ghy hen toe betrouwt hebt, wijsselijck regeren, cloeckelijck beschermen, uwen heyligen Gods-dienst getrouwelijck handt-haven, ende de Iustitie aen haren Onderdanen recht bedienen. Wilt voorsitten met uwen H. Geest in hare te samen-comsten, op datse in allen saken niet anders dan 'tgene goet ende behoorlijc is, besluyten, ende daer na 'tselve ooc geluckelijc uyt-voeren mogen: Ten eynde dese Landen van hare vyanden bewaert, de quaetdoenders gestraft, ende de vrome voor-gestaen zijnde, uwen name daer door ge-eert, ende het rijcke des Conings der Coningen Iesu Christi gevordert mach worden, ende dat wy een gerust stille leven leyden mogen in alle Godsalicheyt ende eerbaerheyt.

Voorder bidden wy u voor alle onse medebroederen, die onder den Paus ofte Turck vervolginge lijden: Wiltse met uwen H. Geest troosten ende genadelijc daer uyt verlossen. En laet niet toe, dat uwe Christenheyt gantschelijck verwoestet, ende de gedachtenisse uwes naems op aerden uytgeroeyt werde, dat niet de vyanden uwer waerheyt hen roemen tot uwer oneere ende lasterin-

ge Maer indien het uwen Godlijcken wille is, dat de gevangen Christenen met harer doot der waerheyt getuygenisse geven, ende uwen name prijsen, so geeftse troost in haren lijden, datse sulcx van uwer Vaderlijcke hant op nemen: ende daerom uwen wille volgende, bestandich blijven 't sy in leven of in sterven, tot uwer eere, tot stichtinge uwer gemeynte, ende tot harer salicheyt.

Wy bidden u ooc voor alle die ghy castijt met armoede, gevanckenisse, crancheyt des lijfs oft aenvechtinge des geests: Troostse alle, o Heere, na dat ghy wetet dat haren noot is eyschende. Geeft dat hen hare castijdinge diene tot kennisse harer sonden ende beteringe hares levens. Wilt hen ooc geven volstandige geduldicheyt. Versoetet haer lijden ende verlostse eyndelijc, op datse hen uwer goetheyt verblijden, ende uwen name eeuwichlijc prijsen.

Eyndelijck o Heere, wilt ons, ende de onse, mitsgaders alles wat ons aengaet, in uwe bescherminge ende bewaringe nemen. Geeft dat wy in onsen beroep na uwen wille mogen leven, ende de gaven die wy van uwen segen ontfangen, alsoo gebruycken, datse ons niet verhinderen, maer veel meer tot den eeuwigen leven vorderen.

Sterckt ons oock in alle aenvechtingen, op dat wy inden geloove strijdende, overwinnen mogen, ende hier naemaels met Christo dat eeuwige leven besitten.

Om dese dingen alle bidden wy u, gelijckerwijs onse getrouwe Heere ende Salichmaker Iesus Christus selve geleert heeft: Onse Vader, etc.

 

Daer na wort de Gemeynte verlaten met den gewoonlijcken segen.

Ontfangt den segen des Heeren:

DE Heere segene en behoede u, De Heere verlichte syn aenschijn over u, ende sy u genadich. De Heere wende syn aenschijn t'uwaerts, ende geve u synen vrede, Amen.

Een Gebet voor de leere des Catechismi.

O Hemelsche Vader, u woort is volcomen, ende bekeert de sielen, een waerachtige getuygenisse, den ongeleerden wijsheit gevende, ende der blinden oogen verlichtende, een crachtich middel ter salicheyt allen die't gelooven. Maer overmits dat wy van natueren niet alleen blint maer onbequaem zijn tot eenigen goede: Ende dat ghy oock niemanden helpen wilt, dan die ootmoedich ende verslagen zijn van herten: Wy bidden u, dat ghy ons verstant wilt verlichten met uwen H. Geest, ende ons geven een sachtmoedich herte, van 't welcke alle opgeblasentheyt ende vleesschelijcke wijsheyt geweeret zy, op dat wy u woort hoorende, 'tselve recht verstaen mogen, ende ons leven daer na aenstellen: Wilt

ooc genadelijc bekeeren, alle die noch van uwer waerheyt af-dwalen, op dat wy u al t'samen eendrachtelijck dienen in waerachtiger heylicheyt ende gerechticheyt alle de dagen onses levens. Dit begeeren wy alleen om Christi wille, die ons in synen name heeft leeren bidden, ende belooft te verhooren: Onse Vader, etc.

