|
| |
| |
| |
Elfde hoofdstuk.
Met wilden schrik in z'n oogen kwam ouë Gerrit 'n paar dagen later op 't land, achter z'n huis uit, op Dirk en Piet àf die tusschen de boonen schoffelden. Kees hurkte op 't paadje, met z'n groote handen snel tusschen het sierfijn uitgeknipt wortelenloof, wiedend.
- Nou maa'ne, klonk ontsteld Gerrit's stem, daa's 'n bakkie! Hoho.... hoho!.... 't raip in de heule keet oarebaiê.... op 't Duin bai de oarepels!....
Z'n stem beefde. Meer kon ie niet uitbrengen van ontroering, keek ie pal in verbaasde oogen van Dirk.
- De heule keet!?.... tien aggele?.... donderejenne.... komp gain duut van t'regt....
- Wà hoek, vroeg Piet suffig na, die al broeide in de warme zon, en kreukeltjes trok in z'n gezicht, als om beter te verstaan.
- Nou de heule hoek in 't Duin.... hoho! heule blad f'rvrete!.... aa's kittels stonge de vruchies.
- Main kristus, riep Dirk, nu pas angstig bewust wordend de schade, daa's 'n bakkie, dá' mo'k sien!!.... da' mo'k hoàring of kuit van hebbe!....
- Sien?.... sien?.... huhu! d'r is niks te sien.... en wait òp sitte de slakke hier duimdik in de kole.... Rooit noà niks! noa niks!
- Moar, komp 'r t'met rege, schreeuwde Piet, bestig veur 't raip!
Bezorgde klank zat 'r in 't gepraat. Dàt was oogstverlies! Ouë Gerrit voelde dubbele benauwing. Voor zich uitstarend suffig, stond ie te berekenen hoeveel 'm dat schelen kon....
| |
| |
Most 'n meroakel-slechte oogst worde. - En midden in z'n gepeins en onrustig gereken, schoot knaging, dat ie zich dat zelf gelapt had.... Hai was ommirs 'n dief .... 'n gannef!..
Star stond ie, met rooien kop van angstigen bloed-aandrang te rukken aan z'n baard. Stil, met iets van bang ontzag, bleven de jongens, de schoffels in de hand, 'm bekijken. Dat maakte Gerrit onrustiger nog. Hij voelde, dat ze wisten wat ie dee.. aêrs souë se sain nie soo ankaike.... godskristus.... Wà' stonge die kerels dà' f'rsloàge noa sain te loere.... noa saìn..
Nou saie sullie niks, om Kees.... moar 't sou komme.... Jesis! da' skeulde sain t'met 'n poar honderd pop!.... dà was nie bai te rooie!.... nooit nie.... nooit nie!.... Hoho! die kerels.... dà kaike noar sàin.... Ja nou, da' voelde ie.... sullie hadde dokter ook sproke.... die hep ook sien.... en sain waif.... en Guurt.... en alderlai volk!’..........
Angst, zware angst, klauterde weer naar z'n strot. Van de heele vrije lucht om 'm, kon ie nog maar heel kleine teugjes inademen. Rond z'n keel, schroefde benauwing; lichter luchthaaltjes gingen er nog net even door, met moeite, als of ie stikken moest. - De manschappen waren langzaam weer aan 't werk gegaan. Met groote passen liep ouë Gerrit tusschen de regels en bedden in. Bij de put op 't erf, zag ie vrouw Hassel staan, met kousen in 'r handen. Haar grauw-suf gezicht maakte 'm woedend.... Dat waif was z'n armoe.... en dá' die vervloekte Kees op 't land werkte; ongeluk lai op 't huis!.... Dá' waif kostte sain geld.... En sai.... sai.... sai hep sien s'n spulle.... dà' loeder!.... da' loeder.... nou sou die 'r de kop kenne splaite.... aa's tie moar mocht!.... mi' de skoffel op 'r pins hakke.... want sai hep loert.... sai hep f'rteld....
