| |
| |
| |
De wanhébbelyke liefde,
kluchtspel.
Eerste tooneel,
Joost, Hendrik.
IK zég nóch ééns, 't zyn grillen al dat verliefd weezen.
't Is waar Vader; maar jy waart ook verliefd voor deezen:
Want zonder dat hadje jouw eigen meid niet getrouwd,
Daarje my by gewonnen hébt.
't Heeft me ook genoeg berouwd.
Daarom spiegelje aan my, én stél jouw hart te vréden.
Zo myn liefde niet gegronder was, Vader, dan hadje réden;
Maar de Dóchter is myns gelyk, zy heeft veel goed;
Ze is schoon, ze mag me wél lyen; én ik héb moed,
Zo je de Moeder ééns over 't huuwelyk aan wilt spreeken,
Dat al de kwéstie in een ommezien word vergeleeken.
Wat kwéstie is 'er, Hendrik?
| |
| |
Geen andere, Vader, als 't géld,
Daar scheidtze niet graag van, zo 't schynd én dat steld
De zaak alleenig uit: want ziet, waar zouden we van leeven?
Ik heb geen styl van doen.
Maar hébje 'er al te verstaan gegeeven
Dat ik jou vyf én twintig duizend gulden meê geeven zou?
Ja, dat weet ze wel, Vader, maar ik weet niet, wat de vrouw
Schorten mag; ze onthaalt me wél, én ze wil niet toelaaten,
Dat ik haar Dóchter héb; dóch dat ik by haar kom praaten,
Daar bidze my altyd om, én dat met zulken genégenheid,
Dat ik niet bedénken kan, hoe het wérk geleegen leid.
't Vaders goed kan ze 'er Dóchter ommers niet onthouwen.
Zo is 't Vader; maar zo we anders niet hebben zouwen,
Zou 't sober omkomen: want haar man was eerst haar knécht,
Is 't de waarheid, datje me zégt?
Ja Vader, én in 't huuwelyks kontrakt wierd beslooten
Geen goederen nóch winst gemeen, én dat hy voor zyn kooten
Maar vyf honderd pond in gebragt had; niet meêr
Wél Héndrik, hébje geen eer
In je lyf? jy na de Dóchter van een knécht te kyken,
Een kaale schóft, én licht een knoet, een poep, óf zyns gelyken?
Dénkje niet omje vrienden, én jouw kóstelyk geslacht?
En hébje geen schaamte, dat je dat zo weinig acht?
Een kaal vinks Dóchter! een ka al vinks Dóchter! ik stop myn ooren,
| |
| |
Neen, dat 's óf, dat 's óf, zwyg, zwyg; ik wil 'er niet meêr van hooren.
Laat me tóch een woord spreeken.
Wat was tóch jouw zalige vrouw?
Met réden; maar van waar gekomen?
Wat weet ik het, ik héb 'er myn leeven niet na vernoomen.
Van Wéstfalen, Vader, zo heeft ze me dikwils zélf vertéld.
Wat wouje daar méê zeggen?
Had ze niet méê veel géld?
Al haar goed was haar eigen.
Zy was Vryster, énik was Vryer.
Dat is de vraag niet; maar was zy te vooren niet jouw meid?
Wél wat óf deeze béngel, denk ik, daar aan geleegen leid?
Ik wil zeggen, wy hebben malkander niet te verwyten,
Nóch ons geslacht hoog op te haalen, óf heel wég te smyten;
| |
| |
Nóch haar Dóchter, nóch jouw Zoon, nóch myn Vaar, nóch haar Moêr,
't Is loot om oud yzer, hui is karremélks broêr.
Men maakt hier zulken staat niet meêr van oude geslachten,
't Is waar, die 'er van af komen, willen zich doen achten;
Maar wanneer men het te deeg met een bril beziet,
Myn lieve Vader, 't is 'em dat eyereeten niet,
Om zich wéderom met diergelyke stammen te paaren,
Oneen; maar 't is om met die kwinkslag schatten te vergaaren:
Want komt 'er een boerenrékel, én heeft hy goed,
Of een Dóchter van schoorsteen- óf stilleveegers bloed,
Zo de Vaar maar goude kluiten nalaat, én dat met hoopen,
Zo kunnen zy zich gemakkelyk in een tréffelyk huis verkoopen.