Gebedt na de leere des Catechismi.

O Genadige, barmhertige God ende Vader, wy dancken u, dat ghy niet alleen ons in u verbondt genomen hebt, maer ooc onse cleyne kinderen, d'welc ghy hen niet alleen versegelt hebt door den h. Doop, maer noch dagelijcx bewijset, als ghy uwen lof volmaket uyt haren monde, om also de wijse werelt te beschamen. Wy bidden u, vermeert in hen uwe genade, datse aen Christum uwen Sone altijt toenemen ende wassen, tot datse syn volcomen mannelijc ouderdom in aller wijsheyt ende gerechticheyt erlangen. Geeft ons ooc genade, dat wyse in uwe kennisse ende vreese, gelijc ghy ons bevolen hebt, onderwijsen, op dat door hare Godsalicheyt dat rijcke des Satans verstoort werde, ende 'trijcke Iesu Christi in deser ende ander gemeynten versterckt werde, ter eeren uwes heyligen naems, ende tot harer eeuwiger salicheyt, door Iesum Christum, Amen.

Een opentlijcke bekentenisse der sonden, ende gebedt voor de Predicatie.

HEmelsche Vader eeuwige ende barmhertige God, wy bekennen ende belijden voor uwe Godlijcke majesteyt, dat wy arme ellendige sondaren zijn, ontfangen ende geboren in alle boosheyt ende verderfenisse, geneycht tot allen quaden, ende onnut tot eenigen goede, ende dat wy met ons sondich leven sonder ophouden uwe heylige geboden overtreden, daer door wy uwen toorn tegen ons verwecken, ende na uwen rechtveerdigen oordele op ons laden de eeuwige verdoemenisse. Maer o Heere, wy hebben berou ende leetwesen van dat wy u vertorent hebben: wy beschuldigen ons selven, ende beclagen onse misdaden, begerende dat ghy genadelijck onse ellendicheyt wilt aensien. Wilt u over ons ontfermen, o aldergoedertierenste God ende Vader, ende ons vergeven alle onse sonden door dat heylige lijden uwes lieven Soons Iesu Christi. Wilt ons oock verleenen de genade uwes H. Geests, die ons onse ongerechticheyt van gantscher herten leere kennen, ende ons selven recht mishagen: Op dat de sonde in ons mack gedoodet werden, ende wy in een nieuw leven op staen, in d'welcke wy oprechte vruchten der heylicheyt ende gerechticheyt voortbrengen, die u door Iesum Christum mogen angenaem zijn. Wilt ons oock u heylich woort na uwen Goddelijcken wille te verstaen geven: dat wy daer uyt leeren al ons betrouwen op u alleen te stellen, ende van allen creaturen af trecken. dat oock onsen ouden mensche met alle syn begeerten van dage tot dage meer gecruyst werde, ende dat wy ons u op offeren tot eenen levendigen offer ter eeren uwes H. Naems, ende tot stichtinge onses naesten. door onsen Heere Iesum Christum, welcke ons heeft geleert ende bevolen also te bidden: Onse Vader etc.

Een corte forme des Gebedts na de Predicatie.