Razende drift kwam in 'm opduizelen.... Tien aggele.... honderde guldens kwait, mit de koole.... puur kwait!.... En niks om te betoale!.... nou most ie poere en teekene veur s'n dokter-skuld, - veur 't waif.... veur Piet's been.... veur drankies!.... ho! ho!.... daa's Kees op 't huis, dá' komp 't al uut!.... dá' komp 't al uut!
| |
| |
Dirk en Piet keken naar de driftstappen van den Ouë. Nooit hadden ze 'm zoo bleek en woest-vertrokken van gezicht gezien, bij 'n oogst-tegenvaller.
- Nou Ouë.... wá' hai je? Je sien puur 'n laik! hou je kalm! aa's 't eene teuge loopt, loopt miskien vaif mee, goeiigde Dirk.
- En de sinte!.... de sinte!.... de dokter hep weer 'n hypeteekie nome op main grond.... veur skuld van moeder en Piet.... en de sinte.... aa's d'r strak-en-an de landheer komp!.... bai màin hoale sullie de sinte.... jullie suip moar.. suip moar.. hep lol in Amsterdam.... ho! ho!.... ho! ho! jullie gokt d'r op los.... moar ikke.... ikke stoan d'r veur.... aa's de boel veur de wereld lait!....
Woest staarde z'n vergramd kindergezicht de kerels áán. Nijdig, ingekrampt, met grauw-bleeken kop, liep ie 't erf op achter-end in, om wat te drinken.
Guurt met 'r rokken de hoogte ingesjord, in knoopsel achter haar schortbanden, klomp-kloste drentelig en druk op 't beklinkerde erfstraatje, sjouwde met kommen en waterbakken heen en weer, bukte telkens, - met één been stevig neergeplant op den grond, het andere, wijd opgelicht in kuitstrekking, - over put heen, in rammelige bonken wateremmertjes òpbeurend en leegspattend in klettering over 't straatje. Om 'r heen klaterde en bruiste 't water. Ze schrobde in zwaren boen, forsch, met d'r dik-bloote armen in heftige stooten vóór- en achteruit, dat harige bezemborstel griste, siste en schuurde, 'r zwaar lijf te waggelen stond van drukke doenigheid. Den Ouë had ze net zien aanhollen, bleek en haastig. -
- Wa' is dur? zong met Wierelandsche intonatie 'r stem.
Gerrit was doorgeloopen, zonder antwoord, recht op 't achterend af, met verblufte achterlating van stomp-neuzige klompen tegen drempeltje. - 't Maalde en draaide in z'n kop, of ie zoo 'n beroerte zou krijgen. Vast en seker gong ie noar de grond. Nou mòst ie dood.... dood!.... Daar had ie nou juist angst voor, schrikkelijke, klemmende angst, die vastschroefde iets in z'n keel, dat ie geen lucht kon krijgen; die zwaar plette op
| |
| |
z'n handen, z'n armen, z'n beenen. - En tusschen z'n angst, zalig verlangen toch naar z'n spullen.... Nou ie zooveul had kon ie s'n aige nog betere.... Kort maar bleef 't gevoel voor z'n goed. Gauw overrompelde 'm weer wilde angst, nauw keeltoepersend gedreig om 'm heen, van allemaal dingen waar ie vroeger nooit 'n minuut aan gedacht had.... Waar z'n spullen zouën blijven, als ie dood was? of onze lieve Heer 'm zou ranselen, dat ie 'r bij neerviel?.... of Dirk, of Piet 't eerst z'n spullen zouen zien?.... En of slechte aardbeien met rijp nog wat konden opbrengen.... En of ie met z'n baard voor onze lieve Heer verscheen?.... Zoo, dolle gedachten duizelden door z'n kop, en benauwings-toeschroeving van z'n strot, erger, stikkender. En overal holde dreig-angst met 'm mee, wààr ie 'n stap deed. Angsten, als 'n altijd omringende macht van zorg-schimmen, waar ie naar greep, die ie wou wegduwen, maar vervloeiden in z'n handen, door z'n vingers; toch strak-zwijgend weer om hem heenstonden, als ie keek. Of ie z'n oogen sloot of open deed, dat hielp niets. Altijd bleef ie ze zien, met oogen dicht, nog duidelijker en zwarter. 't Bangst maakte 'm de angst-beklemming op z'n maag, dat 'r noodzweet op z'n gezicht klamde. Dat was doodskramp, benauwde 't in 'm, druk van den duivel. Z'n hoofd voelde ie woelen in iets lauws, vochtigs, dat àl sterker verhitte, tot 't ging gloeien, koortsen, branden op z'n huid, wangen en hals, en dan plots afkoelde om nà 'n paar minuten weer áán te gloeien.