Vader, Vader, 't géld is de leus hier te Amsterdam,
Die dat heeft, verziert men haast wapens, én een oude stam.
Als by éksempel, haar Vaders naam was Hans Vlégel;
Een goude vlégel op een azure véld, met deeze régel:
Ik schei het kooren van 't kaf; óf een diergelyké zin,
Is straks een goet wapen, én zo raakt 'er de Edelman in.
Maar jy zégt, dat haar de Moeder, niets van 't haare wil schénken?
Als je haar aanspreekt, Vader, zal zy zich wél bedénken;
Zy staat licht op haar reputatie, en begeert misschien
Een behoorlyk verzoek, én dat gy my aan komt biên.
Maar zo dat miste, én wierd ik ook eens afgeslagen?
Dan was 'et maar, als 'et nu is.
Aan een kaale knéchts Dóchter, én bot vangen? heel niet;
Ik moest eerst verzékerd weezen dat 'et gaan zou; daarom ziet,
| |
| |
Datje 'et zo verr' bréngt, dan zal ik me laaten beweegen;
Anders zal 'er niet van vallen: én spreek me daar in niet tégen.
Ik héb 't zo verr' gebragt, als ik het immer bréngen kan.
Wél zo laat het 'er by steeken, én spreekt 'er geen meer van.
Ai Vader, gaat 'er tóch; Kozyn Adriaan zal 'er zich ook laaten vinden
Met zyn Vryster, heurlui Nicht, om het wérk aan te binden,
Zy hebben 't my beloofd. Ai Vader, doet 'er tóch 't uwe toe,
En héb médelyden met myn liefde.
Hendrik, maak me 't hoofd niet moê,
Ik zég, dat ik myn reputatie zo niet in gevaar wil stellen.
En jouw Zoons leeven wél? want het zal me zo kwellen,
Dat ik niet langer begeer te leeven, zo ik af moet staan;
Maar ik zal daat'lyk in den oorlog tégen de Fransman gaan,
En een eerelyke dood zoeken, in plaats van een kwynend' leeven:
Want myn liefde, weet ik wél, zal my tóch nooit begeeven.
Ja wél, die liefde leid jou béngels altyd wél in 't hoofd;
Nochtans is 't een krankzinnigheid, die jouw de zinnen beroofd.
Dat jy je niet inbeelde, dat je verliefd moest weezen,
Je zoud van geen liefde weeten, nóch veur geen liefde vreezen;
Maar wees verliefd, én blyf verliefd, zo 't zo weezen moet;
Dóch zie na een andere Dóchter, én na meêr goed.
Och, ze is te schoon! haar oogen zouden 't wreedste hart verleijen;
En daar is goed genoeg, wou'er de Moeder maar van scheijen.
| |
| |
Nou schoonheid, straks liefde; ja wél, ja wel!
Jy jonge béngels bent zót; ik spring schier uit myn vél!
Nou, ik moet dat schoontje eens zien, én ik ga de Moêr spreeken;
Maar Héndrik, je zult me daar na't hooft niet meêr breeken.
Zo ik van de lavuit kryg; dat gaat 'er zo na toe;
Hoorje wél, Hendrik, maak me daar na 't hoofd niet moê
Met al dat liefde, én schoonheid, én al zulke zótte grillen:
Want je zult daar na willen moeten, dat ik zal willen.
Ja Vader, ik zal 't doen, én ik beloof 't;
Maar doe haar 't verzoek tóch met geen onbezadigt hoofd,
En geef de Moeder geen rédenen van u af te zetten.
Ja, dat beloof ik je, 'k zal myn bést doen, én op myn woorden letten.
Dat 's gang. kom jy hier over een half uurtje weêrom,
En wacht me hier dan zo lang, tót dat ik weêr uit den huize kom.
Ai Vader, houd myn liefde tóch geduurig in de zinnen.
Ja, ik zal Dat liefde.... liefde.... dat schoonheid.... dat beminnen....
Die béngels! die lékkers! schoonheid.... liefde.... wat een dolligheid!
Nou 'k mag aan kloppen, dewyl 't tóch zo geschaapen leid.
|
|