De Hollandsche Liis met de Brabandsche Bely

[p. 15]

Aen De Eerwaerdige, wyse en seer voorsienige Heren, de Heren Burgemeesteren en Schepens in Haerlem.

Voorreden

Mijn Heren, sijt gegroet: Het sy u niet verholen,
Hoe datter vele lien, hier door quaed oordel, dolen,

Dlemeynen, dat geen boeck aen u mag sijn vereert,

Als waer in tLande-Regt wort, met den Staet, beweert.

[p. 16]

 

'tIs waer en ick beken, dat u sodane Boecken

 

Die, door een hoger Saeck, het mensche-hart verkloecken,

 

Wel voegen aHer-best, als diese waer dig sijt,

 

Deur Staet en UVetenschap; voor al, in dese tijt,

 

Doch, dit wordt u vereert; om u daer in te tonen,

 

By wat een wilder Jeugdt wy in den Lande wonen:

 

Want, als gy Vaders sijt van't: Algemene-Best,

 

So weert gy oock het quaedt, gelijck een slinde-pest,

 

Gy sijt met ons bedroeft, gelijck de Ouders plegen,

 

Wanneer wy sijn verdwaelt op biister omme-wegen:

 

Gy sijt ooek mee verheugt, als Vaders sijn gewoon,

 

In eenen blyde-keer, van den Verlare-Soon.

[p. 17]

 

'tIs waer, dat dit Gedicht van onse Narre-Lysen,

 

Jn daet, niet waerdig is u, Heren, aen te prysen:

 

Doch echter tuygt my 'thart, deur onderdane-plicht,

 

Dat u de Eer behoort van. mijn Pooet-Gedicht,

 

Want, dat ons Godt hier geeft, voor al de kunst van schryven,

 

Moet, tot der Groten baet en voordel, hier beklyven:

 

Voor al moet sulcke Stadt en Heren sijn vereert,

 

Daer hy, die Boecken schrijft, sijn dichten heeft geleert.

 

Udan, mijn Heren, u, moet ick hier in voor-stellen

 

De ongeschickte, Maegdt en ydle Jongesellen:

 

Hierom laet ick u sien, in onder danigheyt,

 

Het leven van Moer-Lijs, die over-malle Meyt.

[p. 18]

 

⁺Ick toon u, niet vergeefs, de Sotheyt deser Dieren,

 

Die sick hier innet Landt, als droncke-bollen, tieren:

 

Waht gy kunt sien, door haer, wat tijdt hier volgen sal,

 

Waer in de Ouden oock dol sullen sijn en mal.

 

Wy sien den aen vang al: De wercken sijn getuygen,

 

Daer mee sy, als de spin, 'tfenijn tot schade suygen.

 

Wat! sal't dan wesen noch, wanneer dit Iongesin,

 

Met haer bedurven Saet, neemt Landt en Steden in!

 

Dit is het quade vier, dat ick u wil vertogen:

 

Op dat gy, deur mijn Pen, wordt hartelick bewogen,

 

Te bidden onsen Godt; dat Hy, tot syner Eor,

 

En besten van het volck, dit bose leven weer;

+ Verhandelinge.

[p. 19]

 

Denckt eens, mijn Heren, denct Wat tiji hen dan-sal wesen,

 

Als gy ten grave sijt? Het aensien doet my vresen,

 

Dat dan sal sulcke tijdt van boosheyt hier opstaen,

 

Ja welcke dat de Aerd sal jammerlick vergaen.

 

De Ieugdt van deson dag is nu op alle straten,

 

Helaes! door dertelheyt, so bijster uyt gelaten,

 

Dat eener: schricken moet, deur hartzeer en verdriet,

 

Als hy haer boos gelaet, met such en hier aensiet.

 

De Maegden worden stout, in woorden ende vercken:

 

Gelijck men aen haer doen kan al te lichte mercken.

 

Wilt gy de Idelheydt regt naer het leven sien,

 

Gaet dan in't Buyr-vergaer van uwe jonge lien:

[p. 20]

 

Daer kunt gy sien den dans en 't dolle hande-klappen,

 

Het lobbe-kreucken mee en ydeltoytig snappen,

 

'tGetier van stove-brandt en velerhande quaet,

 

Dat daer, tot schricken toe, eylacy! ommegaet.