Maar hij zou wel bedaren, suste ie zichzelf weer, rillend in kakebeving. Nooit had ie 'r toch om gegeven.... Veur wá' noù wel?.... aa's sullie moar niks wiste.... aa's tie sullie moar beet had.... aa's tie sullie allegoar moar 'n loertje kon droaie.... God ook'n loertje.... want gekkighaid.... die kon nie overal te g'laik saine.... Dá' was puur malligheid om je bang van te moàke... aa's hai 's nachts in de kelder was gonge.. had ie puur pal 't luikie veur 't roampie set.... hep onse lieve Heer vast nie sien kenne.... moar aa's God.... aa's God nou erais sàin die sorge had toebedeeld?.... Kon die moar skraive.. en lese!.... hoho! kon die moar.... Dan sou ie sien....
| |
| |
of dá' in de baibel stong .... enne of d'r vroeger ook sulleke minse weust binne aa's hai!.. Nee.... tug nie lese.... miskien stong dur, dat ie nog meer, nog meer onhail kraige most!.... Bai s'n broer stong alles goed.... tien voet van sain of.... Dá' was woarskuw van God.... Moar.... moar.... huhu! aa's tie nou es,.. bai Grim keek.... da' stong alles in 't raip.. sou die.... sou die ook soo gannefe aa's hai?.... Sou die?.. Moar die had wel de duufel in, moar.... tug nie bang aa's hai!.... Nie bang.... sel ie moar segge.. en niks niemedal gain angst in s'n strot.... soo klam.... soo in doôssweet, aa's hai. Enne bai Reeker.... hewwe muise.... twee bed bolle affrete!.... En.... kaike?.... hoe stong die d'rbai?.. Joa.... woedend aa's die was.... netuurlik.... Enne bai de Grouw.... oarepelestruike doodvrore.... Hoho! Neenet!.... hai was 't puur nie allainig. Nou had ie nie allain.... nie koorakter!.... Nou.... hai sou moar bedoàre.... 't was puur niks! kaik.... nou was ie weer kalm!.... Enne nie bleek ook... Nee.. moar aa's tie dá' gevoel had.. dá' bai s'n moag.. hu! wà benauwd!.... aa's tie nou erais dood most.... En was d'r nou 'n hel?.... Godskristus, dá' 'n mins op die deele heulegoar gain vastighaid hep.... 's Nachs.... 's nachs wist ie 't altaid vàst, dat ie d'r was.... Moar op dag, gong 't weg!.. Kaik da' ha je se weer.... Nou stonge se weer om sain.... 'n heule bende swarte kerels!.... En nou stonge se weer an s'n strot te trekke.... kaik!.... soo weer aldegoar sterretjes veur s'n ooge.... huhu!.... pal d'r veur.... Enn.... nou.. kaik!.... wá' donker 't word.... hoho!.... enne.... enne.. tùg dag.... was 't strak-en-an!.. Sou die in de hel komme?.. enne.... Spulle waa's nooit van sain.... nooit had ie wá' f'rkocht.... nooit sou ie s'n spulle weer anroàke!.... Enne.... hai sou weggaife.... teruggaife.... alles.... alles! Aa's ie nou moar nie dood hoefte!....
Jesis wá' wàrm om s'n hoofd.. begon 't weer te gloeie, om s'n kop. - kaik!.... nog donkerder.... veur s'n ooge.... Jesis waa'n benauwing!....