HEere almachtige God, en laet uwen heyligen name om onser sonden wille niet gelastert werden:

Want wy hebben op menigerley wijse tegen u gesondicht, mits dien dat wy uwen heyligen woorde niet gehoorsaem zijn, ende met onwetenheyt, ondancbaerheyt ende murmureeren, uwen toorn dagelijcx tegen ons verwecken: Daerom ghy ons oock ten rechten straft. Maer, o Heere, zijt gedachtich uwer grooter barmherticheyt, ende ontfermt u onser. Geeft ons kennisse ende leetwesen onser sonden, ende beteringe onses levens. Sterckt de Dienars uwer wercken, op datse getrouwelijck ende stantvastelijck u h. Woort mogen vercondigen: Ende de Overheyt uwes volcks, op dat sy dat wereltlijcke sweert met gerechticheyt ende bescheydenheyt mogen voeren. Bewaert ons voor alle valsheyt ende ontrouwe. Verstoort alle boose ende listige raetslagen, die tegen u woort ende kercke overdacht werden. O Heere, onttreckt ons niet uwen Geest ende woort: maer geeft ons vermeerderinge des geloofs, ende in allen dingen lijdsaemheyt ende volstandicheyt. Comt uwe kercke te hulpe, verlostse van allen overlast, bespottinge ende tyrannie. Sterckt oock alle swacke ende bedroefde herten, ende sendt ons uwen vrede, door Iesum Christum onsen Heere, die ons dese sekere beloftenisse gegeven heeft: Voorwaer voorwaer ick segge u, al wat ghy den Vader sult bidden in mijnen name (dat) sal hy u geven: Ende heeft ons alsoo bevolen te bidden:

Onse Vader, etc.

Het Morgen-Gebedt:

O Barmhertige Vader, wy dancken u dat ghy desen nacht so getrouwelijc voor ons gewaeckt hebt, ende bidden u, dat ghy ons wilt stercken met uwen Heyligen Geest, die ons voortaen geleyde, dat wy desen dach (mitsgaders alle de dagen onses levens) mogen besteden tot aller gerechticheyt ende heylicheyt, ende wat wy in handen nemen, dat onse oogen altijt sien om u eere te verbreyden, also dat wy al den voorspoet onses voornemens van uwer milder hant alleen verwachten. Ende op dat wy sulcke genade van u vercrijgen, wilt ons (na uwe be-

loftenisse) vergeven alle onse sonden, door dat heylige lijden ende bloet vergieten onses Heeren Iesu Christi, want sy zijn ons van herten leet. Verlicht onse herten, op dat wy alle wercken der duysternisse afgeleyt hebbende, als kinderen des lichts in een nieuwe leven mogen wandelen, in aller godsalicheyt. Geeft oock uwen segen tot de vercondinge uwes Godlijcken woorts. Verstoort alle wercken des duyvels: Sterckt alle kercken-dienaers ende Overheden uwes volcx. Troostet alle vervolgde ende benaude herten, door Iesum Christum uwen lieven Sone, welcke ons belooft heeft, dat ghy ons alles wat wy u in synen name bidden, sekerlijck geven sult, ende daerom ons also heeft heeten bidden: Onse Vader, etc.

Het Avond-gebedt.

O Barmhertige God, eeuwich licht, schijnende in de duysternisse, ghy die verdrijft de nacht der sonden, ende alle blintheyt des herten: Nadien ghy de nacht verordineert hebt om te rusten, gelijck den dach om te arbeyden: Wy bidden u, geeft dat onse lichamen in vrede ende in stilheyt rusten, op datse daer na bequaem zijn mogen te lijden den arbeyt diese dragen moeten. Maticht onsen slaep, dat die niet onordentlijck zy, op dat wy aen lijf ende ziele onbevleckt mogen blijven. Ia dat onsen slaep selfs geschiede tot uwer eeren. Verlicht de oogen onses verstants dat wy in den doot niet en ontslapen, maer altijt verwachten op onse verlossinge uyt deser ellendicheyt. Beschermt ons oock voor alle aenvechtinge des duyvels, ons in u heylich geleyde nemende. Ende hoewel wy desen dach niet toe gebracht en hebben, sonder tegen u grootelijcx gesondicht te hebben: Wy bidden u, wilt onse sonden bedecken door uwe barmherticheyt, gelijck ghy nu alle dingen op der aerden bedeckt hebt, op dat wy daerom van u aenschijn niet verstooten en werden. Geeft oock rust ende troost allen crancken, bedroefden ende aengevochtenen herten, door onsen Heere Iesum Christum, die ons aldus heeft leeren bidden. Onse Vader, etc.

 

EYNDE.


Vorige