 

Sy tieren sick als dol en uytgelate menschen,

 

Heel droncken van de wijn. Dies isset, dat wy wenschen

 

Dat sulcke vryicheyt by tyde sy geweert:

 

Op dat die ydel Ieugdt tot Gode sy bekeert.

 

Doch sy sijn't niet alleen; maer oock in andre Steden

 

Is't dat men by de Ieugdt hoort ongeschickte reden,

 

Als hoeren sijn gewoon, die spreecken onbeschaemt,

 

En, dat noch slimmer is doen dat haer niet betaemt.

[p. 21]

 

De Rijckdom plag te sijnheel sedig in manieren:

 

Nu hoort men, over al, dat sy sick wilder tieren,

 

Als die van lager staet, in d'een en d'ander Stadt,

 

Daer oock de wrlde Ieugdt loopt uytet Deugde-padt.

 

Wy hebben hier vertoont haer ydelheyt, in platen:

 

Op dat sy, door't aensien,'tmisbruyck daer van verlaten.

 

Twee Delen deugen niet, in onse Tytel-plaet:

 

Maer inner derde Deel het Eerbaer leven staet.

 

Twee Delen sijn vertoogt, als grouwelick, te schouwen,

 

Daer van het eerste is voor Idelheyt te houwen,

 

Het twede, voor de vrucht, die daer uyt wordt gebaert,

 

En Satans mede-werck oook wel te regtverklaert.

[p. 22]

 

De Ieugt wort hier geleert, door't bloedig kinder-moorde

 

Seer grouwelick om sren, dat sy niet meer behoorden

 

Te plegen Minne-vreugd, den aenvang van het quaet,

 

Dat, in het twede Deel, haer voor de oogen staet.

 

Het Eerbaer derde Deel moet in't gemoedt beklyven

 

Van al het Iongesin; om daer by vast te blyven:

 

Dan kan de Tytel-plaet ons leyden tot de Deugdt,

 

En sijn een Eerbaer spoor voot al de vrome Ieugdt,

 

Dat wy van Ouden oock hier indit Boeck verhalen,

 

Die, als het jonge volck, in velen mede dwalen,

 

Is een gemene plaeg, hier en in ander Landt,

 

Daer ydelheyt en quaedt neemtheel den over-handt.

[p. 23]

 

So, dat wy Gods den Heer wel mogen vierig bidden,

 

Met een gelovig hart: Op dat Hy, in het midden.

 

Vaa velerhande sond, ons nimmermeer verlaet.

 

Wanneer wy dit so doen, dan helpt Hy mette daet.

 

Wanneer wy synen Naem aenroepen en geloven,

 

Dan voelen wy, in't hart, den Segen van hier Boven,

 

Die Godt, om Christi wil, genadelicken geeft

 

Hem die in't waer Geloof, hier regt boetyaerdigileeft.

 

'tGebedt verjaegt de sond, en oock de bose wercken:

 

Akyder Christe-mens kan allen dag bemercken.

 

Hy die geloving bidt naer in houdt van UVoort

 

Dat nimmer feylen kan worde tijdt verhoort.

[p. 24]

 

Dit heeft my goedt gedocht u, Heren, aen te schryven,

 

Om d'Eerbaerheydt en Deugdt der vromer Ieugdt te styven.

 

Neemt hierom da in dank mijn Eerbaer kort vermae,

 

Door mijn Poete-pen, tot uwer Eer gedaen.

 

Indien mijn Schryve-kunst u kan geneugte geven,

 

Die kuys en Eerbaer is; so salse, by mijn leven,

 

U meerder noch doen sien. Beschut dan haer gedicht:

 

Op datse brenge meer, tot uwer Eer, in't licht.

Sluyt-reden.

Dus scheydt mijn Schryve-pen, die u dit wou vereeren
En, tot een ander werck, sick nu van u gaet keoren,

[p. 25]

 

Met eenen Christe-wens, tot beter Hemel-Staet,

 

Ais daer gy, hier om laeg, onseecker inne gaet,

 

'tGevangen Ioseph-Boeck sal u, door hoger saecken,

 

In kloecker Pen-beleyt, gelijck ick hoop, vermaecken.

 

Neemt dit dan so in danck, gelijck als een nieu-Iaer,

 

Van hem die is geweest u mede-burger daer.

Vwer E. ootmoed: dienaer en gewesen

G.J.Q.