Zitten, doodstil, bleef ie 'n poos, verkneed in hijgenden luchtsnakkenden angst, met z'n handen woest-grabbelend aan z'n
| |
| |
kiel, of ie iets wou loswringen dáár. Langzaam eindelijk zakte weer gloeiing van z'n kop, begon ie weer te peinzen, stil.. Nou sat ie nie meer in donker.... Moar kaik!.... de kerels.... die swarte kerels van sain, woare weg! Moar tug most 'r ies skrikkeliks beure mit sain. Da' was vast woar!.. vast woar.. hoho!.... Net of d'r swoare onweer in de lucht sat.... soo bangelik, beverig en angstig, gejoagd, en keliekig voelde ie s'n aige!.... Hai wou wel loope.... loope.... Want al die swoare wolke.... satte op sàin kop.... dá' voelde ie puur. En nou kwam 'r weer donkerte veur sain ooge.... donker wier 't.... heul donker....
Schuifelend was ie in den leegen koel-beschaduwden stal, in 'n duister hoekje op 'n steen neergezakt, met z'n hoofd tegen 't rem. En z'n handen, slap en trillerig, hingen langs z'n lijf.
Nou mostie moar bedoàre.... stilletjes.... sain gangetje goan.... dà konne.... de wolleke soo op s'n kop drukke.... en.... aa's d'r bliksem kwam.... kon die nie bai sàin.... nie sien.... want veur sain ooge was 't donker.... stikke donker.... heulegoar puur nacht.... nou most ie bedoare.... puur nacht.... stikke benauwd.... puur nacht!....
| |
II.
Hooge zang van werkers galmde uit, achter stekjes en rijzen, den Juni-ochtend in. Prachtige zangklanken, die zeilden in sonore trilling door diep luchtenblauw, uit de overal dichtgegroeide en omzonde groente-tuinen. - In kleur-klatering goudde de aarde, en overal uit de gaarden, van singelgroen en hagen ingesloten, dampte ochtendgoud van jongen zomer, nevelvroege dauw, die vonkvuur schoot en paarlen spatte tusschen grashalmen en bladeren. Achter de hagen, als groene sierwanden tusschen elken akker òpgegroeid, schemerden blauwkielen door, werkers die hurkten òver het lichtverstuivend prachtgroen van aardbeibedden.
| |
| |
Jonge, zoete geuren-hitte trilde uit de gouden aarde en lichtelijk schroeide de zon Wiereland. Tegen den middag alleen, beefde zwaarder hitte boven het groengoud van velden, flonkerde diep 't licht tusschen de bladeren, stond stil de zanglust van werkers, wèg in zwaren zwoeg.
Dirk en Kees werkten in 't paarse schaduwlommer, bij Gerrits aardappelengrond. Aan één zij achteruit, lag hun akker begrensd door woest, reusachtig tuinbrok van rijken, stillevenden kweeker Waarmer. Tot vlak achter de meidoornhaag van beukenlaan naar 't duin, liep diens tuin, groot en wild. 'n Lompe, nijdige heereboer, stil-levend en kwaadaardig, was Waarmer. Z'n huis in 't tuinbrok, lag er stil dicht-gegroeid en belommerd in groene schemerkoelte, tusschen reuzige olmen, eiken, beuken en diep gepoort van pracht-wilde lanen. Voorstuk met ijzerdraad afgepiekt keken de werkers in, schemerwoeste diep van den tuin, die nu in den Juniochtend te wonderen groeide, in sproke-atmosfeer van groengoude scheemring en kleurrankende bloeipracht. Glans-statige kippetjes liepen los, rond te kokkelen en te kukelen druk en jolig door het gras, doken glans-schuchter, met punt-wiegelende staartjes wèg in 't hooge, blanke waterster, dat er neergesneeuwd wemelde in vonkschitter bedauwdrupt, broos en wiegelend op teeren, slanken stengel; hooge boeketten van blank licht, tusschen diep scheemrend goudgroen. Jonge abeeltjes stonden in wilden stammekronkel te sneeuwen met hun witte donsblad, te zilver-wuiven tegen luchtglanzen. En weeke luwte-schuifel zong om ze, als koelende zingende zomerregen in ruisch-tuin. -
En laag in 't wilde boomgroen, stond, in oud-goud rood baksteen, teer-tonig, verzakt en ingeslonken, 't stalhuis achter sierdans van gouden regen, slanke stammetjes, met hun gouden trossen, trossen in prachthang, als lanen waartusschen zonnewebben te verglanzen ragden, in trillend waas. Midden in tuinbrok kringde open, schemering van groen grasvlaktetje, goud-zonnig uitduikend onder woeste beuken. Blanke ganzen waggelden 'r rond, teer 't oranje van hun bekken, en om hen dribbelden jonge blonde, kale kuikentjes, veerloos en druk, wegzakkend
| |
| |
in de grashalmen, in eeuwig eetgepik, kopjes-golvend door 't pluimgras, achter elkaar, in waggelend rijtje. -
Hoog, hals-gerekt, in zij-lingschen oogstaar, waakte vadergans, in blanken waggel achter de pikkende kuikens áán, soms even stappend in natten zonneschitter, dat er licht van z'n blanke veeren droop; drentelde moeder-gans méé, achter beschermd jeugdje, in het schitter-zonnige, zoete grasgroen. Oud bemenied hekwerk, stond in rood-felle schittering, half bezond, in sier van vuurlijnen voor 'n gedrochtelijk-uitgeholden boomknoest, monster dat gaapte, met nijlpaarden-muil, aan ingang. En heel diep, in half-bladerduister, blankte zacht òp, 't witte huisje van Waarmer, beluwd onder koelend-groen uitgeurende kastanjes. Rondom, in 't wild, danste kring van reuzevarens een woesten horlepijp, fijn in rankte spitsen hun krullende toppen, als vingeren slank ver-strekkend. En heel naar achter lag de woeste tuin dichtgegroeid, brak het lentelicht er in, tot zilver-koele glanzen, mat-blauwig, dampig licht onder bladerdonker, in al gamma's van schaduwdiep, geheimvol verruischend 't lied van de lommerstilte. Als boven graf van gestorven saizoenen, zoemde er stil, in zilverblauwig waas, gebroken licht, al ijler uitgezeefd en onderschept door weer ander boom-groen en struik; dreven daar rond, geheimen van natuurleven, zalig in eenzamen groei, poëzie van het stilste, zwijgendste lommer. -
Groote heesters bogen in ranken wiegel òver naar wilde graspluim, en fijn ruischte 'r koele suizel rond van wind, ruischende eolusharpen, in fluisterenden zangespraak met bloemengroei en boomleven. Op 't koele woningmuurtje, vermarmerd blank, ging in schaduwsier van varen en takjes, geheimvol leven rond van silhouetten, waartusschen rondgestrooide goudlichtjes en tril-vonkjes flitsten, verpijld door hooge tak-kronkels.
In de stille, omlommerde vensterruitjes, droomde koel licht van tuin, teruggeglansd in zachte vegen van gelen gloor, dof en heimelijk. En naast 't hekwerk, brokkelde scheef verzakte, donker bemoste, roestige kringmuur, verweerd en duister, als ruïne van oud kreunend leven, waarop pauwenpracht uitwaaier- | |
| |
de, bronzen goudscherm van veeren, groenstalen, kijkende schitterings-oogen van glans alléén. Zacht hondengeblaf dofte soms òp uit den stillen, binnensten goudschemer van roerlooze lanen.
In den hoek waar Kees en Dirk werkten, lag achter hagedoorn, 'n plek als leeggehakt, openend gouden tuinhart. Bleekschoone, lila-seringen als jonkvrouwen in biechteenzaamheid gevangen, slankten plots òp uit gloeiende zonneplek, in lange rijen achter elkaar. Fijn, hun geurige kroonselen zoetten reuken door de lucht, en boven de rij van bleeke lila's, dromden verdonkerend bronzen beuken, als wolken rood-violet licht, hooger òp doorvlamd van zonnegloed, felle zang van smachtend rood, tegen het bleeke lila, dat èven er onder uitgeurde, z'n fijne droomtonen, ijl in bedwelmende sfeer. Telkens zoo éven, schoot, uit de groen-gouë koelte van tuinwoesten groei, 'n plek open in zon, blankten wat rijtjes narcissen áán, of vruchtboomen in nabloei, purperend en sneeuwend, met zwoelenden geur-adem. Gloed zong van kastanje-kroonselen, die te geuren ijlden in 't teer-heete Junigoud. En sterker kwamen uitranken verderop, zangerige lila-trossen, en kranzen hooger. En enkele seringen buiten de zon, slankten verbroosd in vochtigen wasem van gebroken zilverende lichtsfeer, koel. -
Op zoog de beukenlaan, vóór Van Ouwenaar's landgoed, geurzwijmel van woesten tuin, die ijl te ademen hijgden. Seringen-adem en jasmijnen, dennengeur, en vochtige boschzoetheid, stoof in zachten zwijmel naar de lichtgrot, tusschen al hoogzingender groen van jong geboomte uit jonkheer's landgoed.
Als laatste dagpracht van lentefeest, geurde de beukenlaan, volgedronken van zwoele arooms uit tuinbrok, zwommen in gons, zang-teer de bijen en vliegen rond, ging lentezwijmel ten offer aan het licht, het licht dat gloeien en koken wou, naar de gouên grot, aan 't laan-eind. In zalige weelde, glansde en praalde 't daggoud, vonkte 't licht, klaterden de kleuren van bloemen, rond grond en boomen, lag Wiereland honing te zwelgen uit gouden bloeme-schalen, in geuren-zoet te zwijmen, in rook van licht en vocht. En overal juichten en klaroenden de vogels hun zilveren zang door het groen.
| |
| |
Kees was wat later opgehouên dan anders. Er waren karren met bakken van de haven teruggehaald. Piet had gevent, goed verkocht, en Kees had van Dirk 'n gulden boven z'n zweetloontje gebeurd. Noodig voor z'n hongerend nest van dertien, waar ook nù nog, gevochten werd om broodkruimels. - Voor 't eerst, met wat geld in z'n zak, stapte ie naar 't duinkrot. Stil laat-lichtende lanen liep ie door, blij met 't groen, dat ie eerst niet gezien had. Nou was 't net, of er iets in z'n ruw leven, z'n driftziel, verzachtte tegen alles. Er woelde een geur om 'm heen van zoetheid, ijle reuk van bloemen, en er was iets blij's in 'm, als hield ie toch van 't leven. -
Luidloos, in prachtstralende zinking van licht was de vroege Juniavond om 'm, aan 't sterven. - Jonge popels lichtelijk bebladerd slankten ver in avondrood, zachten gloed die als reuzige glansschild d'aard kwam overdekken. -
Rag en éven groen-verdonkerd lijnden de twijgen in 't rozerood en stille murmeling van zoet landgeklank ruischte van akker-verten àf, als fluisterde nachtleven rond z'n beenen. - Zalig en zoet geurde bezonken dagzwijmel na, de aarde glansgroenend en glansvergouênd in droom-rozigen luchtbrand van zonnezink, madonna-gouïg en heilig ver-aureolend door laantjes en boomblâar.
Dennetjes, licht-groen gezoomd aan donk're takkransen, stonden dwars doorlicht in rooien gloed, als heilige kandelabers in reuzige kathedraal zacht te branden, met de jonge kaarsjes tot den top in vlam geploft, zacht-glanzend, roereloos kaarselicht, aangestoken in 't wonder-teere avondgoud. Aan wegkanten van weiland en glooiigen duingrond, bloedde éven doorvlamd fijn rood gepunt van eiken hakhout, teer als bladknipsels, looverig rood getintel, dat arabeske lijntjes droop van zonnig rood door 't struikgroen. Fijn paarse hondsdraf toortste, lichtelijk gekringd in stoetjes, in 't avond droom-fijne glanslicht, levende wezentjes, zelf bestarend den zonnezink. En rond, in verre kransen, kroop bijéén in 't lokkende goud-zachte gevlam de eereprijs, heel teere blauwe lichtjes, dwaalzwammetjes in 't grazend innig-schitterende weigroen. - Als weggewaaide
| |
| |
kleurvedertjes van zwaluwstalig licht, stipten en trilden 't blauw-zilverige avondgebloemte in de glanszonne, maar lichter, weeker van wéérgloedjes, tusschen de blanke boeketjes van geel-kransige madeliefjes en akkerkoorn, die heel broos, heel blank kuste 't licht. - Teer wit, in blank gevloei van licht, al teerder en fijner, zilverden de witjes-madelieven òp tusschen het schitter-fijne vergelend gras. Van alle kanten staarden uit den wond'ren lichtstroom van 't goud-doorzeisde grasgroen, de bloemgezichtjes. Overal zongen laat licht, en laat doorgloeide kleuren in den volstijgenden lentetooi, en 't diep violet, 't purper, 't rood, vloeide en deinde tusschen 't dauwende avondpaars. En 't landschap zong in avondvergouïng, met keeltjes van duizenden harpenaren.
Tusschen wilgenzilver en abeelensneeuw ging suizeling, die fluisterde dat lente sterven moest, ging laatste tril nog, in zoete koortsigheid van grondgeur en jong gras. Hoog, uit de boomen, van kruinen en dieperen avondglans, zong jubel plòts van nachtegaal, afscheidszang aan lente.
Tusschen de zoete zomergeuren van wei en tuin en lichtval, die tooverde roodgoud rond de struiken, - overgoude stof die verwasemde de avondstille wegjes, rood-zandige kronkelpaadjes en nauw-door-elkaar harpende boomen, - zilverde neer hun lyrische jubel. -
Laag op wilgentak, grauwde klein lijfje van nachtegaal. Z'n oogjes glansden nog van avondrood geluk, en staar en stil, luisterde ze naar triolenden lokzang, uit eigen wond're zilverkeeltje, lokzang opgroeiend in de heilige landstilte, tot zuiltje van parelend kwinkeleer en zoet tierelier. - Teer verhaperde eerst nog z'n lokkend vleiend fluitkeeltje, z'n kristallen gorgeltje, wat zangerige weemoeds-neuriing. En telkens brak z'n liedje, verstomd stil-staand in de vergoudende avondrust.
Dan plots borrelde zilveren tremolo, 't kristallen keeltje òpzwellend in klank-zoet vleiend streelewijsje. Oogjes glansden rooder in gloed, z'n kopje luisterde zoet. Weer zette dierke in, kwam er smachting in 't streelewijsje, spoot 'n trillenspartel
| |
| |
jubelend hoog, borrelde voller, klare zilveren toontjes in 't kristallen gorgeltje. Al luider en zoetvloeiender beefden de slagen òp uit z'n keeltje, kristallige spartel en fonkel; al passiënder zwòl de jubel.
Zwijmelende zange-wellust van minnaartjes-drift stortte uit, een kristalweb van zilveren trillers, en hoog in de lucht sloeg áán een golf, 'n zoet, zacht, rillend, weemoeds-deinend, jubelend, spartelend scherzo, klaar als tingelden en klingelden klokjes van kristal, eind'loos hoog in den hemel rond.
Dan stilte plots; 't dierke, wèg in eigen jubel, de oogjes rood in zonnetoover, een takje lager huppelend rond wilgenzilver.
Van verre ruischte hevig-zacht nu, zangestem van aeolus uit serafientje, een ruischend gevloei van lichte aanslagwijsjes, héél roffelend-teer, in de diepte van andere keeltjes. - En sterker parelde 't ààn, kristallen golfjes-ruisch in gouden zomeravondstilte.
Als in druisch van regenkristalletjes, stortten tegen elkaar in nachtegaal en merel, zanglijster en leeuwrik, zang en kweel van allen kant.
Sterfhymne aan de lente.
Uit hun donkre, grauwe nachtegaal-borstjes bleef klinken de snik van 't minnen, 't zoete lieven; door hun grauwe stille borstjes ging één kramp van uitstortend jubelgeluk. En engelenkeeltjes filomeelden in zoeten jubel mee, hoog, van uit 'n hemelschen toren.
Avondschemer donkerde neer over de zoete murmelende landstilte. Rond het laatste luchtenrood weefden de kristallen vogelen-gorgeltjes hun webjes van minnebegeerten. En donkerte rondom zonk uit, de schemer. Als zachte streken op violenkwint, fluweel-streelde, weende in 't duisterend groen hun zanggekweel na. En als kinderkoortjes vèr, in gewijd lied, doorhuiverd van heiligen klank, tremoleerden terug, uit andere avondlijke schemerboschjes, broozer en reiner de vogelenkeeltjes, weenend van weemoed naar God.
|
|
Auteursrecht onbekend